LUCILII - SATURARUM FRAGMENTA

2

SATVRARVM RELIQVIAE

EX LIBRIS I - XXIII

Aetheris et terrae genitabile quaerere tempus

irritata canes quam homo quam planius dicit

consilium summis hominum de rebus habebant

quo populum atque urbem pacto seruare potisset

amplius Romanam .......................

si non amplius, at lustrum hoc protolleret unum

munus tamen fungi et muros seruare potissent

accipite ergo animis ..................

et mercedimerae legiones ..............

infamam incestam turpemque odisse popinam

praetextae ac tunicae Lydorum, opus sordidum omne

psilae atque amphitapoe, uillis ingentibus, molles

.............. miracla ciet elephantas ....

haec ubi dicta dedit, ‹fecit› pausam ore loquendi.

.... non Carneaden si ipsum Orcus remittat

stulte saltatum te inter uenisse cinaedos

si me nescire hoc nescis quod quaerere dico,

qua re diuinas quicquam? aut qua re sapis ispe?

et si scis, qua re bonus es scire? hoc dare tempta.

*****************************

...................................... ut

nemo sit nostrum quin aut pater optimus diuum,

aut Neptunus pater, Liber, Saturnus pater, Mars,

Ianus, Quirinus pater siet ac dicatur ad unum

.................... ut contendere possem

Thestiados Ledae atque Ixionies alochoeo

concilio antiquo sapiens uir solu' fuisti

[qui uultis] nodum in scirpo, in sano facere ulcus

nam si tu fluctus undasque e gurgite salso

tollere decreris, uenti prius Emathii uim,

uentum, inquam, tollas t c q i l

uellem cum primis, fieri si forte potisset,

uel‹lem› concilio uestrum, quod dicitis olim,

caelicolae, †hic habitum, uellem† adfuissemus priore

concilio ..................................

porro 'clinopodas''lychnos'que, ut diximus semnos

ante, 'pedes lecti' atque 'lucernas' ...........

.................. 'arutaenae'que, inquit, aquales

............... ut multos mensesque diesque,

non tamen aetatem, tempestatem hanc scelerosi

mirentur ...............................

*****************************

per saturam aedilem factum qui legibus soluat

quae facies, qui uultus uiro? ...........

uultus item ut facies, mors cetera, morbus, uenenum

uulturius ..............................

porro quaecumque et quicumque, ut diximus ante,

obstiterit primo, hoc minuendi *refert res

ad cenam adducam, et primum hisce abdomina thynni

aduenientibus priua dabo cephalaeque acarnae

serpere uti gangrena mala atque herpestica posset

occidunt, Lupe, saperdae te et iura siluri

.... fandam atque auditam iterabimu' ‹famam›

'qui te ‹di›, montane, malum'- ‹tum› ad cetera pergit

....... qua ego nunc ‹huic› Aemilio prae-

canto atque exigo et excanto .........

impuratum hunc in fauces inuasse animamque

elisisse illi, uix uiuo homini ac monogrammo

nunc ‹in› nomen iam, quae ex testibus ipse rogando

exculpo, haec dicam ...................

.. homi impuratus, et est impune rapister

....... quae horis sublata duabus

omnia sunt sole occaso, †ductoque

chirodyti aurati, ricae, thoracia, mitrae

si natibus natricem impressit crassam et capitatam

......... pedicum iam excoquit omne

......... in uulgam penetrare pilosam

nam quid moetino subrectoque huic opus signo,

ut lurcaretur lardum et carnaria fartim

conficeret? .....................

uiuite lurcones, comedones, uiuite uentris

............................. ut iure peritus

non dico: 'uincat licet'; et uagus exul et erret

exlex .................................

quam lepide lexis compostae, ut tesserulae, omnes

arte pauimento atque emblemate uermiculato

Crassum habeo generum, ne rhetoricoterus tu seis

Graecum te, Albuci, quam Romanum atque Sabinum,

municipem Ponti, Tritani, centurionum,

praeclarorum hominum ac primorum signiferumque,

maluisti dici. graece ergo praetor Athenis,

id quod maluisti te, cum ad me accedis, saluto:

'chaere' inquam 'Tite'. lictores, turma omnis chorusque

'chaere, Tite'. hinc hostis mi Albucius, hinc inimicus.

quid dicis? cur est factum quod coicis istuc?

quom illico uidissent, Hortensius Postumiusque

ceteri item, in capulo hunc non esse aliumque cubare

tum facta omnia sunt, circumlatus .......

.............. lustratus, piatus ......

..................... Hostilius contra

pestem permitiemque, Catax quam et Manlius nobis

*****************************

*****************************

*****************************

................................ uiamque

degrumabis, uti castris mensor facit olim

................... bis quina octogena uidebis

commoda te, Capua quinquaginta atque ducenta

.......................... et saepe quod ante

optasti, freta, Messanam, Regina uidebis

moenia, tum Liparas, Facelinae templa Dianae

tu partem laudis caperes, tu gaudia mecum

partisses ..........................

illud ad incita cum redit atque internecionem

Symmachus praeterea iam tum depostus bubulcus

exspirans animam, pulmonibus aeger agebat

mantica cantheri costas grauitate premebat

uerum haec ludus ibi, susque omnia deque fuerunt,

susque et deque fuere, inquam, omnia ludus iocusque:

illud opus durum, ut Setinum accessimus finem,

aigilipes montes, Aetnae omnes, asperi Athones

............... longe tria milia passum

Campana Capua ......................

inde Dicarchitum populos Delumque Minorem

ad portam mille a porta est. exinde Salernum

‹hinc› promontorium remis superamu' Mineruae

quattuor hinc Silari ad flumen portumque Alburnum

hinc media remis Palinurum peruenio nox

... et spatium curando corpore honestum

sumemus ...............................

............................ Bruttace bilingui

praeterea omne iter est hoc labosum atque lutosum

caupona hic tamen una Syra .............

cernuus extemplo plantas conuestit honestas

............... annicula aspera ‹praecox›

............... student hi ligna: uidete

ostrea nulla fuit, non purpura, nulla peloris

asparagi nulli .........................

............... nam mel regionibus illis

incrustatus calix rutai caulis habetur

... exhala›ns tum acidos ex pectore ructus

malas tollimus nos atque utimur ... rictu

............... et puluino fultus ....

uertitur oenophori fundus, sententia nobis

broccus Noui nanus dente aduerso eminulo hic est

rinoceros ..............................

non peperit, uerum postica parte profudit

conturbare animam potis est quicumque adoritur

................. ille alter abundans

cum septem incolumis pinnis redit ac recipit se

Tantalus, qui poenas, ob facta nefantia poenas

pendit ..............................

permixti lectum, imposui pede pellibus labes

................................. ergo

e somno pueros cum mane expergitus clamo

crebrae ut scintillae, in stricturis quod genus olim

feruenti ferro .......................

Romanis ludis forus olim ornatus lucernis

ut pote .................................

******************************

Aeserninus fuit Flaccorum mune‹re› quidam

Samnis, spurcus homo, uita illa dignu' locoque.

cum Pacideaino componitur, optimus multo

post homines natos gladiator qui fuit unus

................ quamuis bonus ipse

Samnis in ludo ac rudibus ciuis satis asper

occidam illum equidem et uincam si id quaeritis - inquit.

'Verum illud credo fore: in os prius accipiam ipse,

quam gladium in stomacho sura ac pulmonibu' sisto.

odi hominem, iratus pugno, nec longius quicquam

nobis, quam dextrae gladium dum accomodet alter.

usque adeo, studio atque odio illius, efferor ira'

rinocerus uelut Aethiopus ................

haerebat mucro gladium‹que› in pectore totum

haeret uerticulis adfixum in posteriore

parte atque articulis: nam ut nobis talus genusque est

su‹bi›cit huic fulcrum, fulmentas quattuor addit

hi prae se portant ingentes munere pisces

triginta numero ...................

longior hic quam grus, grue tota cum uolat olim

Tisiphone Tityi pulmonibus atque adipe unguen

excoctum attulit, Eumenidum sanctissima Erinys?

................ qui edit se, hic comedit me

.................. obtursi ebrius .......

tum spara, tum ramices portantur, tragula porro

succussatoris taetri tardique caballi

concursaret agros, catulos fetumque ferai

adsequitur nec opinantem, in caput insilit, ipsum

commanducatur totum complexa comestque

............... ne agitare manu tu

pessulum et hunc uectem possis †cuneis† ipso

quod si nulla potest mulier tam corpore duro

esse, tamen tenero maneat, qui sucu' lacerto

et manus uberi‹bus›, lactanti in sumine, sidat

cumque hic tam formonsus homo ac te dignus puellus

quo me habeam pacto, tam etsi non quaeris, docebo,

quando in eo numero mansi, quo in maxima non est

pars hominum ...................

ut periisse uelis quem uisere nolueris, cum

debueris. hoc 'nolueris' et 'debueris' te

si minus delectat, quod atechnon et Eissocratium hoc

lerodesque simul totum ac symmiraciodes,

non operam perdo, si tu hic ...............

si tam corpus loco ualidam ac regione maneret

scriptoris, quam uera manet sententia cordi

............ Rhondes Icadionque ............

querquera consequitur ‹tussim› capitisque dolores

tum lateralis dolor, certissimus nuntius mortis

sed nunc sol is mi in magno maerore ‹metuque›

tristitia in summa, crepera ‹re›, inuentu' salutis

nam si, quod satis est homini, id satis esse potisset,

hoc sat erat: nunc, cum hoc non est, qui credimus porro

diuitias ullas animum mi explere potisse?

ante fores autem et triclini limina quidam

perditus Tiresia tussi grandaeuus gemebat

lippus edenda acri assidue ceparius cepa

Laeuius pauperem ait se ingentia munera fungi

(maior erat natu) 'non omnia possumus omnes'

'deficit alma Ceres, nec plebes pane potitur'

intubus praeterea pedibus praetensus equinis

flebile cepe simul lacrimosaeque ordine tallae

........................... adipatam

pultem ............................

sicuti cum primos ficos propola recentis

protulit et pretio ingenti dat primitus paucos

fiscina fallaci cumulo .................

ponuntur tenues porri

'hic sunt herbae' -inquam- 'quas seuit Iuppiter ipse

**................................... scutam

ligneolam in cerebro infixit ...........

uerum unum cecidisse tamen senis Tiresiai

aequalem constat .......................

