VENANTII FORTUNATI - HYMNI

2

HYMNVS IN HONORE SANCTAE CRVCIS

Vexilla regis prodeunt,

fulget crucis mysterium,

quo carne carnis conditor

suspensus est patibulo.

Confixa clavis viscera

tendens manus, vestigia

redemptionis gratia

hic inmolata est hostia.

Quo vulneratus insuper

mucrone diro lanceae,

ut nos lavaret crimine,

manavit unda et sanguine.

Inpleta sunt quae concinit

David fideli carmine,

dicendo nationibus:

regnavit a ligno deus.

Arbor decora et fulgida,

ornata regis purpura,

electa, digno stipite

tam sancta membra tangere!

Beata cuius brachiis

pretium pependit saeculi!

statera facta est corporis

praedam tulitque Tartari.

Fundis arome cortice,

vincis sapore nectare,

iucunda fructu fertili

plaudis triumpho nobili.

Salve ara, salve victima

de passionis gloria,

qua vita mortem pertulit

et morte vitam reddidit.

DE ECCLESIA PARISIACA

Si Salomoniaci memoretur machina templi,

arte licet par sit, pulchrior ista fide.

nam quaecumque illic veteris velamine legis

clausa fuere prius, hic reserata patent.

floruit illa quidem vario intertexta metallo:

clarius haec Christi sanguine tincta nitet;

illam aurum, lapides ornarunt, cedrina ligna:

huic venerabilior de cruce fulget honor.

constitit illa vetus, ruituro structa talento:

haec pretio mundi stat solidata domus.

splendida marmoreis attollitur aula columnis

et quia pura manet, gratia maior inest.

prima capit radios vitreis oculata fenestris

artificisque manu clausit in arce diem;

cursibus Aurorae vaga lux laquearia conplet

atque suis radiis et sine sole micat.

haec pius egregio rex Childebercthus amore

dona suo populo non moritura dedit.

totus in affectu divini cultus adhaerens

ecclesiae iuges amplificavit opes;

Melchisedech noster merito rex atque sacerdos

conplevit laicus religionis opus.

publica iura regens ac celsa palatia servans

unica pontificum gloria, norma fuit.

hinc abiens illic meritorum vivit honore;

hic quoque gestorum laude perennis erit.

AD RVCCONEM DIACONVM, MODO PRESBYTERVM

Altaris domini pollens, bone Rucco, minister,

hinc tibi festinus mando salutis opus.

Nos maris Oceani tumidum circumfluit aequor,

te quoque Parisius, care sodalis, habet;

Sequana te retinet, nos unda Britannica cingit:

divisis terris aligat unus amor.

Non furor hic pelagi vultum mihi subtrahit illum

nec boreas aufert nomen, amice, tuum.

Pectore sub nostro tam saepe recurris amator,

tempore sub hiemis quam solet unda maris.

Ut quatitur pelagus quotiens proflaverit eurus,

stat neque sic animus te sine, care, meus.

AD GOGONEM CVM ME ROGARET AD CENAM

Nector vina cibus vestis doctrina facultas

muneribus largis tu mihi, Gogo, sat es;

tu refluus Cicero, tu noster Apicius extas,

hinc satias verbis, pascis et inde cibis.

Sed modo da veniam; bubla turgente quiesco,

nam fit lis uteri, si caro mixta fremat.

Hic ubi bos recubat, fugiet puto pullus et anser

cornibus et pinnis non furor aequus erit.

Et modo iam somno languentia lumina claudo;

nam dormire meum carmina lenta probant.

AD DOMINAM RADIGVNDEM

Tempora si solito mihi candida lilia ferrent

aut speciosa foret suave rubore rosa,

haec ego rure legens aut caespite pauperis horti

misissem magnis munera parva libens.

Sed quia prima mihi desunt, vel solvo secunda:

profert qui vicias ferret amore rosas.

Inter odoriferas tamen has quas misimus herbas

purpureae violae nobile germen habent.

Respirant pariter regali murice tinctae

et saturat foliis hinc odor, inde decor.

Hae quod utrumque gerunt pariter habeatis utraque,

et sit mercis odor flore perenne decus.

ITEM AD EANDEM PRO FLORIBVS TRANSMISSIS

O regina potens, aurum cui et purpura vile est,

floribus ex parvis te veneratur amans.

Et si non res est, color est tamen ipse per herbas:

purpura per violas, aurea forma crocus.

Dives amore dei vitasti praemia mundi:

illas contemnens has retinebis opes.

