Iāmquĕ frĕtūm Mĭnўaē Păgăsaēā pūppĕ sĕcābānt
pērpĕtŭāquĕ trăhēns ĭnŏpēm sūb nōctĕ sĕnēctām
Phīneūs vīsŭs ĕrāt iŭvĕnēsque Ăquĭlōnĕ crĕātī
vīrgĭnĕās vŏlŭcrēs mĭsĕrī sĕnĭs ōrĕ fŭgārānt
mūltăquĕ pērpēssī clārō sŭb Ĭāsŏnĕ tāndēm
cōntĭgĕrānt răpĭdās līmōsī Phāsĭdŏs ūndās.
Dūmque ădĕūnt rēgēm Phrīxēăquĕ vēllĕră pōscūnt
vīsquĕ dătūr Mĭnўīs māgnōrum hōrrēndă lăbōrūm,
cōncĭpĭt īntĕrĕā vălĭdōs Aēētĭăs īgnēs
ēt lūctātă dĭū, pōstquām rătĭōnĕ fŭrōrēm
vīncĕrĕ nōn pŏtĕrāt: "Frūstrā, Mēdēă, rĕpūgnās;
nēscĭŏ quīs dĕŭs ōbstăt;" ăīt "mīrūmquĕ nĭsi hōc ēst,
aūt ălĭquīd cērtē sĭmĭle huīc, quŏd ămārĕ vŏcātūr.
Nām cūr iūssă pătrīs nĭmĭūm mĭhĭ dūră vĭdēntūr?
Sūnt quŏquĕ dūră nĭmīs. Cūr, quēm mŏdŏ dēnĭquĕ vīdī,
nē pĕrĕāt tĭmĕō? Quaē tāntī caūsă tĭmōrīs?
Ēxcŭtĕ vīrgĭnĕō cōncēptās pēctŏrĕ flāmmās,
sī pŏtĕs, īnfēlīx. Sī pōssēm, sānĭŏr ēssēm;
sēd trăhĭt īnvītām nŏvă vīs ălĭūdquĕ cŭpīdŏ,
mēns ălĭūd suādēt; vĭdĕō mĕlĭōră prŏbōquĕ,
dētĕrĭōră sĕquōr. Quĭd ĭn hōspĭtĕ, rēgĭă vīrgŏ,
ūrĕrĭs ēt thălămōs ălĭēnī cōncĭpĭs ōrbīs?
Haēc quŏquĕ tērră pŏtēst, quŏd ămēs, dărĕ. Vīvăt ăn īllĕ
ōccĭdăt, īn dīs ēst. Vīvāt tămĕn; īdquĕ prĕcārī
vēl sĭne ămōrĕ lĭcēt; quĭd ĕnīm cōmmīsĭt Ĭāsōn?
Quēm, nĭsĭ crūdēlēm, nōn tāngăt Ĭāsŏnĭs aētās
ēt gĕnŭs ēt vīrtūs? Quēm nōn, ūt cētĕră dēsīnt,
ōrĕ mŏvērĕ pŏtēst? Cērtē mĕă pēctŏră mōvīt.
Āt nĭsi ŏpēm tŭlĕrō, taūrōrum āfflābĭtŭr ōrĕ
cōncūrrētquĕ sŭaē sĕgĕtīs tēllūrĕ crĕātīs
hōstĭbŭs, ūt ăvĭdō dăbĭtūr fĕră praēdă drăcōnī.
Hōc ĕgŏ sī pătĭār, tūm mē dē tīgrĭdĕ nātām,
tūm fērrum ēt scŏpŭlōs gēstāre īn cōrdĕ fătēbōr.
Cūr nōn ēt spēctō pĕrĕūntem ŏcŭlōsquĕ vĭdēndō
cōnscĕlĕrō? Cūr nōn taūrōs ēxhōrtŏr ĭn īllūm
tērrĭgĕnāsquĕ fĕrōs īnsōpītūmquĕ drăcōnēm?
Dī mĕlĭōră vĕlīnt! Quāmquām nōn īstă prĕcāndă,
sēd făcĭēndă mĭhī. Prōdāmne ĕgŏ rēgnă părēntīs
ātque ŏpĕ nēscĭŏ quīs sērvābĭtŭr ādvĕnă nōstrā,
ūt pēr mē sōspēs sĭnĕ mē dēt līntĕă vēntīs
vīrquĕ sĭt āltĕrĭūs, poēnaē Mēdēă rĕlīnquār?
Sī făcĕre hōc ălĭāmvĕ pŏtēst praēpōnĕrĕ nōbīs,
ōccĭdăt īngrātūs. Sēd nōn īs vūltŭs ĭn īllō,
nōn ĕă nōbĭlĭtās ănĭmo ēst, ĕă grātĭă fōrmaē
ūt tĭmĕām fraūdēm mĕrĭtīque ōblīvĭă nōstrī;
ēt dăbĭt āntĕ fĭdēm cōgāmque īn foēdĕră tēstēs
ēssĕ dĕōs. Quīd tūtă tĭmēs? Āccīngĕre ĕt ōmnēm
pēllĕ mŏrām; tĭbĭ sē sēmpēr dēbēbĭt Ĭāsōn,
tē făcĕ sōllēmnī iūngēt sĭbĭ pērquĕ Pĕlāsgās
sērvātrīx ūrbēs mātrūm cĕlĕbrābĕrĕ tūrbā.
Ērgo ĕgŏ gērmānām frātrēmquĕ pătrēmquĕ dĕōsquĕ
ēt nātālĕ sŏlūm, vēntīs āblātă, rĕlīnquām?
Nēmpĕ pătēr saēvūs, nēmpe ēst mĕă bārbără tēllūs,
frātĕr ădhūc īnfāns; stānt mēcūm vōtă sŏrōrīs;
māxĭmŭs īntrā mē dĕŭs ēst. Nōn māgnă rĕlīnquām,
māgnă sĕquār; tĭtŭlūm sērvātaē pūbĭs Ăchīvaē
nōtĭtĭāmquĕ lŏcī mĕlĭōrĭs ĕt ōppĭdă, quōrūm
hīc quŏquĕ fāmă vĭgēt, cūltūsque ārtēsquĕ lŏcōrūm,
quēmque ĕgŏ cūm rēbūs quās tōtūs pōssĭdĕt ōrbīs
Aēsŏnĭdēn mūtāssĕ vĕlīm; quō cōniŭgĕ fēlīx
ēt dīs cāră fĕrār ēt vērtĭcĕ sīdĕră tāngām.
Quīd quōd nēscĭŏ quī mĕdĭīs īncūrrĕre ĭn ūndīs
dīcūntūr mōntēs rătĭbūsque ĭnĭmīcă Chărŷbdīs
nūnc sōrbērĕ frĕtūm, nūnc rēddĕrĕ, cīnctăquĕ saēvīs
Scŷllă răpāx cănĭbūs Sĭcŭlō lātrārĕ prŏfūndō?
Nēmpĕ tĕnēns quŏd ămō grĕmĭōque ĭn Ĭāsŏnĭs haērēns
pēr frĕtă lōngă fĕrār; nĭhĭl īllum āmplēxă tĭmēbō,
aūt, sīquīd mĕtŭām, mĕtŭām dē cōniŭgĕ sōlō.
Cōniŭgĭūmquĕ pŭtās spĕcĭōsăquĕ nōmĭnă cūlpaē
īmpōnīs, Mēdēă, tŭaē? Quīn āspĭcĕ quāntūm
āggrĕdĭārĕ nĕfās ēt, dūm lĭcĕt, ēffŭgĕ crīmēn."
Dīxĭt ĕt ānte ŏcŭlōs rēctūm pĭĕtāsquĕ pŭdōrquĕ
cōnstĭtĕrānt ēt vīctă dăbāt iām tērgă Cŭpīdŏ.
Ībăt ăd āntīquās Hĕcătēs Pērsēĭdŏs ārās,
quās nĕmŭs ūmbrōsūm sēcrētăquĕ sīlvă tĕgēbāt,
ēt iām fōrtĭs ĕrāt pūlsūsquĕ rĕsēdĕrăt ārdōr,
cūm vĭdĕt Aēsŏnĭdēn, ēxstīnctăquĕ flāmmă rĕlūxīt;
ērŭbŭērĕ gĕnaē tōtōquĕ rĕcāndŭĭt ōrĕ,
ūtquĕ sŏlēt vēntīs ălĭmēnta āssūmĕrĕ quaēquĕ
pārvă sŭb īndūctā lătŭīt scīntīllă făvīllā
crēscĕre ĕt īn vĕtĕrēs ăgĭtātă rĕsūrgĕrĕ vīrēs,
sīc iām lēnĭs ămōr, iām quēm lānguērĕ pŭtārēs,
ūt vīdīt iŭvĕnēm, spĕcĭē praēsēntĭs ĭnārsīt;
ēt cāsū sŏlĭtō fōrmōsĭŏr Aēsŏnĕ nātūs
īllā lūcĕ fŭīt; pōssēs īgnōscĕre ămāntī.
Spēctăt ĕt īn vūltū vĕlŭtī tūm dēnĭquĕ vīsō
lūmĭnă fīxă tĕnēt nēc sē mōrtālĭă dēmēns
ōră vĭdērĕ pŭtāt nēc sē dēclīnăt ăb īllō.
Ūt vērō coēpītquĕ lŏquī dēxtrāmquĕ prĕhēndīt
hōspĕs ĕt aūxĭlĭūm sūbmīssā vōcĕ rŏgāvīt
prōmīsītquĕ tŏrūm, lăcrĭmīs ăĭt īllă prŏfūsīs:
"Quīd făcĭām, vĭdĕō; nēc me īgnōrāntĭă vērī
dēcĭpĭēt, sĕd ămōr. Sērvābĕrĕ mūnĕrĕ nōstrō;
sērvātūs prōmīssă dătō." Pēr sācră trĭfōrmīs
īllĕ dĕaē lūcōquĕ fŏrēt quōd nūmĕn ĭn īllō
pērquĕ pătrēm sŏcĕrī cērnēntēm cūnctă fŭtūrī
ēvēntūsquĕ sŭōs, pēr tāntă pĕrīcŭlă iūrāt.
Crēdĭtŭs āccēpīt cāntātās prōtĭnŭs hērbās
ēdĭdĭcītque ūsūm laētūsque īn tēctă rĕcēssīt.
Pōstĕră dēpŭlĕrāt stēllās aūrōră mĭcāntēs;
cōnvĕnĭūnt pŏpŭlī sācrūm Māvōrtĭs ĭn ārvūm
cōnsīstūntquĕ iŭgīs; mĕdĭō rēx īpsĕ rĕsēdīt
āgmĭnĕ pūrpŭrĕūs scēptrōque īnsīgnĭs ĕbūrnō.
Ēcce ădămāntēīs Vūlcānūm nārĭbŭs ēfflānt
aērĭpĕdēs taūrī tāctaēquĕ văpōrĭbŭs hērbaē
ārdēnt; ūtquĕ sŏlēnt plēnī rĕsŏnārĕ cămīnī,
aūt ŭbĭ tērrēnā sĭlĭcēs fōrnācĕ sŏlūtī
cōncĭpĭūnt īgnēm lĭquĭdārum āspērgĭne ăquārūm;
pēctŏră sīc īntūs claūsās vōlvēntĭă flāmmās
gūttŭrăque ūstă sŏnānt; tămĕn īllīs Aēsŏnĕ nātūs
ōbvĭŭs īt. Vērtērĕ trŭcēs vĕnĭēntĭs ăd ōră
tērrĭbĭlēs vūltūs praēfīxăquĕ cōrnŭă fērrō
pūlvĕrĕūmquĕ sŏlūm pĕdĕ pūlsāvērĕ bĭsūlcō
fūmĭfĭcīsquĕ lŏcūm mūgītĭbŭs īmplēvērūnt.
Dērĭgŭērĕ mĕtū Mĭnўaē; sŭbĭt īllĕ nĕc īgnēs
sēnsĭt ănhēlātōs (tāntūm mĕdĭcāmĭnă pōssūnt)
pēndŭlăque aūdācī mūlcēt pălĕārĭă dēxtrā
sūppŏsĭtōsquĕ iŭgō pōndūs grăvĕ cōgĭt ărātrī
dūcĕre ĕt īnsuētūm fērrō prōscīndĕrĕ cāmpūm.
Mīrāntūr Cōlchī; Mĭnўaē clāmōrĭbŭs aūgēnt
ādĭcĭūntque ănĭmōs. Gălĕā tūm sūmĭt ăēnā
vīpĕrĕōs dēntēs ĕt ărātōs spārgĭt ĭn āgrōs.
Sēmĭnă mōllĭt hŭmūs vălĭdō praētīnctă vĕnēnō
ēt crēscūnt fīūntquĕ sătī nŏvă cōrpŏră dēntēs.
Ūtque hŏmĭnīs spĕcĭēm mātērnā sūmĭt ĭn ālvō
pērquĕ sŭōs īntūs nŭmĕrōs cōmpōnĭtŭr īnfāns
nēc nĭsĭ mātūrūs cōmmūnēs ēxĭt ĭn aūrās;
sīc ŭbĭ vīscĕrĭbūs grăvĭdaē tēllūrĭs ĭmāgō
ēffēcta ēst hŏmĭnīs, fētō cōnsūrgĭt ĭn ārvō,
quōdquĕ măgīs mīrum ēst, sĭmŭl ēdĭtă cōncŭtĭt ārmă.
Quōs ŭbĭ vīdērūnt pĕrăcūtaē cūspĭdĭs hāstās
īn căpŭt Haēmŏnĭī iŭvĕnīs tōrquērĕ părāntēs,
dēmĭsĕrē mētū vūltūmque ănĭmūmquĕ Pĕlāsgī.
Īpsă quŏque ēxtĭmŭīt quaē tōtūm fēcĕrăt īllūm;
ūtquĕ pĕtī vīdīt iŭvĕnēm tŏt ăb hōstĭbŭs ūnūm,
pāllŭĭt ēt sŭbĭtō sĭnĕ sānguĭnĕ frīgĭdă sēdīt;
nēvĕ părūm vāleānt ā sē dătă grāmĭnă, cārmēn
aūxĭlĭārĕ cănīt sēcrētāsque ādvŏcăt ārtēs.
Īllĕ grăvēm mĕdĭō sĭlĭcēm iăcŭlātŭs ĭn hōstēs
ā sē dēpūlsūm Mārtēm cōnvērtĭt ĭn īpsōs;
tērrĭgĕnaē pĕrĕūnt pēr mūtŭă vūlnĕră frātrēs
cīvīlīquĕ cădūnt ăcĭē. Grātāntŭr Ăchīvī
vīctōrēmquĕ tĕnēnt ăvĭdīsque āmplēxĭbŭs haērēnt.
tū quŏquĕ vīctōrēm cōmplēctī, bārbără, vēllēs;
ōbstĭtĭt īncoēptō pŭdŏr; āt cōmplēxă fŭīssēs,
sēd tē, nē făcĕrēs, tĕnŭīt rĕvĕrēntĭă fāmaē.
Quōd lĭcĕt, āffēctū tăcĭtō laētārĭs ăgīsquĕ
cārmĭnĭbūs grātēs ēt dīs aūctōrĭbŭs hōrūm.
Pērvĭgĭlēm sŭpĕrēst hērbīs sōpīrĕ drăcōnēm,
quī crīstā līnguīsquĕ trĭbūs praēsīgnĭs ĕt ūncīs
dēntĭbŭs hōrrēndūs cūstōs ĕrăt ārbŏrĭs aūreaē.
Hūnc pōstquām spārsīt Lēthaēī grāmĭnĕ sūcī
vērbăquĕ tēr dīxīt plăcĭdōs făcĭēntĭă sōmnōs,
quaē mărĕ tūrbātūm, quaē cōncĭtă flūmĭnă sīstūnt,
sōmnŭs ĭn īgnōtōs ŏcŭlōs ŭbĭ vēnĭt, ĕt aūrō
hērōs Aēsŏnĭūs pŏtĭtūr spŏlĭōquĕ sŭpērbūs,
mūnĕrĭs aūctōrēm sēcūm, spŏlĭa āltĕră, pōrtāns,
vīctōr Iōlcĭăcōs tĕtĭgīt cūm cōniŭgĕ pōrtūs.