......... dic quam cogat uis ire minutim

per commissuras rimarum noctis nigrore

nam omnibus unu' dolor ‹turpi› re captu' labosque

lasciuire pecus nasi rostrique repandum

................... interea stat sentibus pectus

...... non omnibus dormio ..............

absterge lacrimas, et diuos ture precemur:

consilium fassi placent, tu impune luperis

macte, inquam, uirtute simulque his uiribus esto

possisne elabi, an porro prodenda dies sit

.......... hic solus uigilauit, opinor,

et cum id mi uisus facere est, tum retia nexit

custodem classis catapultas pila sarisas

postquam praesidium castris educere creuit

urceus haut longe Gemino, mixtarius Paulo

da bibere ab summo ....................

ne designati rostrum praetoris pedesque

spectes ...............................

......... Cecilius pretor ne rusticus fiat

............... seruorum est festus dies hic,

quem plane hexametro uersu non dicere possis

hortare, illorum si possim pacis potiri

....... non te porro procedere porcent

........ quid ‹hic› ipsum facere optes

................................. et

id solum aduersae fortunae reque resistit

........ 'thauma men' inquit balba, sororem

lanificam dici, siccam atque abstemiam ubi audit

cui neque iumentum est nec seruus nec comes ullus:

bulgam et quidquid habet nummorum secum habet ipse;

cum bulga cenat, dormit, lauit. omnia in una

sunt homini bulga: bulga haec deuincta ‹la›certost.

quem neque Lucanis oriundi montibus tauri

ducere protelo ualidis ceruicibus possent

hoc tu apte credis quemquam latrina petisse?

pluma atque amphitapoe et si aliud quid deliciarum

tres a Deucalione grabatis restibus tenti

zonatim circum impluuium cinerarius ‹ille›

cludebat ..............................

‹nil› ut discrepet ac ton d'exepraxen Apollon

fiat ............................

....... 'qui te bonus Iuppiter' inquit,

Crasso Mucius, cum cenabat *dominum fortem

..... e Sicula Luciliu' Sardiniensem

terram ........................

‹et› pretium JredJimet qui uendit equum, musimonem

'saluere iubere salutem est mittere amico

si nosti, non magnus homo est, nasutu', macellus

nequitia occupat hoc, petulantia prodigitasque

............... peccare impune rati sunt

posse et nobilitate facul propellere iniquos

'suam enim ‹rem› inuadere ‹se› atque innubere censent

haec, inquam, rudet ex rostris atque heiulitabit

concursans, ueluti Ancarius, clareque quiritans

******************************

tristis, difficiles sumus, fastidimus bonorum

muginamur, molimur, subducimur .....

primum fulgit, uti caldum ex furnacibus ferrum

iactari caput atque comas, fluitare capronas

altas, frontibus immissas, ut mos fuit illis

quinque hastae, aureolo cinctu rorarius ueles

solem, auram aduersam segetem immutasse statumque

quos? oculi non sunt neque nasum? et qualia sunt!

Phryne nobilis illa, ubi amatorem improbius quem

Rador, subuellor, desquamor, pumicor, ornor,

expolior, pingor .................

ne auriculam obsidat caries, ne uermiculi qui

calda siem ac bene plena, si olorum atque anseris collus

aetatem et faciem, ut saga et bona conciliatrix

qui te diligat, aetatis facieque tuae se

fautorem ostendat, fore amicum polliceatur

‹ecce› hic est Macedo, si Agrion longiu' flaccet

nunc, praetor, tuus est: meus, si discesseris horno,

Gentius ................................

............ eodem pacto gannis ......

huncin ego umquam Hyacintho hominem, cortinipotentis

deliciis, contendi? ..................

esuriente leoni ex ore exculpere praedam

iratae ‹leae› ad catulos accedere inultum

hanc ubi uult male habere, ulcisci pro scelere eius,

testam sumit homo Samiam sibi: 'anu noceo' inquit,

praecidit caulem testisque una amputat ambo

si mouet ac simat nares, delphinus ut olim

hunc molere, illam autem ut frumentum uannere lumbis

dixi. ad principium uenio. uetulam atque uirosam

uxorem caedam potius quam castrem egomet me

............ cum ad ‹calcem› ...........

... quo gracila est, pernix, quod pectore puro,

quod puero similis .......................

cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis

fictricis compono, hoc est cum psolocopoumai

tum latu' cimponit lateri et cum pectore pectus

...... et cruribus crura diallaxon

gallinaceus cum uictor se gallus honeste

altius ‹in› digitos primoresque erigit unguis

uinibuas ...............................

permulsam fomento, ‹horto› omnicolore, colustra

at laeua lacrimas muttoni absterget amica

intus modo stet rectus, foris subteminis panus

lentet opus .........................

quarum et abundemus rerum et quarum indigeamus

...................... giJeria ni sunt

siue adeo hepatia ....................

pistrinum adpositum, posticum, sella, culina

uerum flumen uti, atque ipso diuortio ‹aquarum›

iligneis pedibus cercurum currere ut aequis

si omne iter euadit stadiumque accliue tolutim

uelle tolutim hic semper ‹et› incepturu' uidetur

sallere murenas, mercem in frigdaria ferre

uerum et mercaturae omnes et quaesticuli isti

intuti ..............................

unde pareutactoe, clamides ac barbula prima

hinc ancilia, ab hoc aapices capidasque repertas

praesul ut amptruet inde, ut uulgus redamptruet inde

tu milli nummum potes uno quaerere centum

frumentarius est: modium hic secum atque rutellum

una adfert ...........................

‹et› latere‹s› qui ducit, habet nihil amplius umquam

quam commune lutum ac paleas caenumque aceratum

............ quid ergo? si ostrea Cerco

cognorit fluuium, limum ac caenum sapere ipsum

scaberat ut porcus contritis arbore costis

si nihil ad faciem et si olim lupa prostibulumque

nummi opus atque obsi ...................

quod deformis, senex, arthriticus ac podagrosus

est, quod mancus miserque, exilis, ramite magno

crisabit ut si frumentum clunibus uannat

........ ipsa suo e corio omnia lora

arripio et rostrum labeasque hoc uociferanti

percutio dentesque aduorsus discutio omnis

******************************

.............................. labora

discere, ne te res ipsa ac ratio ipsa refellat

non haec quid ualeat, quidue hoc inter sit et illud,

cognoscis. primum hoc, quod dicimus esse poema.

pars et parua poema .....................

. epistula item quaeuis item quaeuis non magna poemast.

illa poesis opus totum, tota Ilia unast

una thesis †uel†ut annales Enni atque epos unum,

et maius multo est quam quod dixi ante poema.

qua propter dico: nemo, qui culpat Homerum,

perpetuo culpat, neque quod dixi ante poesin:

uersum unum culpat, uerbum, enthymema, poema.

a primum est, hinc incipiam, et quae nomina ab hoc sunt

[deinde] ..........................

aa primum longa, ‹a› breui' syllaba; nos tamen unum

hoc faciemus, et uno eodemque ut dicimus pacto

scribemus pacem, placide, Ianum, aridum, acetum,

Ares Ares Graeci ut faciunt ...

feruere, ne longum: uero hoc lictoribu' tradam

feruit aqua et feruet: feruit nunc, feruet ad annum

........ porro hoc si filius Luci

fecerit, i solum, ut Corneli Cornificique

iam puerei uenere, e postremum facito atque i,

ut puerei plures fiant. i si facis solum,

pupilli, pueri, Lucili, hoc unius fiet

hoc illi factum est uni: tenue hoc facies i:

haec illei fecere, addes e, ut pinguius fiat

mendaci furique addes e, cum dare furei

iusseris ..............................

meille hominum, duo meilia item: huc e utroque opus; miles

militiam, tenues i. pilam in qua lusimus, pilum

quo piso, tenues. si plura haec feceris pila,

quae iacimus, addes e, peila ut plenius fiat

******************************

. huic .. Terentiae ‹et› Orbiliae Licinus ‹dat›

******************************

... abbibere: ‹hic› non multum est d siet an b

............... atque accurrere scribas

d ne an c non est quod quaeras eque labores

pelliciendu', quod est inducendus, geminat l

******************************

r: non multum est, hoc cacosyntheton atque canina

si lingua dico: nihil ad me, nomen hoc illist

s nostrum et semigraeci quod dicimus sigma

nil erroris habet ..............

adde soloecismon genera atque uocabula centum

nam ueluti intro aliud longe esse atque intus uidemus

sic ‹item› apud te aliud longe est, neque idem ualet ad te

intro nos uocat ad sese, tenet intus ‹apud se›

******************************

******************************

o curas hominum! o quantum est in rebus inane!