Suscipe missa tibi variorum munera florum,

ad quos te potius vita beata vocat.

Quae modo te crucias, recreanda in luce futura,

aspicis hinc qualis te retinebit ager.

Per ramos fragiles quos nunc praebemus olentes

perpende hinc quantus te refovebit odor.

Haec cui debentur precor ut, cum veneris illuc,

meque tuis meritis dextera blanda trahat.

Quamvis te exspectet paradisi gratia florum,

isti vos cupiunt iam revidere foris.

Et licet egregio videantur odore placere,

plus ornant proprias te redeunte comas.

VEXILLA REGIS PRODEVNT

Vexilla regis prodeunt

Fulget crucis mysterium

Quo carne carnis conditor

Suspensus est patibulo.

Quo vulneratus insuper

Mucrone diro lanceae

Ut nos lavaret crimine

Manavit unda et sanguine.

Impleta sunt quae concinit

David fideli carmine

Dicens in nationibus

Regnavit a ligno Deus.

Arbor decora et fulgida

Ornata Regis purpura

Electa digno stipite

Tam sancta membra tangere.

Beata, cuius brachiis

Saecli pependit pretium

Statera facta corporis

Praedamque tulit tartari.

O Crux ave, spes unica

In hac triumphi gloria

Auge piis iustitiam

Reisque dona veniam.

Te summa Deus Trinitas

Collaudet omnis spiritus:

Quos per crucis mysterium

Salvas, rege per saecula.

Amen.

HYMNVS IN HONORE SANCTAE CRVCIS

Vēxīllă rēgīs prōdĕūnt,

fūlgēt crŭcīs mŷstērĭūm,

quō cārnĕ cārnīs cōndĭtōr

sūspēnsŭs ēst pătībŭlō.

Cōnfīxă clāvīs vīscĕră

tēndēns mănūs, vēstīgĭă

rĕdēmptĭōnīs grātĭā

hīc īnmŏlāta ēst hōstĭă.

Quō vūlnĕrātŭs īnsŭpēr

mūcrōnĕ dīrō lāncĕaē,

ūt nōs lăvārēt crīmĭnĕ,

mānāvĭt ūnda ēt sānguĭnĕ.

Īnplētă sūnt quaē cōncĭnīt

Dăvīd fĭdēlī cārmĭnĕ,

dīcēndŏ nātĭōnĭbūs:

rēgnāvĭt ā līgnō dĕūs.

Ārbōr dĕcōra ēt fūlgĭdă,

ōrnātă rēgīs pūrpŭrā,

ĕlēctă, dīgnō stīpĭtĕ

tām sānctă mēmbră tāngĕrĕ!

Bĕātă cuīūs brāchĭīs

prĕtiūm pĕpēndīt saēcŭlī!

stătēră fācta ēst cōrpŏrīs

praēdām tŭlītquĕ Tārtărī.

Fūndīs ărōmĕ cōrtĭcĕ,

vīncīs săpōrĕ nēctărĕ,

iŭcūndă frūctū fērtĭlī

plaūdīs trĭūmphō nōbĭlī.

Sālve āră, sālvē vīctĭmă

dē pāssĭōnīs glōrĭā,

quā vītă mōrtēm pērtŭlīt

ēt mōrtĕ vītām rēddĭdīt.

DE ECCLESIA PARISIACA

Sī Sălŏmōnĭăcī mĕmŏrētūr māchĭnă tēmplī,

ārtĕ lĭcēt pār sīt, ‖ pūlchrĭŏr īstă fĭdē.

nām quaēcūmque īllīc vĕtĕrīs vēlāmĭnĕ lēgīs

claūsă fŭērĕ prĭūs, ‖ hīc rĕsĕrātă pătēnt.

flōrvīt īllă quĭdēm vărĭo īntērtēxtă mĕtāllō:

clārĭŭs haēc Chrīstī ‖ sānguĭnĕ tīnctă nĭtēt;

īllam aūrūm, lăpĭdēs ōrnārūnt, cēdrĭnă līgnă:

huīc vĕnĕrābĭlĭōr ‖ dē crŭcĕ fūlgĕt hŏnōr.

cōnstĭtĭt īllă vĕtūs, rŭĭtūrō strūctă tălēntō:

haēc prĕtĭō mūndī ‖ stāt sŏlĭdātă dŏmūs.

splēndĭdă mārmŏrĕīs āttōllĭtŭr aūlă cŏlūmnīs

ēt quĭă pūră mănēt, ‖ grātĭă māiŏr ĭnēst.