Haēmŏnĭaē mātrēs prō gnātīs dōnă rĕcēptīs
grāndaēvīquĕ fĕrūnt pātrēs cōngēstăquĕ flāmmā
tūră lĭquēfăcĭūnt īndūctăquĕ cōrnĭbŭs aūrūm
vīctĭmă vōtă făcīt; sĕd ăbēst grātāntĭbŭs Aēsōn,
iām prŏpĭōr lētō fēssūsquĕ sĕnīlĭbŭs ānnīs;
cūm sīc Aēsŏnĭdēs: "Ō cuī dēbērĕ sălūtēm
cōnfĭtĕōr, cōniūnx, quāmquām mĭhĭ cūnctă dĕdīstī,
ēxcēssītquĕ fĭdēm mĕrĭtōrūm sūmmă tŭōrūm;
sī tămĕn hōc pōssūnt, (quĭd ĕnīm nōn cārmĭnă pōssūnt?)
dēmĕ mĕīs ānnīs ēt dēmptōs āddĕ părēntī."
Nēc tĕnŭīt lăcrĭmās; mōta ēst pĭĕtātĕ rŏgāntīs
dīssĭmĭlēmque ănĭmūm sŭbĭīt Aēētă rĕlīctūs.
Nōn tămĕn āffēctūs tālīs cōnfēssă: "Quŏd" īnquīt
"ēxcĭdĭt ōrĕ tŭō, cōniūnx, scĕlŭs? Ērgo ĕgŏ cuīquām
pōssĕ tŭaē vĭdĕōr spătĭūm trānscrībĕrĕ vītaē?
Nēc sĭnăt hōc Hĕcătē, nēc tū pĕtĭs aēquă; sĕd īstō
quōd pĕtĭs ēxpĕrĭār māiūs dărĕ mūnŭs, Ĭāsōn.
Ārtĕ mĕā sŏcĕrī lōngūm tēmptābĭmŭs aēvūm,
nōn ānnīs rĕnŏvārĕ tŭīs, mŏdŏ dīvă trĭfōrmīs
ādiŭvĕt ēt praēsēns īngēntĭbŭs ānnŭăt aūsīs."
Trēs ăbĕrānt nōctēs ūt cōrnŭă tōtă cŏīrēnt
ēffĭcĕrēntque ōrbēm; pōstquām plēnīssĭmă fūlsīt
ēt sŏlĭdā tērrās spēctāvĭt ĭmāgĭnĕ lūnă,
ēgrĕdĭtūr tēctīs vēstēs īndūtă rĕcīnctās,
nūdă pĕdēm, nūdōs ŭmĕrīs īnfūsă căpīllōs,
fērtquĕ văgōs mĕdĭaē pēr mūtă sĭlēntĭă nōctīs
īncŏmĭtātă grădūs; hŏmĭnēs vŏlŭcrēsquĕ fĕrāsquĕ
sōlvĕrăt āltă quĭēs; [nūllō cūm mūrmŭrĕ sērpīt
sōpītaē sĭmĭlīs;] nūllō cūm mūrmŭrĕ saēpēs
īmmōtaēquĕ sĭlēnt frōndēs, sĭlĕt ūmĭdŭs āēr;
sīdĕră sōlă mĭcānt; ād quaē sŭă brācchĭă tēndēns,
tēr sē cōnvērtīt, tēr sūmptīs flūmĭnĕ crīnēm
īnrōrāvĭt ăquīs tērnīsque ŭlŭlātĭbŭs ōră
sōlvĭt ĕt īn dūrā sūmmīssō pōplĭtĕ tērrā:
"Nōx," ăĭt "ārcānīs fīdīssĭmă, quaēquĕ dĭūrnīs
aūrĕă cūm lūnā sūccēdĭtĭs īgnĭbŭs āstră,
tūquĕ trĭcēps Hĕcătē, quaē coēptīs cōnscĭă nōstrīs
ādĭŭtrīxquĕ vĕnīs cāntūsque ārtīsquĕ măgōrūm,
quaēquĕ măgōs, Tēllūs, pōllēntĭbŭs īnstrŭĭs hērbīs,
aūraēque ēt vēntī mōntēsque āmnēsquĕ lăcūsquĕ,
dīque ōmnēs nĕmŏrūm, dīque ōmnēs nōctĭs, ădēstĕ;
quōrum ŏpĕ, cūm vŏlŭī, rīpīs mīrāntĭbŭs, āmnēs
īn fōntēs rĕdĭērĕ sŭōs cōncūssăquĕ sīstō,
stāntĭă cōncŭtĭō cāntū frĕtă, nūbĭlă pēllō
nūbĭlăque īndūcō, vēntōs ăbĭgōquĕ vŏcōquĕ,
vīpĕrĕās rūmpō vērbīs ēt cārmĭnĕ faūcēs,
vīvăquĕ sāxă sŭā cōnvūlsăquĕ rōbŏră tērrā
ēt sīlvās mŏvĕō, iŭbĕōquĕ trĕmēscĕrĕ mōntīs
ēt mūgīrĕ sŏlūm mānēsque ēxīrĕ sĕpūlcrīs.
Tē quŏquĕ, Lūnă, trăhō, quāmvīs Tĕmĕsaēă lăbōrēs
aēră tŭōs mĭnŭānt; cūrrūs quŏquĕ cārmĭnĕ nōstrō
pāllĕt ăvī, pāllēt nōstrīs Aūrōră vĕnēnīs.
Vōs mĭhĭ taūrōrūm flāmmās hĕbĕtāstĭs ĕt ūncō
īmpătĭēns ŏnĕrīs cōllūm prēssīstĭs ărātrō;
vōs sērpēntĭgĕnīs īn sē fĕră bēllă dĕdīstīs
cūstōdēmquĕ rŭdēm sōmnō sōpīstĭs ĕt aūrūm,
vīndĭcĕ dēcēptō, Grăĭās mīsīstĭs ĭn ūrbēs.
Nūnc ŏpŭs ēst sūcīs, pēr quōs rĕnŏvātă sĕnēctūs
īn flōrēm rĕdĕāt prīmōsquĕ rĕcōllĭgăt ānnōs;
ēt dăbĭtīs; nĕque ĕnīm mĭcŭērūnt sīdĕră frūstrā,
nēc frūstrā vŏlŭcrūm trāctūs cērvīcĕ drăcōnūm
cūrrŭs ădēst;" ădĕrāt dēmīssŭs ăb aēthĕrĕ cūrrūs.
Quō sĭmŭl āscēndīt frēnātăquĕ cōllă drăcōnūm
pērmūlsīt mănĭbūsquĕ lĕvīs ăgĭtāvĭt hăbēnās,
sūblīmīs răpĭtūr sūbiēctăquĕ Thēssălă Tēmpē
dēspĭcĭt ēt cērtīs rĕgĭōnĭbŭs āpplĭcăt ānguēs;
ēt quās Ōssă tŭlīt, quās lātūs Pēlĭŏn hērbās,
quās Ōthrŷs Pīndūsque ēt Pīndō māiŏr Ŏlŷmpūs,
pērspĭcĭt ēt plăcĭtās pārtīm rādīcĕ rĕvēllīt,
pārtīm sūccīdīt cūrvāmĭnĕ fālcĭs ăēnaē.
Mūltă quŏque Ērĭdănī plăcŭērūnt grāmĭnă rīpīs,
mūltă quŏque Āmphrŷsī; nĕque ĕrās īmmūnĭs, Ĕnīpeū;
nēc nōn Pēnēōs, nēc nōn Spērchēĭdĕs ūndaē
cōntrĭbŭēre ălĭquīd iūncōsăquĕ lītŏră Boēbēs.
Cārpsĭt ĕt Eūbŏĭcā vīvāx Ānthēdŏnĕ grāmēn,
nōndūm mūtātō vūlgātūm cōrpŏrĕ Glaūcī.
Ēt iām nōnă dĭēs cūrrū pēnnīsquĕ drăcōnūm
nōnăquĕ nōx ōmnēs lūstrāntēm vīdĕrăt āgrōs,
cūm rĕdĭīt; nĕque ĕrānt tāctī nĭsi ŏdōrĕ drăcōnēs,
ēt tămĕn ānnōsaē pēllēm pŏsŭērĕ sĕnēctaē.
Cōnstĭtĭt ādvĕnĭēns cītrā līmēnquĕ fŏrēsquĕ
ēt tāntūm caēlō tĕgĭtūr rĕfŭgītquĕ vĭrīlēs
cōntāctūs; stătŭītque ārās ē caēspĭtĕ bīnās,
dēxtĕrĭōre Hĕcătēs, āst laēvā pārtĕ Iŭvēntaē.
Hās ŭbĭ vērbēnīs sīlvāque īncīnxĭt ăgrēstī,
haūd prŏcŭl ēgēstā scrŏbĭbūs tēllūrĕ dŭābūs
sācră făcīt cūltrōsque īn gūttŭră vēllĕrĭs ātrī
cōnĭcĭt ēt pătŭlās pērfūndīt sānguĭnĕ fōssās.
Tūm sŭpĕr īnvērgēns lĭquĭdī cārchēsĭă vīnī
āltĕrăque īnvērgēns tĕpĭdī cārchēsĭă lāctīs,
vērbă sĭmūl fūndīt tērrēnăquĕ nūmĭnă lēnīt
ūmbrārūmquĕ rŏgāt rāptā cūm cōniŭgĕ rēgēm,
nē prŏpĕrēnt ārtūs ănĭmā fraūdārĕ sĕnīlī.
Quōs ŭbĭ plācāvīt prĕcĭbūsque ēt mūrmŭrĕ lōngō,
Aēsŏnĭs ēffētūm prōfērrī cōrpŭs ăd aūrās
iūssĭt ĕt īn plēnōs rĕsŏlūtūm cārmĭnĕ sōmnōs
ēxănĭmī sĭmĭlēm strātīs pōrrēxĭt ĭn hērbīs.
Hīnc prŏcŭl Aēsŏnĭdēn, prŏcŭl hīnc iŭbĕt īrĕ mĭnīstrōs
ēt mŏnĕt ārcānīs ŏcŭlōs rĕmŏvērĕ prŏfānōs.
Dīffŭgĭūnt iūssī; pāssīs Mēdēă căpīllīs
bācchāntūm rītū flāgrāntīs cīrcŭĭt ārās
mūltĭfĭdāsquĕ făcēs īn fōssā sānguĭnĭs ātrā
tīnguĭt ĕt īntīnctās gĕmĭnīs āccēndĭt ĭn ārīs
tērquĕ sĕnēm flāmmā, tĕr ăquā, tēr sūlphŭrĕ lūstrāt.
Īntĕrĕā vălĭdūm pŏsĭtō mĕdĭcāmĕn ăēnō
fērvĕt ĕt ēxsūltāt spūmīsquĕ tŭmēntĭbŭs ālbēt.
Īllīc Haēmŏnĭā rādīcēs vāllĕ rĕsēctās
sēmĭnăquē flōrēsque ēt sūcōs īncŏquĭt ātrōs.
Ādĭcĭt ēxtrēmō lăpĭdēs ŏrĭēntĕ pĕtītōs
ēt quās Ōcĕănī rĕflŭūm mărĕ lāvĭt hărēnās;
āddĭt ĕt ēxcēptās lūnā pērnōctĕ prŭīnās
ēt strĭgĭs īnfāmēs īpsīs cūm cārnĭbŭs ālās
īnquĕ vĭrūm sŏlĭtī vūltūs mūtārĕ fĕrīnōs
āmbĭgŭī prōsēctă lŭpī; nēc dēfŭĭt īllīs
squāmĕă Cīnўphĭī tĕnŭīs mēmbrānă chĕlŷdrī
vīvācīsquĕ iĕcūr cērvī, quĭbŭs īnsŭpĕr āddīt
ōră căpūtquĕ nŏvēm cōrnīcīs saēcŭlă pāssaē.
Hīs ēt mīlle ălĭīs pōstquām sĭnĕ nōmĭnĕ rēbūs
prōpŏsĭtum īnstrūxīt mōrtālī bārbără māiūs,
ārēntī rāmō iāmprīdēm mītĭs ŏlīvaē
ōmnĭă cōnfūdīt sūmmīsque īmmīscŭĭt īmă.
Ēccĕ vĕtūs călĭdō vērsātūs stīpĕs ăēnō
fīt vĭrĭdīs prīmō, nēc lōngō tēmpŏrĕ frōndēs
īndŭĭt ēt sŭbĭtō grăvĭdīs ŏnĕrātŭr ŏlīvīs.
Āt quācūmquĕ căvō spūmās ēĕcĭt aēnō
īgnĭs ĕt īn tērrām gūttaē cĕcĭdērĕ călēntēs,
vērnăt hŭmūs flōrēsque ēt mōllĭă pābŭlă sūrgūnt.
Quaē sĭmŭl āc vīdīt, strīctō Mēdēă rĕclūdīt
ēnsĕ sĕnīs iŭgŭlūm vĕtĕrēmque ēxīrĕ crŭōrēm
pāssă, rĕplēt sūcīs; quōs pōstquām cōnbĭbĭt Aēsōn
aūt ōre āccēptōs aūt vūlnĕrĕ, bārbă cŏmaēquĕ
cānĭtĭē pŏsĭtā nīgrūm răpŭērĕ cŏlōrēm;
pūlsă fŭgīt măcĭēs, ăbĕūnt pāllōrquĕ sĭtūsquĕ
ādiēctōquĕ căvaē sūpplēntūr cōrpŏrĕ rūgaē
mēmbrăquĕ lūxŭrĭānt; Aēsōn mīrātŭr ĕt ōlīm
āntĕ quătēr dēnōs hūnc sē rĕmĭnīscĭtŭr ānnōs.
Vīdĕrăt ēx āltō tāntī mīrācŭlă mōnstrī
Lībĕr ĕt ādmŏnĭtūs iŭvĕnēs nūtrīcĭbŭs ānnōs
pōssĕ sŭīs rēddī, căpĭt hōc ā Cōlchĭdĕ mūnūs.
Nēvĕ dŏlī cēssēnt, ŏdĭūm cūm cōniŭgĕ fālsūm
Phāsĭăs āssĭmŭlāt Pĕlĭaēque ād līmĭnă sūpplēx
cōnfŭgĭt; ātque īllām, quŏnĭām grăvĭs īpsă sĕnēcta ēst,
ēxcĭpĭūnt nātaē. Quās tēmpŏrĕ cāllĭdă pārvō
Cōlchĭs ămīcĭtĭaē mēndācĭs ĭmāgĭnĕ cēpīt;
dūmquĕ rĕfērt īntēr mĕrĭtōrūm māxĭmă dēmptōs
Aēsŏnĭs ēssĕ sĭtūs ātque hāc īn pārtĕ mŏrātūr,
spēs ēst vīrgĭnĭbūs Pĕlĭā sūbiēctă crĕātīs
ārtĕ sŭūm părĭlī rĕvĭrēscĕrĕ pōssĕ părēntēm;
īdquĕ pĕtūnt, prĕtĭūmquĕ iŭbēnt sĭnĕ fīnĕ păcīscī.
Īllă brĕvī spătĭō sĭlĕt ēt dŭbĭtārĕ vĭdētūr
sūspēndītque ănĭmōs fīctā grăvĭtātĕ rŏgāntēs.
Mōx ŭbĭ pōllĭcĭta ēst: "Quō sīt fīdūcĭă māiōr
mūnĕrĭs hūiŭs," ăīt "quī vēstrī māxĭmŭs aēvo ēst
dūx grĕgĭs īntĕr ŏvēs, āgnūs mĕdĭcāmĭnĕ fīēt."
Prōtĭnŭs īnnŭmĕrīs ēffēctūs lānĭgĕr ānnīs
āttrăhĭtūr flēxō cīrcūm căvă tēmpŏră cōrnū;
cūiŭs ŭt Haēmŏnĭō mārcēntĭă gūttŭră cūltrō
fōdĭt ĕt ēxĭgŭō măcŭlāvīt sānguĭnĕ fērrūm,
mēmbră sĭmūl pĕcŭdīs vălĭdōsquĕ vĕnēfĭcă sūcōs
mērgĭt ĭn aērĕ căvō; mĭnŭūnt ĕă cōrpŏrĭs ārtūs
cōrnŭăque ēxūrūnt nēc nōn cūm cōrnĭbŭs ānnōs
ēt tĕnĕr aūdītūr mĕdĭō bālātŭs ăēnō.
Nēc mŏră, bālātūm mīrāntĭbŭs ēxsĭlĭt āgnūs
lāscīvītquĕ fŭgā lāctāntĭăque ūbĕră quaērīt.
Ōbstĭpŭērĕ sătaē Pĕlĭā; prōmīssăquĕ pōstquām
ēxhĭbŭērĕ fĭdēm, tūm vēro īmpēnsĭŭs īnstānt.