'ne ‹ego› in arce bouem descripsi magnifice!' inquit

improbus, confidens, nequam, malus ‹ut› uideatur

....................... horum est

iudicium: crassis, ut dixi, scribimus, ante:

hoc est, quid sumam, quid non, in quoque locemus

tonsillas quoque ‹prae›ualidis in funibus aptas

fluctibus a uentisque aduersis firmiter essent

languor obrepsitque pigror torporque quietis

quamuis desubito trinis deducere scalis

pone paludatus stabat rorarius uelox

annos hic terra iam plures miles Hibera

nobiscum meret ................

praetor noster adhuc, quam spurcos ore quod omnis

extra castra ut stercus foras eiecit ad unum

. qui in latrina languet ..............

.............. scalprorum forcipiumque

milia uiginti ............

................... et uncis

forcipibus dentes euelleret ......

uasa quoque omnino dirimit non sollo dupundi

hic, ubi concessum, pellesque ut in ordine tentae

.......................... uiai

sternendae et iaciendum huc aggerem et id genus rudus

conuentus pulcher: bracae, saga, fulgere, torques

‹ca›elati magni ...................

conicere in uersus dictum praeconis uolebam

Grani ..........................

Scipiadae magno improbus obiciebat Asellus

lustrum illo censore malum infelixque fuisse

*****************************

*****************************

Lucius Cotta senex, crassi pater huius, Paconi,

magnus fuit trico nummarius, soluere nulli

lentus ......................

si tricosus, bouinatorque ore improbus duro

nec mihi amatore hoc opus nec tricone uadato

Quintus Opimius illi, Iugurthini pater huius,

et formosus homo fuit et famosus, utrumque

primo adulescens, posterius dare rectius sese

*****************************

inde uenit Romam, tener ipse etiam atque puellus

'quid Decius? Nuculam an confixum uis facere?' inquit

Cassius Gaius hic operarius, quem Cephalonem

dicimus, sectorem furemque, hunc Tullius Quintus

iudex heredem facit, et damnati alii omnes

non laudare hominem quemquam neque 'mu' facere umquam

*****************************

huic homini quaestore aliquo esse opus atque corago

publicitus qui mi atque e fisco praebet aurum

rugosum atque fami plenum .............

hunc, si quid pueris nobis, me et fratre, fuisset

firmiter hoc, pariterque tuo sit pectore fixum

assensus sum homini ...................

. quibus fructibus me decollaui .. uictus

hunc iuga mulorum protelo ducere centum

non possunt ...........................

hoc fit idem in cena. dabis ostrea milibus nummum

empta .................................

idem epulo cibus atque epulae Iouis omnipotentis

........ nam sumptibus magnis

extructam ampliter atque .. cum accumbimus mensam

adde Syracusis sola, pasceolum . aluta

panis, pemma, lucuns, cibus qui purissimus multost

et non, pauper uti, Samio curtoque catino

.... primum dominia atque sodalicia omnia

tollantur .............................

cui parilem fortuna locum fatumque tulit fors

... unus modo de multis qui ingenio sit

acribus inter se cum armis confligere cernit

aut forte omnino ac fortuna uincere bello.

si forte ac temere omnino, quid rursum ad honorem?

ut perhibetur iners, ars in quo non erit ulla

*****************************

quem metuas saepe, interdum quem utare libenter

. puncto uno horae qui quoque inuasit ...

ipse ecus, non formonsus, gradarius, optimus uector

qui campos collesque gradu perlabitur uno

Publius Pauus mihi Tubitanus quaestor Hibera

in terra fuit, lucifugus, nebulo, id genus sane

si mihi non praetor siet additus atque agitet me,

non male sit: ille, ut dico, me exenterat unus

dilectum uideo studiose uulgus habere

non paucis malle ac sapientibus esse probatum

he pasin nekyessi kataphthimenoisin anassein?

num uetus ille Cato . lacessisse †appellari quod

conscius non erat ipse sibi? ..........

ad regem legatus, Rhodum, Ecbatanam ac Babylonem

ibo, cercurum sumam ...................

Carpathium mare transuectus cenabis Rhodi

‹qua› Rhodu' Carpathium in pelagus se inclinat apertum

cenam, inquin, nullam neque diuo proseciam ullam?

'idne aegre est magis, an quod pane et uiscere priuo?'

'quod uiscus dederas tu quidem, hoc est: uiscera largi'.

cum illud quid faciat, quod manducamur in ore

....................... macrosque palumbes

caseus alium olit .....................

naumachiam licet haec, inquam, alueolumque putare, et

calces. delectes te; hilo non rectius uiuas

quin potius uitam degat sedatus quietam.

'quanto antiquius, quam facere hoc, fecisse uideri'

multa homines portenta in Homeri uersibus ficta

monstra putant, quorum in primis Polyphemus ducentos

Cyclops longus pedes, et porro huic maius bacillum

quam malus naui e corbita maximus ulla

uno oculo, pedibusque duobus, dimidiatus

ut porcus .............................

terriculas, Lamias, Fauni quas Pompiliique

instituere Numae, tremit has, hic omnia ponit.

ut pueri infantes credunt signa omnia aena

uiuere et esse homines, sic isti somnia ficta

uera putant, credunt signis cor inesse in aenis.

pergula pictorum, ueri nihil, omnia ficta

..... aut qui nummos tristis inuncat

in numero quorum nunc primus Trebellius multost

Lucius, nam arcessit febris, senium, uomitum, pus

ac de isto sacer ille tocoglyphos ac Syrophoenix

quid facere est solitus? .........

praeter quam in pretio, primus semisse, secundus

nummo, tertius iam pluris quam totus medimnus

quae gallam bibere ac rugas conducere uentris

farre aceroso, oleis, decumano pane coegit

............... non eragstilus unus

cum tecum est, quiduis satis est; uisuri alieni

sint homines, spiram, pallas, redimicula promit

paenula, si quaeris, cantherius, seruus, segestre

utilior mihi quam sapiens .............

scit poeeticon esse, uidet tunica et toga quid sit

uilicum Aristocratem, mediastrinum atque bubulcum

commanducatus corrupit, ad incita adegit

te primum cum istis insanum hominem et cerebrosum

..... nemo est halicarius posterior te

.................. dum miles Hibera

terrast, atque meret ter sex aetate quasi annos

tintinnabulum abest hinc surpiculique holerorum

truleus pro stomide huic ingens de naribus pendet

hunc milli passum qui uicerit atque duobus

Campanus sonipes succussor, nullus sequetur

maiore in spatio ac diuersus uidebitur ire

subicit huic humilem et suffert citus posteriorem

*****************************

*****************************

cur tamen ignauiter hoc praesertim tempore quaeris?

'hoc aliud longe est', inquit qui cepe serebat

'fundi delectat uirtus te, uilicu' paulo

strenuior si euaserit' ................

..................... media est pistrina

'ibat forte aries' inquit 'iam quod genu'! quantis

testibus! uix uno filo hosce haerere putares,

pellicula extrema exaptum pendere onus ingens'

legauit quidam uxori mundum omne penumque.

quid mundum ‹atque penum?› quid non? quis diuidet istuc?

....................................... et

hi quos diuitiae producunt et caput ungunt

horridulum ............................

publicitus uendis tamen atque extrema ligurris

............... Lysippi Iuppiter ista

transibit quadraginta cubita altus Tarento

rex Cotus ille duo hos uentos, austrum atque aquilonem,

nouisse aiebat ‹se› solos demagis; istos

ex nimbo austellos nec nosse nec esse putare

nuptarum te nupta negas, quod uiuere Vlixen

speras ................................

si facie facies praestat, si corpore corpus

ut petimen naso aut lumbos ceruicibus tangat

num censes calliplocamon callisphyron ullam

non licitum esse uterum atque etiam inguina tangere mammis

compernem aut uaram fuisse Amphitryonis acoetin

Alcmenam, atque alias, ‹He›lenam ipsam denique- nolo

dicere: tute uide atque disyllabon elige quoduis:

K‹oy›ren eupatereiam aliquam rem insignem habuisse,

uerrucam, naeuum, punctum, dentem eminulum unum?

................. magna ossa lacertique

apparent homini .......................

cetera contemnit et in usura omnia ponit

non magna: proprium uero nil neminem habere

si messes facis ‹et› Musas si uendi' Lauernae

'si non it, capito' inquit 'eum, et si caluitur'. ergo

fur dominum? ..........................

