Ōmnĭă tēmpŭs ĕdāx dēpāscĭtŭr, ōmnĭă cārpīt,

ōmnĭă sēdĕ mŏvēt, ‖ nīl sĭnĭt ēssĕ dĭū.

Flūmĭnă dēfĭcĭūnt, prŏfŭgūm mărĕ lītŏră sīccāt,

sūbsīdūnt mōntēs ‖ ēt iŭgă cēlsă rŭūnt.

Quīd tām pārvă lŏquōr? mōlēs pūlchērrĭmă caēlī

ārdēbīt flāmmīs ‖ tōtă rĕpēntĕ sŭīs.

Ōmnĭă mōrs pōscīt. lēx ēst, nōn poēnă, pĕrīrĕ:

hīc ălĭquō mūndūs ‖ tēmpŏrĕ nūllŭs ĕrīt.

Cōrsĭcă Phōcăĭcō tēllūs hăbĭtātă cŏlōnō,

Cōrsĭcă quaē Grāiō ‖ nōmĭnĕ Cŷrnŏs ĕrās,

Cōrsĭcă Sārdĭnĭā brĕvĭōr, pōrrēctĭŏr Īlvā,

Cōrsĭcă pīscōsīs ‖ pērvĭă flūmĭnĭbūs,

Cōrsĭcă tērrĭbĭlīs, cūm prīmum īncāndŭĭt aēstās,

saēvĭŏr, ōstēndīt ‖ cūm fĕrŭs ōră Cănīs:

pārcĕ rĕlēgātīs; hōc ēst: iām pārcĕ sŏlūtīs!

Vīvōrūm cĭnĕrī ‖ sīt tŭă tērră lĕvīs!

Bārbără praērūptīs īnclūsa ēst Cōrsĭcă sāxīs,

hōrrĭdă, dēsērtīs ‖ ūndĭquĕ vāstă lŏcīs.

Nōn pōma aūtūmnūs, sĕgĕtēs nōn ēdŭcăt aēstās

cānăquĕ Pāllădĭō ‖ mūnĕrĕ brūmă cărēt.

Īmbrĭfĕrūm nūllō vēr ēst laētābĭlĕ fētū

nūllăque ĭn īnfaūstō ‖ nāscĭtŭr hērbă sŏlō.

Nōn pānīs, nōn haūstŭs ăquaē, nōn ūltĭmŭs īgnīs;

hīc sōla haēc dŭŏ sūnt: ‖ ēxŭl ĕt ēxĭlĭūm.

Iām nĭtĭdūm tŭmĭdīs Phoēbūs iŭbăr īntŭlĭt ūndīs,

ēmĕrĭtām rĕnŏvāns ‖ Tēthўŏs āmnĕ făcēm.

Āstră sŭbīt nĭvĕīs Phoēbē sūbvēctă iŭvēncīs,

mītĭs ĕt aēthĕrĭō ‖ lābĭtŭr āxĕ sŏpōr.

Āllūdūnt păvĭdī trĕmŭlīs cōnātĭbŭs āgnī

lāctĕŏlāsque ănĭmās ‖ lāctĕŭs ūmŏr ălīt.

Xērsēs māgnŭs ădēst. tōtūs cŏmĭtātŭr ĕūntēm

ōrbīs. quīd dŭbĭtās, ‖ Graēcĭă, fērrĕ iŭgūm?

Tēllūs iūssă făcīt, caēlūm tēxērĕ săgīttaē,

ābscōndūnt clārūm ‖ Pērsĭcă tēlă dĭēm.

Clāssēs fōssŭs Ăthōs īntrā sŭă vīscĕră vīdīt,

Phrŷxēaē pĕdĭtēm ‖ fērrĕ iŭbēntŭr ăquaē.

Quīs nŏvŭs hīc dŏmĭnūs tērrāmquĕ dĭēmquĕ frĕtūmquĕ

pērmūtāt? cērtē ‖ sūb Iŏvĕ mūndŭs ĕrāt.

Ōccīsūm iŭgŭlūm quīsquīs scrūtāre, ĭnĭmīcī,

tū mĭsĕrūm nēcdūm ‖ mē sătĭs ēssĕ pŭtās?

Dēsĕrĕ cōnfōssūm! vīctōrī vūlnŭs ĭnīquō

mōrtĭfĕrum īmprēssīt ‖ mōrtŭă saēpĕ mănūs.

Īnvīctūm vīctīs īn pārtĭbŭs, ōmnĭă Caēsār

vīncĕrĕ quī pŏtŭīt, ‖ tē, Cătŏ, nōn pŏtŭīt.

Īctū nōn pŏtŭīt prīmō Cătŏ sōlvĕrĕ vītām:

dēfēcīt tāntō ‖ vūlnĕrĕ vīctă mănūs.

Āltĭŭs īnsĕrŭīt dĭgĭtōs: quā spīrĭtŭs īngēns

ēxīrēt, māgnūm ‖ dēxtĕră fēcĭt ĭtēr.

Ōppŏsŭīt Fōrtūnă mŏrām vŏlŭītquĕ, Cătōnīs

scīrēmūs fērrō ‖ plūs vălŭīssĕ mănūm.

Iūssă mănūs sācrī pēctūs vĭŏlāssĕ Cătōnīs

haēsĭt ĕt īncēptūm ‖ vīctă rĕlīquĭt ŏpūs.

Īlle ăĭt īnfēstō cōntrā sŭă vūlnĕră vūltū:

'Ēstne ălĭquīd māgnūm, ‖ quōd Cătŏ nōn pŏtŭīt?

Dēxtĕră, mē dŭbĭtās - dūrum ēst - iŭgŭlāssĕ Cătōnēm?

Sēd ‹sī› lībĕr ĕrīt, ‖ iām pŭtŏ nōn dŭbĭtās!

Fās nōn ēst vīvō quēmquām sērvīrĕ Cătōnĕ,

nēcdum īpsūm: vīncīt ‖ nūnc Cătŏ, sī mŏrĭtūr'.

Māgnĕ, prĕmīs Lĭbўām; fōrtēs tŭă pīgnĕră nātī

Eūrōpam ātque Ăsĭām. ‖ nōmĭnă tāntă iăcēnt!

Quām lātē vēstrōs dūxīt Fōrtūnă trĭūmphōs,

tām lātē spārsīt ‖ fūnĕră, Māgnĕ, tŭă.

Pōmpēiūs tōtūm vīctōr lūstrāvĕrăt ōrbēm,

āt rūrsūs tōtō ‖ vīctŭs ĭn ōrbĕ iăcēt:

mēmbră pătēr Lĭbўcō pŏsŭīt mălĕ tēctă sĕpūlcrō;

fīlĭŭs Hīspāna ēst ‖ vīx ădŏpērtŭs hŭmō;

Sēxte, Ăsĭām sōrtītĕ tĕnēs. dīvīsă rŭīnāst:

ūnō nōn pŏtŭīt ‖ tāntă iăcērĕ sŏlō.

Aūt Ăsĭa aūt Eūrōpă tĕgīt aūt Āfrĭcă Māgnūm.

Quāntă dŏmūs, tōtō ‖ quaē iăcĕt ōrbĕ, rŭīt!

Māxĭmă cīvīlīs bēllī iāctūră sŭb īpso ēst:

quāntūs quām pārvō ‖ vīx tĕgĕrīs tŭmŭlō!

Crīspĕ, mĕaē vīrēs lāssārūmque āncŏră rērūm,

Crīspĕ vĕl āntīquō ‖ cōnspĭcĭēndĕ fŏrō,

Crīspĕ, pŏtēns nūmquām, nĭsĭ cūm prōdēssĕ vŏlēbās,

naūfrăgĭō lītūs ‖ tūtăquĕ tērră mĕō,

sōlŭs hŏnōr nōbīs, ārx ēt tūtīssĭmă nōbīs

ēt nūnc āfflīctō ‖ sōlă quĭēs ănĭmō,

Crīspĕ, fĭdēs dūlcīs plăcĭdēque ācērrĭmă vīrtūs,

cūiūs Cēcrŏpĭō ‖ pēctŏră mēllĕ mădēnt,

māxĭmă fācūndō vĕl ăvō vēl glōrĭă pātrī,

quō sōlō cărĕāt ‖ sī quĭs, ĭn ēxĭlĭōst:

āntīquaē iăcĕō sāxīs tēllūrĭs ădhaērēns,

mēns tēcum ēst, nūllā ‖ quaē cŏhĭbētŭr hŭmō.

Fātă pĕr hūmānās sŏlĭtūs praēnōscĕrĕ fībrās

īmpĭŭs īnfāndaē ‖ rēlĭgĭōnĭs ăpēx

pēctŏrĭs īngĕnŭī sălĭēntĭă vīscĕră flāmmīs

īmpŏsŭīt; măgĭcō ‖ cārmĭnĕ rūpĭt hŭmūm,

aūsŭs ăb Ēlўsĭīs Pōmpēiūm dūcĕrĕ cāmpīs!

Prō pŭdŏr, hōc sācrūm ‖ Māgnŭs ŭt āspĭcĕrēt!

Stūltĕ, quĭd īnfērnīs Pōmpēiūm quaērĭs ĭn ūmbrīs?

Nōn pŏtŭīt tērrīs ‖ spīrĭtŭs īllĕ prĕmī!

'Vīve ĕt ămīcĭtĭās rēgūm fŭgĕ'. paūcă mŏnēbās:

māxĭmŭs hīc scŏpŭlūs, ‖ nōn tămĕn ūnŭs, ĕrāt.

Vīve ĕt ămīcĭtĭās nĭmĭō splēndōrĕ nĭtēntēs

ēt quīcquīd cŏlĭtūr ‖ pērspĭcŭūm, fŭgĭtō!

Īngēntēs dŏmĭnōs ēt fāmaē nōmĭnă clāraē

īllūstrīquĕ grăvēs ‖ nōbĭlĭtātĕ dŏmōs

dēvīta ēt lōngē vīvūs cŏlĕ; cōntrăhĕ vēlă

ēt tē lītŏrĭbūs ‖ cŷmbă prŏpīnquă vĕhāt.

Īn plānō sēmpēr tŭă sīt fōrtūnă părēsquĕ

nōvĕrĭs: ēx āltō ‖ māgnă rŭīnă vĕnīt.

Nōn bĕnĕ cūm pārvīs iūngūntūr grāndĭă rēbūs:

stāntĭă nāmquĕ prĕmūnt, ‖ praēcĭpĭtātă rŭūnt.

'Vīve ĕt ămīcĭtĭās ōmnēs fŭgĕ': vērĭŭs hōc ēst,

quām 'rēgūm' sōlās ‖ 'ēffŭge ămīcĭtĭās'.

Ēt mĕă sōrs tēstīs: māiōr me āfflīxĭt ămīcūs

dēsĕrŭītquĕ mĭnōr. ‖ Tūrbă căvēndă sĭmūl.

Nām quīcūmquĕ părēs fŭĕrānt, fūgērĕ frăgōrēm

nēcdūm cōllāpsām ‖ dēsĕrŭērĕ dŏmūm.

‹Ī› nūnc ēt rēgēs tāntūm fŭgĕ! Vīvĕrĕ dōctūs

ūnī vīvĕ tĭbī; ‖ nām mŏrĭērĕ tĭbī.

Cōrdŭbă, sōlvĕ cŏmās ēt trīstēs īndŭĕ vūltūs;

īllăcrĭmāns cĭnĕrī ‖ mūnĕră mīttĕ mĕō.