Tēr iŭgă Phoēbŭs ĕquīs ĭn Hĭbērō flūmĭnĕ mērsīs
dēmpsĕrăt ēt quārtā rădĭāntĭă nōctĕ mĭcābānt
sīdĕră, cūm răpĭdō fāllāx Aēētĭăs īgnī
īmpōnīt pūrūm lătĭcem ēt sĭnĕ vīrĭbŭs hērbās.
Iāmquĕ nĕcī sĭmĭlīs rĕsŏlūtō cōrpŏrĕ rēgēm
ēt cūm rēgĕ sŭō cūstōdēs sōmnŭs hăbēbāt,
quēm dĕdĕrānt cāntūs măgĭcaēquĕ pŏtēntĭă līnguaē:
īntrārānt iūssaē cūm Cōlchĭdĕ līmĭnă nātaē
āmbĭĕrāntquĕ tŏrūm. "Quīd nūnc dŭbĭtātĭs ĭnērtēs?
Strīngĭte" ăīt "glădĭōs vĕtĕrēmque haūrītĕ crŭōrēm,
ūt rĕplĕām văcŭās iŭvĕnālī sānguĭnĕ vēnās;
īn mănĭbūs vēstrīs vīta ēst aētāsquĕ părēntīs.
Sī pĭĕtās ūlla ēst nēc spēs ăgĭtātĭs ĭnānīs,
ōffĭcĭūm praēstātĕ pătrī tēlīsquĕ sĕnēctām
ēxĭgĭte ēt sănĭēm cōniēcto ēmīttĭtĕ fērrō."
Hīs, ūt quaēquĕ pĭa ēst, hōrtātĭbŭs īmpĭă prīma ēst
ēt, nē sīt scĕlĕrātă, făcīt scĕlŭs; haūd tămĕn īctūs
ūllă sŭōs spēctārĕ pŏtēst ŏcŭlōsquĕ rĕflēctūnt
caēcăquĕ dānt saēvīs āvērsaē vūlnĕră dēxtrīs.
Īllĕ, crŭōrĕ flŭēns, cŭbĭtō tămĕn āllĕvăt ārtūs
sēmĭlăcērquĕ tŏrō tēmptāt cōnsūrgĕre ĕt īntēr
tōt mĕdĭūs glădĭōs pāllēntĭă brācchĭă tēndēns:
"Quīd făcĭtīs, gnātaē? Quīs vōs īn fātă părēntīs
ārmăt?" ăīt. Cĕcĭdēre īllīs ănĭmīquĕ mănūsquĕ;
plūră lŏcūtūrō cūm vērbīs gūttŭră Cōlchīs
ābstŭlĭt ēt călĭdīs lănĭātūm mērsĭt ĭn ūndīs.
Quōd nĭsĭ pēnnātīs sērpēntĭbŭs īssĕt ĭn aūrās,
nōn ēxēmptă fŏrēt poēnaē; fŭgĭt āltă sŭpērquĕ
Pēliōn ūmbrōsūm, Phĭlўrēĭă tēctă, sŭpērquĕ
Ōthrўn ĕt ēvēntū vĕtĕrīs lŏcă nōtă Cĕrāmbī.
Hīc ŏpĕ nŷmphārūm sūblātŭs ĭn āĕrĕ pēnnīs
cūm grăvĭs īnfūsō tēllūs fŏrĕt ōbrŭtă pōntō,
Deūcălĭōnēās ēffūgĭt ĭnōbrŭtŭs ūndās.
Aēŏlĭām Pĭtănēn ā laēvā pārtĕ rĕlīnquīt
fāctăquĕ dē sāxō lōngī sĭmŭlācră drăcōnīs
Īdaēūmquĕ nĕmūs, quō, nātī fūrtă, iŭvēncūm
ōccŭlŭīt Lībēr fālsī sŭb ĭmāgĭnĕ cērvī
quāquĕ pătēr Cŏrўthī pārvā tŭmŭlātŭs hărēnā
ēt quōs Maēră nŏvō lātrātū tērrŭĭt āgrōs
Eūrўpўlīque ūrbēm, quā Cōaē cōrnŭă mātrēs
gēssērūnt tūm cūm dīscēdĕrĕt Hērcŭlĭs āgmēn,
Phoēbēāmquĕ Rhŏdōn ēt Iālўsĭōs Tēlchīnās,
quōrum ŏcŭlōs īpsō vĭtĭāntēs ōmnĭă vīsū
Iūppĭtĕr ēxōsūs frātērnīs sūbdĭdĭt ūndīs.
Trānsĭt ĕt āntīquaē Cārthēĭă moēnĭă Cēaē,
quā pătĕr Ālcĭdămās plăcĭdām dē cōrpŏrĕ nātaē
mīrātūrŭs ĕrāt nāscī pŏtŭīssĕ cŏlūmbām.
Īndĕ lăcūs Hўrĭēs vĭdĕt ēt Cŷgnēĭă Tēmpē,
quaē sŭbĭtūs cĕlĕbrāvĭt ŏlōr; nām Phŷllĭŭs īllīc
īmpĕrĭō pŭĕrī vŏlŭcrīsquĕ fĕrūmquĕ lĕōnēm
trādĭdĕrāt dŏmĭtōs; taūrūm quŏquĕ vīncĕrĕ iūssūs
vīcĕrăt ēt sprētō tŏtĭēns īrātŭs ămōrĕ
praēmĭă pōscēntī taūrūm sūprēmă nĕgābāt.
Īlle īndīgnātūs: "Cŭpĭēs dărĕ" dīxĭt ĕt āltō
dēsīlvīt sāxō; cūnctī cĕcĭdīssĕ pŭtābānt;
fāctŭs ŏlōr nĭvĕīs pēndēbăt ĭn āĕrĕ pēnnīs.
Āt gĕnĕtrīx Hўrĭē, sērvārī nēscĭă, flēndō
dīlĭcŭīt stāgnūmquĕ sŭō dē nōmĭnĕ fēcīt.
Ādiăcĕt hīs Pleūrōn, īn quā trĕpĭdāntĭbŭs ālīs
Ōphĭăs ēffūgīt nātōrūm vūlnĕră Cōmbē.
Īndĕ Călaūrēaē Lētōĭdŏs āspĭcĭt ārvă,
īn vŏlŭcrēm vērsī cūm cōniŭgĕ cōnscĭă rēgīs.
Dēxtrā Cŷllēne ēst, īn quā cūm mātrĕ Mĕnēphrōn
cōncŭbĭtūrŭs ĕrāt saēvārūm mōrĕ fĕrārūm.
Cēphīsōn prŏcŭl hīnc dēflēntēm fātă nĕpōtīs
rēspĭcĭt īn tŭmĭdām phōcēn ăb Ăpōllĭnĕ vērsī
Eūmēlīquĕ dŏmūm lūgēntĭs ĭn āĕrĕ nātūm.
Tāndēm vīpĕrĕīs Ĕphўrēn Pīrēnĭdă pēnnīs
cōntĭgĭt; hīc aēvō vĕtĕrēs mōrtālĭă prīmō
cōrpŏră vūlgārūnt plŭvĭālĭbŭs ēdĭtă fūngīs.
Sēd pōstquām Cōlchīs ārsīt nŏvă nūptă vĕnēnīs
flāgrāntēmquĕ dŏmūm rēgīs mărĕ vīdĭt ŭtrūmquĕ,
sānguĭnĕ nātōrūm pērfūndĭtŭr īmpĭŭs ēnsīs
ūltăquĕ sē mălĕ mātĕr Ĭāsŏnĭs ēffŭgĭt ārmă.
Hīnc Tītānĭăcīs āblātă drăcōnĭbŭs īntrāt
Pāllădĭās ārcēs, quaē tē, iūstīssĭmă Phēnē,
tēquĕ, sĕnēx Pĕrĭphā, părĭtēr vīdērĕ vŏlāntēs
īnnīxāmquĕ nŏvīs nēptēm Pŏlўpēmŏnĭs ālīs.
Ēxcĭpĭt hānc Aēgeūs, fāctō dāmnāndŭs ĭn ūnō;
nēc sătĭs hōspĭtĭum ēst; thălămī quŏquĕ foēdĕrĕ iūngīt.
Iāmque ădĕrāt Thēseūs, prōlēs īgnāră părēntī,
ēt vīrtūtĕ sŭā bĭmărēm pācāvĕrăt Īsthmōn.
Hūiŭs ĭn ēxĭtĭūm mīscēt Mēdēă quŏd ōlīm
āttŭlĕrāt sēcūm Scўthĭcīs ăcŏnītŏn ăb ōrīs.
Īllŭd Ĕchīdnaēaē mĕmŏrānt ē dēntĭbŭs ōrtūm
ēssĕ cănīs; spĕcŭs ēst tĕnĕbrōsō caēcŭs hĭātū,
ēst vĭă dēclīvīs, pēr quām Tīrŷnthĭŭs hērōs
rēstāntēm cōntrāquĕ dĭēm rădĭōsquĕ mĭcāntēs
ōblīquāntem ŏcŭlōs nēxīs ădămāntĕ cătēnīs
Cērbĕrŏn ādtrāxīt; răbĭdā quī cōncĭtŭs īrā
īmplēvīt părĭtēr tērnīs lātrātĭbŭs aūrās
ēt spārsīt vĭrĭdēs spūmīs ālbēntĭbŭs āgrōs.
Hās cōncrēssĕ pŭtānt nāctāsque ălĭmēntă fĕrācīs
fēcūndīquĕ sŏlī vīrēs cēpīssĕ nŏcēndī;
quaē quĭă nāscūntūr dūrā vīvācĭă caūtĕ,
āgrēstēs ăcŏnītă vŏcānt; ĕă cōniŭgĭs āstū
īpsĕ părēns Aēgeūs nātō pōrrēxĭt ŭt hōstī.
Sūmpsĕrăt īgnārā Thēseūs dătă pōcŭlă dēxtrā,
cūm pătĕr īn căpŭlō glădĭī cōgnōvĭt ĕbūrnō
sīgnă sŭī gĕnĕrīs făcĭnūsque ēxcūssĭt ăb ōrĕ;
ēffŭgĭt īllă nĕcēm nĕbŭlīs pēr cārmĭnă mōtīs.
Āt gĕnĭtōr, quāmquām laētātūr sōspĭtĕ nātō,
āttŏnĭtūs tămĕn ēst īngēns dīscrīmĭnĕ pārvō
cōmmīttī pŏtŭīssĕ nĕfās; fŏvĕt īgnĭbŭs ārās
mūnĕrĭbūsquĕ dĕōs īmplēt fĕrĭūntquĕ sĕcūrēs
cōllă tŏrōsă bŏūm vīnctōrūm cōrnŭă vīttīs.
Nūllŭs Ĕrēchthīdīs fērtūr cĕlĕbrātĭŏr īllō
īllūxīssĕ dĭēs; ăgĭtānt cōnvīvĭă pātrēs
ēt mĕdĭūm vūlgūs; nēc nōn ēt cārmĭnă vīnō
īngĕnĭūm făcĭēntĕ cănūnt: "Tē, māxĭmĕ Thēseū,
mīrāta ēst Mărăthōn Crētaēī sānguĭnĕ taūrī;
quōdquĕ sŭīs sēcūrŭs ărāt Crŏmўōnă cŏlōnūs,
mūnŭs ŏpūsquĕ tŭum ēst; tēllūs Ĕpĭdaūrĭă pēr tē
clāvĭgĕrām vīdīt Vūlcāni ōccūmbĕrĕ prōlēm;
vīdĭt ĕt īnmītēm Cēphīsĭăs ōră Prŏcrūstēn,
Cērcyōnīs lētūm vīdīt Cĕrĕālĭs Ĕleūsīn.
Ōccĭdĭt īllĕ Sĭnīs, māgnīs mălĕ vīrĭbŭs aūsūs,
quī pŏtĕrāt cūrvārĕ trăbēs ĕt ăgēbăt ăb āltō
ād tērrām lātē spārsūrās cōrpŏră pīnūs.
Tūtŭs ăd Ālcāthoēn, Lĕlĕgēĭă moēnĭă, līmēs
cōmpŏsĭtō Scīrōnĕ pătēt spārsīsquĕ lătrōnīs
tērră nĕgāt sēdēm, sēdēm nĕgăt ōssĭbŭs ūndă;
quaē iāctātă dĭū fērtūr dūrāssĕ vĕtūstās
īn scŏpŭlōs; scŏpŭlīs nōmēn Scīrōnĭs ĭnhaērēt.
Sī tĭtŭlōs ānnōsquĕ tŭōs nŭmĕrārĕ vĕlīmūs,
fāctă prĕmānt ānnōs; prō tē, fōrtīssĭmĕ, vōtă
pūblĭcă sūscĭpĭmūs, Bācchī tĭbĭ sūmĭmŭs haūstūs."
Cōnsŏnăt ādsēnsū pŏpŭlī prĕcĭbūsquĕ făvēntūm
rēgĭă nēc tōtā trīstīs lŏcŭs ūllŭs ĭn ūrbe ēst.
Nēc tămăn (ūsque ădĕō nūlla ēst sīncēră vŏlūptās
sōllĭcĭtūmque ălĭquīd laētīs īntērvĕnĭt) Aēgeūs
gaūdĭă pērcēpīt nātō sēcūră rĕcēptō.
Bēllă părāt Mīnōs; quī quāmquām mīlĭtĕ, quāmquām
clāssĕ vălēt, pătrĭā tămĕn ēst fīrmīssĭmŭs īrā
Āndrŏgĕīquĕ nĕcēm iūstīs ūlcīscĭtŭr ārmīs.
Āntĕ tămēn bēllō vīrēs ācquīrĭt ămīcās,
quāquĕ pŏtēns hăbĭtūs, vŏlŭcrī frĕtă clāssĕ pĕrērrāt.
Hīnc Ănăphēn sĭbĭ iūngĭt ĕt Āstўpălēĭă rēgnă,
prōmīssīs Ănăphēn, rēgna Āstўpălēĭă bēllō;
hīnc hŭmĭlēm Mўcŏnūm crētōsăquĕ rūră Cĭmōlī
flōrēntēmquĕ thўmō Cŷthnūm plānāmquĕ Sĕrīphōn
mārmŏrĕāmquĕ Părōn quāmque īmpĭă prōdĭdĭt Ārnē
Sīthŏnĭs; āccēptō, quŏd ăvāră pŏpōscĕrăt, aūrō,
mūtāta ēst ĭn ăvēm, quaē nūnc quŏquĕ dīlĭgĭt aūrūm,
nīgră pĕdēs, nīgrīs vēlātă mŏnēdŭlă pēnnīs.
Āt nōn Ōlĭărōs Dĭdўmaēque ēt Tēnŏs ĕt Āndrōs
ēt Gўărōs nĭtĭdaēquĕ fĕrāx Pĕpărēthŏs ŏlīvaē
Gnōsĭăcās iūvērĕ rătēs; lătĕre īndĕ sĭnīstrō
Oēnŏpĭām Mīnōs pĕtĭt, Aēăcĭdēĭă rēgnă;
Oēnŏpĭām vĕtĕrēs āppēllāvērĕ, sĕd īpsĕ
Aēăcŭs Aēgīnām gĕnĕtrīcīs nōmĭnĕ dīxīt.
Tūrbă rŭīt tāntaēquĕ vĭrūm cōgnōscĕrĕ fāmaē
ēxpĕtĭt; ōccūrrūnt īllī Tĕlămōnquĕ mĭnōrquĕ
quām Tĕlămōn Pēleūs ēt prōlēs tērtĭă Phōcūs;
īpsĕ quŏque ēgrĕdĭtūr tārdūs grăvĭtātĕ sĕnīlī
Aēăcŭs ēt quaē sīt vĕnĭēndī caūsă rĕquīrīt.
Ādmŏnĭtūs pătrĭī lūctūs sūspīrăt ĕt īllī
dīctă rĕfērt rēctōr pŏpŭlōrūm tālĭă cēntūm:
"Ārmă iŭvēs ōrō prō gnātō sūmptă pĭaēquĕ
pārs sīs mīlĭtĭaē; tŭmŭlō sōlācĭă pōscō."
Huīc Āsōpĭădēs: "Pĕtĭs īrrĭtă" dīxĭt "ĕt ūrbī
nōn făcĭēndă mĕaē; nĕque ĕnīm cōniūnctĭŏr ūllă
Cēcrŏpĭdīs hāc ēst tēllūs; ĕă foēdĕră nōbīs."
Trīstĭs ăbīt: "Stābūnt"quĕ "tĭbī tŭă foēdĕră māgnō."