................... aeque fruniscor ego ac tu

millia ducentum frumenti tollis medimnum,

uini mille cadum ......................

rugosi passique senes eadem omnia quaerunt

denique uti stulto nil sit satis, omnia cum sint

sic tu illos fructus quaeras, aduersa hieme olim

quis tu uti possis ac delectare domi te

peniculamento uero reprehendere noli

ut pueri infantes faciunt, mulierculam honestam

sic singillatim nostrum unus quisque mouetur

'aurum uis hominem‹ue› habeas'. 'hominem? quid ad aurum?'

qua re, ut dicimus, non uideo hic quid magno opere optem

sume diem, qui est uisus tibi pulcherrimus unus

rausuro tragicus qui carmina perdit Oreste

*****************************

.......................... Granius autem

non contemnere se et reges odisse superbos

purpureo tersit tunc latas gausape mensas

fingere praeterea, afferri quod quisque uolebat:

illum sumina ducebant atque altilium lanx,

hunc pontes Tiberinus duo inter captus catillo

illi praeciso atque epulis capiuntur opimis

Calpurni saeua lege in Pisonis reprendi,

eduxique animam in primori‹bus ori›bu' naris

iam disrumpetur, medius iam, ut Marsus colubras

disrumpit cantu, uenas cum extenderit omnis

tempestate sua atque eodem uno tempore et horae

dimidio et tribus confectis dumtaxat, eandem

ad quartam ............................

nugator, cui dem, ac nebulo sit maximus multo

proras despoliate et detundete guberna

deruus neque infidus domino neque inutilis quaquam

. Lucili columella hic situs Metrophanes

primum Pacilius: tesorophylax, pater, abJet

nasum rectius nunc homini est suraene pedes‹ne›?

. insignis uaris cruribus et petilis

. zopyrion labeas caedit utrimque secus

iucundasque puer qui lamberat ore placentas

LIBER XXIV - NIHIL EXSTAT

LIBER XXV

388. CHARISIUS, G.L.K.:

Arabus ... Artemo

387. CHARISIUS, G.L.K.:

†tierei leontado et et pumone ethermo pulas†

LIBER XXVI - SATVRA I

389. PLINIUS, N.H., PRAEF.:

ab indoctissimis

nec doctissimis legi me; Manium Manlium

Persiumue haec legere nolo, Iunium Congum uolo.

389. CICERO, DE OR., II:

Persium non curo legere,

...

Laelium Decumum uolo;

39. NONIUS:

rediisse ac repedasse, ut Romam uitet, gladiatoribus.

...

Sanctum ego a Metellorum Anxur iam repedabam munere.

391. NONIUS:

cribrum incerniculum, lucernam, in laterem in telam licium.

392. NONIUS:

coniugem infidamque pathicam familiam inpuram domum.

393. NONIUS:

depoclassere aliqua sperans me ac deargentassere

decalauticare, eburno speculo despeculassere.

394. NONIUS:

Ferri tantum, si roget me, non dem quantum auri petit;

si secubitet, sic quoque a me quae roget non impetret.

395. NONIUS:

Homines ipsi hanc sibi molestiam ultro atque aerumnam offerunt;

ducunt uxores, producunt quibus haec faciant liberos.

396. NONIUS:

qua propter deliro et cupidi officium fungor liberum.

LIBER XXVI - SATVRA II

397. NONIUS:

Mihi quidem non persuadetur publiceis mutem meos.

398. NONIUS:

Doctior quam ceteri

sis; has mutes aliquo †tecum† sartas tectas ditias.

399: NONIUS:

Publicanus uero ut Asiae fiam, ut scripturarius

pro Lucilio,id ego nolo et uno hoc non muto omnia.

400. NONIUS:

At libertinus tricorius Syrus ipse ac mastigias

quicum uersipellis fio et quicum conmuto omnia.

401. NONIUS:

Pars difflatur uento, pars autem obrigescit frigore.

402. NONIUS:

denique adeo male me accipiunt decimae proueniunt male,

403. NONIUS:

Trado ergo alias nummo porro, quod mihi constat carius.

404. NONIUS:

Munifici comesque amicis nostris uideamur uiri.

405. NONIUS:

quandoquidem reperti magnis conbibonum ex copiis ...

406. NONIUS:

qui sex menses uitam ducunt, Orco spondent septimum.

407. NONIUS:

Nonne multitudinem

tuorum quam in aluum indidi ista dextra confecisse sibi?

408. NONIUS:

mordicus petere aurum e flamma expediat, e caeno cibum.

409. NONIUS:

Malisne esse? Lautum e mensa, puere, capturu's cibum?

410. NONIUS:

Facile deridemur; scimus capital esse irascier.

LIBER XXVI - SATVRA III

411. NONIUS:

Di monerint meliora, amentiam auerruncassint tuam!

412. NONIUS:

Ego enim contemnificus fieri et fastidire Agamemnonis.

413. NONIUS:

Nec Mineruae prosperatur pax quod Cassandram

signo deripuit.

414. NONIUS:

Depugnabunt pro te ipsi et morientur ac se ultro

efferent.

415. NONIUS:

Ego ubi quem ex praecordiis

ecfero uersum,

416. NONIUS:

At enim dicis, clandestino tibi quod connmisum foret,

neu muttires quidnam neu mysteria ecferres foras.

417. NONIUS:

Quidni? Et tu idem inlitteratum me atque idiotam

diceres.

418. NONIUS:

siquod uerbum inusitatum aut zetematium offenderam

LIBER XXVI - SATVRA IV -

419. NONIUS:

Principio physici omnes constare hominem ex anima et corpore

dicunt.

420. NONIUS:

Animo qui aegrotat uidemus corpore hunc signum

dare;

421. NONIUS:

tum doloribus confectum corpus animo obsistere.

422. NONIUS:

nequam prius quam uenas hominis tetigit ac praecordia.

423. NONIUS:

paucorum atque hoc pacto si nil gustat inter nundinum,

424. NONIUS:

Si hic uestimenta eleuit luto,

ab eo risum magnum inprudens ac cachinnum subicit.

425. NONIUS:

ut si eluuiem facere per uentrem uelis,

cura ne omnibus distento corpore expiret uiis.

426. NONIUS:

uestimentis frigus atque horrorem exacturum putet.

427. NONIUS:

Idcirco omnes euasuros censent aegritudinem.

428. NONIUS:

Cum stadio in gymnasio in duplici corpus siccassem pila,

LIBER XXVI - SATVRA V

429. NONIUS:

tuam probatam mi et spectatam maxume adulescentiam.

430. NONIUS:

Haec tu si uoles per iuris pectus inrigarier,

431. NONIUS:

Ego si, qui sum et quo folliculo nunc sum indtutus, non queo ...

432. NONIUS:

Curet aegrotum, sumtum homini praebeat, genium suum

defrudet, ali parcat.

433. NONIUS:

Porro amici est bene praecipere, Tusci bene praedicere.

434. LACTANTIUS, DIV. INSTITUT.,:

Homini amico et familiari non est mentiri meum.

435. SERUIUS, AD AEN.:

Mihi necesse est eloqui,

nam scio Amyclas tacendo periise.

436. DONATUS, AD TER., ANDR.:

Metuam ut memoriam retineas ...

437. NONIUS:

Euadat saltem aliquid aliqua quod conatus sum.

438. NONIUS:

Veterem historiam, inductus studio, scribis ad amores tuos;

439. NONIUS:

et quod tibi magno opere cordi est, mihi uehementer displicet,

440. NONIUS:

ut ego effugiam quod te in primis cupere apisci intellego.

441. NONIUS:

summis nitere opibus, at ego contra ut dissimilis siem.

442. NONIUS:

ita uti quisque nostrum e bulga est matris in lucem editus.

443. NONIUS:

Non idcirco extollitur nec uitae uegrandi datur.

444. NONIUS:

Sin autem hoc uident, bona semper petere sapientem [et] putant,

445. NONIUS:

Tibi porro istaec res idcirco est cordi quod rere utilem.

446. NONIUS:

ut Romanus populus uictus uei, superatus proellis

saepe est multis, bello uero numquam, in quo sunt omnia.

447. NONIUS:

contra flagitium nescire bello uinci a barbaro

Viriato, Annibale.

448. NONIUS:

quid cauendum tibi censerem, quid uitandum maxume.

449. NONIUS:

Hunc laborem sumas laudem qui tibi ac fructum ferat.

450. NONIUS:

Percrepa pugnnam Popili, facta Corneli cane.

451. NONIUS:

Aggere in iaciendo siquost uineis actis opus,

primum id dant operam ut quamprimum appellant ...

452. NONIUS:

quodque te in tranquillum ex saeuis transfers tempestatibus.

453. NONIUS:

Quare hoc colere est satius quam illa, studium omne

hic consumere.

454. NONIUS:

lucorum exactorem Albanum et fulguritarum arborum.

LIBER XXVI - SATVRA VI

455. NONIUS:

Nunc itidem populo placere nolo his cum scriptoribus;

uoluimus capere animum illorum.

456. NONIUS:

quam fastidiosum ac uescum uiuere.

457. NONIUS:

nisi portenta anguisque uolucris ac pinnatos scribitis.

458. NONIUS:

Si miserantur se ipsi, uide ne illorum causa superior

†et loco bono locata sit.

459. NONIUS:

Nunc ignobilitas his mirum ac monstrificabile.

460. NONIUS:

Hic cruciatur fame

frigore inluuie inbalnitie inperfunditie incuria.

461. NONIUS;

squalitate summa ac scabie summa in aerumna obrutam,

neque inimicis inuidiosam, neque amico exoptabilem.

