PHARMACEUTRIA.
DAMON-ALPHESIBOEUS.
Pastorum Musam Damonis et Alphesiboei,
inmemor herbarum quos est mirata iuvenca
certantis, quorum stupefactae carmine lynces,
et mutata suos requierunt flumina cursus,
Damonis Musam dicemus et Alphesiboei.
Tu mihi, seu magni superas iam saxa Timavi,
sive oram Illyrici legis aequoris - en erit umquam
ille dies, mihi cum liceat tua dicere facta?
En erit ut liceat totum mihi ferre per orbem
sola Sophocleo tua carmina digna cothurno?
A te principium, tibi desinet. - Accipe iussis
carmina coepta tuis, atque hanc sine tempora circum
inter victrices hederam tibi serpere lauros.
Frigida vix caelo noctis decesserat umbra,
cum ros in tenera pecori gratissimus herba est:
incumbens tereti Damon sic coepit olivae:
DA. «Nascere, praeque diem veniens, age Lucifer, almum,
coniugis indigno Nisae deceptus amore
dum queror et divos, quamquam nil testibus illis
profeci, extrema moriens tamen adloquor hora.
Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus.
Maenalus argutumque nemus pinosque loquentis
semper habet; semper pastorum ille audit amores
Panaque, qui primum calamos non passus inertis.
Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus.
Mopso Nisa datur: quid non speremus amantes?
Iungentur iam grypes equis, aevoque sequenti
cum canibus timidi venient ad pocula damnae.
Mopse, novas incide faces: tibi ducitur uxor.
Sparge, marite, nuces: tibi deserit Hesperus Oetam.
Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus.
O digno coniuncta viro, dum despicis omnis,
dumque tibi est odio mea fistula dumque capellae
hirsutumque supercilium promissaque barba,
nec curare deum credis mortalia quemquam.
Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus.
Saepibus in nostris parvam te roscida mala
(dux ego vester eram) vidi cum matre legentem.
Alter ab undecimo tum me iam acceperat annus;
iam fragilis poteram a terra contingere ramos.
Ut vidi, ut perii, | ut me malus abstulit error!
Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus.
Nunc scio, quid sit Amor duris in cotibus illum
Ismarus aut Rhodope | aut extremi Garamantes
nec generis nostri puerum nec sanguinis edunt.
Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus.
Saevus Amor docuit natorum sanguine matrem
commaculare manus, crudelis tu quoque mater;
crudelis mater magis, an puer inprobus ille?
Inprobus ille puer, crudelis tu quoque, mater!
Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus.
Nunc et ovis ultro fugiat lupus, aurea durae
mala ferant quercus, narcisso floreat alnus,
pinguia corticibus sudent electra myricae,
certent et cycnis ululae, sit Tityrus Orpheus,
Orpheus in silvis, inter delphinas Arion.
Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus.
omnia vel medium fiat mare. Vivite, silvae:
praeceps aërii specula de montis in undas
deferar; extremum hoc munus morientis habeto.
Desine Maenalios, iam desine, tibia, versus.»
Haec Damon. Vos, quae responderit Alphesiboeus,
dicite Pierides: non omnia possumus omnes.
AL. «Effer aquam, et molli cinge haec altaria vitta,
verbenasque adole pinguis et mascula tura,
coniugis ut magicis sanos avertere sacris
experiar sensus; nihil hic nisi carmina desunt.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Carmina vel caelo possunt deducere Lunam;
carminibus Circe socios mutavit Ulixi;
frigidus in pratis cantando rumpitur anguis.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Terna tibi haec primum triplici diversa colore
licia circumdo, terque haec altaria circum
effigiem duco; numero deus inpare gaudet.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Necte tribus nodis ternos, Amarylli, colores;
necte, Amarylli, modo et «Veneris» dic «vincula necto.»
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Limus ut hic durescit et haec ut cera liquescit
uno eodemque igni, sic nostro Daphnis amore.
Sparge molam, et fragilis incende bitumine lauros.