Nūnc lōngīnquă tŭūm dēplōrā, Cōrdŭbă, vātēm,

Cōrdŭbă nōn ălĭō ‖ tēmpŏrĕ maēstă măgīs:

Tēmpŏrĕ nōn īllō, quō vērsīs vīrĭbŭs ōrbīs

īncŭbŭīt bēllī ‖ tōtă rŭīnă tĭbī,

cūm gĕmĭnīs ōpprēssă mălīs ūtrīmquĕ pĕrībās

ēt tĭbĭ Pōmpēiūs, ‖ Caēsăr ĕt hōstĭs ĕrāt;

tēmpŏrĕ nōn īllō, quō tēr tĭbĭ fūnĕră cēntūm

heū nōx ūnă dĕdīt, ‖ quaē tĭbĭ sūmmă fŭīt;

nōn, Lūsītānūs quătĕrēt cūm moēnĭă lātrŏ,

fīgĕrĕt ēt pōrtās ‖ lāncĕă tōrtă tŭās.

Īllĕ tŭūs quōndām māgnūs, tŭă glōrĭă, cīvīs

īnfīgōr scŏpŭlō! ‖ Cōrdŭbă, sōlvĕ cŏmās

ēt grātārĕ tĭbī, quōd tē nātūră sŭprēmō

āllŭĭt Ōcĕănō: ‖ tārdĭŭs īstă dŏlēs!

Quīsquĭs ĕs (ēt nōmēn dīcām? dŏlŏr ōmnĭă cōgīt!),

quī nōstrūm cĭnĕrēm ‖ nūnc, ĭnĭmīcĕ, prĕmīs

ēt nōn cōntēntūs tāntīs sŭbĭtīsquĕ rŭīnīs

strīngĭs ĭn ēxtīnctūm ‖ tēlă crŭēntă căpūt:

crēdĕ mĭhī, vīrēs ălĭquās nātūră sĕpūlcrīs

āttrĭbŭīt: tŭmŭlōs ‖ vīndĭcăt ūmbră sŭōs.

Īpsōs crēdĕ dĕōs hōc nūnc tĭbĭ dīcĕrĕ, līvōr,

hōc tĭbĭ nūnc Mānēs ‖ dīcĕrĕ crēdĕ mĕōs:

rēs ēst ātră mĭsēr; nōlī mĕă tāngĕrĕ fātă:

sācrĭlĕgaē būstīs ‖ ābstĭnŭērĕ mănūs!

Quīsquīs Cēcrŏpĭās hōspēs cōgnōscĭs Ăthēnās,

quaē vĕtĕrīs fāmaē ‖ vīx tĭbĭ sīgnă dăbūnt,

'Hāsnĕ dĕī' dīcēs 'caēlō pĕtĭērĕ rĕlīctō?

Rēgnăquĕ pārtītīs ‖ haēc sŭă cūră dĕīs?'

Īdem Ăgămēmnŏnĭās dīcēs cūm vīdĕrĭs ārcēs:

'Heū vīctrīx vīctā ‖ vāstĭŏr ūrbĕ iăcēt!'

Haē sūnt, quās mĕrĭtō quōndam ēst mīrātă vĕtūstās:

māgnārūm rērūm ‖ pārvă sĕpūlcră vĭdēs.

Cārmĭnă mōrtĭfĕrō tŭă sūnt sūffūsă vĕnēnō,

ēt sūnt cārmĭnĭbūs ‖ pēctŏră nīgră măgīs.

Nēmŏ tŭōs fŭgĭēt, nōn vīr nōn fēmĭnă, dēntēs;

haūt pŭĕr, haūt aētās ‖ ūndĭquĕ tūtă sĕnīs.

Ūtquĕ fŭrēns tōtās īmmīttīt sāxă pĕr ūrbēs,

īn pŏpŭlūm sīc tū ‖ vērbă mălīgnă iăcīs.

Sēd sŏlĕt īnsānōs pŏpŭlūs cōmpēscĕrĕ sānūs

ēt rĕpĕtūnt nōtūm ‖ sāxă rĕmīssă căpūt.

Īn tē nūnc strīngīt nūllūs nōn cārmĭnă vātēs

īnquĕ tŭām răbĭēm ‖ pūblĭcă Mūsă fŭrīt.

Dūm sŭă cōmpŏsĭtūs nōndūm bĕnĕ cōncŭtĭt ārmă

mīlĕs, ĭt ē nōstrā ‖ lāncĕă tōrtă mănū.

Bēllŭs hŏmo ēs? Vălĭdē căpĭtālĭă crīmĭnă lūdīs

dēquĕ tŭīs mānānt ‖ ātră vĕnēnă iŏcīs!

sēd tū pērquĕ iŏcūm dīcīs vīnūmquĕ? Quĭd ād rēm,

sī plōrēm, rīsūs ‖ sī tŭŭs īstă făcīt?

Quārē tōllĕ iŏcōs: nōn ēst iŏcŭs, ēssĕ mălīgnūm.

Nūmquām sūnt grātī, ‖ quī nŏcŭērĕ, sălēs.

Lītŏrĕ dīvērsō Lĭbўaē clārīssĭmă lōngē

nōmĭnă vīx ūllō ‖ cōndĭtă sūnt tŭmŭlō,

Māgnŭs ĕt hōc Māgnō māiōr Cătŏ. quām prŏcŭl ā tē

āspĭcĭs heū cĭnĕrēs, ‖ Rōmă, iăcērĕ tŭōs!

Sāxă prĕmūnt Lĭcĭnūm, lĕvăt āltūm fāmă Cătōnēm,

Pōmpēiūm tĭtŭlī: ‖ crēdĭmŭs ēssĕ dĕōs.

Spēs fāllāx, spēs dūlcĕ mălūm, spēs sūmmă mălōrūm,

sōlāmēn mĭsĕrīs, ‖ quā sŭă fātă trăhūnt,

crēdŭlă rēs, quām nūllă pŏtēst fōrtūnă fŭgārĕ,

spēs stăt ĭn ēxtrēmīs ‖ ōffĭcĭōsă mălīs.

Spēs vĕtăt aētērnīs Mōrtīs rĕquĭēscĕrĕ pōrtīs

ēt cūrās fērrō ‖ rūmpĕrĕ sōllĭcĭtās.

Spēs nēscīt vīncī, spēs pēndēt tōtă fŭtūrīs;

mēntītūr, crēdī ‖ vūlt tămĕn īllă ‹sĭbī›.

Īmprŏbă, mēntĭs ĭnōps, rēbūs grātīssĭmă laēsīs,

quās fŏvĕt ēt vērtī ‖ fātă sŭbīndĕ dŏcēt.

Sōlă tĕnēt mĭsĕrōs īn vītā, sōlă mŏrātūr,

sōlă pĕrīt nūmquām, ‖ nēc vĕnĭt ātquĕ rĕdīt.

Saēpĕ bŏnō rūrsūsquĕ mălō blāndīssĭmă sēmpēr,

ēt quōs dēcēpīt, ‖ dēcĭpĭt īllă tămēn.

Īnstăbĭlīs, dŭbĭō dēvēxa ād tēmpŏră mōtū,

aūdāx ēt claūsūm ‖ quaē pŭtĕt ēssĕ nĭhīl,

ōmnĭă prōmīttīt nōtā lĕvĭtātĕ dĕōrūm;

nīl fīxum ēt cāsūs ‖ ādmŏnĕt ēssĕ lĕvēs.

Naūfrăgŭs hāc cōgēntĕ nătāt pēr foēdă prŏcēllīs

aēquŏră, cūm mērsās ‖ vīdĕrĭt āntĕ rătēs;

cāptīvūs dūrās īllā sōlāntĕ cătēnās

pērfērt ēt vīctūs ‖ vīncĕrĕ pōssĕ pŭtāt;

nōxĭŭs īnfāmī dīstrīctūs stīpĭtĕ mēmbră

spērăt ĕt ā fīxā ‖ pōssĕ rĕdīrĕ crŭcē.

Spēm iūssūs praēbērĕ căpūt pālōquĕ lĭgātūs,

cūm mĭcăt ānte ŏcŭlōs ‖ strīctă sĕcūrĭs, hăbēt.

Spērăt ĕt īn saēvā vīctūs glădĭātŏr hărēnā,

sīt lĭcĕt īnfēstō ‖ pōllĭcĕ tūrbă mĭnāx:

ēt quī †dēcēntī iŭgŭlō tīnctōrĭㆠmōtō

spēm, quāmvīs lēctō ‖ iām rĕfĕrātŭr, hăbēt.

Spēm rĕcĭpīt cārcēr fŏrĭbūs praēclūsŭs ăēnīs,

spēs ĕt ĭn hōrrēndō ‖ rōbŏrĕ pārvă mănēt.

Spēs Mărĭūm mōvīt, tūrpī sē crēdĕrĕ līmō

ēt tāntūm fūrtō ‖ vīvĕrĕ vēllĕ vĭrūm;

haēc īllūm Lĭbўaē pĕnĕtrāre īn lītŏră vīctaē

iūssĭt; ĕt, ō sŭpĕrī, ‖ quīs fŭĭt īllĕ dĭēs,

quō Mărĭūm vīdīt sūppār Cārthāgŏ iăcēntēm!

Tērtĭă pār īllīs ‖ nūllă rŭīnă fŭīt.

Spēs Māgnūm prŏfŭgūm tōtō dīscūrrĕre ĭn ōrbĕ

iūssĕrăt ēt pŭĕrī ‖ rēgĭs ădīrĕ pĕdēs.

Spēs ūnī nūmquām pŏtŭīt dărĕ vērbă Cătōnī,

mēndācīsquĕ dĕaē ‖ nōn tŭlĭt īllĕ dŏlōs.

Quīd nōn spēs aūdēt? Prĭămō pōst Hēctŏră mānsīt;

spēs fŭĭt ūxōrī, ‖ Prōtĕsĭlāĕ, tŭaē.

Ōrpheūs īnfērnās spērāvīt tōllĕrĕ lēgēs

Tārtărĕum ēt cāntū ‖ flēctĕrĕ pōssĕ cănēm.

Spē dŭcĕ pēr mĕdĭās ēnāvīt Daēdălŭs aūrās

ēt nŏvă mīrāntēs ‖ tērrŭĭt ālĕs ăvēs.

Pāssĭphăē (quīd nōn hŏmĭnī spērārĕ lĭcēbīt?)

spērāvīt tōrvō ‖ pōssĕ plăcērĕ bŏvī.

Spērāt quī cūrvō sūlcōs pērrūmpĭt ărātrō,

spērāt quī vēntīs ‖ vēlă fĕrēndă dĕdīt.

Spēs hāmīs pīscēs, lăquĕō cāptārĕ vŏlūcrēs

ērŭdĭt; haēc ōrbēm ‖ bēllă crŭēntă dŏcēt.

Spēs sĕquĭtūr grăvĭbūs rāstrīs mălă rūră dŏmāntēm,

īn nŏvă sē nūllā ‖ cūm rătĭōnĕ părāt.

Sēmpĕr ădūlātūr, sēmpēr mălĕ fīdă văgātūr

ēt pŏpŭlōs ūrbēs ‖ tōtăquĕ rēgnă căpīt.

Dēsērtōs mĕdĭcīs spēs nūmquām dēsĕrĭt aēgrōs,

cōnfēssī nūmquām ‖ spēm pŏsŭērĕ rĕī.