prīmă căpīt rădĭōs vĭtrĕīs ŏcŭlātă fĕnēstrīs

ārtĭfĭcīsquĕ mănū ‖ claūsĭt ĭn ārcĕ dĭēm;

cūrsĭbŭs Aūrōraē văgă lūx lăquĕārĭă cōnplēt

ātquĕ sŭīs rădĭīs ‖ ēt sĭnĕ sōlĕ mĭcāt.

haēc pĭŭs ēgrĕgĭō rēx Chīldēbērcthŭs ămōrĕ

dōnă sŭō pŏpŭlō ‖ nōn mŏrĭtūră dĕdīt.

tōtŭs ĭn āffēctū dīvīnī cūltŭs ădhaērēns

ēcclĕsĭaē iūgēs ‖ āmplĭfĭcāvĭt ŏpēs;

Mēlchĭsĕdēch nōstēr mĕrĭtō rēx ātquĕ săcērdōs

cōnplēvīt lăĭcūs ‖ rĕlĭgiōnĭs ŏpūs.

pūblĭcă iūră rĕgēns āc cēlsă pălātĭă sērvāns

ūnĭcă pōntĭfĭcūm ‖ glōrĭă, nōrmă fŭīt.

hīnc ăbĭēns īllīc mĕrĭtōrūm vīvĭt hŏnōrĕ;

hīc quŏquĕ gēstōrūm ‖ laūdĕ pĕrēnnĭs ĕrīt.

AD RVCCONEM DIACONVM, MODO PRESBYTERVM

Āltārīs dŏmĭnī pōllēns, bŏnĕ Rūccŏ, mĭnīstēr,

hīnc tĭbĭ fēstīnūs ‖ māndŏ sălūtĭs ŏpūs.

Nōs mărĭs Ōcĕănī tŭmĭdūm cīrcūmflŭĭt aēquōr,

tē quŏquĕ Pārĭsĭūs, ‖ cārĕ sŏdālĭs, hăbēt;

Sēquănă tē rĕtĭnēt, nōs ūndă Brĭtānnĭcă cīngīt:

dīvīsīs tērrīs ‖ ālĭgăt ūnŭs ămōr.

Nōn fŭrŏr hīc pĕlăgī vūltūm mĭhĭ sūbtrăhĭt īllūm

nēc bŏrĕās aūfērt ‖ nōmĕn, ămīcĕ, tŭūm.

Pēctŏrĕ sūb nōstrō tām saēpĕ rĕcūrrĭs ămātōr,

tēmpŏrĕ sūb hĭĕmīs ‖ quām sŏlĕt ūndă mărīs.

Ūt quătĭtūr pĕlăgūs quŏtĭēns prōflāvĕrĭt eūrūs,

stāt nĕquĕ sīc ănĭmūs ‖ tē sĭnĕ, cārĕ, mĕūs.

AD GOGONEM CVM ME ROGARET AD CENAM

Nēctōr vīnă cĭbūs vēstīs dōctrīnă făcūltās

mūnĕrĭbūs lārgīs ‖ tū mĭhĭ, Gōgŏ, săt ēs;

tū rĕflŭūs Cĭcĕrō, tū nōstĕr Ăpīcĭŭs ēxtās,

hīnc sătĭās vērbīs, ‖ pāscĭs ĕt īndĕ cĭbīs.

Sēd mŏdŏ dā vĕnĭām; būblā tūrgēntĕ quĭēscō,

nām fīt līs ŭtĕrī, ‖ sī cărŏ mīxtă frĕmāt.

Hīc ŭbĭ bōs rĕcŭbāt, fŭgĭēt pŭtŏ pūllŭs ĕt ānsēr

cōrnĭbŭs ēt pīnnīs ‖ nōn fŭrŏr aēquŭs ĕrīt.

Ēt mŏdŏ iām sōmnō lānguēntĭă lūmĭnă claūdō;

nām dōrmīrĕ mĕūm ‖ cārmĭnă lēntă prŏbānt.

AD DOMINAM RADIGVNDEM

Tēmpŏră sī sŏlĭtō mĭhĭ cāndĭdă līlĭă fērrēnt

aūt spĕcĭōsă fŏrēt ‖ suāvĕ rŭbōrĕ rŏsă,

haēc ĕgŏ rūrĕ lĕgēns aūt caēspĭtĕ paūpĕrĭs hōrtī

mīsīssēm māgnīs ‖ mūnĕră pārvă lĭbēns.