Daphnis me malus urit, ego hanc in Daphnide laurum.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Talis amor Daphnim, qualis cum fessa iuvencum
per nemora atque altos quaerendo bucula lucos
propter aquae rivom viridi procumbit in ulva,
perdita, nec serae meminit decedere nocti,
talis amor teneat, nec sit mihi cura mederi.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Has olim exuvias mihi perfidus ille reliquit,
pignora cara sui: quae nunc ego limine in ipso
terra, tibi mando; debent haec pignora Daphnim.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Has herbas atque haec Ponto mihi lecta venena
ipse dedit Moeris, nascuntur pluruma Ponto;
his ego saepe lupum fieri et se condere silvis
Moerim, saepe animas imis excire sepulcris
atque satas alio vidi traducere messis.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Fer cineres, Amarylli, foras rivoque fluenti
transque caput iace, nec respexeris. His ego Daphnim
adgrediar; nihil ille deos, nil carmina curat.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnim.
Adspice, corripuit tremulis altaria flammis
sponte sua, dum ferre moror, cinis ipse. Bonum sit.
Nescio quid certe est, et Hylax in limine latrat.
Credimus? An qui amant ipsi sibi somnia fingunt?
Parcite, ab urbe venit, iam carmina parcite, Daphnis.
PHARMACEUTRIA.
DAMON-ALPHESIBOEUS.
Pāstōrūm Mūsām Dāmōnĭs ĕt Ālphĕsĭboēī,
īnmĕmŏr hērbārūm quōs ēst mīrātă iŭvēncă
cērtāntīs, quōrūm stŭpĕfāctaē cārmĭnĕ lŷncēs,
ēt mūtātă sŭōs rĕquĭērūnt flūmĭnă cūrsūs,
Dāmōnīs Mūsām dīcēmŭs ĕt Ālphĕsĭboēī.
Tū mĭhĭ, seū māgnī sŭpĕrās iām sāxă Tĭmāvī,
sīve ōram Īllўrĭcī lĕgĭs aēquŏrĭs - ēn ĕrĭt ūmquām
īllĕ dĭēs, mĭhĭ cūm lĭcĕāt tŭă dīcĕrĕ fāctă?
Ēn ĕrĭt ūt lĭcĕāt tōtūm mĭhĭ fērrĕ pĕr ōrbēm
sōlă Sŏphōclēō tŭă cārmĭnă dīgnă cŏthūrnō?
A te principium, tibi desinet. - Accipe iussis
cārmĭnă coēptă tŭīs, ātque hānc sĭnĕ tēmpŏră cīrcūm
īntēr vīctrīcēs hĕdĕrām tĭbĭ sērpĕrĕ laūrōs.
Frīgĭdă vīx caēlō nōctīs dēcēssĕrăt ūmbră,
cūm rōs īn tĕnĕrā pĕcŏrī grātīssĭmŭs hērba ēst:
īncūmbēns tĕrĕtī Dāmōn sīc coēpĭt ŏlīvaē:
DA. «Nāscĕrĕ, praēquĕ dĭēm vĕnĭēns, ăgĕ Lūcĭfĕr, ālmūm,
cōniŭgĭs īndīgnō Nīsaē dēcēptŭs ămōrĕ
dūm quĕrŏr ēt dīvōs, quāmquām nīl tēstĭbŭs īllīs
prōfēci, ēxtrēmā mŏrĭēns tămĕn ādlŏquŏr hōrā.
Īncĭpĕ Maēnălĭōs mēcūm, mĕă tībĭă, vērsūs.
Maēnălŭs ārgūtūmquĕ nĕmūs pīnōsquĕ lŏquēntīs
sēmpĕr hăbēt; sēmpēr pāstōrum īlle aūdĭt ămōrēs
Pānăquĕ, quī prīmūm călămōs nōn pāssŭs ĭnērtīs.
Īncĭpĕ Maēnălĭōs mēcūm, mĕă tībĭă, vērsūs.
Mōpsō Nīsă dătūr: quīd nōn spērēmŭs ămāntēs?