Dīxĭt ĕt ūtĭlĭūs bēllūm pŭtăt ēssĕ mĭnārī
quām gĕrĕre ātquĕ sŭās ĭbĭ praēcōnsūmĕrĕ vīrēs.
Clāssĭs ăb Oēnŏpĭīs ĕtĭāmnūm Lŷctĭă mūrīs
spēctārī pŏtĕrāt, cūm plēnō cōncĭtă vēlō
Āttĭcă pūppĭs ădēst īn pōrtūsque īntrăt ămīcōs,
quaē Cĕphălūm pătrĭaēquĕ sĭmūl māndātă fĕrēbāt.
Aēăcĭdaē lōngō iŭvĕnēs pōst tēmpŏrĕ vīsūm
āgnōvērĕ tămēn Cĕphălūm dēxtrāsquĕ dĕdērĕ
īnquĕ pătrīs dūxērĕ dŏmūm; spēctābĭlĭs hērōs
ēt vĕtĕrīs rĕtĭnēns ĕtĭāmnūm pīgnŏră fōrmaē
īngrĕdĭtūr rāmūmquĕ tĕnēns pŏpŭlārĭs ŏlīvaē
ā dēxtrā laēvāquĕ dŭōs aētātĕ mĭnōrēs
māiŏr hăbēt, Clўtŏn ēt Būtēn, Pāllāntĕ crĕātōs.
Pōstquām cōngrēssūs prīmī sŭă vērbă tŭlērūnt,
Cēcrŏpĭdaē Cĕphălūs pĕrăgīt māndātă rŏgātquĕ
aūxĭlĭūm foēdūsquĕ rĕfērt ēt iūră părēntūm
īmpĕrĭūmquĕ pĕtī tōtīŭs Ăchāĭdŏs āddīt.
Sīc ŭbĭ māndātām iūvīt fācūndĭă caūsām,
Aēăcŭs, īn căpŭlō scēptrī nītēntĕ sĭnīstrā:
"Nē pĕtĭte aūxĭlĭūm, sēd sūmĭtĕ", dīxĭt "Ăthēnaē,
nēc dŭbĭē vīrēs, quās haēc hăbĕt īnsŭlă, vēstrās
dūcĭte ĕt ōmnĭă, quaē rērūm stătŭs īstĕ mĕārūm.
***
Rōbŏră nōn dēsūnt, sŭpĕrāt mĭhĭ mīlĕs ĕt hōstī.
Grātĭă dīs, fēlīx ĕt ĭnēxcūsābĭlĕ tēmpūs."
"Īmmo ĭtă sīt", Cĕphălūs "crēscāt tŭă cīvĭbŭs ōptō
ūrbs;" ăĭt "ādvĕnĭēns ĕquĭdēm mŏdŏ gaūdĭă cēpī,
cūm tām pūlchră mĭhī, tām pār aētātĕ iŭvēntūs
ōbvĭă prōcēssīt; mūltōs tămĕn īndĕ rĕquīrō,
quōs quōndām vīdī vēstrā prĭŭs ūrbĕ rĕcēptūs."
Aēăcŭs īngĕmŭīt trīstīque ĭtă vōcĕ lŏcūtūs:
"Flēbĭlĕ prīncĭpĭūm mĕlĭōr fōrtūnă sĕcūta ēst.
Hānc ŭtĭnām pōssēm vōbīs mĕmŏrārĕ sĭne īllō!
Ōrdĭnĕ nūnc rĕpĕtām; neū lōnga āmbāgĕ mŏrēr vōs,
ōssă cĭnīsquĕ iăcēnt, mĕmŏrī quōs mēntĕ rĕquīrīs;
ēt quŏtă pārs īllī rērūm pĕrĭērĕ mĕārūm!
Dīră lŭēs īrā pŏpŭlīs Iūnōnĭs ĭnīquaē
īncĭdĭt, ēxōsaē dīctās ā paēlĭcĕ tērrās.
Dūm vīsūm mōrtālĕ mălūm tāntaēquĕ lătēbāt
caūsă nŏcēns clādīs, pūgnātum ēst ārtĕ mĕdēndī;
ēxĭtĭūm sŭpĕrābăt ŏpēm, quaē vīctă iăcēbāt.
Prīncĭpĭō caēlūm spīssā cālīgĭnĕ tērrās
prēssĭt ĕt īgnāvōs īnclūsīt nūbĭbŭs aēstūs;
dūmquĕ quătēr iūnctīs ēxplēvīt cōrnĭbŭs ōrbēm
Lūnă, quătēr plēnūm tĕnŭātă rĕtēxŭĭt ōrbēm,
lētĭfĕrīs călĭdī spīrārūnt flātĭbŭs Aūstrī.
Cōnstăt ĕt īn fōntīs vĭtĭūm vēnīssĕ lăcūsquĕ
mīlĭăque īncūltōs sērpēntūm mūltă pĕr āgrōs
ērrāsse ātquĕ sŭīs flŭvĭōs tĕmĕrāssĕ vĕnēnīs.
Strāgĕ cănūm prīmō vŏlŭcrūmque ŏvĭūmquĕ bŏūmquĕ
īnquĕ fĕrīs sŭbĭtī dēprēnsă pŏtēntĭă mōrbī.
Cōncĭdĕre īnfēlīx vălĭdōs mīrātŭr ărātōr
īntĕr ŏpūs taūrōs mĕdĭōquĕ rĕcūmbĕrĕ sūlcō;
lānĭgĕrīs grĕgĭbūs bālātūs dāntĭbŭs aēgrōs
spōntĕ sŭā lānaēquĕ cădūnt ēt cōrpŏră tābēnt.
Ācĕr ĕquūs quōndām māgnaēque īn pūlvĕrĕ fāmaē
dēgĕnĕrāt pālmās vĕtĕrūmque ōblītŭs hŏnōrūm
ād praēsēpĕ gĕmīt lētō mŏrĭtūrŭs ĭnērtī.
Nōn ăpĕr īrāscī mĕmĭnīt, nōn fīdĕrĕ cūrsū
cērvă; nĕc ārmēntīs īncūrrĕrĕ fōrtĭbŭs ūrsī.
Ōmnĭă lānguŏr hăbēt; sīlvīsque āgrīsquĕ vĭīsquĕ
cōrpŏră foēdă iăcēnt; vītiāntŭr ŏdōrĭbŭs aūraē.
Mīră lŏquār; nōn īllă cănēs ăvĭdaēquĕ vŏlūcrēs,
nōn cānī tĕtĭgērĕ lŭpī; dīlāpsă lĭquēscūnt
āfflātūquĕ nŏcēnt ĕt ăgūnt cōntāgĭă lātē.
Pērvēnti ād mĭsĕrōs dāmnō grăvĭōrĕ cŏlōnōs
pēstĭs ĕt īn māgnaē dŏmĭnātūr moēnĭbŭs ūrbīs.
Vīscĕră tōrrēntūr prīmō flāmmaēquĕ lătēntīs
īndĭcĭūm rŭbŏr ēst ēt dūctŭs ănhēlĭtŭs īgnī;
āspĕră līnguă tŭmēt tĕpĭdīsque ārēntĭă vēntīs
ōră pătēnt aūraēquĕ grăvēs cāptāntŭr hĭātū.
Nōn strātūm, nōn ūllă pătī vēlāmĭnă pōssūnt,
dūră sĕd īn tērrā pōnūnt praēcōrdĭă, nēc fīt
cōrpŭs hŭmō gĕlĭdūm, sĕd hŭmūs dē cōrpŏrĕ fērvēt.
Nēc mŏdĕrātŏr ădēst īnque īpsōs saēvă mĕdēntēs
ērūmpīt clādēs ōbsūntque aūctōrĭbŭs ārtēs.
Quō prŏpĭōr quīsque ēst sērvītquĕ fĭdēlĭbŭs aēgrō,
īn pārtēm lētī cĭtĭūs vĕnĭt; ūtquĕ sălūtīs
spēs ăbĭīt fīnēmquĕ vĭdēnt īn fūnĕrĕ mōrbī,
īndūlgēnt ănĭmīs ēt nūllă, quĭd ūtĭlĕ, cūra ēst;
ūtĭle ĕnīm nĭhĭl ēst; pāssīm pŏsĭtōquĕ pŭdōrĕ
fōntĭbŭs ēt flŭvĭīs pŭtĕīsquĕ căpācĭbŭs haērēnt,
nēc sĭtĭs ēst ēxstīnctă prĭūs quām vītă bĭbēndō.
Īndĕ grăvēs mūltī nĕquĕūnt cōnsūrgĕre ĕt īpsīs
īmmōriūntŭr ăquīs; ălĭquīs tămĕn haūrĭt ĕt īllās.
Tāntăquĕ sūnt mĭsĕrīs īnvīsī taēdĭă lēctī,
prōsĭlĭūnt, aūt, sī prŏhĭbēnt cōnsīstĕrĕ vīrēs,
cōrpŏră dēvōlvūnt ĭn hŭmūm fŭgĭūntquĕ pĕnātēs
quīsquĕ sŭōs; sŭă cuīquĕ dŏmūs fūnēstă vĭdētūr,
ēt, quĭă caūsă lătēt, lŏcŭs ēst īn crīmĭnĕ pārvūs.
Sēmiănĭmēs ērrārĕ vĭīs, dūm stārĕ vălēbānt,
āspĭcĕrēs, flēntēs ălĭōs tērrāquĕ iăcēntēs
lāssăquĕ vērsāntēs sūprēmō lūmĭnă mōtū;
mēmbrăquĕ pēndēntīs tēndūnt ād sīdĕră caēlī,
hīc īllīc, ŭbĭ mōrs dēprēndĕrăt, ēxhālāntēs.
Quīd mĭhĭ tūnc ănĭmī fŭĭt? Ān, quōd dēbŭĭt ēssĕ,
ūt vītam ōdīssem ēt cŭpĕrēm pārs ēssĕ mĕōrūm?
Quō sē cūmque ăcĭēs ŏcŭlōrūm flēxĕrăt, īllīc
vūlgŭs ĕrāt strātūm, vĕlŭtī cūm pūtrĭă mōtīs
pōmă cădūnt rāmīs ăgĭtātāque īlĭcĕ glāndēs.
Tēmplă vĭdēs cōntrā grădĭbūs sūblīmĭă lōngīs;
Iūppĭtĕr īllă tĕnēt; quīs nōn āltārĭbŭs īllīs
īrrĭtă tūră dĕdīt? Quŏtĭēns prō cōniŭgĕ cōniūnx,
prō gnātō gĕnĭtōr, dūm vērbă prĕcāntĭă dīcīt,
nōn ēxōrātīs ănĭmām fīnīvĭt ĭn ārīs
īnquĕ mănū tūrīs pārs īncōnsūmptă rĕpērta ēst!
Ādmōtī quŏtĭēns tēmplīs, dūm vōtă săcērdōs
cōncĭpĭt ēt fūndīt tūrum īntēr cōrnŭă vīnūm,
haūd ēxspēctātō cĕcĭdērūnt vūlnĕrĕ taūrī!
Īpse ĕgŏ sācră Iŏvī prō mē pătrĭāquĕ trĭbūsquĕ
cūm făcĕrēm nātīs, mūgītūs vīctĭmă dīrōs
ēdĭdĭt ēt sŭbĭtō cōllāpsă sĭne īctĭbŭs ūllīs
ēxĭgŭō tīnxīt sūbiēctōs sānguĭnĕ cūltrōs.
Ēxtă quŏque aēgră nŏtās vērī mŏnĭtūsquĕ dĕōrūm
pērdĭdĕrānt; trīstēs pĕnĕtrānt ād vīscĕră mōrbī.
Āntĕ săcrōs vīdī prōiēctă cădāvĕră pōstēs;
ānte īpsās, quō mōrs fŏrĕt īnvĭdĭōsĭŏr, ārās
pārs ănĭmām lăquĕō claūdūnt mōrtīsquĕ tĭmōrēm
mōrtĕ fŭgānt ūltrōquĕ vŏcānt vĕnĭēntĭă fātă.
Cōrpŏră mīssă nĕcī nūllīs dē mōrĕ fĕrūntūr
fūnĕrĭbūs; nĕque ĕnīm căpĭēbānt fūnĕră pōrtaē;
aūt ĭnhŭmātă prĕmūnt tērrās, aūt dāntŭr ĭn āltōs
īndōtātă rŏgōs; ēt iām rĕvĕrēntĭă nūlla ēst
dēquĕ rŏgīs pūgnānt ălĭēnīsque īgnĭbŭs ārdēnt.
Quī lăcrĭmēnt, dēsūnt īndēflētaēquĕ văgāntūr
nātōrūmquĕ vĭrūmque ănĭmaē iŭvĕnūmquĕ sĕnūmquĕ,
nēc lŏcŭs īn tŭmŭlōs, nēc sūffĭcĭt ārbŏr ĭn īgnēs.
Āttŏnĭtūs tāntō mĭsĕrārūm tūrbĭnĕ rērūm:
"Iūppĭtĕr ō!" dīxī "sī tē nōn fālsă lŏquūntūr
dīctă sŭb āmplēxūs Aēgīnae Āsōpĭdŏs īssĕ,
nēc tē, māgnĕ pătēr, nōstrī pŭdĕt ēssĕ părēntēm,
aūt mĭhĭ rēddĕ mĕōs, aūt mē quŏquĕ cōndĕ sĕpūlcrō."
Īllĕ nŏtām fūlgōrĕ dĕdīt tŏnĭtrūquĕ sĕcūndō.
"Āccĭpĭō sīntque īstă, prĕcōr, fēlīcĭă mēntīs
sīgnă tŭaē;" dīxī "quōd dās mĭhĭ, pīgnĕrŏr ōmēn."
Fōrtĕ fŭīt iūxtā pătŭlīs rārīssĭmă rāmīs
sācră Iŏvī quērcūs dē sēmĭnĕ Dōdōnaēō.
Hīc nōs frūgĭlĕgās āspēxĭmŭs āgmĭnĕ lōngō
grānde ŏnŭs ēxĭgŭō fōrmīcās ōrĕ gĕrēntēs
rūgōsōquĕ sŭūm sērvāntēs cōrtĭcĕ cāllēm.
Dūm nŭmĕrūm mīrōr: "Tŏtĭdēm, pătĕr ōptĭmĕ," dīxī
"tū mĭhĭ dā cīvēs ĕt ĭnānĭă moēnĭă sūpplē."
Īntrĕmŭīt rāmīsquĕ sŏnūm sĭnĕ flāmĭnĕ mōtīs
āltă dĕdīt quērcūs; păvĭdō mĭhĭ mēmbră tĭmōrĕ
hōrrŭĕrānt stābāntquĕ cŏmaē; tămĕn ōscŭlă tērraē
rōbŏrĭbūsquĕ dĕdī nēc mē spērārĕ fătēbār;
spērābām tămĕn ātque ănĭmō mĕă vōtă fŏvēbām.
Nōx sŭbĭt ēt cūrīs ēxērcĭtă cōrpŏră sōmnūs
ōccŭpăt; ānte ŏcŭlōs ĕădēm mĭhĭ quērcŭs ădēssĕ
ēt rāmī tŏtĭdēm tŏtĭdēmque ănĭmālĭă rāmīs
fērrĕ sŭīs vīsa ēst părĭtērquĕ trĕmēscĕrĕ mōtū
grānĭfĕrūmque āgmēn sūbiēctīs spārgĕre ĭn ārvīs;
crēscĕrĕ quōd sŭbĭtō māiūs māiūsquĕ vĭdētūr
āc sē tōllĕre hŭmō rēctōque āssīstĕrĕ trūncō
ēt măcĭēm nŭmĕrūmquĕ pĕdūm nīgrūmquĕ cŏlōrēm
pōnĕre ĕt hūmānām mēmbrīs īndūcĕrĕ fōrmām.
Sōmnŭs ăbīt; dāmnō vĭgĭlāns mĕă vīsă quĕrōrquĕ
īn sŭpĕrīs ŏpĭs ēssĕ nĭhīl; ăt ĭn aēdĭbŭs īngēns
mūrmŭr ĕrāt vōcēsque hŏmĭnum ēxaūdīrĕ vĭdēbār
iām mĭhĭ dēsuētās; dūm sūspĭcŏr hās quŏquĕ sōmnī
ēssĕ, vĕnīt Tĕlămōn prŏpĕrūs fŏrĭbūsquĕ rĕclūsīs:
"Spēquĕ fĭdēquĕ, pătēr," dīxīt "māiōră vĭdēbīs.