Spēs ēst, quaē clāssīs dīvērso ēx hōstĕ cŏāctās

dūcīt; spēs cŭpĭdōs ‖ tōllĭt ĭn ārmă vĭrōs.

Ēt dīcīt 'dūrā! nēc tē praēsēntĭă tāngānt:

fōrs vărĭās mūtāt ‖ mōbĭlĭtātĕ vĭcēs'.

Īncērtō lūdīt cāsū Fōrtūnă pĕr ōrbēm:

ēt sēmpēr cōnstāt, ‖ quaē fŭgĭt ātquĕ rĕdīt.'

Īnvīsūs tĭbĭ sūm: pĕrĕām sī, Māxĭmĕ, mīrōr.

Ōdī te ēt, sī vīs, ‖ āccĭpĕ cūr făcĭām.

Fāmām tēmptāstī nōstrām sērmōnĕ mălīgnō

laēdĕrĕ fēllītīs, ‖ īnvĭdĭōsĕ, iŏcīs.

Cōntrā rēm nūpēr pūgnāstī, līvĭdĕ, pārvām:

tū tămĕn īn māgnā ‖ tē nŏcŭīssĕ pŭtās.

Haēc pĕrĕām nĭsĭ sūnt ănĭmi ‹īn› tē, Māxĭmĕ, caūsā:

ōdī, nēc mēntēm ‖ rēs măgĭs ūllă iŭvāt,

īnquĕ vĭcem ūt făcĭās ōrō pĕrĕōquĕ tĭmōrĕ,

nē mĭnŭs īnvīsūs ‖ sīm tĭbĭ quām vĭdĕōr.

Haēc ūrbēm cīrcā stūltī mŏnŭmēntă lăbōrīs

quāsquĕ vĭdēs mōlēs, ‖ Āppĭă, mārmŏrĕās,

pŷrămĭdāsque aūsās vīcīnum āttīngĕrĕ caēlūm,

pŷrămĭdās, mĕdĭō ‖ quās fŭgĭt ūmbră dĭĕ,

ēt Maūsōlēūm, mĭsĕraē sōlācĭă mōrtīs,

īntŭlĭt ēxtērnūm ‖ quō Clĕŏpātră vĭrūm,

cōncŭtĭēt stērnētquĕ dĭēs, quōque āltĭŭs ēxstāt

quōdque ŏpŭs, hōc īllūd ‖ cārpĕt ĕdētquĕ măgīs.

Cārmĭnă sōlă cărēnt fātō mōrtēmquĕ rĕpēllūnt;

cārmĭnĭbūs vīvēs ‖ sēmpĕr, Hŏmērĕ, tŭīs.

Nūllum ŏpŭs ēxsūrgīt, quōd nōn ānnōsă vĕtūstās

ēxpūgnēt, quōd nōn ‖ vērtăt ĭnīquă dĭēs,

tū lĭcĕt ēxtōllās māgnōs ād sīdĕră mōntēs

ēt călĭdās aēquēs ‖ mārmŏrĕ pŷrămĭdās.

Īngĕnĭō mōrs nūllă iăcēt, văcăt ūndĭquĕ tūtūm;

īllaēsūm sēmpēr ‖ cārmĭnă nōmĕn hăbēnt.

Aūsŏnĭīs nūmquām tēllūs vĭŏlātă trĭūmphīs

īctă tŭō, Caēsār, ‖ fūlmĭnĕ prōcŭbŭīt

Ōcĕănūsquĕ tŭās ūltrā sē rēspĭcĭt ārās:

quī fīnīs mūndo ēst, ‖ nōn ĕrăt īmpĕrĭō.

Vīctă prĭūs ‹nūllī›, nūllō spēctātă trĭūmphō

īllībātă tŭōs ‖ gēns iăcĕt īn tĭtŭlōs.

Fābŭlă vīsă dĭū mĕdĭōquĕ rĕcōndĭtă pōntō

lībĕră vīctōrī ‖ quām cĭtŏ cōllă dĕdīt!

Eūphrātēs ōrtūs, Rhēnūs sēclūsĕrăt Ārctōs:

Ōcĕănūs mĕdĭūm ‖ vēnĭt ĭn īmpĕrĭūm.

Lībĕră, nōn hōstēm, nōn pāssă Brĭtānnĭă rēgĕ

ēxtērnūm, nōstrō ‖ quaē prŏcŭl ōrbĕ iăcēs,

fēlīx ādvērsīs ēt sōrte ōpprēssă sĕcūndā:

cōmmūnīs nōbīs ‖ ēt tĭbĭ Caēsăr ĕrīt.

Ūltĭmă cīngēbāt Thŷbrīs tŭă, Rōmŭlĕ, rēgnă:

hīc tĭbĭ fīnĭs ĕrāt, ‖ rēlĭgĭōsĕ Nŭmă.

Ēt tŭă, Dīvĕ, tŭō sācrātă pŏtēntĭă caēlō

ēxtrēmūm cītrā ‖ cōnstĭtĭt Ōcĕănūm.

Āt nūnc Ōcĕănūs gĕmĭnōs īntērlŭĭt ōrbēs;

pārs ēst īmpĕrĭī, ‖ tērmĭnŭs āntĕ fŭīt.

Mārs pătĕr ēt nōstraē gēntīs tūtēlă Quĭrīnĕ

ēt māgnō pŏsĭtūs ‖ Caēsăr ŭtērquĕ pŏlō,

cērnĭtĭs īgnōtōs Lătĭā sūb lēgĕ Brĭtānnōs:

sōl cītrā nōstrūm ‖ flēctĭtŭr īmpĕrĭūm

ūltĭmă cēssērūnt ădăpērtō claūstră prŏfūndō

ēt iām Rōmānō ‖ cīngĭmŭr Ōcĕănō.

Ōppōnīs frūstrā răpĭdūm, Gērmānĭă, Rhēnūm;

Eūphrātēs prōdēst ‖ nīl tĭbĭ, Pārthĕ fŭgāx;

Ōcĕănūs iām tērgă dĕdīt, nēc pērvĭŭs ūllī

Caēsărĕōs fāscēs ‖ īmpĕrĭūmquĕ tŭlīt:

īllă prŏcūl nōstrō sēmōta ēxclūsăquĕ caēlō

āllŭĭtūr nōstrā ‖ vīctă Brĭtānnĭs ăquā.

Sēmōta ēt vāstō dīsiūnctă Brĭtānnĭă pōntō

cīnctăque ĭnāccēssīs ‖ hōrrĭdă lītŏrĭbūs,

quām pătĕr īnvīctīs Nēreūs vēlāvĕrăt ūndīs,

quām fāllāx aēstū ‖ cīrcŭĭt Ōcĕănūs,

brūmālēm sōrtītă pŏlūm, quā frīgĭdă sēmpēr

praēfūlgēt stēllīs ‖ Ārctŏs ĭnōccĭdŭīs,

cōnspēctū dēvīctă tŭō, Gērmānĭcĕ Caēsār,

sūbdĭdĭt īnsuētō ‖ cōllă prĕmēndă iŭgō.

Āspĭcĕ, cōnfūndāt pŏpŭlōs ūt pērvĭă Tēthŷs:

cōniūnctum ēst, quŏd ădhūc ‖ ūrbĭs ĕt ōrbĭs ĕrāt.

Sīc ĕt ămēs, mĕă lūx, ēt rūrsūs sēmpĕr ămērīs,

mūtŭŭs ūt nūllō ‖ tēmpŏrĕ cēssĕt ămōr.

Sōlĭs ăd ōccāsūs, sōlīs sīc .. ăd ōrtūs

Hēspĕrŭs hōc vĭdĕāt, ‖ Lūcĭfĕr hōc vĭdĕāt.

Sī dās saēpĕ nĕgās, sī dās saēpe ric.....mis

ēt pĕdĕ prēdă tŭō ‖ ..atier rel.. o . rēs

nōx mĭhĭ tōtă dăta ēst hite dāmnă pĕrībūnt

Mūltă nĭmīs dēbēt ‖ timodius ....s

Prōmīttīs, mĕă vītă, sĕmēl nōn āmplĭŭs ūnā

......lisi d .......od..........

Dūm iăcĕām tēcūm pērmīxtūs cōrpŏrĕ tōtō

Tīb.... . futo.. re l..........

Nēmpĕ q..... ad ................ mīllĕ

m ....l ....................ti

Lēntus .... p ............. arte

Fēmĭnă cāră sĕmēl, ‖ sēd sĭnĕ fīnĕ sĕmēl.

Ō cērtē nŭmĕrō vīncēs mē . rĕra ĭ.. a

..............l...l. sēmpĕr ĕgŏ.

Sērrānūm Vĕgĕtūmquĕ sĭmūl iūnctūmquĕ dŭōbūs

Hērŏgĕnēm, cārōs ‖ āspĭcĕ Gērўŏnās.

Ēssĕ pŭtās frātrēs: tāntā pĭĕtātĕ frŭūntūr.

Īmmŏ nĕgēs: sīc ēst ‖ īn trĭbŭs ūnŭs ămōr.

Trīgă mĭhī paūcōs īntēr dīlēctă sŏdālēs,

Trīgă sŏdālĭcĭī ‖ pārs bĕnĕ māgnă mĕī!

Iām lĭbĕt ād lūsūs lāscīvăquĕ fūrtă rĕvērtī.

Lūdĕrĕ, Mūsă, iŭvāt: ‖ Mūsă sĕvēră, vălē!

Iām mĭhĭ nārrētūr tŭmĭdīs Ărĕthūsă păpīllīs

nūnc āstrīctă cŏmās ‖ nūnc rĕsŏlūtă cŏmās;

ēt mŏdŏ nōctūrnō pūlsāns mĕă līmĭnă sīgnō

īntrĕpĭdōs tĕnĕbrīs ‖ pōnĕrĕ dōctă pĕdēs,

nūnc cōllō mōllēs cīrcūm dīffūsă lăcērtōs

ēt flēctāt nĭvĕūm ‖ sēmĭsŭpīnă lătūs,

īnquĕ mŏdōs ōmnēs, dūlcīs ĭmĭtātă tăbēllās,

trānsĕăt ēt lēctō ‖ pēndĕăt īllă mĕō,

nēc pŭdĕāt quīcquām, sēd mē quŏquĕ nēquĭŏr īpsō

ēxūltēt tōtō ‖ nōn rĕquĭētă tŏrō.

Nōn dĕĕrīt, Prĭămūm quī dēflĕăt, Hēctŏră nārrēt:

lūdĕrĕ, Mūsă, iŭvāt: ‖ Mūsă sĕvēră, vălē!

Ō sācrōs vūltūs Bācchō vĕl Ăpōllĭnĕ dīgnōs,

quōs vīr, quōs tūtō ‖ fēmĭnă nūllă vĭdēt!

Ō dĭgĭtōs, quālēs pŭĕrī vēl vīrgĭnĭs ēssĕ

vēl pŏtĭūs crēdās ‖ vīrgĭnĭs ēssĕ dĕī!

Fēlīx, sī quă tŭūm cōrrōdīt fēmĭnă cōllūm,

fēlīx, quaē lābrīs ‖ līvĭdă lābră făcīt,

quaēquĕ pŭēllă tŭō cūm pēctŏrĕ pēctŏră pōnīt

ēt līnguām tĕnĕrō ‖ lāssăt ĭn ōrĕ sŭām.