462. NONIUS:

suspendatne sese an gladium incumbat, ne caelum bibat.

463. NONIUS;

Rauco contionem sonitu et curuis cogant cornibus.

464. NONIUS:

solus etiam uim de classe prohibuit Vulcaniam.

465. NONIUS:

Domutionis cupidi imperium regis paene inminuimus.

466. NONIUS:

†quod is† intellegebar posse †haud† ad paucos rettuli.

467. NONIUS:

Praeterito tepido glutinator glutino.

LIBER XXVII - SATVRA I

468. NONIUS:

Pacem cum peto cum placo, cum adeo et cum appello meam.

469. NONIUS:

Cum mei me adeunt seruuli, non dominam ego appellem meam?

470. NONIUS:

Sospitat, inpertit salutem plurimam et plenissimam.

471. NONIUS:

quam non solum deuorare se omnia ac deuorrere

472. NONIUS:

Ego enim an perficiam ut me amare expediat?

473. NONIUS:

At metuis porro ne aspectu et forma capiare altera.

474. NONIUS:

Tamen aut uerruca aut cicatrix melius; papulae differunt.

475. NONIUS:

Insanum uocant quem maltam ac feminam dici uident

476. NONIUS:

Rerum exploratorem mittam, miserum mendicum petam.

477. NONIUS:

Quae pietas? Monogrammi quinque adducti; pietatem

uocant!

478. NONIUS:

Lignum caedat pensum faciat aedes uerrat uapulet.

479. NONIUS:

Ardum miserimum atque infelix lignum sabucum uocat.

LIBER XXVII - SATVRA II

480. NONIUS:

Certa sunt sine detrimento quae inter sese conmodent.

481. NONIUS:

Parcat illi magis qui possit, cui fidem esse existiment.

482: NONIUS:

Ille contra omnia inter plures sensim et pedetemtim foris,

nequem laedat.

483. NONIUS:

Facit idem quod illi qui inscriptum e portu exportant clanculum

ne portorium dent.

484. NONIUS:

Nam hic quidem reditum tibi

talem portendebant, neque alia in re †ulla†

offendere.

485. NONIUS:

nec si paulo minus usurast magna adiutatus diu,

486. NONIUS, 3, :

potius quam non magno messe, non proba uindemia.

487. NONIUS:

uiginti an triginta domi uel centum cibicidas alas.

488. NONIUS:

Cocus non curat cauda insignem esse illam, dum pinguis siet;

sic amici quaerunt animum, rem parasiti ac ditias.

489. NONIUS:

Tu Lucilium

credis contenturum, cum me ruperim, summa omnia

fecerim?

490. NONIUS:

nulli me inuidere, non strabonem fieri saepius

deliciis me istorum.

491. NONIUS:

quanti uellet quam canicas ac pultem e Magonis manu.

LIBER XXVII - SATVRA III

492. NONIUS:

Quod si paulisper captare atque obseruare haec uolueris,

493. NONIUS:

Rem cognoscas simul, et dictis animum attendas postulo.

494. NONIUS:

et si, maxime quod spero, mutuum hoc mecum facis,

495. NONIUS:

Proferat

ergo iamiam uester ordo scelera quae in se admiserit.

496. NONIUS:

Quod si obseruas hominem, qui pro commodo et

regno audeat,

497. NONIUS:

aut quod animum induxit semel et utile omnino putat.

498. NONIUS:

Illo oculi deducunt ipsi atque animum spes illuc rapit.

499. NONIUS:

Cum sciam nihil esse in uita proprium mortali datum,

500. NONIUS:

iam qua tempestate uiuo certe sine ad me recipio.

501. NONIUS:

re in secunda tollere animos, in mala demittere.

502. NONIUS2:

modo sursum modo deorsum tamquam collus cernui.

503. NONIUS:

Certum est quidquid sit, quasi non sit ferre aequo animo ac fortiter.

504. NONIUS:

id concedere unum atque in eo dare quo superatur manus.

505. NONIUS:

Fuimus pernices, aeternum id nobis sperantes fore.

506. NONIUS:

Si non tamen ad te hoc redibit, tu hoc carebis conmodo.

507. NONIUS:

Paulo hoc melius quam mediocre, hoc minus malum quam ut pessumum.

508. NONIUS:

Metuo ut fieri possit; ergo antiquo ab Arciloco excido.

509. NONIUS:

primum qua uirtute sese seruitute excluserit.

510. NONIUS:

Rheseis ubi,

Graeci ubi uestri Socratici carti? Quidquid quaeritis,

periimus.

511. NONIUS:

nullo honore, heredis fletu nullo, nullo funere.

512. NONIUS:

Rem, populi salutem fictis uersibus Lucilius

quibus potest inpertit, totumque hoc studiose et

sedulo.

LIBER XXVIII - SATVRA I

513. NONIUS :

uitam ac fortunas cui concrediderim meas.

514. NONIUS :

utrum anno an horno tete abstuleris a uiro.

515. NONIUS:

Malo hercle uestro, confectores cardinum.

516. NONIUS :

orationem facere conpendi potes;

salue, dum saluo in tergo et tergino licet.

517. NONIUS:

Agite agite fures mendaci arguta manu.

518. NONIUS:

Quid fit? Ballistas iactant centenarias!

519. NONIUS:

Submittas alios siquos possis censeo.

520. NONIUS:

fulmentas †aeneis atque aeneis† subducere.

521. NONIUS:

Pueri praeterea nostris qui subeant iubet.

522. NONIUS:

Coice te intro ac bono animo es.

523. NONIUS:

minitari aperte capitis dicturum diem.

524. PROBUS, AD VERG., ECL., VI:

Hoc cum feceris,

cum ceteris reus una tradetur Lupo.

Non aderit; archais hominem et stoechiis simul

priuabit, igni cum et aqua interdixerit.

Duo habet stoechia, adfuerit anima et corpore

(ge corpus, anima est pneuma); posterioribus

stoechiis si id maluerit priuabit tamen.

525. NONIUS:

ne hoc faciat atque ex hac is aerumna exeat.

526. NONIUS:

Habes omnem rem; timeo ne accuser.

527. NONIUS:

Lucilli, si in amore inritarit suo.

LIBER XXVIII - SATVRA II

528. NONIUS:

Chremes in medium, in summum lerat Demaenetus.

529. NONIUS:

ephebum quendam quem pareutacton uocant.

530. NONIUS:

Piscium

magnam atque altilium uim interfecisti. At nego.

531. NONIUS:

Verum tu quid agis? Interpella me, ut sciam.

532. NONIUS:

Eidola atque atomus uincere Epicuri uolam.

533. NONIUS:

Adde eodem, tristis ac seuerus philosophus.

534. NONIUS:

Polemon et amauit, morte huic transmisit suam

scolen quam dicunt.

535. NONIUS:

Praeterea haec subsiciua si quando uoles opera

536. NONIUS:

nihil parui ac pensi uti litteras doceas lutum.

537. NONIUS:

aquam te in animo habere intercutem.

538. NONIUS:

cui saepe mille inposui plagarum in diem.

539. NONIUS:

si argenti indiges.

540. NONIUS:

Primo redundat aurum ac thensauri patent.

541. NONIUS:

Hinc ad me hinc, licet;

anus russum ad armillum.

542. NONIUS:

Persuade et transi, sed da quam ob rem transeas.

543. NONIUS:

uel si alio opus sit, fore, si hinc aliquo cesseris.

LIBER XXVIII - SATVRA III

544. NONIUS:

Socraticum quidam tyranno misse Aristippum autumant

...

555. NONIUS:

Quid me fiet? - Siquidem non uis te inprobis conmittere,

556. NONIUS:

Prospiciendum ergo in senectam iam nunc adulescentiaest.

557. NONIUS:

anno uertenti dies

tetri miseri ac religiosi.

558. NONIUS:

In re agenda, ipsa ridicula iactat se †deret†

559. NONIUS:

sarcinatorem esse summum, suere centonem optume.

560. NONIUS:

nec paruo catillo pretio

561. NONIUS:

Conmouet se nusquam neque conmittet, ut pereat sibi ...

LIBER XXVIII - SATVRA IV

562. NONIUS:

Qua re pro facie pro statura Accius ...

563. NONIUS:

Sed fuga fingitur; ut timido pede percitus uadit!

564. NONIUS:

Omnia uiscatis manibus leget, omnia sumet,

omnia, crede mihi: presse res auferet omnis.

565. NONIUS:

Tanti se e tenebris montes eis aetera tollent.

566. NONIUS:

ut si progeniem antiquam qua est Maximus Quintus,

qua uaricosus uatax ...

567. NONIUS;

quaeque aspectu sunt spurca et odore.

LIBER XXIX - SATVRA I

568. NONIUS:

Apollost numen, qui te antiquis non sinet

deliciis maculam atque ignominiam inponere.

569. NONIUS:

Huc alio cum iter haberet praeteriens uenit.

570. NONIUS:

Tu qui iram indulges nimis

manus a muliere abstinere melius est.

571. NONIUS:

colligere auxilium, tam etsi est indigna ut feram.

572. NONIUS:

Deum rex auertat uerba obscena!

573. NONIUS:

Subplantare aiunt Graeci.

574. NONIUS:

Concedat homini id quod uelit, deleniat,

corrumpat prorsum ac neruos omnes eligat.