Ēgrĕdĕre." Ēgrĕdĭōr; quālēsque ĭn ĭmāgĭnĕ sōmnī
vīsŭs ĕrāt vīdīssĕ vĭrōs, ēx ōrdĭnĕ tālēs
āspĭcĭō nōscōque; ădĕūnt rēgēmquĕ sălūtānt.
Vōtă Iŏvī sōlvō pŏpŭlīsquĕ rĕcēntĭbŭs ūrbēm
pārtĭŏr ēt văcŭōs prīscīs cūltōrĭbŭs āgrōs
Mŷrmĭdŏnāsquĕ vŏcō nĕc ŏrīgĭnĕ nōmĭnă fraūdō.
Cōrpŏră vīdīstī; mōrēs, quōs āntĕ gĕrēbānt,
nūnc quŏque hăbēnt; pārcūm gĕnŭs ēst pātiēnsquĕ lăbōrūm
quaēsītīquĕ tĕnāx ēt quōd quaēsītă rĕsērvēt.
Hī te ād bēllă părēs ānnīs ănĭmīsquĕ sĕquēntūr,
cūm prīmūm, quī tē fēlīcĭtĕr āttŭlĭt, Eūrūs"
(Eūrŭs ĕnim āttŭlĕrāt) "fŭĕrīt mūtātŭs ĭn Aūstrōs."
Tālĭbŭs ātque ălĭīs lōngūm sērmōnĭbŭs īllī
īmplēvērĕ dĭēm; lūcīs pārs ōptĭmă mēnsaē
ēst dătă, nōx sōmnīs; iŭbăr aūrĕŭs ēxtŭlĕrāt sōl,
flābăt ădhūc Eūrūs rĕdĭtūrăquĕ vēlă tĕnēbāt;
ād Cĕphălūm Pāllāntĕ sătī, cuī grāndĭŏr aētās,
ād rēgēm Cĕphălūs sĭmŭl ēt Pāllāntĕ crĕātī
cōnvĕnĭūnt; sĕd ădhūc rēgēm sŏpŏr āltŭs hăbēbāt.
Ēxcĭpĭt Aēăcĭdēs īllōs īn līmĭnĕ Phōcūs;
nām Tĕlămōn frātērquĕ vĭrōs ād bēllă lĕgēbānt;
Phōcŭs ĭn īntĕrĭūs spătĭūm pūlchrōsquĕ rĕcēssūs
Cēcrŏpĭdās dūcīt, cūm quīs sĭmŭl īpsĕ rĕsēdīt.
Āspĭcĭt Aēŏlĭdēn īgnōta ēx ārbŏrĕ fāctūm
fērrĕ mănū iăcŭlūm, cūiūs fŭĭt aūrĕă cūspīs.
Paūcă prĭūs mĕdĭīs sērmōnĭbŭs īllĕ lŏcūtūs:
"Sūm nĕmŏrūm stŭdĭōsŭs" ăīt "caēdīsquĕ fĕrīnaē;
quā tămĕn ē sīlvās tĕnĕās hāstīlĕ rĕcīsūm,
iāmdūdūm dŭbĭtō; cērtē sī frāxĭnŭs ēssēt,
fūlvă cŏlōrĕ fŏrēt; sī cōrnūs, nōdŭs ĭnēssēt.
Ūndĕ sĭt, īgnōrō, sēd nōn fōrmōsĭŭs īstō
vīdērūnt ŏcŭlī tēlūm iăcŭlābĭlĕ nōstrī."
Ēxcĭpĭt Āctaēīs ē frātrĭbŭs āltĕr ĕt:"Ūsūm
māiōrēm spĕcĭē mīrābĕrĕ" dīxĭt "ĭn īstō.
Cōnsĕquĭtūr quōdcūmquĕ pĕtīt fōrtūnăquĕ mīssūm
nōn rĕgĭt ēt rĕvŏlāt nūllō rĕfĕrēntĕ crŭēntūm."
Tūm vērō iŭvĕnīs Nērēĭŭs ōmnĭă quaērīt,
cūr sĭt ĕt ūndĕ dătūm, quīs tāntī mūnĕrĭs aūctōr.
Quaē pătĭtūr pŭdŏr īllĕ rĕfērt ēt cētĕră nārrāt;
quā tŭlĕrīt mērcēdĕ, sĭlēt tāctūsquĕ dŏlōrĕ
cōniŭgĭs āmīssaē lăcrĭmīs ĭtă fātŭr ŏbōrtīs:
"Hōc mē, nātĕ dĕā, (quīs pōssīt crēdĕrĕ?) tēlūm
flērĕ făcīt făcĭētquĕ dĭū, sī vīvĕrĕ nōbīs
fātă dĭū dĕdĕrīnt; hōc mē cūm cōniŭgĕ cārā
pērdĭdĭt; hōc ŭtĭnām cārvīssēm mūnĕrĕ sēmpēr!
Prōcrĭs ĕrāt, sī fōrtĕ măgīs pērvēnĭt ăd aūrēs
Ōrĭthўīă tŭās, rāptaē sŏrŏr Ōrĭthўīaē;
sī făcĭēm mōrēsquĕ vĕlīs cōnfērrĕ dŭārūm,
dīgnĭŏr īpsă răpī; pătĕr hānc mĭhĭ iūnxĭt Ĕrēchtheūs,
hānc mĭhĭ iūnxĭt ămōr; fēlīx dīcēbăr ĕrāmquĕ.
Nōn ĭtă dīs vīsum ēst, aūt nūnc quŏquĕ fōrsĭtăn ēssēm.
Āltĕr ăgēbātūr pōst sācră iŭgālĭă mēnsīs,
cūm mē cōrnĭgĕrīs tēndēntēm rētĭă cērvīs
vērtĭcĕ dē sūmmō sēmpēr flōrēntĭs Hўmēttī
lūtĕă mānĕ vĭdēt pūlsīs Aūrōră tĕnēbrīs
īnvītūmquĕ răpīt; lĭcĕāt mĭhĭ vēră rĕfērrĕ
pācĕ dĕaē; quōd sīt rŏsĕō spēctābĭlĭs ōrĕ,
quōd tĕnĕāt lūcīs, tĕnĕāt cōnfīnĭă nōctīs,
nēctărĕīs quŏd ălātŭr ăquīs, ĕgŏ Prōcrĭn ămābām,
pēctŏrĕ Prōcrĭs ĕrāt, Prōcrīs mĭhĭ sēmpĕr ĭn ōrĕ.
Sācră tŏrī cŏĭtūsquĕ nŏvōs thălămōsquĕ rĕcēntīs
prīmăquĕ dēsērtī rĕfĕrēbām foēdĕră lēctī.
Mōtă dĕa ēst ēt: "Sīstĕ tŭās, īngrātĕ, quĕrēllās;
Prōcrĭn hăbē;" dīxīt "quōdsī mĕă prōvĭdă mēns ēst,
nōn hăbŭīssĕ vŏlēs;" mēque īlli īrātă rĕmīsīt.
Dūm rĕdĕō mēcūmquĕ dĕaē mĕmŏrātă rĕtrāctō,
ēssĕ mĕtūs coēpīt, nē iūră iŭgālĭă cōniūnx
nōn bĕnĕ sērvāssēt; făcĭēs aētāsquĕ iŭbēbāt
crēdĕre ădūltĕrĭūm, prŏhĭbēbānt crēdĕrĕ mōrēs.
Sēd tămĕn āfŭĕrām, sĕd ĕt haēc ĕrăt, ūndĕ rĕdībām,
crīmĭnĭs ēxēmplūm, sēd cūnctă tĭmēmŭs ămāntēs.
Quaērĕrĕ, quōd dŏlĕām, stătŭō dōnīsquĕ pŭdīcām
sōllĭcĭtārĕ fĭdēm; făvĕt huīc Aūrōră tĭmōrī
īmmūtātquĕ mĕām (vĭdĕōr sēnsīssĕ) fĭgūrām.
Pāllădĭās ĭnĕō nōn cōgnōscēndŭs Ăthēnās
īngrĕdĭōrquĕ dŏmūm; cūlpā dŏmŭs īpsă cărēbāt
cāstăquĕ sīgnă dăbāt dŏmĭnōque ĕrăt ānxĭă rāptō;
vīx ădĭtūs pēr mīllĕ dŏlōs ăd Ĕrēchthĭdă fāctūs.
Ūt vīdi, ōbstŭpŭī mĕdĭtātăquĕ paēnĕ rĕlīquī
tēmptāmēntă fĭdē; mălĕ mē quīn vēră fătērēr
cōntĭnŭī, mălĕ quīn, ŭt ŏpōrtŭĭt, ōscŭlă fērrēm.
Trīstĭs ĕrāt (sēd nūllă tămēn fōrmōsĭŏr īllā
ēssĕ pŏtēst trīstī) dēsīdĕrĭōquĕ dŏlēbāt
cōniŭgĭs ābrēptī; tū cōllĭgĕ quālĭs ĭn īllā
Phōcĕ, dĕcōr fŭĕrīt, quām sīc dŏlŏr īpsĕ dĕcēbāt.
Quīd rĕfĕrām, quŏtĭēns tēmptāmĭnă nōstră pŭdīcī
rēppŭlĕrīnt mōrēs? Quŏtĭēns "ĕgŏ" dīxĕrĭt "ūnī
sērvŏr; ŭbīcūmque ēst, ūnī mĕă gaūdĭă sērvō?"
Cuī nōn īstă fĭdē sătĭs ēxpĕrĭēntĭă sānō
māgnă fŏrēt? Nōn sūm cōntēntŭs ĕt īn mĕă pūgnō
vūlnĕră, dūm cēnsūs dărĕ mē prō nōctĕ lŏquēndō
mūnĕrăque aūgēndō tāndēm dŭbĭtārĕ cŏēgī.
Ēxclāmō: "Mălĕ fīctŭs ădēst, mălĕ fīctŭs ădūltēr;
vērŭs ĕrām cōniūnx; mē, pērfĭdă, tēstĕ tĕnērīs."
Īllă nĭhīl; tăcĭtō tāntūmmŏdŏ vīctă pŭdōrĕ
īnsĭdĭōsă mălō cūm cōniŭgĕ līmĭnă fūgīt
ōffēnsāquĕ mĕī gĕnŭs ōmnĕ pĕrōsă vĭrōrūm
mōntĭbŭs ērrābāt, stŭdĭīs ŏpĕrātă Dĭānaē.
Tūm mĭhĭ dēsērtō vĭŏlēntĭŏr īgnĭs ăd ōssă
pērvĕnĭt; ōrābām vĕnĭam ēt pēccāssĕ fătēbār
ēt pŏtŭīssĕ dătīs sĭmĭlī sūccūmbĕrĕ cūlpaē
mē quŏquĕ mūnĕrĭbūs, sī mūnĕră tāntă dărēntūr.
Hōc mĭhĭ cōnfēssō, laēsūm prĭŭs ūltă pŭdōrēm,
rēddĭtŭr ēt dūlcīs cōncōrdĭtĕr ēxĭgĭt ānnōs.
Dāt mĭhĭ praētĕrĕā, tāmquām sē pārvă dĕdīssēt
dōnă, cănēm mūnūs, quēm cūm sŭă trādĕrĕt īllī
Cŷnthĭă: "Cūrrēndō sŭpĕrābīt" dīxĕrăt "ōmnēs."
Dāt sĭmŭl ēt iăcŭlūm, mănĭbūs quōd (cērnĭs) hăbēmūs.
Āccĭpĕ mīrāndūm; nŏvĭtātĕ mŏvēbĕrĕ fāctī.
Cārmĭnă Lāĭădēs nōn īntēllēctă prĭōrūm
sōlvĕrăt īngĕnĭīs ēt praēcĭpĭtātă iăcēbāt
īmmĕmŏr āmbāgūm vātēs ōbscūră sŭārūm.
[Scīlĭcĕt ālmă Thĕmīs nēc tālĭă līnquĭt ĭnūltă.]
Prōtĭnŭs Āŏnĭīs īmmīttĭtŭr āltĕră Thēbīs
pēstĭs ĕt ēxĭtĭō mūltī pĕcŏrūmquĕ sŭōquĕ
rūrĭgĕnaē pāvērĕ fĕrām; vīcīnă iŭvēntūs
vēnĭmŭs ēt lātōs īndāgĭnĕ cīnxĭmŭs āgrōs.
Īllĕ lĕvī vēlōx sŭpĕrābāt rētĭă sāltū
sūmmăquĕ trānsībāt pŏsĭtārūm lībă plăgārūm.
Cōpŭlă dētrăhĭtūr cănĭbūs; quōs īllă sĕquēntīs
ēffŭgĭt ēt coētūm nōn sēgnĭŏr ālĭtĕ lūdīt.
Pōscŏr ĕt īpsĕ mĕūm cōnsēnsū Laēlăpă māgnō;
mūnĕrĭs hōc nōmēn; iāmdūdūm vīncŭlă pūgnāt
ēxŭĕre īpsĕ sĭbī cōllōquĕ mŏrāntĭă tēndīt.
Vīx bĕnĕ mīssŭs ĕrāt nēc iām pŏtĕrāmŭs, ŭbi ēssēt,
scīrĕ; pĕdūm călĭdūs vēstīgĭă pūlvĭs hăbēbāt,
īpse ŏcŭlīs ērēptŭs ĕrāt; nōn ōcĭŏr īllō
hāstă nĕc ēxūtaē cōntōrtō vērbĕrĕ glāndīs
nēc Gōrtŷnĭăcō călămūs lĕvĭs ēxĭt ăb ārcū.
Cōllĭs ăpēx mĕdĭī sūbiēctīs īmmĭnĕt ārvīs.
Tōllŏr ĕō căpĭōquĕ nŏvī spēctācŭlă cūrsūs,
quō mŏdŏ dēprēndī, mŏdŏ sē sūbdūcĕre ăb īpsō
vūlnĕrĕ vīsă fĕra ēst; nēc līmĭtĕ cāllĭdă rēctō
īn spătĭūmquĕ fŭgīt, sēd dēcĭpĭt ōră sĕquēntīs
ēt rĕdĭt īn gŷrūm, nē sīt sŭŭs īmpĕtŭs hōstī.
Īmmĭnĕt hīc sĕquĭtūrquĕ părēm sĭmĭlīsquĕ tĕnēntī
nōn tĕnĕt ēt vānōs ēxērcĕt ĭn āĕră mōrsūs.
Ād iăcŭlī vērtēbăr ŏpēm; quōd dēxtĕră lībrāt
dūm mĕă, dūm dĭgĭtōs āmēntīs āddĕrĕ tēmptō,
lūmĭnă dēflēxī rĕvŏcātăquĕ rūrsŭs ĕōdēm
rēttŭlĕram; ēt mĕdĭō, mīrūm! dŭŏ mārmŏră cāmpō
āspĭcĭō; fŭgĕre hōc, īllūd lātrārĕ pŭtārēs.
Scīlĭcĕt īnvīctōs āmbō cērtāmĭnĕ cūrsūs
ēssĕ dĕūs vŏlŭīt, sīquīs dĕŭs ādfŭĭt īllīs."
Hāctĕnŭs ēt tăcŭīt. "Iăcŭlō quōd crīmĕn ĭn īpso ēst?"
Phōcŭs ăīt; iăcŭlī sīc crīmĭnă rēddĭdĭt īllĕ:
"Gaūdĭă prīncĭpĭūm nōstrī sūnt, Phōcĕ, dŏlōrīs;
īllă prĭūs rĕfĕrām; iŭvăt ō mĕmĭnīssĕ bĕātī
tēmpŏrĭs, Aēăcĭdā, quō prīmōs rītĕ pĕr ānnōs
cōniŭge ĕrām fēlīx, fēlīx ĕrăt īllă mărītō.
Mūtŭă cūră dŭōs ĕt ămōr sŏcĭālĭs hăbēbāt
nēc Iŏvĭs īllă mĕō thălămōs praēfērrĕt ămōrī
nēc, quaē mē căpĕrēt, nōn sī Vĕnŭs īpsă vĕnīrēt,
ūlla ĕrăt; aēquālēs ūrēbānt pēctŏră flāmmaē.
Sōlĕ fĕrē rădĭīs fĕrĭēntĕ căcūmĭnă prīmīs
vēnātum īn sīlvās iŭvĕnālĭtĕr īrĕ sŏlēbām;
nēc mēcūm fămŭlī nĕc ĕquī nēc nārĭbŭs ācrēs
īrĕ cănēs nēc līnă sĕquī nōdōsă sŏlēbānt;
tūtŭs ĕrām iăcŭlō; sēd cūm sătĭātă fĕrīnaē
dēxtĕră caēdĭs ĕrāt, rĕpĕtēbām frīgŭs ĕt ūmbrās
ēt, quaē dē gĕlĭdīs ēxībāt vāllĭbŭs, aūrām.