Ēssĕ tĭbī vĭdĕōr dēmēns, quōd cārmĭnă nōlīm

scrībĕrĕ pātrĭcĭō ‖ dīgnă sŭpērcĭlĭō?

Quōd Tĕlămōnĭădēn nōn aēquō iūdĭcĕ vīctūm

praētĕrĕam ēt pūgnās, ‖ Pēnthĕsĭlēă, tŭās?

Quōd nōn aūt māgnī scrībām prīmōrdĭă mūndī

aūt Pĕlŏpīs cūrrūs ‖ aūt Dĭŏmēdĭs ĕquōs?

Aūt ‹ŭt› Ăchīllēīs īnfēlīx Troīă lăcērtīs

quāssāta Hēctŏrĕō ‖ vūlnĕrĕ cōncĭdĕrīt?

Vōs mărĕ tēmptētīs, vōs dētīs līntĕă vēntīs:

mē vĕhăt īn tūtōs ‖ pārvă cărīnă lăcūs.

Nē mĭsĕrērĕ săcrī dēfōrmĭă būstă Cătōnīs:

vīsūntūr māgnī ‖ pārvă sĕpūlcră Iŏvīs.

Ēst mĭhĭ rūs pārvūm, fēnūs sĭnĕ crīmĭnĕ pārvūm

sēd făcĭt haēc nōbīs ‖ ūtrăquĕ māgnă quĭēs.

Pācem ănĭmūs nūllā trĕpĭdūs fōrmīdĭnĕ sērvāt

nēc tĭmĕt īgnāvaē ‖ crīmĭnă dēsĭdĭaē.

Cāstra ălĭōs ŏpĕrōsă vŏcēnt sēllaēquĕ cŭrūlēs

ēt quīcquīd vānā ‖ grāndĭă mēntĕ mŏvēt.

Pārs ĕgŏ sīm plēbīs, nūllō cōnspēctŭs hŏnōrĕ,

dūm vīvām, dŏmĭnūs ‖ tēmpŏrĭs īpsĕ mĕī.

Īnsānūs vōbīs vĭdĕōr. nēc dēprĕcŏr īpsĕ,

quōmĭnŭs hōc vĭdĕār. ‖ cūr tămĕn hōc vĭdĕōr?

Dīcĭtĕ nūnc: 'quōd sēmpĕr ămās, quōd sēmpĕr ămāstī'.

Hīc fŭrŏr, hīc, sŭpĕrī, ‖ sīt mĭhĭ pērpĕtŭūs!

Quaēdām mē (sī crēdĭs) ămāt. sēd dīssĭlĭt, ārdēt

nōn sīc, nōn lĕvĭtēr, ‖ sēd pĕrĭt ēt mŏrĭtūr.

Dūm fŭgĭo ēt grātīs quaēdām sĭmŭl ātquĕ rŏgāvīt,

ōstēndām quām nōn ‖ sēmpĕr, ămātŭs, ămēm.

Cūm crētām sūmīt, făcĭēm Sērtōrĭă sūmīt.

Pērdĭdĭt ‹ūt› crētām, ‖ pērdĭdĭt ēt făcĭēm.

Quīsquĭs ădhūc nōndūm fōrtūnaē mōbĭlĕ rēgnūm

Nēc sōrtēm vărĭās ‖ crēdĭs hăbērĕ vĭcēs,

Āspĭce Ălēxāndrī pŏsĭtūm mĕmŏrābĭlĕ cōrpūs.

Ābscōndīt tāntūm ‖ pūtrĭs hărēnă vĭrūm!

Iūnxīt māgnōrūm cāsūs fōrtūnă vĭrōrūm:

hīc pārvō, nūllō ‖ cōndĭtŭs īllĕ lŏcōst.

Ītĕ, nŏvās tōtō tērrās cōnquīrĭtĕ mūndō:

nēmpĕ mănēt 'māgnōs' ‖ pārvŭlă tērră dŭcēs.

Quīd saēvīs, Cўpărē? dŏmĭtī mŏdŏ tērgă iŭvēncī

quīd prĕmĭs ēt tĕnĕrūm ‖ cūrrĕrĕ cōgĭs ĕquūm?

Dūm stŭpĕt āc nŏvŭs ēst ĕt ădhūc nōn nōvĭt ămōrēm,

pārcĕ: prĕmēndŭs ĕrīt, ‖ cūm vĕtĕrānŭs ĕrīt.

Āntĕ rătēs Sĭcŭlō dīscūrrēnt aēquŏrĕ sīccaē

ēt dĕĕrīt Lĭbўcīs ‖ pūtrĭs hărēnă vădīs,

āntĕ nĭvēs călĭdōs dēmīttēnt fōntĭbŭs āmnēs

ēt Rhŏdănūs nūllās ‖ īn mărĕ dūcĕt ăquās,

āntĕ mărī gĕmĭnō sēmpēr pūlsātă Cŏrīnthōs

cōnfūndēt flūctūs ‖ pērvĭă fāctă dŭōs,

āntĕ fĕrī cērvīs sūmmīttēnt cōllă lĕōnēs

saēvăquĕ dēdīscēt ‖ proēlĭă tōrvŭs ăpēr,

Mēdūs pīlă gĕrēt, phărĕtrās Rōmānă iŭvēntūs,

fūlgēbīt rŭtĭlīs ‖ Īndĭă nīgră cŏmīs,

quām mĭhĭ dīsplĭcĕāt vītaē fōrtūnă quĭētaē

aūt crēdāt dŭbĭīs ‖ sē mĕă pūppĭs ăquīs.

Sīc mĭhĭ sīt frātēr māiōrquĕ mĭnōrquĕ sŭpērstēs

ēt dē mē dŏlĕānt ‖ nīl nĭsĭ mōrtĕ mĕā;

sīc īllōs vīncām, sīc vīncār rūrsŭs ămāndō,

mūtŭŭs īntēr nōs ‖ sīc bĕnĕ cērtĕt ămōr;

sīc dūlcī Mārcūs quī nūnc sērmōnĕ frĭtīnnīt,

fācūndō pătrŭōs ‖ prōvŏcĕt ōrĕ dŭōs.

Xērsēs māgnŭs ădēst. tōtūs cŏmĭtātŭr ĕūntēm

ōrbīs. quīd dŭbĭtās, ‖ Graēcĭă, fērrĕ iŭgūm?

Mūndūs iūssă făcīt: sōlēm tēxērĕ săgīttaē,

cālcātūr pōntūs, ‖ flūctŭăt āltŭs Ăthōs.

Quōd tŭă mīllĕ dŏmūs sŏlĭdās hăbĕt āltă cŏlūmnās,

quōd tŭă mārmŏrĕō ‖ iānŭă pōstĕ nĭtēt,

aūrĕă quōd sūmmō splēndēnt lăquĕārĭă tēctō,

īmūm crūstă tĕgīt ‖ quōd prĕtĭōsă lŏcūm,

ātrĭă quōd cīrcā dīvēs tĕgĭt ōmnĭă cūltūs:

hōc ănĭmōs tōllīt ‖ nēmpĕ, bĕātĕ, tŭōs?

Aēdĭbŭs īn tōtīs gēmmaē lĭcĕt ōmnĭă claūdānt,

tūrpe ēst, nīl dŏmĭnō ‖ tūrpĭŭs ēssĕ sŭō.

Nōn ēst (fāllĕrĭs) haēc bĕātă, nōn ēst,

quām vōs crēdĭtĭs ēssĕ, vītă; nōn ēst,

fūlgēntēs mănĭbūs vĭdērĕ gēmmās

aūt tēstūdĭnĕō iăcērĕ tōrō

aūt plūmā lătŭs ābdĭdīssĕ mōllī

aūt aūrō bĭbĕre ēt cŭbārĕ cōccō,

rēgālēs dăpĭbūs grăvārĕ mēnsās

ēt, quīdquīd Lĭbўcō sĕcātŭr ārvō,

nŏn ūnā pŏsĭtūm tĕnērĕ cēllā:

sēd nūllōs trĕpĭdūm tĭmērĕ cāsūs

nēc vānō pŏpŭlī făvōrĕ tāngī

ēt strīctō nĭhĭl aēstŭārĕ fērrō:

hōc quīsquīs pŏtĕrīt, lĭcēbĭt īllĕ

Fōrtūnām mŏvĕāt lŏcō sŭpērbūs.

Āblātūs mĭhĭ Crīspŭs ēst, ămīcī,

prō quō sī prĕtĭūm dărī lĭcērēt,

nōstrōs dīvĭdĕrēm lĭbēntĕr ānnōs.

Nūnc pārs ōptĭmă mē mĕī rĕlīquīt,

Crīspūs, praēsĭdĭūm mĕūm, vŏlūptās,

pēctūs, dēlĭcĭaē: nĭhīl sĭne īllō

laētūm mēns mĕă iām pŭtābĭt ēssĕ.

Cōnsūmptūs mălĕ dēbĭlīsquĕ vīvām:

plūs quām dīmĭdĭūm mĕī rĕcēssīt.

Fōrmōsa ēs, fătĕōr, dīvēs gĕnĕrōsă vĕnūstă:

cōnfĭtĕār, sī vīs, ‖ ōmnĭă. rēddĕ vĭcēm.

Nēmpĕ părūm cāsta ēs, nēmpe ēs dēprēnsă. nĕgābīs:

rēs vĕnĭt ād lītēs. ‖ Rūrsŭs ĕt īllă: 'Nĕgō.'

Dīc pŏtĭūs: 'sēd nēmpĕ sĕmēl, sēd nēmpĕ pŭēllă;

ēt cūm dēprēnsā ‖ quīs nĭsĭ frātĕr ĕrāt?'

Frātĕr ĕrāt? 'nĭhĭl ēst, fēcīt quĭă Iūppĭtĕr īllūd.'

sēd quōd nōn fēcīt ‖ Iūppĭtĕr, hōc făcĭtīs!

Graēcĭă bēllōrūm lōngā sūccīsă rŭīnā

cōncĭdĭt, īmmŏdĭcē ‖ vīrĭbŭs ūsă sŭīs.

Fāmă mănēt, fōrtūnă pĕrīt: cĭnĭs īpsĕ iăcēntīs

vīsĭtŭr, ēt tŭmŭlo ēst ‖ nūnc quŏquĕ sācră sŭō

ēxĭgŭa īngēntīs rĕtĭnēt vēstīgĭă fāmaē

ēt māgnum īnfēlīx ‖ nīl nĭsĭ nōmĕn hăbēt.

Sīc tŭă sīt, quāmcūnquĕ tŭām vīs ēssĕ pŭēllām,

sīc quāmcūnquĕ vŏlēs ‖ mūtŭŭs īgnĭs ĕdāt,

sīc nūmquām dūlcī cărĕānt tŭă pēctŏră flāmmā

ēt sīc laēsūrō ‖ sēmpĕr ămōrĕ văcēnt:

vīncĕ mĕrō cūrās ēt, quīdquīd fōrtĕ rĕmōrdēt,

cōmprĭmĕ dēque ănĭmō ‖ nūbĭlă pēllĕ tŭō.

Nōx cūrām, sī prēndĭt, ălīt: mălĕ crēdĭtŭr īllī

cūră, nĭsi ā mūltō ‖ mārcĭdă fāctă mĕrō.