575. NONIUS:

ut si id quod concupisset non aptus foret,

576. NONIUS:

Quapropter certum est facere contra ac persequi

et nomen deferre hominis.

577. NONIUS:

Insulta miserum tu quoque in me!

578. NONIUS:

cum ipsi in lutum descendant, cum alios detrahant.

579. NONIUS:

... et si retinere hunc uoles,

si longius te producturum et diutius,

580. NONIUS:

Tum illud epiphonei quod etiamnum nobile est.

581 NONIUS:

cum amicis quantum est inter humanum genus

rerumque inter se coniugat communicat!

582. NONIUS:

ut nunc in hac re mihi opem atque auxilium offeras.

583. NONIUS:

Adde alios omnes meo periclo ex ordine.

584. NONIUS:

Fauitorem tibi me, amicum, amatorem putes,

585. NONIUS:

habeasque in animo mi admodum causam grauem

fore quae me ab ullo commodo abducat tuo.

586. NONIUS:

cuius sei in periclo feceris periculum,

587. NONIUS:

Hieme unamquamque carpam.

LIBER XXIX - SATVRA II

588. NONIUS:

uerum tristis contorto aliquo ex Pacuuiano exordio.

589. NONIUS:

primum Crysi cum negat signatam gnatam reddere.

590. NONIUS:

nei rediret ad se atque illam exterminaret miseriam.

591. NONIUS:

nec uentorum flamina

flando suda iter secundent.

592. NONIUS:

Serena caeli numine et salsi fretus.

593. NONIUS:

latere pendens saxa spargens tabo sanie et sanguine atro,

595. NONIUS:

dissociataque omnia ac nefantia.

596. NONIUS:

Hymnis, uelim

te id quod uerum est credere.

597. NONIUS:

Hymnis, ego animum sic induco, quod tu ab insano

auferas ...

598. NONIUS:

Deierat se non scripsisse et post non scripturum; edi

in consortionem.

599. NONIUS:

Perge, amabo, ac si pote face dignam me ut uobis putem.

600. NONIUS:

Facio.

Ad lenonem uenio, tribus in libertatem milibus destino[r].

601. NONIUS:

Hymnis sine eugio ac destina†.

602. NONIUS:

Vos interea lumen auferte atque aulaea obducite.

603. DONATUS, AD TER., PHORM., IV:

Mihi commodum

statuerat dare, uestimenta et in toro reposueram.

604. NONIUS:

mango, non magna mercede, magno quod conduxeris.

605. NONIUS:

Certum scio

esse ita ut dicis; nam mihi erant de illo explorata

omnia.

606. NONIUS:

in me illis spem esse omnem, quouis posse me emungi

bolo.

607. NONIUS:

hic me ubi

uidet, subblanditur palpatur caput scabit pedes legit.

608. NONIUS:

Age nunc summam sumptus duc atque aeris alieni simul adde.

609. NONIUS:

Hoc est ratio? Peruersa aera summae et subducta

inprobe.

610. NONIUS:

Eodem uno hic modo rationes omnes subducent suas.

611. NONIUS:

diuidant differant dissipent distrahant.

LIBER XXIX - SATVRA III

612. NONIUS:

praeterea ut nostris animos adtendere dictis

atque adhibere uelis.

613. NONIUS:

consilium patriae legumque oriundus rogator.

614. NONIUS:

Nunc tu

contra uenis, uel qui in nuptis noluisse neges te

nec sine permitie?

615. NONIUS:

Haec tum conuentus tela insidiasque locaui.

616. NONIUS:

cum manicis catulo collareique, ut fugitiuum, deportem.

617. NONIUS:

ubi erat ... copia ...

eicere istum abs te quamprimum et perdere amorem.

618. NONIUS:

At non sunt similes neque dant. Quid si dare uellent?

Acciperesne? Doce.

619. NONIUS:

Hic corpus solidum inuenies, hic stare papillas

pectore marmoreo.

620. NONIUS:

Paulisper comedent iam eadem haec se ut polypus

ipsa.

621. FESTUS:

Si uero das quod rogat et si suggeris suppus,

622. NONIUS :

Quae et poscent minus et praebebunt rectius multo

et sine flagitio.

LIBER XXIX - SATVRA IV

623. NONIUS:

Amicos hodie cum inprobo illo audiuimus

Lucilio aduocasse.

624. NONIUS:

Cohibet domi

maestus se Albinus, repudium quod filiae

remisit.

625 NONIUS:

Quod te intromisi gratiam referat mihi.

626. NONIUS:

primum ex aduorso siquod est cenaculum

quo recipiat te.

627. VARRO, DE L. L., VII:

quod tynno capto comium excludunt foras.

628. NONIUS:

Pluteos ex scutis tectaque et testudines

reddet.

629. CHARISIUS, G.L.K., I:

Quis tu homo es? - Nemo sum homo.

630. NONIUS:

Nemo, hos ancipites ferro effringat cardines.

631. NONIUS:

Vecte, atque. ancipiti ferro, effringam cardines.

632. NONIUS:

Vas ex fenestris in caput

deiciunt qui prope ad ostium aspirauerint.

633. NONIUS:

Gnatho, quid actum est? Depilati omnes sumus.

634. NONIUS:

Caede ostium, Gnatho, urgue. Restant, periimus.

635. NONIUS:

Crus lapide? Nihil est. Credam, si te offenderit.

636. NONIUS:

Tu surge mulier, duc te, filum non malum.

637. NONIUS:

deletionem nostri ad unum exercitus.

638. NONIUS:

Hoc tum ille habebat et fere omnem Apuliam.

639. NONIUS:

detrusus tota ui deiectusque Italia.

40. NONIUS:

sic inquam ueteratorem illum uetulum lupum

Annibalem acceptum.

641. NONIUS:

cuium uiderim in uita mea

epiteugma Apelli longe opera ante alia omnia.

642. NONIUS:

Quid? Quas partiret ipse doctrinas bonis ...

643. NONIUS:

et amabat omnes; nam ut discrimen non facit

neque signat linea alba, ...

644. NONIUS:

sic Socrates in amore et in adulescentulis

meliore paulo facie; signat nil quem amet.

645. NONIUS:

Vrguet grauedo saepius culpa tua.

LIBER XXIX - SATVRA V

646. NONIUS:

Cupiditas ex homine * cupido ex stulto numquam tollitur.

647. NONIUS:

Prius non tollas quam animum ex homine atque hominem

ipsum interfeceris.

648. NONIUS:

Quid mihi proderit quam satias iam omnium rerum tenet?

649. NONIUS:

unde domum uix redeat uixque hoc exuat se.

650. NONIUS:

Ventrem alienum maestum fouere, ex molito hordeo

uti cataplasma.

651. NONIUS:

tyroneo et non mortifero adfectus uomicae uulnere.

652. NONIUS:

hoc inuenisse unum ad morbum illum, homini uel bellissimum.

653. NONIUS:

Cum cognoris, uitam sine cura exigas.

654, NONIUS:

aetatem istuc tibi laturam, et bellum, si hoc bellum putas.

655. NONIUS:

in gymnasio ut schema antiquo spectatores retineas.

656. NONIUS:

omnia alia, in quibus ecferimur rebus, ne ego multis

loquar.

EX LIBRO XXVIII AVT XXIX

657. PRISCIANUS, G.L.K., II:

Quin amplexetur qui uelit; ego non sinam

me amplectier.

658. NONIUS:

Anxit quem febris una atque una apepsia,

uini inquam cyathus unus potuit tollere.

659. AUCTOR, G.L.K., V:

nasum hoc corpusque scutum.

660. PROBUS, G.L.K., IV:

nasum deductius

quam pandius si paulo uellem.

EX LIBRIS XXVI - XXIX

661. SERVIUS AUCTUS, AD AEN., VI:

Scinde calam ut caleas.

662. DONATUS, AD TER., ADELPH., III:

Per hic e re nata sic eius dedit haud malus:

663. FESTUS:

Quo facetior uideare et scire plus quam ceteri

pertisum hominem non pertaesum dicere †ferum

nam† genus.

664. PRISCIANUS, G.L.K., II:

a me auxiliatus sies

665. NONIUS:

asparagi molles et uirde cyma.

666. Priscianus, G.L.K., II:

omotribes oleum Casinas

667. NONIUS:

atque omnes mandonum gulae.

668. PROBUS, G.L.K., IV:

Austerissimarum herbarum sucos exprimebat,

669. PAULUS, EX FESTO:

Quaenam uox ex tuo ore resonans meo gradu remoram facit?

670. SERUIUS, AD AEN.:

Ecquem Pamphilum

quaeris?

671. AUSONIUS:

subpilo pullo premo.

672. PAULUS, EX FESTO:

neque prodire in altum, proeliari sub uitem procul.

673. NONIUS:

... mercede quae conductae flent alieno in funere

praeficae, multo et capillos scindunt et clamant

magis.

674. NONIUS:

Caput

collo sustentatur, truncus autem coxendicibus.

675. NONIUS:

solus uero soli quid re et quaestu conducat suo.

LIBER XXX - SATVRA I

676. NONIUS:

Inde canino ricto oculisque

inuolem.

677. NONIUS:

Sensus nutricatum asini caput opprimit ipse.