Aūră pĕtēbātūr mĕdĭō mĭhĭ lēnĭs ĭn aēstū,
aūram ēxspēctābām; rĕquĭēs ĕrăt īllă lăbōrī.
"Aūră" (rĕcōrdŏr ĕnīm) "vĕnĭās" cāntārĕ sŏlēbām
"mēquĕ iŭvēs īntrēsquĕ sĭnūs, grātīssĭmă, nōstrōs,
ūtquĕ făcīs, rĕlĕvārĕ vĕlīs, quĭbŭs ūrĭmŭr, aēstūs."
Fōrsĭtăn āddĭdĕrīm (sīc mē mĕă fātă trăhēbānt)
blāndĭtĭās plūrēs ēt "tū mĭhĭ māgnă vŏlūptās"
dīcĕrĕ sīm sŏlĭtūs "tū mē rĕfĭcīsquĕ fŏvēsquĕ;
tū făcĭs ūt sīlvās, ŭt ămēm lŏcă sōlă mĕōquĕ
spīrĭtŭs īstĕ tŭūs sēmpēr căpĭātŭr ăb ōrĕ."
Vōcĭbŭs āmbĭgŭīs dēcēptām praēbŭĭt aūrēm
nēscĭŏ quīs nōmēnque aūraē tām saēpĕ vŏcātūm
ēssĕ pŭtāt nŷmphaē, nŷmphām mĭhĭ crēdĭt ămārī.
Crīmĭnĭs ēxtēmplō fīctī tĕmĕrārĭŭs īndēx
Prōcrĭn ădīt līnguāquĕ rĕfērt aūdītă sŭsūrră.
Crēdŭlă rēs ămŏr ēst; sŭbĭtō cōllāpsă dŏlōrĕ,
ūt mĭhĭ nārrātūr, cĕcĭdīt lōngōquĕ rĕfēctă
tēmpŏrĕ sē mĭsĕrām, sē fātī dīxĭt ĭnīquī
dēquĕ fĭdē quēsta ēst; ēt crīmĭnĕ cōncĭtă vānō
quōd nĭhĭl ēst mĕtŭīt, mĕtŭīt sĭnĕ cōrpŏrĕ nōmēn
ēt dŏlĕt īnfēlīx vĕlŭtī dē paēlĭcĕ vērā.
Saēpĕ tămēn dŭbĭtāt spērātquĕ mĭsērrĭmă fāllī
īndĭcĭōquĕ fĭdēm nĕgăt ēt, nĭsĭ vīdĕrĭt īpsă,
dāmnātūră sŭī nōn ēst dēlīctă mărītī.
Pōstĕră dēpŭlĕrānt Aūrōraē lūmĭnă nōctēm;
ēgrĕdĭōr sīlvāmquĕ pĕtō vīctōrquĕ pĕr hērbās:
"Aūră, vĕnī" dīxī "nōstrōquĕ mĕdērĕ lăbōrī;"
ēt sŭbĭtō gĕmĭtūs īntēr mĕă vērbă vĭdēbār
nēscĭŏ quōs aūdīssĕ. "Vĕnī," tămĕn "ōptĭmă," dīcēns,
frōndĕ lĕvēm rūrsūs strĕpĭtūm făcĭēntĕ cădūcā,
sūm rătŭs ēssĕ fĕrām tēlūmquĕ vŏlātĭlĕ mīsī.
Prōcrĭs ĕrāt mĕdĭōquĕ tĕnēns īn pēctŏrĕ vūlnūs:
"Eī mĭhĭ!" cōnclāmāt; vōx ēst ŭbĭ cōgnĭtă fīdaē
cōniŭgĭs, ād vōcēm praēcēps āmēnsquĕ cŭcūrrī.
Sēmiănĭmem ēt spārsās foēdāntēm sānguĭnĕ vēstēs
ēt sŭă, mē mĭsĕrūm! dē vūlnĕrĕ dōnă trăhēntēm
īnvĕnĭō cōrpūsquĕ mĕō mĭhĭ cārĭŭs ūlnīs
mōllĭbŭs āttōllō scīssāque ā pēctŏrĕ vēstĕ
vūlnĕră saēvă lĭgō cōnōrque ĭnhĭbērĕ crŭōrēm;
neū mē mōrtĕ sŭā scĕlĕrātūm dēsĕrăt, ōrō.
Vīrĭbŭs īllă cărēns ēt iām mŏrĭbūndă cŏēgīt
haēc sē paūcă lŏquī: "Pēr nōstrī foēdĕră lēctī
pērquĕ dĕōs sūpplēx ōrō sŭpĕrōsquĕ mĕōsquĕ,
pēr sīquīd mērvī dē tē bĕnĕ pērquĕ mănēntēm
nūnc quŏquĕ, cūm pĕrĕō, caūsām mĭhĭ mōrtĭs, ămōrēm,
nē thălămīs Aūrām pătĭāre īnnūbĕrĕ nōstrīs."
Dīxĭt ĕt ērrōrēm tūm dēnĭquĕ nōmĭnĭs ēssĕ
ēt sēnsi ēt dŏcŭī; sēd quīd dŏcŭīssĕ iŭvābāt?
Lābĭtŭr ēt pārvaē fŭgĭūnt cūm sānguĭnĕ vīrēs
dūmque ălĭquīd spēctārĕ pŏtēst, mē spēctăt ĕt īn mē
īnfēlīcem ănĭmām nōstrōque ēxhālăt ĭn ōrĕ;
sēd vūltū mĕlĭōrĕ mŏrī sēcūră vĭdētūr."
Flēntĭbŭs haēc lăcrĭmāns hērōs mĕmŏrābăt; ĕt ēccĕ
Aēăcŭs īngrĕdĭtūr dŭplĭcī cūm prōlĕ nŏvōquĕ
mīlĭtĕ, quēm Cĕphălūs cūm fōrtĭbŭs āccĭpĭt ārmīs.
Iamque fretum Minyae Pagasaea puppe secabant
perpetuaque trahens inopem sub nocte senectam
Phineus visus erat iuvenesque Aquilone creati
virgineas volucres miseri senis ore fugarant
multaque perpessi claro sub Iasone tandem
contigerant rapidas limosi Phasidos undas.
Dumque adeunt regem Phrixeaque vellera poscunt
visque datur Minyis magnorum horrenda laborum,
concipit interea validos Aeetias ignes
et luctata diu, postquam ratione furorem
vincere non poterat: "Frustra, Medea, repugnas;
nescio quis deus obstat;" ait "mirumque nisi hoc est,
aut aliquid certe simile huic, quod amare vocatur.
Nam cur iussa patris nimium mihi dura videntur?
Sunt quoque dura nimis. Cur, quem modo denique vidi,
ne pereat timeo? Quae tanti causa timoris?
Excute virgineo conceptas pectore flammas,
si potes, infelix. Si possem, sanior essem;
sed trahit invitam nova vis aliudque cupido,
mens aliud suadet; video meliora proboque,
deteriora sequor. Quid in hospite, regia virgo,
ureris et thalamos alieni concipis orbis?
Haec quoque terra potest, quod ames, dare. Vivat an ille
occidat, in dis est. Vivat tamen; idque precari
vel sine amore licet; quid enim commisit Iason?
Quem, nisi crudelem, non tangat Iasonis aetas
et genus et virtus? Quem non, ut cetera desint,
ore movere potest? Certe mea pectora movit.
At nisi opem tulero, taurorum afflabitur ore
concurretque suae segetis tellure creatis
hostibus, ut avido dabitur fera praeda draconi.
Hoc ego si patiar, tum me de tigride natam,
tum ferrum et scopulos gestare in corde fatebor.
Cur non et specto pereuntem oculosque videndo
conscelero? Cur non tauros exhortor in illum
terrigenasque feros insopitumque draconem?
Di meliora velint! Quamquam non ista precanda,
sed facienda mihi. Prodamne ego regna parentis
atque ope nescio quis servabitur advena nostra,
ut per me sospes sine me det lintea ventis
virque sit alterius, poenae Medea relinquar?
Si facere hoc aliamve potest praeponere nobis,
occidat ingratus. Sed non is vultus in illo,
non ea nobilitas animo est, ea gratia formae
ut timeam fraudem meritique oblivia nostri;
et dabit ante fidem cogamque in foedera testes
esse deos. Quid tuta times? Accingere et omnem
pelle moram; tibi se semper debebit Iason,
te face sollemni iunget sibi perque Pelasgas
servatrix urbes matrum celebrabere turba.
Ergo ego germanam fratremque patremque deosque
et natale solum, ventis ablata, relinquam?
Nempe pater saevus, nempe est mea barbara tellus,
frater adhuc infans; stant mecum vota sororis;
maximus intra me deus est. Non magna relinquam,
magna sequar; titulum servatae pubis Achivae
notitiamque loci melioris et oppida, quorum
hic quoque fama viget, cultusque artesque locorum,
quemque ego cum rebus quas totus possidet orbis
Aesoniden mutasse velim; quo coniuge felix
et dis cara ferar et vertice sidera tangam.
Quid quod nescio qui mediis incurrere in undis
dicuntur montes ratibusque inimica Charybdis
nunc sorbere fretum, nunc reddere, cinctaque saevis
Scylla rapax canibus Siculo latrare profundo?
Nempe tenens quod amo gremioque in Iasonis haerens
per freta longa ferar; nihil illum amplexa timebo,
aut, siquid metuam, metuam de coniuge solo.
Coniugiumque putas speciosaque nomina culpae
imponis, Medea, tuae? Quin aspice quantum
aggrediare nefas et, dum licet, effuge crimen."
Dixit et ante oculos rectum pietasque pudorque
constiterant et victa dabat iam terga Cupido.
Ibat ad antiquas Hecates Perseidos aras,
quas nemus umbrosum secretaque silva tegebat,
et iam fortis erat pulsusque resederat ardor,
cum videt Aesoniden, exstinctaque flamma reluxit;
erubuere genae totoque recanduit ore,
utque solet ventis alimenta assumere quaeque
parva sub inducta latuit scintilla favilla
crescere et in veteres agitata resurgere vires,
sic iam lenis amor, iam quem languere putares,
ut vidit iuvenem, specie praesentis inarsit;
et casu solito formosior Aesone natus
illa luce fuit; posses ignoscere amanti.
Spectat et in vultu veluti tum denique viso
lumina fixa tenet nec se mortalia demens
ora videre putat nec se declinat ab illo.
Ut vero coepitque loqui dextramque prehendit
hospes et auxilium submissa voce rogavit
promisitque torum, lacrimis ait illa profusis:
"Quid faciam, video; nec me ignorantia veri
decipiet, sed amor. Servabere munere nostro;
servatus promissa dato." Per sacra triformis
ille deae lucoque foret quod numen in illo
perque patrem soceri cernentem cuncta futuri
eventusque suos, per tanta pericula iurat.
Creditus accepit cantatas protinus herbas
edidicitque usum laetusque in tecta recessit.
Postera depulerat stellas aurora micantes;
conveniunt populi sacrum Mavortis in arvum
consistuntque iugis; medio rex ipse resedit
agmine purpureus sceptroque insignis eburno.
Ecce adamanteis Vulcanum naribus efflant
aeripedes tauri tactaeque vaporibus herbae
ardent; utque solent pleni resonare camini,
aut ubi terrena silices fornace soluti
concipiunt ignem liquidarum aspergine aquarum;
pectora sic intus clausas volventia flammas
gutturaque usta sonant; tamen illis Aesone natus
obvius it. Vertere truces venientis ad ora
terribiles vultus praefixaque cornua ferro
pulvereumque solum pede pulsavere bisulco
fumificisque locum mugitibus impleverunt.
Deriguere metu Minyae; subit ille nec ignes
sensit anhelatos (tantum medicamina possunt)
pendulaque audaci mulcet palearia dextra
suppositosque iugo pondus grave cogit aratri
ducere et insuetum ferro proscindere campum.
Mirantur Colchi; Minyae clamoribus augent
adiciuntque animos. Galea tum sumit aëna
vipereos dentes et aratos spargit in agros.
Semina mollit humus valido praetincta veneno
et crescunt fiuntque sati nova corpora dentes.
Utque hominis speciem materna sumit in alvo
perque suos intus numeros componitur infans
nec nisi maturus communes exit in auras;
sic ubi visceribus gravidae telluris imago
effecta est hominis, feto consurgit in arvo,
quodque magis mirum est, simul edita concutit arma.
Quos ubi viderunt peracutae cuspidis hastas
in caput Haemonii iuvenis torquere parantes,
demisere metu vultumque animumque Pelasgi.
Ipsa quoque extimuit quae totum fecerat illum;
utque peti vidit iuvenem tot ab hostibus unum,
palluit et subito sine sanguine frigida sedit;
neve parum valeant a se data gramina, carmen
auxiliare canit secretasque advocat artes.
Ille gravem medio silicem iaculatus in hostes
a se depulsum Martem convertit in ipsos;
terrigenae pereunt per mutua vulnera fratres
civilique cadunt acie. Gratantur Achivi
victoremque tenent avidisque amplexibus haerent.
tu quoque victorem complecti, barbara, velles;
obstitit incoepto pudor; at complexa fuisses,
sed te, ne faceres, tenuit reverentia famae.
Quod licet, affectu tacito laetaris agisque
carminibus grates et dis auctoribus horum.
Pervigilem superest herbis sopire draconem,
qui crista linguisque tribus praesignis et uncis
dentibus horrendus custos erat arboris aureae.
Hunc postquam sparsit Lethaei gramine suci
verbaque ter dixit placidos facientia somnos,
quae mare turbatum, quae concita flumina sistunt,
somnus in ignotos oculos ubi venit, et auro
heros Aesonius potitur spolioque superbus,
muneris auctorem secum, spolia altera, portans,
victor Iolciacos tetigit cum coniuge portus.
Haemoniae matres pro gnatis dona receptis
grandaevique ferunt patres congestaque flamma
tura liquefaciunt inductaque cornibus aurum
victima vota facit; sed abest gratantibus Aeson,
iam propior leto fessusque senilibus annis;
cum sic Aesonides: "O cui debere salutem
confiteor, coniunx, quamquam mihi cuncta dedisti,
excessitque fidem meritorum summa tuorum;
si tamen hoc possunt, (quid enim non carmina possunt?)
deme meis annis et demptos adde parenti."
Nec tenuit lacrimas; mota est pietate rogantis
dissimilemque animum subiit Aeeta relictus.
Non tamen affectus talis confessa: "Quod" inquit
"excidit ore tuo, coniunx, scelus? Ergo ego cuiquam
posse tuae videor spatium transcribere vitae?
Nec sinat hoc Hecate, nec tu petis aequa; sed isto
quod petis experiar maius dare munus, Iason.
Arte mea soceri longum temptabimus aevum,
non annis renovare tuis, modo diva triformis
adiuvet et praesens ingentibus annuat ausis."
Tres aberant noctes ut cornua tota coirent
efficerentque orbem; postquam plenissima fulsit
et solida terras spectavit imagine luna,
egreditur tectis vestes induta recinctas,
nuda pedem, nudos umeris infusa capillos,
fertque vagos mediae per muta silentia noctis
incomitata gradus; homines volucresque ferasque
solverat alta quies; [nullo cum murmure serpit
sopitae similis;] nullo cum murmure saepes
immotaeque silent frondes, silet umidus aër;
sidera sola micant; ad quae sua bracchia tendens,
ter se convertit, ter sumptis flumine crinem
inroravit aquis ternisque ululatibus ora
solvit et in dura summisso poplite terra:
"Nox," ait "arcanis fidissima, quaeque diurnis
aurea cum luna succeditis ignibus astra,
tuque triceps Hecate, quae coeptis conscia nostris
adiutrixque venis cantusque artisque magorum,
quaeque magos, Tellus, pollentibus instruis herbis,
auraeque et venti montesque amnesque lacusque,
dique omnes nemorum, dique omnes noctis, adeste;
quorum ope, cum volui, ripis mirantibus, amnes
in fontes rediere suos concussaque sisto,
stantia concutio cantu freta, nubila pello
nubilaque induco, ventos abigoque vocoque,
vipereas rumpo verbis et carmine fauces,
vivaque saxa sua convulsaque robora terra
et silvas moveo, iubeoque tremescere montis
et mugire solum manesque exire sepulcris.
Te quoque, Luna, traho, quamvis Temesaea labores
aera tuos minuant; currus quoque carmine nostro
pallet avi, pallet nostris Aurora venenis.