Sēd quĭă prīmă mĭhī dēsūnt, vēl sōlvŏ sĕcūndă:

prōfērt quī vĭcĭās ‖ fērrĕt ămōrĕ rŏsās.

Īntĕr ŏdōrĭfĕrās tămĕn hās quās mīsĭmŭs hērbās

pūrpŭrĕaē vĭŏlaē ‖ nōbĭlĕ gērmĕn hăbēnt.

Rēspīrānt părĭtēr rēgālī mūrĭcĕ tīnctaē

ēt sătŭrāt fŏlĭīs ‖ hīnc ŏdŏr, īndĕ dĕcōr.

Haē quŏd ŭtrūmquĕ gĕrūnt părĭtēr hăbĕātĭs ŭtrāquĕ,

ēt sīt mērcĭs ŏdōr ‖ flōrĕ pĕrēnnĕ dĕcūs.

ITEM AD EANDEM PRO FLORIBVS TRANSMISSIS

Ō rēgīnă pŏtēns, aūrūm cui ēt pūrpŭră vīle ēst,

flōrĭbŭs ēx pārvīs ‖ tē vĕnĕrātŭr ămāns.

Ēt sī nōn rēs ēst, cŏlŏr ēst tămĕn īpsĕ pĕr hērbās:

pūrpŭră pēr vĭŏlās, ‖ aūrĕă fōrmă crŏcūs.

Dīvĕs ămōrĕ dĕī vītāstī praēmĭă mūndī:

īllās cōntēmnēns ‖ hās rĕtĭnēbĭs ŏpēs.

Sūscĭpĕ mīssă tĭbī vărĭōrūm mūnĕră flōrūm,

ād quōs tē pŏtĭūs ‖ vītă bĕātă vŏcāt.

Quaē mŏdŏ tē crŭcĭās, rĕcrĕānda īn lūcĕ fŭtūrā,

āspĭcĭs hīnc quālīs ‖ tē rĕtĭnēbĭt ăgēr.

Pēr rāmōs frăgĭlēs quōs nūnc praēbēmŭs ŏlēntēs

pērpēnde hīnc quāntūs ‖ tē rĕfŏvēbĭt ŏdōr.

Haēc cuī dēbēntūr prĕcŏr ūt, cūm vēnĕrĭs īllūc,

mēquĕ tŭīs mĕrĭtīs ‖ dēxtĕră blāndă trăhāt.

Quāmvīs te ēxspēctēt părădīsī grātĭă flōrūm,

īstī vōs cŭpĭūnt ‖ iām rĕvĭdērĕ fŏrīs.

Ēt lĭcĕt ēgrĕgĭō vĭdĕāntŭr ŏdōrĕ plăcērĕ,

plūs ōrnānt prŏprĭās ‖ tē rĕdĕūntĕ cŏmās.

VEXILLA REGIS PRODEVNT

Vēxīllă rēgīs prōdĕūnt

Fūlgēt crŭcīs mŷstērĭūm

Quō cārnĕ cārnīs cōndĭtōr

Sūspēnsŭs ēst pătībŭlō.

Quō vūlnĕrātŭs īnsŭpēr

Mūcrōnĕ dīrō lāncĕaē

Ūt nōs lăvārēt crīmĭnĕ

Mānāvĭt ūnda ēt sānguĭnĕ.

Īmplētă sūnt quaē cōncĭnīt

Dăvīd fĭdēlī cārmĭnĕ

Dīcēns ĭn nātĭōnĭbūs

Rēgnāvĭt ā līgnō Dĕūs.

Ārbōr dĕcōra ēt fūlgĭdă

Ōrnātă Rēgīs pūrpŭrā

Ĕlēctă dīgnō stīpĭtĕ

Tām sānctă mēmbră tāngĕrĕ.

Bĕātă, cuīūs brāchĭīs

Saēclī pĕpēndīt prētĭūm

Stătēră fāctă cōrpŏrīs

Praēdāmquĕ tūlīt tārtărī.

Ō Crūx ăvē, spĕs ūnĭcă

Ĭn hāc trĭūmphī glōrĭā

Aūgē pĭīs iūstītĭām

Rĕīsquĕ dōnā vēnĭām.

Tē sūmmă Dēūs Trīnĭtās

Cōllaūdĕt ōmnīs spīrĭtūs:

Quōs pēr crŭcīs mŷstērĭūm

Sālvās, rĕgē pēr saēcŭlă.

Amen.