678. NONIUS:

Est illud quoque mite malum, blandum atque dolosum.

679. NONIUS:

[praestringat oculorum aciem] splendore micanti.

680. NONIUS:

Insperato abiit; quem una angina sustulit hora.

681. NONIUS:

quodque adeo fuerint qui te temnere † superbum.

682. NONIUS:

Nos esse arquatos! Surgamus eamus agamus.

683. NONIUS:

Vt semel in Caeli pugnas te inuadere uidi,

684. NONIUS:

sicubi ad aures

fama tuam pugnam praeclaram adlata dicasset.

685. NONIUS:

quantas quoque modo aerumnas quantosque labores

exanclaris.

686. NONIUS:

et uirtute tua, et claris conducere cartis.

687. NONIUS:

Haec uirtutis tuae chartis monumenta locantur.

688. NONIUS:

et te his uersibus interea contentus teneto.

689. NONIUS:

Publicu lege bene ut mereas praesto est tibi quaestor.

690. NONIUS:

Accipiunt leges, populus quibus legibus exlex.

691. NONIUS:

quanti uos faciant socii quom parcere possint.

LIBER XXX - SATVRA II

692. NONIUS:

Conficit ipse comestque.

693. NONIUS:

serus cum e medio ludo bene potus recessit.

694. NONIUS:

cuia opera Troginus calix per castra cluebat.

695. NONIUS:

Scito etenim bene longincum mortalibus morbum

in uino esse ubi qui inuitauit dapsilius se.

696. NONIUS:

Omnia tum endo muco uideas feruente micare.

697. NONIUS:

unus consterni nobis uetus restibus aptus.

698. NONIUS:

Culcitulae accedunt priuae centonibus binis.

699. NONIUS:

Clauda una est pedibus cariosis mensula uino.

700. NONIUS:

Illo quid fiat Lamia et Bitto oxydontes

quod ueniunt, illae gumiae euetulae improbae ineptae?

701. PRISCIANUS, G.L.K., II:

quis totum scis iam corpus perolesse bisulcis.

702. NONIUS:

Contra haec inuitasse aut instigasse uidentur.

703. NONIUS:

pulmentaria ut intibus aut aliqua id genus herba

et ius maenarum, bene habet; sed mictilis haec est.

704. NONIUS:

Deblaterant, blennus bonus rusticus concinit una.

705. NONIUS:

Nemo istum uentrem pertundet. - Delicet, ecquae

intus uia, atque uidebis.

706. NONIUS:

Ipso cum domino calce omnes excutiamus.

LIBER XXX - SATVRA III

707. NONIUS:

Hoc missum facies, illo me utere libente.

708. NONIUS:

Cuius uultu ac facie ludo ac sermonibus nostris

uirginis hoc pretium atque hunc reddebamus honorem.

709. NONIUS:

Anne ego te uacuam atque animosam

Tessalam ut indomitam frenis subigamque domemque.

710. NONIUS:

Tune iugo iungas me anne et succedere aratro

inuitam et glebas subigas proscindere ferro?

711. NONIUS:

Hanc uestimentis maculosis tum aspice sis te.

712. NONIUS:

quandoque pudor ex pectore cessit,

713. NONIUS:

Sublatus pudor omnis, licentia fenus refertur.

714. NONIUS:

inberbi androgyni, barbati moechocinaedi.

715. NONIUS:

Maximus si argenti sescentum ac mille reliquit.

Quid uero est, centum ac ducentum possideas si

milia?

716. NONIUS:

quid dare quid sumti facere ac praebere potisset.

717. NONIUS:

curare domi sint

gerdius ancillae pueri onarius textor.

718. FESTUS:

Pistricem ualidam, si nummi suppeditabunt,

addas empleuron mamphulas quae sciat omnes.

719. NONIUS:

neu qui te ignaro famuli subducere

720. SCHOL. VAT., AD VERG., GEO., II:

Non numquam dabit ipsa aetas quod possit habendo.

721. NONIUS:

sperans aetatem heni eandem me

haec proferre potesse et mansum ex ore daturum.

LIBER XXX - SATVRA IV

722. NONIUS:

quantum hauire animus Musarum e fontibus gestit.

723. NONIUS:

Neminis ingenio tantum confidere oportet.

724. NONIUS:

Summatim tamen experiar rescribere paucis.

725. NONIUS:

cui sua committunt mortali claustra Camenae.

726. NONIUS:

Producunt me ad te, tibi me haec ostendere cogunt.

727. NONIUS:

si liceat facere et iam hoc uersibus reddere quod do.

728. NONIUS:

et Musconis manum perscribere posse tagacem.

729. NONIUS:

Hoc etiam accipe quod dico, nam pertinet ad rem.

730. NONIUS:

Nolito tibi me male dicere posse putare,

731. NONIUS:

quem scis scire tuas omnes maculasque notasque.

732. NONIUS:

quem sumpturn facis in lustris circum oppida lustrans.

733. NONIUS:

Improbior multo quam de quo diximus ante;

quanto blandior haec, tanto uehementius mordet.

734. NONIUS:

sicuti te quem aequae speciem uitae esse putamus.

735. NONIUS:

Nunc, Gai, quoniam incilans nos laedis uicissim,

736. FESTUS:

nunc ad te redeo ut, quae res me impendet, agatur.

737. NONIUS:

Omnes formonsi, fortes tibi, ego inprobus; esto.

738. NONIUS:

Haec tu me insimulas? Nonne ante in corde uolutas?

739. NONIUS:

Hic, ut muscipulae tentae atque ut scorpios cauda

sublata,

740. NONIUS:

Hic in stercore humi stabulique fimo atque sucerdis,

741. NONIUS:

Quid tu istuc curas ubi ego oblinar atque uoluter?

742. NONIUS:

Quid seruas quo eam quid agam? Quid id attinet ad te?

743. NONIUS:

idque tuis factis saeuis et tristibus dictis.

744. NONIUS:

Gaudes cum de me ista foris sermonibus differs.

745. NONIUS:

et maledicendo in multis sermonibus differs.

746. NONIUS:

quod tu nunc laudes culpes non proficis hilum.

747. NONIUS:

Quin totum purges deuellas me atque deuras

exultes [adequites] et sollicites.

748. NONIUS:

et sua perciperet retro rellicta iacere,

749. NONIUS:

et sola ex multis nunc nostra poemata ferri.

750. NONIUS:

Gratia habetur utrisque, illisque tibique simitu.

LIBER XXX - SATVRA V

75. NONIUS:

Ruis hoc et colligis omnia furtim.

752. NONIUS:

quom me hoc tempore, nugator, cognoscere non uis.

753. NONIUS:

euplocamo digitis discerniculumque capillo.

754. NONIUS:

aut cum iter est aliquo et causam conmenta uiai

aut apud aurificem, ad matrem, cognatam, ad amicam,

755. NONIUS:

aut operatum aliquo in celebri cum aequalibus fano.

756. NONIUS:

iuratam se uni cui sit data deque dicata ...

757. NONIUS:

Sed quid ego haec animo trepidantei dicta profundo?

758. NONIUS:

Vir mare metitur magnum et se fluctibus tradit.

759. NONIUS:

Continuo, simul ac paulo uehementius aura

inflarit, fluctus erexerit extuleritque,

760. NONIUS:

Lana, opus omne perit; pallor tiniae omnia caedunt.

761. NONIUS:

Non datur; admittit nemo; nec uiuere ducunt.

762. NONIUS:

Praeseruit, labra delingit, delenit amore.

763. NONIUS:

Sic laqueis manicis pedicis mens inretita est.

764. NONIUS:

neque barbam inmiseris istam.

765. NONIUS:

et circumuolitant ficedulae ... turdi

curati cocti.

LIBER XXX - SATVRA VI

766. NONIUS:

leonem

aegrotum et lassum

767. NONIUS:

inluuies scabies oculos huic deque petigo

conscendere.

768. NONIUS:

tristem et corruptum scabie et porriginis plenum.

769. NONIUS:

Deducta tunc uoce leo cur tu ipsa uenire

non uis huc?

770. NONIUS:

Sed tamen hoc dicas quid sit, si noenu molestum est.

771. NONIUS:

Quid sibi uult, quare fit ut introuorsus et ad te

spectent atque ferant uestigia se omnia prosus?

772. NONIUS:

Multis indu locis sermonibus concelebrarunt

773. NONIUS:

quae quondam populo risu res pectora rumpit.

774. NONIUS:

Caluus Palantino quidam uir non bonus bello,

775. NONIUS:

et saeuo ac duro in bello multo optimus hostis.

776. NONIUS:

quae non spectandi studio sed ab ominis taetri

inpulsu ingressus,

777. NONIUS:

Quid quaerimus? Acri

inductum cantu stolidum ...

778. NONIUS:

uti pecudem te asinumque ut denique nasci

praestiterit.

EX LIBRIS INCERTIS

779. FESTUS:

qui schedium facio.

780. SCHOL. BOB., AD CIC., PRO PLANC.:

Prima Pairia Tusculidarum

781. FESTUS:

Priuerno Oufentina uenit fluuioque Oufente.

782. FESTUS:

Ag pes uocem mittere coepit.

783. CICERO, DE OR., I:

C. Lucilius ... homo tib subiratus.

784. CICERO, DE OR., II:

Quid Decius? Nuculam an confixum uis facere? inquit.