Iūngēntūr iām grŷpĕs ĕquīs, aēvōquĕ sĕquēntī
cūm cănĭbūs tĭmĭdī vĕnĭēnt ād pōcŭlă dāmnaē.
Mōpsĕ, nŏvās īncīdĕ făcēs: tĭbĭ dūcĭtŭr ūxōr.
Spārgĕ, mărītĕ, nŭcēs: tĭbĭ dēsĕrĭt Hēspĕrŭs Oētām.
Īncĭpĕ Maēnălĭōs mēcūm, mĕă tībĭă, vērsūs.
Ō dīgnō cōniūnctă vĭrō, dūm dēspĭcĭs ōmnīs,
dūmquĕ tĭbi ēst ŏdĭō mĕă fīstŭlă dūmquĕ căpēllaē
hīrsūtūmquĕ sŭpērcĭlĭūm prōmīssăquĕ bārbă,
nēc cūrārĕ dĕūm crēdīs mōrtālĭă quēmquām.
Īncĭpĕ Maēnălĭōs mēcūm, mĕă tībĭă, vērsūs.
Saēpĭbŭs īn nōstrīs pārvām tē rōscĭdă mālă
(dūx ĕgŏ vēstĕr ĕrām) vīdī cūm mātrĕ lĕgēntēm.
Āltĕr ăb ūndĕcĭmō tūm mē iam āccēpĕrăt ānnūs;
iām frăgĭlīs pŏtĕram ā tērrā cōntīngĕrĕ rāmōs.
Ūt vīdi, ūt pĕrĭī, | ūt mē mălŭs ābstŭlĭt ērrōr!
Īncĭpĕ Maēnălĭōs mēcūm, mĕă tībĭă, vērsūs.
Nūnc scĭŏ, quīd sĭt Ămōr dūrīs īn cōtĭbŭs īllūm
Īsmărŭs aūt Rhŏdŏpē | aūt ēxtrēmī Gărămāntēs
nēc gĕnĕrīs nōstrī pŭĕrūm nēc sānguĭnĭs ēdūnt.
Īncĭpĕ Maēnălĭōs mēcūm, mĕă tībĭă, vērsūs.
Saēvŭs Ămōr dŏcŭīt nātōrūm sānguĭnĕ mātrēm
cōmmăcŭlārĕ mănūs, crūdēlīs tū quŏquĕ mātēr;
crūdēlīs mātēr măgĭs, ān pŭĕr īnprŏbŭs īllĕ?
Īnprŏbŭs īllĕ pŭēr, crūdēlīs tū quŏquĕ, mātēr!
Īncĭpĕ Maēnălĭōs mēcūm, mĕă tībĭă, vērsūs.
Nūnc ĕt ŏvīs ūltrō fŭgĭāt lŭpŭs, aūrĕă dūraē
mālă fĕrānt quērcūs, nārcīssō flōrĕăt ālnūs,
pīnguĭă cōrtĭcĭbūs sūdēnt ēlēctră mўrīcaē,
cērtēnt ēt cŷcnīs ŭlŭlaē, sīt Tītўrŭs Ōrpheūs,
Ōrpheūs īn sīlvīs, īntēr dēlphīnăs Ărīōn.
Īncĭpĕ Maēnălĭōs mēcūm, mĕă tībĭă, vērsūs.
ōmnĭă vēl mĕdĭūm fīāt mărĕ. Vīvĭtĕ, sīlvaē:
praēcēps āĕrĭī spĕcŭlā dē mōntĭs ĭn ūndās
dēfĕrăr; ēxtrēmum hōc mūnūs mŏrĭēntĭs hăbētō.
Dēsĭnĕ Maēnălĭōs, iām dēsĭnĕ, tībĭă, vērsūs.»
Haēc Dāmōn. Vōs, quaē rēspōndĕrĭt Ālphĕsĭboēūs,
dīcĭtĕ Pīĕrĭdēs: nōn ōmnĭă pōssŭmŭs ōmnēs.
