Ādmōvīt iām brūmă fŏcō tē, Bāssĕ, Săbīnō?
iāmnĕ lўra ēt tĕtrĭcō vīvūnt tĭbĭ pēctĭnĕ chōrdaē?
mīre ŏpĭfēx nŭmĕrīs vĕtĕrūm prīmōrdĭă vōcūm
ātquĕ mărēm strĕpĭtūm fĭdĭs īntēndīssĕ Lătīnaē,
mōx iŭvĕnēs ăgĭtārĕ iŏcōs ēt pōllĭce hŏnēstō
ēgrĕgĭūs lūsīssĕ sĕnēx. mĭhĭ nūnc Lĭgŭs ōră
īntĕpĕt hībērnātquĕ mĕūm mărĕ, quā lătŭs īngēns
dānt scŏpŭli ēt mūltā lītūs sē vāllĕ rĕcēptāt.
"Lūnāī pōrtum, ēst ŏpĕraē, cōgnōscĭtĕ, cīvēs."
cōr iŭbĕt hōc Ēnnī, pōstquām dēstērtŭĭt ēssĕ
Maēŏnĭdēs Quīntūs pāvōne ēx Pŷthăgŏrēō.
hīc ĕgŏ sēcūrūs vūlgi ēt quīd praēpărĕt aūstēr
īnfēlīx pĕcŏrī, sēcūrŭs ĕt āngŭlŭs īllĕ
vīcīnī nōstrō quĭă pīnguĭŏr, ētsi ădĕo ōmnēs
dītēscānt ōrtī pēiōrĭbŭs, ūsquĕ rĕcūsēm
cūrvŭs ŏb īd mĭnŭī sĕnĭo aūt cēnārĕ sĭne ūnctō
ēt sīgnum īn văpĭdā nāsō tĕtĭgīssĕ lăgoēnā.
dīscrĕpĕt hīs ălĭūs. gĕmĭnōs, hōrōscŏpĕ, vārō
prōdūcīs gĕnĭō: sōlīs nātālĭbŭs ēst quī
tīnguăt hŏlūs sīccūm mŭrĭā văfĕr īn călĭce ēmptā,
īpsĕ săcrum īrrōrāns pătĭnaē pĭpĕr; hīc bŏnă dēntĕ
grāndĭă māgnănĭmūs pĕrăgīt pŭĕr. ūtăr ĕgo, ūtār,
nēc rhōmbōs ĭdĕō lībērtīs pōnĕrĕ laūtūs
nēc tĕnŭīs sōllērs tūrdārūm nōssĕ sălīvās.
mēssĕ tĕnūs prŏprĭā vīve ēt grānārĭă (fās ēst)
ēmŏlĕ. quīd mĕtŭās? ōcca ēt sĕgĕs āltĕra ĭn hērba ēst.
āt vŏcăt ōffĭcĭūm, trăbĕ rūptā Brūttĭă sāxă
prēndĭt ămīcŭs ĭnōps rēmque ōmnēm sūrdăquĕ vōtă
cōndĭdĭt Īŏnĭō, iăcĕt īpse īn lītŏre ĕt ūnā
īngēntēs dē pūppĕ dĕī iāmque ōbvĭă mērgīs
cōstă rătīs lăcĕraē; nūnc ēt dē caēspĭtĕ vīvō
frānge ălĭquīd, lārgīre ĭnŏpī, nē pīctŭs ŏbērrēt
caērŭlĕa īn tăbŭlā. sēd cēnām fūnĕrĭs hērēs
nēglĕgĕt īrātūs quōd rēm cūrtāvĕrĭs; ūrnaē
ōssa ĭnŏdōră dăbīt, seū spīrēnt cīnnămă sūrdūm
seū cĕrăsō pēccēnt căsĭaē nēscīrĕ părātūs.
"tūnĕ bŏna īncŏlŭmīs mĭnŭās?" ēt Bēstĭŭs ūrguēt
dōctōrēs Grāiōs: "ĭtă fīt; pōstquām săpĕre ūrbī
cūm pĭpĕre ēt pālmīs vēnīt nōstrum hōc mărĭs ēxpērs,
fēnĭsĕcaē crāssō vĭtĭārūnt ūnguĭnĕ pūltēs."
haēc cĭnĕre ūltĕrĭōr mĕtŭās? āt tū, mĕŭs hērēs
quīsquĭs ĕrīs, paūlum ā tūrbā sēdūctĭŏr, aūdī.