Vos mihi taurorum flammas hebetastis et unco
impatiens oneris collum pressistis aratro;
vos serpentigenis in se fera bella dedistis
custodemque rudem somno sopistis et aurum,
vindice decepto, Graias misistis in urbes.
Nunc opus est sucis, per quos renovata senectus
in florem redeat primosque recolligat annos;
et dabitis; neque enim micuerunt sidera frustra,
nec frustra volucrum tractus cervice draconum
currus adest;" aderat demissus ab aethere currus.
Quo simul ascendit frenataque colla draconum
permulsit manibusque levis agitavit habenas,
sublimis rapitur subiectaque Thessala Tempe
despicit et certis regionibus applicat angues;
et quas Ossa tulit, quas latus Pelion herbas,
quas Othrys Pindusque et Pindo maior Olympus,
perspicit et placitas partim radice revellit,
partim succidit curvamine falcis aënae.
Multa quoque Eridani placuerunt gramina ripis,
multa quoque Amphrysi; neque eras immunis, Enipeu;
nec non Peneos, nec non Spercheides undae
contribuere aliquid iuncosaque litora Boebes.
Carpsit et Euboica vivax Anthedone gramen,
nondum mutato vulgatum corpore Glauci.
Et iam nona dies curru pennisque draconum
nonaque nox omnes lustrantem viderat agros,
cum rediit; neque erant tacti nisi odore dracones,
et tamen annosae pellem posuere senectae.
Constitit adveniens citra limenque foresque
et tantum caelo tegitur refugitque viriles
contactus; statuitque aras e caespite binas,
dexteriore Hecates, ast laeva parte Iuventae.
Has ubi verbenis silvaque incinxit agresti,
haud procul egesta scrobibus tellure duabus
sacra facit cultrosque in guttura velleris atri
conicit et patulas perfundit sanguine fossas.
Tum super invergens liquidi carchesia vini
alteraque invergens tepidi carchesia lactis,
verba simul fundit terrenaque numina lenit
umbrarumque rogat rapta cum coniuge regem,
ne properent artus anima fraudare senili.
Quos ubi placavit precibusque et murmure longo,
Aesonis effetum proferri corpus ad auras
iussit et in plenos resolutum carmine somnos
exanimi similem stratis porrexit in herbis.
Hinc procul Aesoniden, procul hinc iubet ire ministros
et monet arcanis oculos removere profanos.
Diffugiunt iussi; passis Medea capillis
bacchantum ritu flagrantis circuit aras
multifidasque faces in fossa sanguinis atra
tinguit et intinctas geminis accendit in aris
terque senem flamma, ter aqua, ter sulphure lustrat.
Interea validum posito medicamen aëno
fervet et exsultat spumisque tumentibus albet.
Illic Haemonia radices valle resectas
seminaque floresque et sucos incoquit atros.
Adicit extremo lapides oriente petitos
et quas Oceani refluum mare lavit harenas;
addit et exceptas luna pernocte pruinas
et strigis infames ipsis cum carnibus alas
inque virum soliti vultus mutare ferinos
ambigui prosecta lupi; nec defuit illis
squamea Cinyphii tenuis membrana chelydri
vivacisque iecur cervi, quibus insuper addit
ora caputque novem cornicis saecula passae.
His et mille aliis postquam sine nomine rebus
propositum instruxit mortali barbara maius,
arenti ramo iampridem mitis olivae
omnia confudit summisque immiscuit ima.
Ecce vetus calido versatus stipes aëno
fit viridis primo, nec longo tempore frondes
induit et subito gravidis oneratur olivis.
At quacumque cavo spumas eiecit aëno
ignis et in terram guttae cecidere calentes,
vernat humus floresque et mollia pabula surgunt.
Quae simul ac vidit, stricto Medea recludit
ense senis iugulum veteremque exire cruorem
passa, replet sucis; quos postquam conbibit Aeson
aut ore acceptos aut vulnere, barba comaeque
canitie posita nigrum rapuere colorem;
pulsa fugit macies, abeunt pallorque situsque
adiectoque cavae supplentur corpore rugae
membraque luxuriant; Aeson miratur et olim
ante quater denos hunc se reminiscitur annos.
Viderat ex alto tanti miracula monstri
Liber et admonitus iuvenes nutricibus annos
posse suis reddi, capit hoc a Colchide munus.
Neve doli cessent, odium cum coniuge falsum
Phasias assimulat Peliaeque ad limina supplex
confugit; atque illam, quoniam gravis ipsa senecta est,
excipiunt natae. Quas tempore callida parvo
Colchis amicitiae mendacis imagine cepit;
dumque refert inter meritorum maxima demptos
Aesonis esse situs atque hac in parte moratur,
spes est virginibus Pelia subiecta creatis
arte suum parili revirescere posse parentem;
idque petunt, pretiumque iubent sine fine pacisci.
Illa brevi spatio silet et dubitare videtur
suspenditque animos ficta gravitate rogantes.
Mox ubi pollicita est: "Quo sit fiducia maior
muneris huius," ait "qui vestri maximus aevo est
dux gregis inter oves, agnus medicamine fiet."
Protinus innumeris effectus laniger annis
attrahitur flexo circum cava tempora cornu;
cuius ut Haemonio marcentia guttura cultro
fodit et exiguo maculavit sanguine ferrum,
membra simul pecudis validosque venefica sucos
mergit in aëre cavo; minuunt ea corporis artus
cornuaque exurunt nec non cum cornibus annos
et tener auditur medio balatus aëno.
Nec mora, balatum mirantibus exsilit agnus
lascivitque fuga lactantiaque ubera quaerit.
Obstipuere satae Pelia; promissaque postquam
exhibuere fidem, tum vero impensius instant.
Ter iuga Phoebus equis in Hibero flumine mersis
dempserat et quarta radiantia nocte micabant
sidera, cum rapido fallax Aeetias igni
imponit purum laticem et sine viribus herbas.
Iamque neci similis resoluto corpore regem
et cum rege suo custodes somnus habebat,
quem dederant cantus magicaeque potentia linguae:
intrarant iussae cum Colchide limina natae
ambierantque torum. "Quid nunc dubitatis inertes?
Stringite" ait "gladios veteremque haurite cruorem,
ut repleam vacuas iuvenali sanguine venas;
in manibus vestris vita est aetasque parentis.
Si pietas ulla est nec spes agitatis inanis,
officium praestate patri telisque senectam
exigite et saniem coniecto emittite ferro."
His, ut quaeque pia est, hortatibus impia prima est
et, ne sit scelerata, facit scelus; haud tamen ictus
ulla suos spectare potest oculosque reflectunt
caecaque dant saevis aversae vulnera dextris.
Ille, cruore fluens, cubito tamen allevat artus
semilacerque toro temptat consurgere et inter
tot medius gladios pallentia bracchia tendens:
"Quid facitis, gnatae? Quis vos in fata parentis
armat?" ait. Cecidere illis animique manusque;
plura locuturo cum verbis guttura Colchis
abstulit et calidis laniatum mersit in undis.
Quod nisi pennatis serpentibus isset in auras,
non exempta foret poenae; fugit alta superque
Pelion umbrosum, Philyreia tecta, superque
Othryn et eventu veteris loca nota Cerambi.
Hic ope nympharum sublatus in aëre pennis
cum gravis infuso tellus foret obruta ponto,
Deucalioneas effugit inobrutus undas.
Aeoliam Pitanen a laeva parte relinquit
factaque de saxo longi simulacra draconis
Idaeumque nemus, quo, nati furta, iuvencum
occuluit Liber falsi sub imagine cervi
quaque pater Corythi parva tumulatus harena
et quos Maera novo latratu terruit agros
Eurypylique urbem, qua Coae cornua matres
gesserunt tum cum discederet Herculis agmen,
Phoebeamque Rhodon et Ialysios Telchinas,
quorum oculos ipso vitiantes omnia visu
Iuppiter exosus fraternis subdidit undis.
Transit et antiquae Cartheia moenia Ceae,
qua pater Alcidamas placidam de corpore natae
miraturus erat nasci potuisse columbam.
Inde lacus Hyries videt et Cygneia Tempe,
quae subitus celebravit olor; nam Phyllius illic
imperio pueri volucrisque ferumque leonem
tradiderat domitos; taurum quoque vincere iussus
vicerat et spreto totiens iratus amore
praemia poscenti taurum suprema negabat.
Ille indignatus: "Cupies dare" dixit et alto
desiluit saxo; cuncti cecidisse putabant;
factus olor niveis pendebat in aëre pennis.
At genetrix Hyrie, servari nescia, flendo
dilicuit stagnumque suo de nomine fecit.
Adiacet his Pleuron, in qua trepidantibus alis
Ophias effugit natorum vulnera Combe.
Inde Calaureae Letoidos aspicit arva,
in volucrem versi cum coniuge conscia regis.
Dextra Cyllene est, in qua cum matre Menephron
concubiturus erat saevarum more ferarum.
Cephison procul hinc deflentem fata nepotis
respicit in tumidam phocen ab Apolline versi
Eumelique domum lugentis in aëre natum.
Tandem vipereis Ephyren Pirenida pennis
contigit; hic aevo veteres mortalia primo
corpora vulgarunt pluvialibus edita fungis.
Sed postquam Colchis arsit nova nupta venenis
flagrantemque domum regis mare vidit utrumque,
sanguine natorum perfunditur impius ensis
ultaque se male mater Iasonis effugit arma.
Hinc Titaniacis ablata draconibus intrat
Palladias arces, quae te, iustissima Phene,
teque, senex Peripha, pariter videre volantes
innixamque novis neptem Polypemonis alis.
Excipit hanc Aegeus, facto damnandus in uno;
nec satis hospitium est; thalami quoque foedere iungit.
Iamque aderat Theseus, proles ignara parenti,
et virtute sua bimarem pacaverat Isthmon.
Huius in exitium miscet Medea quod olim
attulerat secum Scythicis aconiton ab oris.
Illud Echidnaeae memorant e dentibus ortum
esse canis; specus est tenebroso caecus hiatu,
est via declivis, per quam Tirynthius heros
restantem contraque diem radiosque micantes
obliquantem oculos nexis adamante catenis
Cerberon adtraxit; rabida qui concitus ira
implevit pariter ternis latratibus auras
et sparsit virides spumis albentibus agros.
Has concresse putant nactasque alimenta feracis
fecundique soli vires cepisse nocendi;
quae quia nascuntur dura vivacia caute,
agrestes aconita vocant; ea coniugis astu
ipse parens Aegeus nato porrexit ut hosti.
Sumpserat ignara Theseus data pocula dextra,
cum pater in capulo gladii cognovit eburno
signa sui generis facinusque excussit ab ore;
effugit illa necem nebulis per carmina motis.
At genitor, quamquam laetatur sospite nato,
attonitus tamen est ingens discrimine parvo
committi potuisse nefas; fovet ignibus aras
muneribusque deos implet feriuntque secures
colla torosa boum vinctorum cornua vittis.
Nullus Erechthidis fertur celebratior illo
illuxisse dies; agitant convivia patres
et medium vulgus; nec non et carmina vino
ingenium faciente canunt: "Te, maxime Theseu,
mirata est Marathon Cretaei sanguine tauri;
quodque suis securus arat Cromyona colonus,
munus opusque tuum est; tellus Epidauria per te
clavigeram vidit Vulcani occumbere prolem;
vidit et inmitem Cephisias ora Procrusten,
Cercyonis letum vidit Cerealis Eleusin.
Occidit ille Sinis, magnis male viribus ausus,
qui poterat curvare trabes et agebat ab alto
ad terram late sparsuras corpora pinus.
Tutus ad Alcathoen, Lelegeia moenia, limes
composito Scirone patet sparsisque latronis
terra negat sedem, sedem negat ossibus unda;
quae iactata diu fertur durasse vetustas
in scopulos; scopulis nomen Scironis inhaeret.
Si titulos annosque tuos numerare velimus,
facta premant annos; pro te, fortissime, vota
publica suscipimus, Bacchi tibi sumimus haustus."
Consonat adsensu populi precibusque faventum
regia nec tota tristis locus ullus in urbe est.
Nec taman (usque adeo nulla est sincera voluptas
sollicitumque aliquid laetis intervenit) Aegeus
gaudia percepit nato secura recepto.
Bella parat Minos; qui quamquam milite, quamquam
classe valet, patria tamen est firmissimus ira
Androgeique necem iustis ulciscitur armis.
Ante tamen bello vires acquirit amicas,
quaque potens habitus, volucri freta classe pererrat.
Hinc Anaphen sibi iungit et Astypaleia regna,
promissis Anaphen, regna Astypaleia bello;
hinc humilem Myconum cretosaque rura Cimoli
florentemque thymo Cythnum planamque Seriphon
marmoreamque Paron quamque impia prodidit Arne
Sithonis; accepto, quod avara poposcerat, auro,
mutata est in avem, quae nunc quoque diligit aurum,
nigra pedes, nigris velata monedula pennis.
At non Oliaros Didymaeque et Tenos et Andros
et Gyaros nitidaeque ferax Peparethos olivae
Gnosiacas iuvere rates; latere inde sinistro
Oenopiam Minos petit, Aeacideia regna;
Oenopiam veteres appellavere, sed ipse
Aeacus Aeginam genetricis nomine dixit.
Turba ruit tantaeque virum cognoscere famae
expetit; occurrunt illi Telamonque minorque
quam Telamon Peleus et proles tertia Phocus;
ipse quoque egreditur tardus gravitate senili
Aeacus et quae sit veniendi causa requirit.
Admonitus patrii luctus suspirat et illi
dicta refert rector populorum talia centum:
"Arma iuves oro pro gnato sumpta piaeque
pars sis militiae; tumulo solacia posco."
Huic Asopiades: "Petis irrita" dixit "et urbi
non facienda meae; neque enim coniunctior ulla
Cecropidis hac est tellus; ea foedera nobis."
Tristis abit: "Stabunt"que "tibi tua foedera magno."
Dixit et utilius bellum putat esse minari
quam gerere atque suas ibi praeconsumere vires.
Classis ab Oenopiis etiamnum Lyctia muris
spectari poterat, cum pleno concita velo
Attica puppis adest in portusque intrat amicos,
quae Cephalum patriaeque simul mandata ferebat.
Aeacidae longo iuvenes post tempore visum
agnovere tamen Cephalum dextrasque dedere
inque patris duxere domum; spectabilis heros
et veteris retinens etiamnum pignora formae
ingreditur ramumque tenens popularis olivae
a dextra laevaque duos aetate minores
maior habet, Clyton et Buten, Pallante creatos.
Postquam congressus primi sua verba tulerunt,
Cecropidae Cephalus peragit mandata rogatque
auxilium foedusque refert et iura parentum
imperiumque peti totius Achaidos addit.
Sic ubi mandatam iuvit facundia causam,
Aeacus, in capulo sceptri nitente sinistra:
"Ne petite auxilium, sed sumite", dixit "Athenae,
nec dubie vires, quas haec habet insula, vestras
ducite et omnia, quae rerum status iste mearum.
***
Robora non desunt, superat mihi miles et hosti.
Gratia dis, felix et inexcusabile tempus."
"Immo ita sit", Cephalus "crescat tua civibus opto
urbs;" ait "adveniens equidem modo gaudia cepi,
cum tam pulchra mihi, tam par aetate iuventus
obvia processit; multos tamen inde requiro,
quos quondam vidi vestra prius urbe receptus."
Aeacus ingemuit tristique ita voce locutus:
"Flebile principium melior fortuna secuta est.
Hanc utinam possem vobis memorare sine illo!
Ordine nunc repetam; neu longa ambage morer vos,
ossa cinisque iacent, memori quos mente requiris;
et quota pars illi rerum periere mearum!
Dira lues ira populis Iunonis iniquae
incidit, exosae dictas a paelice terras.
Dum visum mortale malum tantaeque latebat
causa nocens cladis, pugnatum est arte medendi;
exitium superabat opem, quae victa iacebat.
Principio caelum spissa caligine terras
pressit et ignavos inclusit nubibus aestus;
dumque quater iunctis explevit cornibus orbem
Luna, quater plenum tenuata retexuit orbem,
letiferis calidi spirarunt flatibus Austri.
Constat et in fontis vitium venisse lacusque
miliaque incultos serpentum multa per agros
errasse atque suis fluvios temerasse venenis.
Strage canum primo volucrumque oviumque boumque
inque feris subiti deprensa potentia morbi.
Concidere infelix validos miratur arator
inter opus tauros medioque recumbere sulco;
lanigeris gregibus balatus dantibus aegros
sponte sua lanaeque cadunt et corpora tabent.