AL. «Ēffĕr ăquam, ēt mōllī cīnge haēc āltārĭă vīttā,
vērbēnāsque ădŏlē pīnguīs ēt māscŭlă tūră,
cōniŭgĭs ūt măgĭcīs sānōs āvērtĕrĕ sācrīs
ēxpĕrĭār sēnsūs; nĭhĭl hīc nĭsĭ cārmĭnă dēsūnt.
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Cārmĭnă vēl caēlō pōssūnt dēdūcĕrĕ Lūnām;
cārmĭnĭbūs Cīrcē sŏcĭōs mūtāvĭt Ŭlīxī;
frīgĭdŭs īn prātīs cāntāndō rūmpĭtŭr ānguīs.
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Tērnă tĭbi haēc prīmūm trĭplĭcī dīvērsă cŏlōrĕ
līcĭă cīrcūmdō, tērque haēc āltārĭă cīrcūm
ēffĭgĭēm dūcō; nŭmĕrō dĕŭs īnpărĕ gaūdēt.
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Nēctĕ trĭbūs nōdīs tērnōs, Ămărŷllĭ, cŏlōrēs;
nēcte, Ămărŷllĭ, mŏdo ēt «Vĕnĕrīs» dīc «vīncŭlă nēctō.»
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Līmŭs ŭt hīc dūrēscĭt ĕt haēc ūt cēră lĭquēscīt
ūno ĕŏdēmque īgnī, sīc nōstrō Dāphnĭs ămōrĕ.
Spārgĕ mŏlam, ēt frăgĭlīs īncēndĕ bĭtūmĭnĕ laūrōs.
Dāphnīs mē mălŭs ūrĭt, ĕgo hānc īn Dāphnĭdĕ laūrūm.
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Tālĭs ămōr Dāphnīm, quālīs cūm fēssă iŭvēncūm
pēr nĕmŏra ātque āltōs quaērēndō būcŭlă lūcōs
prōptĕr ăquaē rīvōm vĭrĭdī prōcūmbĭt ĭn ūlvā,
pērdĭtă, nēc sēraē mĕmĭnīt dēcēdĕrĕ nōctī,
tālĭs ămōr tĕnĕāt, nēc sīt mĭhĭ cūră mĕdērī.
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Hās ōlim ēxŭvĭās mĭhĭ pērfĭdŭs īllĕ rĕlīquīt,
pīgnŏră cāră sŭī: quaē nūnc ĕgŏ līmĭne ĭn īpsō
tērră, tĭbī māndō; dēbēnt haēc pīgnŏră Dāphnīm.
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Hās hērbās ātque haēc Pōntō mĭhĭ lēctă vĕnēnă
īpsĕ dĕdīt Moērīs, nāscūntūr plūrŭmă Pōntō;
hīs ĕgŏ saēpĕ lŭpūm fĭĕri ēt sē cōndĕrĕ sīlvīs
Moērīm, saēpe ănĭmās īmīs ēxcīrĕ sĕpūlcrīs
ātquĕ sătās ălĭō vīdī trādūcĕrĕ mēssīs.
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Fēr cĭnĕrēs, Ămărŷllĭ, fŏrās rīvōquĕ flŭēntĭ
trānsquĕ căpūt iăcĕ, nēc rēspēxĕrĭs. Hīs ĕgŏ Dāphnīm
ādgrĕdĭār; nĭhĭl īllĕ dĕōs, nīl cārmĭnă cūrāt.
Dūcĭte ăb ūrbĕ dŏmūm, mĕă cārmĭnă, dūcĭtĕ Dāphnīm.
Ādspĭcĕ, cōrrĭpŭīt trĕmŭlīs āltārĭă flāmmīs
spōntĕ sŭā, dūm fērrĕ mŏrōr, cĭnĭs īpsĕ. Bŏnūm sīt.
Nēscĭŏ quīd cērte ēst, ĕt Hўlāx īn līmĭnĕ lātrāt.
Crēdĭmŭs? Ān qui āmānt īpsī sĭbĭ sōmnĭă fīngūnt?
Pārcĭte, ăb ūrbĕ vĕnīt, iām cārmĭnă pārcĭtĕ, Dāphnīs.