Iūrātūm tĭbĭ mē cōgīs prōmīttĕrĕ, Gāllă,

nē nārrēm. Iūrā ‖ rūrsŭs ĕt īpsă mĭhī,

nē cuī tū dīcās, nĭmĭum ēst lēx dūră; rĕmīttām:

praētērquām sī vīs ‖ dīcĕrĕ, Gāllă, vĭrō!

Nēscĭŏ quō stĭmŭlāntĕ mălō pĭă foēdĕră rūpī.

nōn căpĭūnt vīrēs ‖ crīmĭnă tāntă mĕaē.

Īnstĭtĭt ēt stĭmŭlīs ārdēntĭbŭs īmpŭlĭt āctūm

sīvĕ fŭīt fātūm, ‖ seū fŭĭt īllĕ dĕūs.

Ārgŭĭmūs quīd vānă dĕōs? vīs, Dēlĭă, vērūm?

Quī tĭbĭ mē dĕdĕrāt, ‖ īdem ĕt ădēmĭt: ămōr.

Gārrŭlă, quīd tōtīs rĕsŏnās mĭhĭ nōctĭbŭs, aūrīs?

Nēscĭŏ quēm dīcīs ‖ nūnc mĕmĭnīssĕ mĕī.

'Hīc quīs sīt, quaērīs? rĕsŏnānt tĭbĭ nōctĭbŭs aūrēs,

ēt rĕsŏnānt tōtīs? ‖ Dēlĭă tē lŏquĭtūr.'

Nōn dŭbĭē lŏquĭtūr mē Dēlĭă: mōllĭŏr aūlă

vēnĭt ĕt ēxīlī ‖ mūrmŭrĕ dūlcĕ frĕmīt.

Dēlĭă nōn ălĭtēr sēcrētă sĭlēntĭă nōctīs

sūmmīssa āc tĕnŭī ‖ rūmpĕrĕ vōcĕ sŏlēt,

nōn ălĭtēr tĕnĕrīs cōllūm cōmplēxă lăcērtīs

aūrĭbŭs ādmōtīs ‖ cōndĭtă vērbă dărē.

Āgnōvī: vēraē vēnīt mĭhĭ vōcĭs ĭmāgŏ,

blāndĭŏr ārgūtā ‖ tīnnĭt ĭn aūrĕ sŏnūs.

Nē cēssātĕ, prĕcōr, lōngōs gēstārĕ sŭsūrrōs!

Dūm lŏquŏr haēc, iām vōs ‖ ōbtĭcŭīssĕ quĕrōr.

Sīc mē cūstōdī, Cōscōnĭă: nēvĕ lĭgātă

vīncŭlă sīnt nĭmĭūm ‖ nēvĕ sŏlūtă nĭmīs.

Ēffŭgĭām lāxātă nĭmīs, nĭmĭs āspĕră rūmpām,

sēd neūtrūm făcĭām, ‖ cōmmŏdă sī fŭĕrīs.

Āltēr Nīlĭăcō tŭmŭlō iăcĕt, āltĕr Hĭbērō,

tērtĭŭs Ēōīs ‖ pārtĭbŭs ōccŭbŭīt.

Ōmnĭs hăbēt Māgnōs mūndī plăgă. dīs ‹ĭtă› vīsūmst:

pārtēm quīsquĕ sŭām ‖ nūnc quŏquĕ vīctŭs hăbēt.

Pātrĭă, dīvērsō tērrārūm lītŏrĕ Māgnōs

spēctās cōmpŏsĭtōs ‖ heū sĭnĕ nōmĭnĭbūs,

Eūrōpā‹que› Ăsĭāquĕ sĭmūl Lĭbўāquĕ sĕpūltōs.

Vīctōrēs vīctā ‖ sīc pŏtĭūntŭr hŭmō!

Dīvērsīs iŭvĕnēs Ăsĭa ātque Eūrōpă sĕpūlcrīs

dīstĭnĕt; īnfīdā, ‖ Māgnĕ, iăcēs Lĭbўā.

Dīstrĭbŭīt Māgnōs mūndō Fōrtūnă sĕpūltōs,

nē sĭnĕ Pōmpēiō ‖ tērră sĭt ūllă sŭō.

Ōccīdērĕ sĭmūl Cāscaē, sĭmŭl ōccŭbŭērĕ,

dēxtrā quīsquĕ sŭā, ‖ quā scĕlŭs aūsŭs ĕrāt.

Cāstra ĕădēm fōvērĕ, lŏcūs quŏquĕ vūlnĕrĭs īdēm;

pārtĭbŭs āffrāctīs ‖ vīctŭs ŭtērquĕ iăcēt.

Quāntă fŭīt mēntīs, tānta ēst cōncōrdĭă fātī,

ēt tŭmŭlūs cĭnĕrēm ‖ pārvŭs ŭtrūmquĕ tĕgīt.

Pār frātrūm mūltō cĕlĕbrāndūm cārmĭnĕ vātūm,

ūnā sī fĭĕrēnt ‖ pārtĕ mĭnūs gĕmĭnī!

Sēmpēr mūndĭtĭās, sēmpēr, Băsĭlīssă, dĕcōrēs,

sēmpēr dīspŏsĭtās ‖ ārtĕ dĕcēntĕ cŏmās

ēt cōmptōs sēmpēr vūltūs ūnguēntăquĕ sēmpēr,

ōmnĭă sōllĭcĭtā ‖ cōmptă vĭdērĕ mănū,

nōn ămŏ; nēglēctām, mĭhĭ sē quaē cōmĭt ămīcă,

sē dĕt: ĭnōrnātā ‖ sīmplĭcĭtātĕ vălēt.

Vīncŭlă nēc cūrēt căpĭtīs dīscūssă sŏlūtī

ēt † cōrām făcĭēm: ‖ mēl hăbĕt īllă sŭūm.

Fīngĕrĕ sē sēmpēr nōn ēst cōnfīdĕre ămōrī.

Quīd, quōd saēpĕ dĕcōr, ‖ cūm prŏhĭbētŭr, ădēst?

Āntĕ dĭēs mūltōs nĭsĭ tē, Băsĭlīssă, rŏgāvī

nīsī praēmŏnŭī, ‖ tē dărĕ pōssĕ nĕgās.

Ūt sŭbĭtō crēvērĕ, sŏlēnt ēx tēmpŏrĕ † mūltaē

quām scrīptaē mĕlĭūs ‖ cēdĕrĕ dēlĭcĭaē.

Cūr dīffērs, mĕă lūx, rŏgātă, sēmpēr?

Cūr lōngām pĕtĭs ādvŏcātĭōnēm?

Prīmum hŏc ārtĭfĭcīs scĕlūs pŭēllae ēst,

deīnde ēst dīffĭcĭle ēt lăbōrĭōsūm

Īn tēntīgĭnĕ tām dĭū mŏrārī.

Nīl ēst praētĕrĕā, pŭēllă, nīl ēst

dĕprēnsā mĕlĭūs fŭtūtĭōnĕ.

Hīc, quēm cērnĭs, Ăthōs īmmīssīs pērvĭŭs ūndīs

flēxĭbŭs ōblīquīs ‖ cīrcŭmĕūndŭs ĕrāt.

Āccēpīt māgnō dēdūctūm Nērĕă flūctū

pērquĕ lătūs mīsīt ‖ māxĭmă bēllă sŭūm.

Sūb tāntō sŭbĭtaē sŏnŭērūnt pōndĕrĕ clāssēs,

caērŭlĕūs cānā ‖ sūb nĭvĕ pōntŭs ĕrāt.

Īdēm cōmmīsīt lōngō dŭŏ lītŏră pōntĕ

Xērsēs, ēt fēcīt ‖ pēr mărĕ mīlĕs ĭtēr.

Quālĕ fŭīt rēgnūm, mūndō nŏvă pōnĕrĕ iūră!

'Hōc tērraē fīāt, ‖ hāc mărĕ' dīxĭt 'ĕāt'.

Vēnĕrăt Ēōūm quătĭēns Āntōnĭŭs ōrbēm

ēt cōniūnctă sŭīs ‖ Pārthĭcă sīgnă gĕrēns,

dōtālēmquĕ pĕtēns Rōmām Clĕŏpātră Cănōpō.

Hīnc Căpĭtōlīnō ‖ sīstră mĭnātă Iŏvī,

hīnc īnvīctă dĕō fīdēbāt Caēsărĕ Rōmă,

quaē tūnc paēnĕ sŭō ‖ pōndĕrĕ lāpsă rŭīt.

Dēsērta ēst tēllūs, clāssīs cōntēxĕrăt aēquōr,

ōmnĭă pērmīxtī ‖ plēnă fŭrōrĭs ĕrānt.

Frātrĭbŭs heū frātrēs, pătrĭbūs cōncūrrĕrĕ nātōs

īmpĭă sōrs bēllī ‖ fātăquĕ saēvă iŭbēnt.

Hīc gĕnĕrūm sŏcĕrūmvĕ pĕtīt, mĭnĭmēquĕ crŭēntūs

quī fŭĭt, ‹īs› spārsūs ‖ sānguĭnĕ cīvĭs ĕrāt.

Maēvĭŭs, ā cāstrīs mīlēs mĕlĭōrĭbŭs, aūsūs

hōstīlēm sāltū ‖ praēcĭpĭtārĕ rătēm,

īn dāmnūm fēlīx ēt vīctŏr ŭt īmpĭŭs ēssēt,

nēscĭŭs ōccīsō ‖ frātrĕ sŭpērbŭs ĕrāt.

Dūm lĕgĭt ēxŭvĭās hōstīlĭăque ārmă rĕvēllīt,

frātērnōs vūltūs ‖ ōrăquĕ maēstă vĭdēt.

Quōd fŭĕrāt vīrtūs, fāctum ēst scĕlŭs. haērĕt ĭn hōstĕ

mīlĕs ĕt ē mănĭbūs ‖ mīttĕrĕ tēlă tĭmēt.

Īllĕ fĕrōx: 'quīd lēntă mănūs? nūnc dēnĭquĕ cēssēm?

Iūstĭŭs hōstĕ tĭbī ‖ quī mŏrĭātŭr ădēst.

Frātērnām rēs nūllă pŏtēst dēfēndĕrĕ caēdēm;

mōrs tŭă sōlă pŏtēst; ‖ mōrtĕ lŭēndă tŭāst.

Scīlĭcĕt ād pătrĭōs rĕfĕrēs spŏlĭa āmplă pĕnātēs?

Ād pātrēm vīctōr ‖ nōn pŏtĕs īrĕ tŭūm,

sēd pŏtĕs ād frātrēm. nūnc fōrtĭtĕr ūtĕrĕ tēlō!

Īmpĭŭs hōc tēlo ēs, ‖ hōc pŏtĕs ēssĕ pĭūs.

Vīvĕrĕ sī pŏtĕrīs, pŏtŭīsti ōccīdĕrĕ frātrēm!

Nēscīstī: sēd scīs: ‖ haēc mŏră cūlpă tŭāst.

Vīxĭmŭs ādvērsīs, iăcĕāmūs pārtĭbŭs īsdēm.'

Dīxĭt, ĕt īn dŭbĭo ēst, ‖ ūtrĭŭs ēnsĕ cădāt.

'Ēnsĕ mĕō mŏrĭār iăgŭlātūs mōrtĕ nĕfāndā?

Cuī mŏrĕrīs, fērrūm ‖ quō mŏrĭārĕ dăbīt.'

Dīxĭt ĕt īn frātrēm frātērnō cōncĭdĭt ēnsĕ.