785. PORPHIRIO, AD HOR., SAT., I:

Maenius ... columnam

cum peteret.

786. CICERO, DE NAT. DEOR., I:

Tubulus si Lucius umquam

si Lupus aut Carbo aut Neptuni filius ...

...

putasset

esse deos, tam periurus,

...

tam impurus fuisset?

787. SCHOL AD PERS, I:

Sit me scire uolo Decimus mihi conscius Sura

ne damnum faciam.

788. FESTUS:

Nemo hic uindicias neque sacramenta ueretur.

789. LACANTIUS, DIU. INSTIT., V:

Nunc uero a mani ad noctem festo atque profesto

totus item pariterque die populusque patresque

iactare indu foro se omnes, decedere nusquam;

uni se atque eidem studio omnes dedere et artiuerba

dare ut caute possint, pugnare dolose,

blanditia certare, bonum simulare uirum se,

insidias facere ut si hostes sint omnibus omnes.

790. CHARISIUS, G.L.K., I:

cum illi fora †irant†

791. CHARISIUS, G.L.K.:

cui si coniuret populus uix totus satis sit.

792. SCHOL. AD IUV., X:

cretatumque bouem duc ad Capitolia magna.

793. PORPHYRIO, AD HOR., SAT.:

echinus

cinnabari infectus.

794. PAULUS, EX FESTO, 5, 4:

et pedibus laeua Sicyonia demit honesta.

795. DONATUS, AD TER., ANDR., IV:

Stat sentibus fundus.

796. Iulus Capitulinus, uita Pertinacis:

agrarius mergus

est appellatus.

797. CHARISIUS, G.L.K., I:

Plure foras uendunt quod [pro minore emptum]

798. FESTUS :

quod ... classem quintanam ... adeptus,

799. VARRO, DE L.L., V:

quadrantis ratiti.

800. ISIDORUS, ETYM., XIX:

Hunc catapiratem puer eodem deuoret unctum

plumbi pauxillum rodus linique metaxam.

801. PAULUS, EX FESTO, 4, 16:

palmisque misellam depuuiit me;

802. DONATUS, AD TER., EUN., IV:

et Hymnidis acri

ex facie florem delegeris.

803. SERGIUS, G.L.K., IV:

Hymnis cantando quae me adseruisse ait ad se,

804. VARRO, DE L. L., VII, :

atque aliquas ibi si abreptos clepsere foro qui,

805. GELLIUS, III, 14, -:

Quidni? Et scruta quidem ut uendat scrutarius laudat

praefractam strigilem soleam improbus dimidiatam.

806. FESTUS, :

Porro homines nequam malus ut quartarius cippos

collisere omnes.

807. IULUS RUFINIANUS, R.L.H.:

Non tango quod auarus homo est, quodque improbus

mitto.

808. VARRO, DE L. L., VII:

Nequam et magnus homo laniorum immanis canes ut.

809. DONATUS, AD TER., ANDR., I:

carcer uix carcere dignus.

810. DONATUS, AD TER., ADELPH., II:

animo ac uirtutibus

811. SERVIUS AUCTUS, AD AEN, X:

scorta ... Pyrgensia.

812. PAULUS, EX FESTO:

noctipugam medica

813. PORPHYRIO, AD HOR., CARM., I:

Podicis, Hortensi, est ad eam rem nata palaestra.

814. DONATUS, AD TER., EUN., V:

Vicimus, o socii, et magnam pugnauimus pugnam.

815. PAULUS, EX FESTO, 2:

Haec inbubinat at contra te inbulbinat ille.

816. PORPHYRIO, AD HOR., SAT., I:

Perminxi lectum, inposui †pedem† pellibus labes.

817. FESTUS:

baronum ac rupicum squarrosa incondita rostra.

818. NONIUS, 14, 2:

Nam in quibus mendae

omnibus in rebus fiunt fierique potissunt,

819. MACROBIUS, G.L.K., V:

Prodes amicis.

820. NONIUS:

Intereunt labuntur eum rursum omnia uorsum.

821. PORPHYRIO, AD HOR., SAT., I:

Nondum etiam qui haec omnia habebit,

formonsus diues liber rex solus feretur.

822. INTERPRES VERON., AD AEN., IX:

Facti subpudet †ut di†

823. VARRO, DE L. L., VII:

Quid tibi ego ambages †ambiu† scribere coner?

824. FESTUS:

Nequam aurum est; auris quouis uehementius ambit.

825. SCHOL AD IUV., III:

Aurum atque ambitio specimen uirtutis uirique est.

Tantum habeas tantum ipse sies tantique habearis.

826. FESTUS, C. GLOSS. L., IV, XVIII:

quare me insidiis petis pipas? Da. - Libet inquit.

827. DONATUS, AD TER., EUN., II, 3, 1:

†aes† ait quidam senium atque insulse sophista.

828. FESTUS:

pro obtuso ore pugil pisciniensis reses.

829. NONIUS:

Andronis flacci teget utria.

830. CHARISIUS, G.L.K., I:

gibbere magno.

831. NONIUS:

uernam ac cercupithecon.

832. VARRO, DE L. L., V:

Ergo praetorum est ante et praeire.

833. ISIDORUS, ETYM., XVII ET FESTUS

suberiem, largam nacti hibernacula ponunt.

834. PAULUS, EX FESTO:

decumana Albesia scuta

835. FESTUS:

Vidimus uinctum

thomice ... canabina.

836. FESTUS:

quem praeclarus helops, quem Aegypto sargus mouebit.

837. VARRO, DE L.L., VII:

sumere te atque amian.

838. GELLIUS, XX:

Luna alit ostrea et implet echinos, muribus fibras

et iecur addit.

839. CLEDONIUS, G.L.K., V:

purpureamque uuam facit albam pampinum habere.

840. PAULUS, EX FESTO:

mantisa obsonia uincit.

841. CICERO, DE FIN., II:

defusum e pleno chrysizon ... uinum,

...

cui nil dum fit uas et sacculus abstulit ...

842. DIOMEDES, G.L.K.:

et suffocare lacuna

conatur.

843. SCHOL. VATIC., AD VERG., G., IV:

mantela merumque.

844. NONIUS:

impermixtum lymphorem.

845. SCHOL., AD IUV., IX:

Gustaui crustula solus.

846. NONIUS:

et uentrem et gutturem eundem.

847. GELLIUS, IV:

quod sumptum atque epulas uictu praeponis honesto.

848. NONIUS:

Magna penus paruo spatio consumpta peribit.

849. SERUIUS, AD AEN.:

Resultabant aedesque lacusque.

850. FESTUS:

uasa quoque omnino redimit non sollo dupundi;

851. PORPHYRIO, AD HOR., SAT., II, 4, :

et uelli mappas.

852. FESTUS8:

Tappulam rident legem concenae opimi.

853. PORPHYRIO, AD HOR., SAT., I:

Valeri sententia dia

854. GELLIUS, II:

Fanni centussis misellus.

855. VARRO, DE L. L., IX:

decussis

(siue decussibus est).

856. PAULUS, EX FESTO:

Haec odiosa mihi uitiligo est. - Num dolet? - inquit.

857. PAULUS:

iactans me ut febris querquera terror

858. FESTUS:

inguen ne existat, papulae, tama, ne boa noxit.

859. CHARISIUS, G.L., I:

pedetemptim huc ire salutem.

860. VARRO, DE L. L., VII:

quantum hinnitum atque equitatum.

861. CICERO, AD ATT., XIII:

Sustineas currum ut bonus saepe agitator equosque.

862. GELLIUS, XVIII:

Quis hunc currere ecum nos atque equitare uidemus,

his equitat curritque; oculis equitare uidemus;

ergo oculis equitat.

863. FESTUS:

pascali pecore ac montano, hirto atque soloce.

864. CHARISIUS, G.L.K., I:

exta acceptoris et unguis.

865. CONSENTIUS, G.L.K., V

ore corupto

866. CHARISIUS, G.L.K., I:

Seruandi numeri et uersus faciendi

nos Caeli Numeri numerum ut seruemus modumque.

867. DONATUS, AD TER, PHORM, I:

Lecti omnes; Atticon hoc est.

868. GELLIUS, VI:

Plane stultitiae plenum est

...

uti numquam id facias quod uelis.

869. NONIUS:

saxa et stridor ubi atque rudentum sibilus infit.

870. EXPLANAT. IN DONAT., G.L.K., IV:

Ore salem expirauit amarum.

871. PAULUS, EX FESTO:

ut ueles bonus sub uitem qui subicit hastas.

872. FESTUS:

sicuti mechanici cum alto exiluere petauro.

873. ISIDORUS, ETYM., XIX:

Et uelut in fabrica feruens cum marculus ferrum

tinnitu multo cum magnis inctibus tundit,

874. SERUIUS AUCTUS, AD AEN., XII:

uelut olim

auceps ille facit clam inprouiso insidiisque.

875. NONIUS:

(noctem) algu atque nigrore †malam†

876. NONIUS:

tantus conduxerat omnia torpor.

877. VARRO, DE L.L., V:

Vis est uita uides, uis nos facere omnia cogit.

878. DONATUS, AD TER., HEC., III:

Myconi calua omnis iuuentus.