ō bŏnĕ, num īgnōrās? mīssa ēst ā Caēsărĕ laūrūs
īnsīgnem ōb clādēm Gērmānaē pūbĭs ĕt ārīs
frīgĭdŭs ēxcŭtĭtūr cĭnĭs āc iām pōstĭbŭs ārmă,
iām chlămўdās rēgūm, iām lūtĕă gaūsăpă cāptīs
ēssĕdăque īngēntēsquĕ lŏcāt Caēsōnĭă Rhēnōs.
dīs ĭgĭtūr gĕnĭōquĕ dŭcīs cēntūm părĭa ōb rēs
ēgrĕgĭē gēstās īndūcō. quīs vĕtăt? aūdē.
vaē, nĭsĭ cōnīvēs. ŏlĕum ārtŏcrĕāsquĕ pŏpēllō
lārgĭŏr. ān prŏhĭbēs? dīc clārē. "nōn ădĕo" īnquīs
"ēxōssātŭs ăgēr iūxta ēst." ăgĕ, sī mĭhĭ nūllă
iām rĕlĭqua ēx ămĭtīs, pătrŭēlīs nūllă, prŏnēptīs
nūllă mănēt pătrŭī, stĕrĭlīs mātērtĕră vīxīt
dēque ăvĭā nĭhĭlūm sŭpĕrēst, āccēdŏ Bŏvīllās
clīvūmque ād Vīrbī, praēsto ēst mĭhĭ Mānĭŭs hērēs.
"prōgĕnĭēs tērraē?" quaēre ēx mē quīs mĭhĭ quārtūs
sīt pătĕr: haūt prōmptē, dīcām tămĕn; ādde ĕtĭam ūnūm,
ūnum ĕtĭām: tērrae ēst iām fīlĭŭs ēt mĭhĭ rītū
Mānĭŭs hīc gĕnĕrīs prŏpĕ māiŏr ăvūncŭlŭs ēxīt.
quī prĭŏr ēs, cūr me īn dēcūrsū lāmpădă pōscīs?
sūm tĭbĭ Mērcŭrĭūs; vĕnĭō dĕŭs hūc ĕgo ŭt īllĕ
pīngĭtŭr. ān rĕnŭīs? vīs tū gaūdērĕ rĕlīctīs?
"dēst ălĭquīd sūmmaē." mĭnŭī mĭhĭ, sēd tĭbĭ tōtūmst
quīdquĭd ĭd ēst. ŭbĭ sīt, fŭgĕ quaērĕrĕ, quōd mĭhĭ quōndām
lēgārāt Tădĭūs, neū dīctā, "pōnĕ pătērnă,
fēnŏrĭs āccēdāt mērcēs, hīnc ēxĭmĕ sūmptūs,
quīd rĕlĭquum ēst?" rĕlĭquūm? nūnc nūnc īmpēnsĭŭs ūnguĕ,
ūnguĕ, pŭēr, caūlēs. mĭhĭ fēstā lūcĕ cŏquātūr
ūrtīca ēt fīssā fūmōsūm sīncĭpŭt aūrĕ,
ūt tŭŭs īstĕ nĕpōs ōlīm sătŭr ānsĕrĭs ēxtīs,
cūm mōrōsă văgō sīngūltĭĕt īnguĭnĕ vēnă,
pātrĭcĭae īmmĕĭāt vūlvaē? mĭhĭ trāmă fĭgūraē
sīt rĕlĭqua, āst īllī trĕmăt ōmēntō pŏpă vēntēr?
Vēnde ănĭmām lūcrō, mērcāre ātque ēxcŭtĕ sōllērs
ōmnĕ lătūs mūndī, nē sīt praēstāntĭŏr āltēr
Cāppădŏcās rĭgĭdā pīnguīs plaūsīssĕ cătāstā,
rēm dŭplĭcā. "fēcī; iām trīplēx, iām mĭhĭ quārtō,
iām dĕcĭēs rĕdĭt īn rūgām. dēpūnge ŭbĭ sīstām,
īnvēntūs, Chrŷsīppĕ, tŭī fīnītŏr ăcērvī."