Vīctŏrĕm ēt vīctūm ‖ cōndĭdĭt ūnă mănūs.

Sīcĭnĕ cōmpōnīs pŏpŭlōs, Fōrtūnă, fŭrēntīs

ūt vīncī lĕvĭūs, ‖ vīncĕrĕ sīt grăvĭūs?

Ōccīsūm crēdēns gaūdēbāt Maēvĭŭs hōstēm:

īnfēlīx frātrīs ‖ vūlnĕrĕ laētŭs ĕrāt.

Nēc lĭcŭīt nōn nōssĕ: fĕrōx dūm mēmbră crŭēntī

nūdăt, ĭn ēxŭvĭās ‖ īncĭdĭt īpsĕ sŭās.

Ēt scĕlŭs ēt frātrēm părĭtēr cōgnōvĭt ĕt āmēns

'Hōc ăge', ăīt, 'māiūs ‖ nūnc tĭbĭ rēstăt ŏpūs.

Vīncĕrĕ vīctōrēm dēbēs, dēfēndĕrĕ frātrēm.

Cēssās? ād făcĭnūs ‖ quām mŏdŏ fōrtĭs ĕrās!

Tērrām, iūră, dĕōs, bēllūm iām pōllŭĭs īpsūm:

quōd cīvīlĕ fŭīt, ‖ sīc quŏquĕ cūlpă grăvīs.

Hīs mănĭbūs pătrĭaē tū tām pĭă sīgnă sĕquērīs

mīlĕs, ĭn Āntōnī ‖ dīgnĭŏr īrĕ rătēs?

Ērĭpŭīt vīrtūs pĭĕtātēm, rēddĕrĕ vīrtūs

Dēbēt: quā răpŭīt, ‖ hāc rĕpărāndă vĭāst.

Quīd mŏrŏr ābsōlvī?' Dīxīt, glădĭōquĕ crŭēntō

īncŭbŭīt, iūngēns ‖ frātrĭs ăd ōră sŭă.

Sīc, Fōrtūnă, rĕgās sēmpēr cīvīlĭă bēllă,

ūt vīctōr vīctō ‖ nōn sŭpĕrēssĕ vĕlīt!

Cūră lăbōr, mĕrĭtūm, sūmptī prō mūnĕre hŏnōrēs,

īte, ălĭās pōsthāc ‖ sōllĭcĭtāte ănĭmās!

Mē prŏcŭl ā vōbīs dĕŭs ēvŏcăt. īlĭcĕt āctīs

rēbūs tērrēnīs, ‖ hōspĭtă tērră, vălē.

Cōrpŭs, ăvāră, tămēn sōllēmnĭbŭs āccĭpĕ sāxīs:

nāmque ănĭmām caēlō ‖ rēddĭmŭs, ōssă tĭbī.

Phoēbĕ, făvē coēptīs nīl grāndĕ pĕtēntĭbŭs aūt quōd

ā tē trānsfērrī ‖ tūrbă mălīgnă vĕlīt.

Dīvĭtĭās āvērte; ălĭōs praētūră sĕquātūr

ōptāntēs, ălĭōs ‖ grātĭă māgnă iŭvēt.

Hīc praēfēctŭs ăgāt clāssēs ălĭēnăquĕ cāstră

laētūs sōllĭcĭtā ‖ sōllĭcĭtātĕ rŏgēt,

bīs sēnōs hūiūs mĕtŭāt prōvīncĭă fāscēs;

aūdĭăt hīc plaūsūs ‖ tēr gĕmĭnāntĕ mănū.

Paūpĕrĭs ārvă sŏlī sēcūrăquĕ cārmĭnă cūrēm,

nēc sĭnĕ frātrĕ mĭhī ‖ trānsĕăt ūnă dĭēs.

Ōtĭă cōntīngānt pīgraē nōn sōrdĭdă vītaē,

nēc tĭmĕāt quīdquām ‖ mēns mĕă nēc cŭpĭāt;

īgnōtūmquĕ dĭū sōlvāt nōn aēgră sĕnēctūs

ōssăquĕ cōmpŏsĭtī ‖ frātĕr ŭtērquĕ lĕgāt.

Omnia tempus edax depascitur, omnia carpit,

omnia sede mouet, nil sinit esse diu.

Flumina deficiunt, profugum mare litora siccat,

subsidunt montes et iuga celsa ruunt.

Quid tam parua loquor? moles pulcherrima caeli

ardebit flammis tota repente suis.

Omnia mors poscit. lex est, non poena, perire:

hic aliquo mundus tempore nullus erit.

Corsica Phocaico tellus habitata colono,

Corsica quae Graio nomine Cyrnos eras,

Corsica Sardinia breuior, porrectior Ilua,

Corsica piscosis peruia fluminibus,

Corsica terribilis, cum primum incanduit aestas,

saeuior, ostendit cum ferus ora Canis:

parce relegatis; hoc est: iam parce solutis!

Viuorum cineri sit tua terra leuis!

Barbara praeruptis inclusa est Corsica saxis,

horrida, desertis undique uasta locis.

Non poma autumnus, segetes non educat aestas

canaque Palladio munere bruma caret.

Imbriferum nullo uer est laetabile fetu

nullaque in infausto nascitur herba solo.

Non panis, non haustus aquae, non ultimus ignis;

hic sola haec duo sunt: exul et exilium.

Iam nitidum tumidis Phoebus iubar intulit undis,

emeritam renouans Tethyos amne facem.

Astra subit niueis Phoebe subuecta iuuencis,

mitis et aetherio labitur axe sopor.

Alludunt pauidi tremulis conatibus agni

lacteolasque animas lacteus umor alit.

Xerses magnus adest. totus comitatur euntem

orbis. quid dubitas, Graecia, ferre iugum?

Tellus iussa facit, caelum texere sagittae,

abscondunt clarum Persica tela diem.

Classes fossus Athos intra sua uiscera uidit,

Phryxeae peditem ferre iubentur aquae.

Quis nouus hic dominus terramque diemque fretumque

permutat? certe sub Ioue mundus erat.

Occisum iugulum quisquis scrutare, inimici,

tu miserum necdum me satis esse putas?

Desere confossum! uictori uulnus iniquo

mortiferum impressit mortua saepe manus.

Inuictum uictis in partibus, omnia Caesar

vincere qui potuit, te, Cato, non potuit.

Ictu non potuit primo Cato soluere uitam:

defecit tanto uulnere uicta manus.

Altius inseruit digitos: qua spiritus ingens

exiret, magnum dextera fecit iter.

Opposuit Fortuna moram uoluitque, Catonis

sciremus ferro plus ualuisse manum.

Iussa manus sacri pectus uiolasse Catonis

haesit et inceptum uicta reliquit opus.

Ille ait infesto contra sua uulnera uultu:

'Estne aliquid magnum, quod Cato non potuit?

Dextera, me dubitas - durum est - iugulasse Catonem?

Sed ‹si› liber erit, iam puto non dubitas!

Fas non est uiuo quemquam seruire Catone,

necdum ipsum: uincit nunc Cato, si moritur'.

Magne, premis Libyam; fortes tua pignera nati

Europam atque Asiam. nomina tanta iacent!

Quam late uestros duxit Fortuna triumphos,

tam late sparsit funera, Magne, tua.

Pompeius totum uictor lustrauerat orbem,

at rursus toto uictus in orbe iacet:

membra pater Libyco posuit male tecta sepulcro;

filius Hispana est uix adopertus humo;

Sexte, Asiam sortite tenes. diuisa ruinast:

uno non potuit tanta iacere solo.

Aut Asia aut Europa tegit aut Africa Magnum.

Quanta domus, toto quae iacet orbe, ruit!

Maxima ciuilis belli iactura sub ipso est:

quantus quam paruo uix tegeris tumulo!

Crispe, meae uires lassarumque ancora rerum,

Crispe uel antiquo conspiciende foro,

Crispe, potens numquam, nisi cum prodesse uolebas,

naufragio litus tutaque terra meo,

solus honor nobis, arx et tutissima nobis

et nunc afflicto sola quies animo,

Crispe, fides dulcis placideque acerrima uirtus,

cuius Cecropio pectora melle madent,

maxima facundo uel auo uel gloria patri,

quo solo careat si quis, in exiliost:

antiquae iaceo saxis telluris adhaerens,

mens tecum est, nulla quae cohibetur humo.

Fata per humanas solitus praenoscere fibras

impius infandae religionis apex

pectoris ingenui salientia uiscera flammis

imposuit; magico carmine rupit humum,

ausus ab Elysiis Pompeium ducere campis!

Pro pudor, hoc sacrum Magnus ut aspiceret!

Stulte, quid infernis Pompeium quaeris in umbris?

Non potuit terris spiritus ille premi!

'Viue et amicitias regum fuge'. pauca monebas:

maximus hic scopulus, non tamen unus, erat.

Vive et amicitias nimio splendore nitentes

et quicquid colitur perspicuum, fugito!

Ingentes dominos et famae nomina clarae

illustrique graues nobilitate domos

deuita et longe uiuus cole; contrahe uela

et te litoribus cymba propinqua uehat.

In plano semper tua sit fortuna paresque

noueris: ex alto magna ruina uenit.

Non bene cum paruis iunguntur grandia rebus:

stantia namque premunt, praecipitata ruunt.

'Viue et amicitias omnes fuge': uerius hoc est,

quam 'regum' solas 'effuge amicitias'.

Et mea sors testis: maior me afflixit amicus

deseruitque minor. Turba cauenda simul.

Nam quicumque pares fuerant, fugere fragorem

necdum collapsam deseruere domum.

‹I› nunc et reges tantum fuge! Viuere doctus

uni uiue tibi; nam moriere tibi.

Corduba, solue comas et tristes indue uultus;

illacrimans cineri munera mitte meo.

Nunc longinqua tuum deplora, Corduba, uatem,

Corduba non alio tempore maesta magis:

Tempore non illo, quo uersis uiribus orbis

incubuit belli tota ruina tibi,

cum geminis oppressa malis utrimque peribas

et tibi Pompeius, Caesar et hostis erat;

tempore non illo, quo ter tibi funera centum

heu nox una dedit, quae tibi summa fuit;

non, Lusitanus quateret cum moenia latro,

figeret et portas lancea torta tuas.

Ille tuus quondam magnus, tua gloria, ciuis

infigor scopulo! Corduba, solue comas

et gratare tibi, quod te natura supremo

alluit Oceano: tardius ista doles!

Quisquis es (et nomen dicam? dolor omnia cogit!),

qui nostrum cinerem nunc, inimice, premis

et non contentus tantis subitisque ruinis

stringis in extinctum tela cruenta caput:

crede mihi, uires aliquas natura sepulcris

attribuit: tumulos uindicat umbra suos.

Ipsos crede deos hoc nunc tibi dicere, liuor,

hoc tibi nunc Manes dicere crede meos:

res est atra miser; noli mea tangere fata:

sacrilegae bustis abstinuere manus!

Quisquis Cecropias hospes cognoscis Athenas,

quae ueteris famae uix tibi signa dabunt,

'Hasne dei' dices 'caelo petiere relicto?

Regnaque partitis haec sua cura deis?'

Idem Agamemnonias dices cum uideris arces:

'Heu uictrix uicta uastior urbe iacet!'

Hae sunt, quas merito quondam est mirata uetustas:

magnarum rerum parua sepulcra uides.