Acer equus quondam magnaeque in pulvere famae
degenerat palmas veterumque oblitus honorum
ad praesepe gemit leto moriturus inerti.
Non aper irasci meminit, non fidere cursu
cerva; nec armentis incurrere fortibus ursi.
Omnia languor habet; silvisque agrisque viisque
corpora foeda iacent; vitiantur odoribus aurae.
Mira loquar; non illa canes avidaeque volucres,
non cani tetigere lupi; dilapsa liquescunt
afflatuque nocent et agunt contagia late.
Perventi ad miseros damno graviore colonos
pestis et in magnae dominatur moenibus urbis.
Viscera torrentur primo flammaeque latentis
indicium rubor est et ductus anhelitus igni;
aspera lingua tumet tepidisque arentia ventis
ora patent auraeque graves captantur hiatu.
Non stratum, non ulla pati velamina possunt,
dura sed in terra ponunt praecordia, nec fit
corpus humo gelidum, sed humus de corpore fervet.
Nec moderator adest inque ipsos saeva medentes
erumpit clades obsuntque auctoribus artes.
Quo propior quisque est servitque fidelibus aegro,
in partem leti citius venit; utque salutis
spes abiit finemque vident in funere morbi,
indulgent animis et nulla, quid utile, cura est;
utile enim nihil est; passim positoque pudore
fontibus et fluviis puteisque capacibus haerent,
nec sitis est exstincta prius quam vita bibendo.
Inde graves multi nequeunt consurgere et ipsis
immoriuntur aquis; aliquis tamen haurit et illas.
Tantaque sunt miseris invisi taedia lecti,
prosiliunt, aut, si prohibent consistere vires,
corpora devolvunt in humum fugiuntque penates
quisque suos; sua cuique domus funesta videtur,
et, quia causa latet, locus est in crimine parvus.
Semianimes errare viis, dum stare valebant,
aspiceres, flentes alios terraque iacentes
lassaque versantes supremo lumina motu;
membraque pendentis tendunt ad sidera caeli,
hic illic, ubi mors deprenderat, exhalantes.
Quid mihi tunc animi fuit? An, quod debuit esse,
ut vitam odissem et cuperem pars esse meorum?
Quo se cumque acies oculorum flexerat, illic
vulgus erat stratum, veluti cum putria motis
poma cadunt ramis agitataque ilice glandes.
Templa vides contra gradibus sublimia longis;
Iuppiter illa tenet; quis non altaribus illis
irrita tura dedit? Quotiens pro coniuge coniunx,
pro gnato genitor, dum verba precantia dicit,
non exoratis animam finivit in aris
inque manu turis pars inconsumpta reperta est!
Admoti quotiens templis, dum vota sacerdos
concipit et fundit turum inter cornua vinum,
haud exspectato ceciderunt vulnere tauri!
Ipse ego sacra Iovi pro me patriaque tribusque
cum facerem natis, mugitus victima diros
edidit et subito collapsa sine ictibus ullis
exiguo tinxit subiectos sanguine cultros.
Exta quoque aegra notas veri monitusque deorum
perdiderant; tristes penetrant ad viscera morbi.
Ante sacros vidi proiecta cadavera postes;
ante ipsas, quo mors foret invidiosior, aras
pars animam laqueo claudunt mortisque timorem
morte fugant ultroque vocant venientia fata.
Corpora missa neci nullis de more feruntur
funeribus; neque enim capiebant funera portae;
aut inhumata premunt terras, aut dantur in altos
indotata rogos; et iam reverentia nulla est
deque rogis pugnant alienisque ignibus ardent.
Qui lacriment, desunt indefletaeque vagantur
natorumque virumque animae iuvenumque senumque,
nec locus in tumulos, nec sufficit arbor in ignes.
Attonitus tanto miserarum turbine rerum:
"Iuppiter o!" dixi "si te non falsa loquuntur
dicta sub amplexus Aeginae Asopidos isse,
nec te, magne pater, nostri pudet esse parentem,
aut mihi redde meos, aut me quoque conde sepulcro."
Ille notam fulgore dedit tonitruque secundo.
"Accipio sintque ista, precor, felicia mentis
signa tuae;" dixi "quod das mihi, pigneror omen."
Forte fuit iuxta patulis rarissima ramis
sacra Iovi quercus de semine Dodonaeo.
Hic nos frugilegas aspeximus agmine longo
grande onus exiguo formicas ore gerentes
rugosoque suum servantes cortice callem.
Dum numerum miror: "Totidem, pater optime," dixi
"tu mihi da cives et inania moenia supple."
Intremuit ramisque sonum sine flamine motis
alta dedit quercus; pavido mihi membra timore
horruerant stabantque comae; tamen oscula terrae
roboribusque dedi nec me sperare fatebar;
sperabam tamen atque animo mea vota fovebam.
Nox subit et curis exercita corpora somnus
occupat; ante oculos eadem mihi quercus adesse
et rami totidem totidemque animalia ramis
ferre suis visa est pariterque tremescere motu
graniferumque agmen subiectis spargere in arvis;
crescere quod subito maius maiusque videtur
ac se tollere humo rectoque assistere trunco
et maciem numerumque pedum nigrumque colorem
ponere et humanam membris inducere formam.
Somnus abit; damno vigilans mea visa querorque
in superis opis esse nihil; at in aedibus ingens
murmur erat vocesque hominum exaudire videbar
iam mihi desuetas; dum suspicor has quoque somni
esse, venit Telamon properus foribusque reclusis:
"Speque fideque, pater," dixit "maiora videbis.
Egredere." Egredior; qualesque in imagine somni
visus erat vidisse viros, ex ordine tales
aspicio noscoque; adeunt regemque salutant.
Vota Iovi solvo populisque recentibus urbem
partior et vacuos priscis cultoribus agros
Myrmidonasque voco nec origine nomina fraudo.
Corpora vidisti; mores, quos ante gerebant,
nunc quoque habent; parcum genus est patiensque laborum
quaesitique tenax et quod quaesita reservet.
Hi te ad bella pares annis animisque sequentur,
cum primum, qui te feliciter attulit, Eurus"
(Eurus enim attulerat) "fuerit mutatus in Austros."
Talibus atque aliis longum sermonibus illi
implevere diem; lucis pars optima mensae
est data, nox somnis; iubar aureus extulerat sol,
flabat adhuc Eurus redituraque vela tenebat;
ad Cephalum Pallante sati, cui grandior aetas,
ad regem Cephalus simul et Pallante creati
conveniunt; sed adhuc regem sopor altus habebat.
Excipit Aeacides illos in limine Phocus;
nam Telamon fraterque viros ad bella legebant;
Phocus in interius spatium pulchrosque recessus
Cecropidas ducit, cum quis simul ipse resedit.
Aspicit Aeoliden ignota ex arbore factum
ferre manu iaculum, cuius fuit aurea cuspis.
Pauca prius mediis sermonibus ille locutus:
"Sum nemorum studiosus" ait "caedisque ferinae;
qua tamen e silvas teneas hastile recisum,
iamdudum dubito; certe si fraxinus esset,
fulva colore foret; si cornus, nodus inesset.
Unde sit, ignoro, sed non formosius isto
viderunt oculi telum iaculabile nostri."
Excipit Actaeis e fratribus alter et:"Usum
maiorem specie mirabere" dixit "in isto.
Consequitur quodcumque petit fortunaque missum
non regit et revolat nullo referente cruentum."
Tum vero iuvenis Nereius omnia quaerit,
cur sit et unde datum, quis tanti muneris auctor.
Quae patitur pudor ille refert et cetera narrat;
qua tulerit mercede, silet tactusque dolore
coniugis amissae lacrimis ita fatur obortis:
"Hoc me, nate dea, (quis possit credere?) telum
flere facit facietque diu, si vivere nobis
fata diu dederint; hoc me cum coniuge cara
perdidit; hoc utinam caruissem munere semper!
Procris erat, si forte magis pervenit ad aures
Orithyia tuas, raptae soror Orithyiae;
si faciem moresque velis conferre duarum,
dignior ipsa rapi; pater hanc mihi iunxit Erechtheus,
hanc mihi iunxit amor; felix dicebar eramque.
Non ita dis visum est, aut nunc quoque forsitan essem.
Alter agebatur post sacra iugalia mensis,
cum me cornigeris tendentem retia cervis
vertice de summo semper florentis Hymetti
lutea mane videt pulsis Aurora tenebris
invitumque rapit; liceat mihi vera referre
pace deae; quod sit roseo spectabilis ore,
quod teneat lucis, teneat confinia noctis,
nectareis quod alatur aquis, ego Procrin amabam,
pectore Procris erat, Procris mihi semper in ore.
Sacra tori coitusque novos thalamosque recentis
primaque deserti referebam foedera lecti.
Mota dea est et: "Siste tuas, ingrate, querellas;
Procrin habe;" dixit "quodsi mea provida mens est,
non habuisse voles;" meque illi irata remisit.
Dum redeo mecumque deae memorata retracto,
esse metus coepit, ne iura iugalia coniunx
non bene servasset; facies aetasque iubebat
credere adulterium, prohibebant credere mores.
Sed tamen afueram, sed et haec erat, unde redibam,
criminis exemplum, sed cuncta timemus amantes.
Quaerere, quod doleam, statuo donisque pudicam
sollicitare fidem; favet huic Aurora timori
immutatque meam (videor sensisse) figuram.
Palladias ineo non cognoscendus Athenas
ingrediorque domum; culpa domus ipsa carebat
castaque signa dabat dominoque erat anxia rapto;
vix aditus per mille dolos ad Erechthida factus.
Ut vidi, obstupui meditataque paene reliqui
temptamenta fide; male me quin vera faterer
continui, male quin, ut oportuit, oscula ferrem.
Tristis erat (sed nulla tamen formosior illa
esse potest tristi) desiderioque dolebat
coniugis abrepti; tu collige qualis in illa
Phoce, decor fuerit, quam sic dolor ipse decebat.
Quid referam, quotiens temptamina nostra pudici
reppulerint mores? Quotiens "ego" dixerit "uni
servor; ubicumque est, uni mea gaudia servo?"
Cui non ista fide satis experientia sano
magna foret? Non sum contentus et in mea pugno
vulnera, dum census dare me pro nocte loquendo
muneraque augendo tandem dubitare coëgi.
Exclamo: "Male fictus adest, male fictus adulter;
verus eram coniunx; me, perfida, teste teneris."
Illa nihil; tacito tantummodo victa pudore
insidiosa malo cum coniuge limina fugit
offensaque mei genus omne perosa virorum
montibus errabat, studiis operata Dianae.
Tum mihi deserto violentior ignis ad ossa
pervenit; orabam veniam et peccasse fatebar
et potuisse datis simili succumbere culpae
me quoque muneribus, si munera tanta darentur.
Hoc mihi confesso, laesum prius ulta pudorem,
redditur et dulcis concorditer exigit annos.
Dat mihi praeterea, tamquam se parva dedisset
dona, canem munus, quem cum sua traderet illi
Cynthia: "Currendo superabit" dixerat "omnes."
Dat simul et iaculum, manibus quod (cernis) habemus.
Accipe mirandum; novitate movebere facti.
Carmina Laiades non intellecta priorum
solverat ingeniis et praecipitata iacebat
immemor ambagum vates obscura suarum.
[Scilicet alma Themis nec talia linquit inulta.]
Protinus Aoniis immittitur altera Thebis
pestis et exitio multi pecorumque suoque
rurigenae pavere feram; vicina iuventus
venimus et latos indagine cinximus agros.
Ille levi velox superabat retia saltu
summaque transibat positarum liba plagarum.
Copula detrahitur canibus; quos illa sequentis
effugit et coetum non segnior alite ludit.
Poscor et ipse meum consensu Laelapa magno;
muneris hoc nomen; iamdudum vincula pugnat
exuere ipse sibi colloque morantia tendit.
Vix bene missus erat nec iam poteramus, ubi esset,
scire; pedum calidus vestigia pulvis habebat,
ipse oculis ereptus erat; non ocior illo
hasta nec exutae contorto verbere glandis
nec Gortyniaco calamus levis exit ab arcu.
Collis apex medii subiectis imminet arvis.
Tollor eo capioque novi spectacula cursus,
quo modo deprendi, modo se subducere ab ipso
vulnere visa fera est; nec limite callida recto
in spatiumque fugit, sed decipit ora sequentis
et redit in gyrum, ne sit suus impetus hosti.
Imminet hic sequiturque parem similisque tenenti
non tenet et vanos exercet in aëra morsus.
Ad iaculi vertebar opem; quod dextera librat
dum mea, dum digitos amentis addere tempto,
lumina deflexi revocataque rursus eodem
rettuleram; et medio, mirum! duo marmora campo
aspicio; fugere hoc, illud latrare putares.
Scilicet invictos ambo certamine cursus
esse deus voluit, siquis deus adfuit illis."
Hactenus et tacuit. "Iaculo quod crimen in ipso est?"
Phocus ait; iaculi sic crimina reddidit ille:
"Gaudia principium nostri sunt, Phoce, doloris;
illa prius referam; iuvat o meminisse beati
temporis, Aeacida, quo primos rite per annos
coniuge eram felix, felix erat illa marito.
Mutua cura duos et amor socialis habebat
nec Iovis illa meo thalamos praeferret amori
nec, quae me caperet, non si Venus ipsa veniret,
ulla erat; aequales urebant pectora flammae.
Sole fere radiis feriente cacumina primis
venatum in silvas iuvenaliter ire solebam;
nec mecum famuli nec equi nec naribus acres
ire canes nec lina sequi nodosa solebant;
tutus eram iaculo; sed cum satiata ferinae
dextera caedis erat, repetebam frigus et umbras
et, quae de gelidis exibat vallibus, auram.
Aura petebatur medio mihi lenis in aestu,
auram exspectabam; requies erat illa labori.
"Aura" (recordor enim) "venias" cantare solebam
"meque iuves intresque sinus, gratissima, nostros,
utque facis, relevare velis, quibus urimur, aestus."
Forsitan addiderim (sic me mea fata trahebant)
blanditias plures et "tu mihi magna voluptas"
dicere sim solitus "tu me reficisque fovesque;
tu facis ut silvas, ut amem loca sola meoque
spiritus iste tuus semper capiatur ab ore."
Vocibus ambiguis deceptam praebuit aurem
nescio quis nomenque aurae tam saepe vocatum
esse putat nymphae, nympham mihi credit amari.
Criminis extemplo ficti temerarius index
Procrin adit linguaque refert audita susurra.
Credula res amor est; subito collapsa dolore,
ut mihi narratur, cecidit longoque refecta
tempore se miseram, se fati dixit iniqui
deque fide questa est; et crimine concita vano
quod nihil est metuit, metuit sine corpore nomen
et dolet infelix veluti de paelice vera.
Saepe tamen dubitat speratque miserrima falli
indicioque fidem negat et, nisi viderit ipsa,
damnatura sui non est delicta mariti.
Postera depulerant Aurorae lumina noctem;
egredior silvamque peto victorque per herbas:
"Aura, veni" dixi "nostroque medere labori;"
et subito gemitus inter mea verba videbar
nescio quos audisse. "Veni," tamen "optima," dicens,
fronde levem rursus strepitum faciente caduca,
sum ratus esse feram telumque volatile misi.
Procris erat medioque tenens in pectore vulnus:
"Ei mihi!" conclamat; vox est ubi cognita fidae
coniugis, ad vocem praeceps amensque cucurri.
Semianimem et sparsas foedantem sanguine vestes
et sua, me miserum! de vulnere dona trahentem
invenio corpusque meo mihi carius ulnis
mollibus attollo scissaque a pectore veste
vulnera saeva ligo conorque inhibere cruorem;
neu me morte sua sceleratum deserat, oro.
Viribus illa carens et iam moribunda coëgit
haec se pauca loqui: "Per nostri foedera lecti
perque deos supplex oro superosque meosque,
per siquid merui de te bene perque manentem
nunc quoque, cum pereo, causam mihi mortis, amorem,
ne thalamis Auram patiare innubere nostris."
Dixit et errorem tum denique nominis esse
et sensi et docui; sed quid docuisse iuvabat?
Labitur et parvae fugiunt cum sanguine vires
dumque aliquid spectare potest, me spectat et in me
infelicem animam nostroque exhalat in ore;
sed vultu meliore mori secura videtur."
Flentibus haec lacrimans heros memorabat; et ecce
Aeacus ingreditur duplici cum prole novoque
milite, quem Cephalus cum fortibus accipit armis.