Admouit iam bruma foco te, Basse, Sabino?
iamne lyra et tetrico uiuunt tibi pectine chordae?
mire opifex numeris ueterum primordia uocum
atque marem strepitum fidis intendisse Latinae,
mox iuuenes agitare iocos et pollice honesto
egregius lusisse senex. mihi nunc Ligus ora
intepet hibernatque meum mare, qua latus ingens
dant scopuli et multa litus se ualle receptat.
"Lunai portum, est operae, cognoscite, ciues."
cor iubet hoc Enni, postquam destertuit esse
Maeonides Quintus pauone ex Pythagoreo.
hic ego securus uulgi et quid praeparet auster
infelix pecori, securus et angulus ille
uicini nostro quia pinguior, etsi adeo omnes
ditescant orti peioribus, usque recusem
curuus ob id minui senio aut cenare sine uncto
et signum in uapida naso tetigisse lagoena.
discrepet his alius. geminos, horoscope, uaro
producis genio: solis natalibus est qui
tinguat holus siccum muria uafer in calice empta,
ipse sacrum irrorans patinae piper; hic bona dente
grandia magnanimus peragit puer. utar ego, utar,
nec rhombos ideo libertis ponere lautus
nec tenuis sollers turdarum nosse saliuas.
messe tenus propria uiue et granaria (fas est)
emole. quid metuas? occa et seges altera in herba est.
at uocat officium, trabe rupta Bruttia saxa
prendit amicus inops remque omnem surdaque uota
condidit Ionio, iacet ipse in litore et una
ingentes de puppe dei iamque obuia mergis
costa ratis lacerae; nunc et de caespite uiuo
frange aliquid, largire inopi, ne pictus oberret
caerulea in tabula. sed cenam funeris heres
negleget iratus quod rem curtaueris; urnae
ossa inodora dabit, seu spirent cinnama surdum
seu ceraso peccent casiae nescire paratus.
"tune bona incolumis minuas?" et Bestius urguet
doctores Graios: "ita fit; postquam sapere urbi
cum pipere et palmis uenit nostrum hoc maris expers,
fenisecae crasso uitiarunt unguine pultes."
haec cinere ulterior metuas? at tu, meus heres
quisquis eris, paulum a turba seductior, audi.
o bone, num ignoras? missa est a Caesare laurus
insignem ob cladem Germanae pubis et aris
frigidus excutitur cinis ac iam postibus arma,
iam chlamydas regum, iam lutea gausapa captis
essedaque ingentesque locat Caesonia Rhenos.
dis igitur genioque ducis centum paria ob res
egregie gestas induco. quis uetat? aude.
uae, nisi coniues. oleum artocreasque popello
largior. an prohibes? dic clare. "non adeo" inquis
"exossatus ager iuxta est." age, si mihi nulla
iam reliqua ex amitis, patruelis nulla, proneptis
nulla manet patrui, sterilis matertera uixit
deque auia nihilum superest, accedo Bouillas
cliuumque ad Virbi, praesto est mihi Manius heres.
"progenies terrae?" quaere ex me quis mihi quartus
sit pater: haut prompte, dicam tamen; adde etiam unum,
unum etiam: terrae est iam filius et mihi ritu
Manius hic generis prope maior auunculus exit.
qui prior es, cur me in decursu lampada poscis?
sum tibi Mercurius; uenio deus huc ego ut ille
pingitur. an renuis? uis tu gaudere relictis?
"dest aliquid summae." minui mihi, sed tibi totumst
quidquid id est. ubi sit, fuge quaerere, quod mihi quondam
legarat Tadius, neu dicta, "pone paterna,
fenoris accedat merces, hinc exime sumptus,
quid reliquum est?" reliquum? nunc nunc impensius ungue,
ungue, puer, caules. mihi festa luce coquatur
urtica et fissa fumosum sinciput aure,
ut tuus iste nepos olim satur anseris extis,
cum morosa uago singultiet inguine uena,
patriciae immeiat uuluae? mihi trama figurae
sit reliqua, ast illi tremat omento popa uenter?
Vende animam lucro, mercare atque excute sollers
omne latus mundi, ne sit praestantior alter
Cappadocas rigida pinguis plausisse catasta,
rem duplica. "feci; iam triplex, iam mihi quarto,
iam decies redit in rugam. depunge ubi sistam,
inuentus, Chrysippe, tui finitor acerui."