Carmina mortifero tua sunt suffusa ueneno,

et sunt carminibus pectora nigra magis.

Nemo tuos fugiet, non uir non femina, dentes;

haut puer, haut aetas undique tuta senis.

Utque furens totas immittit saxa per urbes,

in populum sic tu uerba maligna iacis.

Sed solet insanos populus compescere sanus

et repetunt notum saxa remissa caput.

In te nunc stringit nullus non carmina uates

inque tuam rabiem publica Musa furit.

Dum sua compositus nondum bene concutit arma

miles, it e nostra lancea torta manu.

Bellus homo es? Valide capitalia crimina ludis

deque tuis manant atra uenena iocis!

sed tu per‹que› iocum dicis uinumque? Quid ad rem,

si plorem, risus si tuus ista facit?

Quare tolle iocos: non est iocus, esse malignum.

Numquam sunt grati, qui nocuere, sales.

Litore diuerso Libyae clarissima longe

nomina uix ullo condita sunt tumulo,

Magnus et hoc Magno maior Cato. quam procul a te

aspicis heu cineres, Roma, iacere tuos!

Saxa premunt Licinum, leuat altum fama Catonem,

Pompeium tituli: credimus esse deos.

Spes fallax, spes dulce malum, spes summa malorum,

solamen miseris, qua sua fata trahunt,

credula res, quam nulla potest fortuna fugare,

spes stat in extremis officiosa malis.

Spes uetat aeternis Mortis requiescere portis

et curas ferro rumpere sollicitas.

Spes nescit uinci, spes pendet tota futuris;

mentitur, credi uult tamen illa ‹sibi›.

Improba, mentis inops, rebus gratissima laesis,

quas fouet et uerti fata subinde docet.

Sola tenet miseros in uita, sola moratur,

sola perit numquam, nec uenit atque redit.

Saepe bono rursusque malo blandissima semper,

et quos decepit, decipit illa tamen.

Instabilis, dubio deuexa ad tempora motu,

audax et clausum quae putet esse nihil,

omnia promittit nota leuitate deorum;

nil fixum et casus admonet esse leues.

Naufragus hac cogente natat per foeda procellis

aequora, cum mersas uiderit ante rates;

captiuus duras illa solante catenas

perfert et uictus uincere posse putat;

noxius infami districtus stipite membra

sperat et a fixa posse redire cruce.

Spem iussus praebere caput paloque ligatus,

cum micat ante oculos stricta securis, habet.

Sperat et in saeua uictus gladiator harena,

sit licet infesto pollice turba minax:

et qui †decenti iugulo tinctoria† moto

spem, quamuis lecto iam referatur, habet.

Spem recipit carcer foribus praeclusus aënis,

spes et in horrendo robore parua manet.

Spes Marium mouit, turpi se credere limo

et tantum furto uiuere uelle uirum;

haec illum Libyae penetrare in litora uictae

iussit; et, o superi, quis fuit ille dies,

quo Marium uidit suppar Carthago iacentem!

Tertia par illis nulla ruina fuit.

Spes Magnum profugum toto discurrere in orbe

iusserat et pueri regis adire pedes.

Spes uni numquam potuit dare uerba Catoni,

mendacisque deae non tulit ille dolos.

Quid non spes audet? Priamo post Hectora mansit;

spes fuit uxori, Protesilaë, tuae.

Orpheus infernas sperauit tollere leges

Tartareum et cantu flectere posse canem.

Spe duce per medias enauit Daedalus auras

et noua mirantes terruit ales aues.

Passiphaë (quid non homini sperare licebit?)

sperauit toruo posse placere boui.

Sperat qui curuo sulcos perrumpit aratro,

sperat qui uentis uela ferenda dedit.

Spes hamis pisces, laqueo captare uolucres

erudit; haec orbem bella cruenta docet.

Spes sequitur grauibus rastris mala rura domantem,

in noua se nulla cum ratione parat.

Semper adulatur, semper male fida uagatur

et populos urbes totaque regna capit.

Desertos medicis spes numquam deserit aegros,

confessi numquam spem posuere rei.

Spes est, quae classis diuerso ex hoste coactas

ducit; spes cupidos tollit in arma uiros.

Et dicit 'dura! nec te praesentia tangant:

fors uarias mutat mobilitate uices'.

Incerto ludit casu Fortuna per orbem:

et semper constat, quae fugit atque redit.'

Inuisus tibi sum: peream si, Maxime, miror.

Odi te et, si uis, accipe cur faciam.

Famam temptasti nostram sermone maligno

laedere fellitis, inuidiose, iocis.

Contra rem nuper pugnasti, liuide, paruam:

tu tamen in magna te nocuisse putas.

Haec peream nisi sunt animi ‹in› te, Maxime, causa:

odi, nec mentem res magis ulla iuuat,

inque uicem ut facias oro pereoque timore,

ne minus inuisus sim tibi quam uideor.

Haec urbem circa stulti monumenta laboris

quasque uides moles, Appia, marmoreas,

pyramidasque ausas uicinum attingere caelum,

pyramidas, medio quas fugit umbra die,

et Mausoleum, miserae solacia mortis,

intulit externum quo Cleopatra uirum,

concutiet sternetque dies, quoque altius exstat

quodque opus, hoc illud carpet edetque magis.

Carmina sola carent fato mortemque repellunt;

carminibus uiues semper, Homere, tuis.

Nullum opus exsurgit, quod non annosa uetustas

expugnet, quod non uertat iniqua dies,

tu licet extollas magnos ad sidera montes

et calidas aeques marmore pyramidas.

Ingenio mors nulla iacet, uacat undique tutum;

illaesum semper carmina nomen habent.

Ausoniis numquam tellus uiolata triumphis

icta tuo, Caesar, fulmine procubuit

Oceanusque tuas ultra se respicit aras:

qui finis mundo est, non erat imperio.

Victa prius ‹nulli›, nullo spectata triumpho

illibata tuos gens iacet in titulos.

Fabula uisa diu medioque recondita ponto

libera uictori quam cito colla dedit!

Euphrates ortus, Rhenus secluserat Arctos:

Oceanus medium uenit in imperium.

Libera, non hostem, non passa Britannia rege

externum, nostro quae procul orbe iaces,

felix aduersis et sorte oppressa secunda:

communis nobis et tibi Caesar erit.

Ultima cingebat Thybris tua, Romule, regna:

hic tibi finis erat, religiose Numa.

Et tua, Diue, tuo sacrata potentia caelo

extremum citra constitit Oceanum.

At nunc Oceanus geminos interluit orbes;

pars est imperii, terminus ante fuit.

Mars pater et nostrae gentis tutela Quirine

et magno positus Caesar uterque polo,

cernitis ignotos Latia sub lege Britannos:

sol citra nostrum flectitur imperium

ultima cesserunt adaperto claustra profundo

et iam Romano cingimur Oceano.

Opponis frustra rapidum, Germania, Rhenum;

Euphrates prodest nil tibi, Parthe fugax;

Oceanus iam terga dedit, nec peruius ulli

Caesareos fasces imperiumque tulit:

illa procul nostro semota exclusaque caelo

alluitur nostra uicta Britannis aqua.

Semota et uasto disiuncta Britannia ponto

cinctaque inaccessis horrida litoribus,

quam pater inuictis Nereus uelauerat undis,

quam fallax aestu circuit Oceanus,

brumalem sortita polum, qua frigida semper

praefulget stellis Arctos inocciduis,

conspectu deuicta tuo, Germanice Caesar,

subdidit insueto colla premenda iugo.

Aspice, confundat populos ut peruia Tethys:

coniunctum est, quod adhuc urbis et orbis erat.

Sic et ames, mea lux, et rursus semper ameris,

mutuus ut nullo tempore cesset amor.

Solis ad occasus, solis sic .. ad ortus

Hesperus hoc uideat, Lucifer hoc uideat.

Si das saepe negas, si das saepe ric.....mis

et pede preda tuo ..atier rel.. o . res

nox mihi tota data est hite damna peribunt

Multa nimis debet timodius ....s

Promittis, mea uita, semel non amplius una

......lisi d .......od..........

Dum iaceam tecum permixtus corpore toto

Tib.... . futo.. re l..........

Nempe q..... ad ................ mille

m ....l ....................ti

Lentus .... p ............. arte

Femina cara semel, sed sine fine semel.

O certe numero uinces me . rera i.. a

..............l...l. semper ego.

Serranum Vegetumque simul iunctumque duobus

Herogenem, caros aspice Geryonas.

Esse putas fratres: tanta pietate fruuntur.

Immo neges: sic est in tribus unus amor.

Triga mihi paucos inter dilecta sodales,

Triga sodalicii pars bene magna mei!

Iam libet ad lusus lasciuaque furta reuerti.

Ludere, Musa, iuuat: Musa seuera, uale!

Iam mihi narretur tumidis Arethusa papillis

nunc astricta comas nunc resoluta comas;

et modo nocturno pulsans mea limina signo

intrepidos tenebris ponere docta pedes,

nunc collo molles circum diffusa lacertos

et flectat niueum semisupina latus,

inque modos omnes, dulcis imitata tabellas,

transeat et lecto pendeat illa meo,

nec pudeat quicquam, sed me quoque nequior ipso

exultet toto non requieta toro.

Non deerit, Priamum qui defleat, Hectora narret:

ludere, Musa, iuuat: Musa seuera, uale!

O sacros uultus Baccho uel Apolline dignos,

quos uir, quos tuto femina nulla uidet!

O digitos, quales pueri uel uirginis esse

vel potius credas uirginis esse dei!

Felix, si qua tuum corrodit femina collum,

felix, quae labris liuida labra facit,

quaeque puella tuo cum pectore pectora ponit

et linguam tenero lassat in ore suam.

Esse tibi uideor demens, quod carmina nolim

scribere patricio digna supercilio?

Quod Telamoniaden non aequo iudice uictum

praeteream et pugnas, Penthesilea, tuas?

Quod non aut magni scribam primordia mundi

aut Pelopis currus aut Diomedis equos?

Aut ‹ut› Achilleis infelix Troia lacertis

quassata Hectoreo uulnere conciderit?

Vos mare temptetis, uos detis lintea uentis:

me uehat in tutos parua carina lacus.

Ne miserere sacri deformia busta Catonis:

visuntur magni parua sepulcra Iouis.

Est mihi rus paruum, fenus sine crimine paruum

sed facit haec nobis utraque magna quies.

Pacem animus nulla trepidus formidine servat

nec timet ignauae crimina desidiae.

Castra alios operosa uocent sellaeque curules

et quicquid uana grandia mente mouet.

Pars ego sim plebis, nullo conspectus honore,

dum uiuam, dominus temporis ipse mei.

Insanus uobis uideor. nec deprecor ipse,

quominus hoc uidear. cur tamen hoc uideor?

Dicite nunc: 'quod semper amas, quod semper amasti'.

Hic furor, hic, superi, sit mihi perpetuus!

Quaedam me (si credis) amat. sed dissilit, ardet

non sic, non leuiter, sed perit et moritur.

Dum fugio et gratis quaedam simul atque rogauit,

ostendam quam non semper, amatus, amem.

Cum cretam sumit, faciem Sertoria sumit.

Perdidit ‹ut› cretam, perdidit et faciem.

Quisquis adhuc nondum fortunae mobile regnum

Nec sortem uarias credis habere uices,

Aspice Alexandri positum memorabile corpus.

Abscondit tantum putris harena uirum!

Iunxit magnorum casus fortuna uirorum:

hic paruo, nullo conditus ille locost.

Ite, nouas toto terras conquirite mundo:

nempe manet 'magnos' paruula terra duces.

Quid saeuis, Cypare? domiti modo terga iuuenci

quid premis et tenerum currere cogis equum?

Dum stupet ac nouus est et adhuc non nouit amorem,

parce: premendus erit, cum ueteranus erit.

Ante rates Siculo discurrent aequore siccae

et deerit Libycis putris harena uadis,

ante niues calidos demittent fontibus amnes

et Rhodanus nullas in mare ducet aquas,

ante mari gemino semper pulsata Corinthos

confundet fluctus peruia facta duos,

ante feri ceruis summittent colla leones

saeuaque dediscet proelia toruus aper,

Medus pila geret, pharetras Romana iuuentus,

fulgebit rutilis India nigra comis,

quam mihi displiceat uitae fortuna quietae

aut credat dubiis se mea puppis aquis.

Sic mihi sit frater maiorque minorque superstes

et de me doleant nil nisi morte mea;

sic illos uincam, sic uincar rursus amando,

mutuus inter nos sic bene certet amor;

sic dulci Marcus qui nunc sermone fritinnit,

facundo patruos prouocet ore duos.

Xerses magnus adest. totus comitatur euntem

orbis. quid dubitas, Graecia, ferre iugum?

Mundus iussa facit: solem texere sagittae,

calcatur pontus, fluctuat altus Athos.

Quod tua mille domus solidas habet alta columnas,

quod tua marmoreo ianua poste nitet,

aurea quod summo splendent laquearia tecto,

imum crusta tegit quod pretiosa locum,

atria quod circa diues tegit omnia cultus:

hoc animos tollit nempe, beate, tuos?

Aedibus in totis gemmae licet omnia claudant,

turpe est, nil domino turpius esse suo.

Non est (falleris) haec beata, non est,

quam uos creditis esse, uita; non est,

fulgentes manibus uidere gemmas

aut testudineo iacere toro

aut pluma latus abdidisse molli

aut auro bibere et cubare cocco,

regales dapibus grauare mensas

et, quidquid Libyco secatur aruo,

non una positum tenere cella:

sed nullos trepidum timere casus

nec vano populi favore tangi

et stricto nihil aestuare ferro:

hoc quisquis poterit, licebit ille

Fortunam moueat loco superbus.

Ablatus mihi Crispus est, amici,

pro quo si pretium dari liceret,

nostros diuiderem libenter annos.

Nunc pars optima me mei reliquit,

Crispus, praesidium meum, uoluptas,

pectus, deliciae: nihil sine illo

laetum mens mea iam putabit esse.

Consumptus male debilisque uiuam:

plus quam dimidium mei recessit.

Formosa es, fateor, diues generosa uenusta:

confitear, si uis, omnia. redde uicem.

Nempe parum casta es, nempe es deprensa. negabis:

res uenit ad lites. Rursus et illa: 'Nego.'

Dic potius: 'sed nempe semel, sed nempe puella;

et cum deprensa quis nisi frater erat?'

Frater erat? 'nihil est, fecit quia Iuppiter illud.'

sed quod non fecit Iuppiter, hoc facitis!

Graecia bellorum longa succisa ruina

concidit, immodice uiribus usa suis.

Fama manet, fortuna perit: cinis ipse iacentis

visitur, et tumulo est nunc quoque sacra suo

exigua ingentis retinet uestigia famae

et magnum infelix nil nisi nomen habet.

Sic tua sit, quamcunque tuam uis esse puellam,

sic quamcunque uoles mutuus ignis edat,

sic numquam dulci careant tua pectora flamma

et sic laesuro semper amore uacent:

vince mero curas et, quidquid forte remordet,

comprime deque animo nubila pelle tuo.

Nox curam, si prendit, alit: male creditur illi

cura, nisi a multo marcida facta mero.

Iuratum tibi me cogis promittere, Galla,

ne narrem. Iura rursus et ipsa mihi,

ne cui tu dicas, nimium est lex dura; remittam:

praeterquam si uis dicere, Galla, uiro!

Nescio quo stimulante malo pia foedera rupi.

non capiunt uires crimina tanta meae.

Institit et stimulis ardentibus impulit actum

siue fuit fatum, seu fuit ille deus.

Arguimus quid uana deos? uis, Delia, uerum?

Qui tibi me dederat, idem et ademit: amor.

Garrula, quid totis resonas mihi noctibus, auris?

Nescio quem dicis nunc meminisse mei.

'Hic quis sit, quaeris? resonant tibi noctibus aures,

et resonant totis? Delia te loquitur.'

Non dubie loquitur me Delia: mollior aula

venit et exili murmure dulce fremit.

Delia non aliter secreta silentia noctis

summissa ac tenui rumpere uoce solet,

non aliter teneris collum complexa lacertis

auribus admotis condita uerba dare.

Agnoui: uerae uenit mihi uocis imago,

blandior arguta tinnit in aure sonus.

Ne cessate, precor, longos gestare susurros!

Dum loquor haec, iam uos obticuisse queror.

Sic me custodi, Cosconia: neue ligata

vincula sint nimium neue soluta nimis.

Effugiam laxata nimis, nimis aspera rumpam,

sed neutrum faciam, commoda si fueris.

Alter Niliaco tumulo iacet, alter Hibero,

tertius Eois partibus occubuit.

Omnis habet Magnos mundi plaga. dis ‹ita› uisumst:

partem quisque suam nunc quoque uictus habet.

Patria, diuerso terrarum litore Magnos

spectas compositos heu sine nominibus,

Europa‹que› Asiaque simul Libyaque sepultos.

Victores uicta sic potiuntur humo!

Diuersis iuuenes Asia atque Europa sepulcris

distinet; infida, Magne, iaces Libya.

Distribuit Magnos mundo Fortuna sepultos,

ne sine Pompeio terra sit ulla suo.

Occidere simul Cascae, simul occubuere,

dextra quisque sua, qua scelus ausus erat.

Castra eadem fouere, locus quoque uulneris idem;

partibus affractis uictus uterque iacet.

Quanta fuit mentis, tanta est concordia fati,

et tumulus cinerem paruus utrumque tegit.

Par fratrum multo celebrandum carmine uatum,

una si fierent parte minus gemini!

Semper munditias, semper, Basilissa, decores,

semper dispositas arte decente comas

et comptos semper uultus unguentaque semper,

omnia sollicita compta uidere manu,

non amo; neglectam, mihi se quae comit amica,

se det: inornata simplicitate ualet.

Vincula nec curet capitis discussa soluti

et † coram faciem: mel habet illa suum.

Fingere se semper non est confidere amori.

Quid, quod saepe decor, cum prohibetur, adest?

Ante dies multos nisi te, Basilissa, rogaui

nisi praemonui, te dare posse negas.

Ut subito creuere, solent ex tempore † multae

quam scriptae melius cedere deliciae.

Cur differs, mea lux, rogata, semper?

Cur longam petis aduocationem?

Primum hoc artificis scelus puellae est,

deinde est difficile et laboriosum

In tentigine tam diu morari.

Nil est praeterea, puella, nil est

deprensa melius fututione.

Hic, quem cernis, Athos immissis peruius undis

flexibus obliquis circumeundus erat.

Accepit magno deductum Nerea fluctu

perque latus misit maxima bella suum.

Sub tanto subitae sonuerunt pondere classes,

caeruleus cana sub niue pontus erat.

Idem commisit longo duo litora ponte

Xerses, et fecit per mare miles iter.

Quale fuit regnum, mundo noua ponere iura!

'Hoc terrae fiat, hac mare' dixit 'eat'.

Venerat Eoum quatiens Antonius orbem

et coniuncta suis Parthica signa gerens,

dotalemque petens Romam Cleopatra Canopo.

Hinc Capitolino sistra minata Ioui,

hinc inuicta deo fidebat Caesare Roma,

quae tunc paene suo pondere lapsa ruit.

Deserta est tellus, classis contexerat aequor,

omnia permixti plena furoris erant.

Fratribus heu fratres, patribus concurrere natos

impia sors belli fataque saeua iubent.

Hic generum socerumue petit, minimeque cruentus

qui fuit, ‹is› sparsus sanguine ciuis erat.

Maeuius, a castris miles melioribus, ausus

hostilem saltu praecipitare ratem,

in damnum felix et uictor ut impius esset,

nescius occiso fratre superbus erat.

Dum legit exuuias hostiliaque arma reuellit,

fraternos uultus oraque maesta uidet.

Quod fuerat uirtus, factum est scelus. haeret in hoste

miles et e manibus mittere tela timet.

Ille ferox: 'quid lenta manus? nunc denique cessem?

Iustius hoste tibi qui moriatur adest.

Fraternam res nulla potest defendere caedem;

mors tua sola potest; morte luenda tuast.

Scilicet ad patrios referes spolia ampla penates?

Ad patrem uictor non potes ire tuum,

sed potes ad fratrem. nunc fortiter utere telo!

Impius hoc telo es, hoc potes esse pius.

Viuere si poteris, potuisti occidere fratrem!

Nescisti: sed scis: haec mora culpa tuast.

Viximus aduersis, iaceamus partibus isdem.'

Dixit, et in dubio est, utrius ense cadat.

'Ense meo moriar iagulatus morte nefanda?

Cui moreris, ferrum quo moriare dabit.'

Dixit et in fratrem fraterno concidit ense.

Victorem et uictum condidit una manus.

Sicine componis populos, Fortuna, furentis

ut uinci leuius, uincere sit grauius?

Occisum credens gaudebat Maeuius hostem:

infelix fratris uulnere laetus erat.

Nec licuit non nosse: ferox dum membra cruenti

nudat, in exuuias incidit ipse suas.

Et scelus et fratrem pariter cognouit et amens

'Hoc age', ait, 'maius nunc tibi restat opus.

Vincere uictorem debes, defendere fratrem.

Cessas? ad facinus quam modo fortis eras!

Terram, iura, deos, bellum iam polluis ipsum:

quod ciuile fuit, sic quoque culpa grauis.

His manibus patriae tu tam pia signa sequeris

miles, in Antoni dignior ire rates?

Eripuit uirtus pietatem, reddere uirtus

Debet: qua rapuit, hac reparanda uiast.

Quid moror absolui?' Dixit, gladioque cruento

incubuit, iungens fratris ad ora sua.

Sic, Fortuna, regas semper ciuilia bella,

ut uictor uicto non superesse uelit!

Cura labor, meritum, sumpti pro munere honores,

ite, alias posthac sollicitate animas!

Me procul a uobis deus euocat. ilicet actis

rebus terrenis, hospita terra, uale.

Corpus, auara, tamen sollemnibus accipe saxis:

namque animam caelo reddimus, ossa tibi.

Phoebe, faue coeptis nil grande petentibus aut quod

a te transferri turba maligna uelit.

Diuitias auerte; alios praetura sequatur

optantes, alios gratia magna iuuet.

Hic praefectus agat classes alienaque castra

laetus sollicita sollicitate roget,

bis senos huius metuat prouincia fasces;

audiat hic plausus ter geminante manu.

Pauperis arua soli securaque carmina curem,

nec sine fratre mihi transeat una dies.

Otia contingant pigrae non sordida uitae,

nec timeat quidquam mens mea nec cupiat;

ignotumque diu soluat non aegra senectus

ossaque compositi frater uterque legat.