Odi profanum vulgus et arceo:

favete linguis: carmina non prius

audita Musarum sacerdos

virginibus puerisque canto.

Regum timendorum in proprios greges,

reges in ipsos imperium est Iovis,

clari Giganteo triumpho,

cuncta supercilio moventis.

Est ut viro vir latius ordinet

arbusta sulcis; hic generosior

descendat in Campum petitor,

moribus hic meliorque fama

contendat; illi turba clientium

sit maior: aequa lege necessitas

sortitur insignes et imos;

omne capax movet urna nomen.

Destrictus ensis cui super impia

cervice pendet, non Siculae dapes

dulcem elaborabunt saporem,

non avium citharaeque cantus

somnum reducent. Somnus agrestium

lenis virorum non humiles domos

fastidit umbrosamque ripam,

non Zephyris agitata Tempe.

Desiderantem quod satis est, neque

tumultuosum sollicitat mare,

nec saevus Arcturi cadentis

impetus aut orientis Hoedi:

non verberatae grandine vineae,

fundusque mendax, arbore nunc aquas

culpante, nunc torrentia agros

sidera, nunc hiemes iniquas.

Contracta pisces aequora sentiunt

iactis in altum molibus: huc frequens

caementa demittit redemptor

cum famulis, dominusque terrae

fastidiosus: sed Timor et Minae

scandunt eodem, quo dominus; neque

decedit aerata triremi, et

post equitem sedet, atra Cura.

Quod si dolentem nec Phrygius lapis

nec purpurarum sidere clarior

delenit usus, nec Falerna

vitis, Achaemeniumque costum;

cur invidendis postibus et novo

sublime ritu moliar atrium?

Cur valle permutem Sabina

divitias operosiores?

Angustam amice pauperiem pati

robustus acri militia puer

condiscat, et Parthos feroces

vexet eques metuendus hasta,

vitamque sub divo et trepidis agat

in rebus. Illum ex moenibus hosticis

matrona bellantis tyranni

prospiciens et adulta virgo,

suspiret: eheu! Ne rudis agminum

sponsus lacessat regius asperum

tactu leonem, quem cruenta

per medias rapit ira caedes.

Dulce et decorum est pro patria mori.

Mors et fugacem persequitur virum,

nec parcit imbellis iuventae

poplitibus timidoque tergo.

Virtus, repulsae nescia sordidae,

intaminatis fulget honoribus,

nec sumit aut ponit secures

arbitrio popularis aurae.

Virtus, recludens immeritis mori

caelum, negata tentat iter via;

coetusque vulgares et udam

spernit humum fugiente penna.

Est et fideli tuta silentio

merces. Vetabo, qui Cereris sacrum

vulgarit arcanae, sub isdem

sit trabibus, fragilemve mecum

solvat phaselon. Saepe Diespiter

neglectus incesto addidit integrum.

Raro antecedentem scelestum

deseruit pede poena claudo.

Iustum ac tenacem propositi virum

non civium ardor prava iubentium,

non vultus instantis tyranni

mente quatit solida, neque Auster,

dux inquieti turbidus Hadriae,

nec fulminantis magna manus Iovis.

Si fractus illabatur orbis,

impavidum ferient ruinae.

Hac arte Pollux et vagus Hercules

enisus, arces attigit igneas:

quos inter Augustus recumbens

purpureo bibet ore nectar.

Hac te merentem, Bacche pater, tuae

vexere tigres, indocili iugum

collo trahentes. Hac Quirinus

Martis equis Acheronta fugit;

Gratum elocuta consiliantibus

Iunone divis: «Ilion, Ilion

fatalis incestusque iudex

et mulier peregrina vertit

in pulverem, ex quo destituit deos

mercede pacta Laomedon, mihi

castaeque damnatum Minervae

cum populo et duce fraudolento.

Iam nec Lacaenae splendet adulterae

famosus hospes, nec Priami domus

periura pugnaces Achivos

Hectoreis opibus refringit;

nostrisque ductum seditionibus

bellum resedit. Protinus et graves

iras et invisum nepotem,

Troïa quem peperit sacerdos,

Marti redonabo. Illum ego lucidas

inire sedes, ducere nectaris

succos, et adscribi quietis

ordinibus patiar deorum.

Dum longus inter saeviat Ilion

Romamque pontus, qualibet exsules

in parte regnanto beati:

dum Priami Paridisque busto

insultet armentum, et catulos ferae

celent inultae, stet Capitolium

fulgens, triumphatisque possit

Roma ferox dare iura Medis.

Horrenda late nomen in ultimas

extendat oras, qua medius liquor

secernit Europen ab Afro,

qua tumidus rigat arva Nilus:

aurum irrepertum, et sic melius situm,

cum terra celat, spernere fortior,

quam cogere, humanos in usus

omne sacrum rapiente dextra.

Quicumque mundo terminus obstitit,

hunc tangat armis, visere gestiens,

qua parte debacchentur ignes,

qua nebulae pluviique rores.

Sed bellicosis fata Quiritibus

hac lege dico: ne, nimium pii

rebusque fidentes, avitae

tecta velint reparare Troiae.

Troiae renascens alite lugubri

fortuna tristi clade iterabitur,

ducente victrices catervas

coniuge me Iovis et sorore.

Ter si resurgat murus aheneus

auctore Phoebo, ter pereat meis

excisus Argivis, ter uxor

capta virum puerosque ploret.»

Non haec iocosae conveniunt lyrae.

Quo, Musa, tendis? Desine pervicax

referre sermones deorum et

magna modis tenuare parvis.

Descende caelo et dic age tibia,

regina longum Calliope melos,

seu voce nunc mavis acuta,

seu fidibus citharaque Phoebi.

Audistis? An me ludit amabilis

insania? Audire et videor pios

errare per lucos, amoenae

quos et aquae subeunt, et aurae.

Me fabulosae Vulture in Appulo,

altricis extra limen Apuliae,

ludo fatigatumque somno

fronde nova puerum palumbes

texere: mirum quod foret omnibus,

quicumque celsae nidum Acherontiae

saltusque Bantinos et arvum

pingue tenent humilis Forenti,

ut tuto ab atris corpore viperis

dormirem et ursis, ut premerer sacra

lauroque collataque myrto,

non sine dis animosus infans.

Vester, Camenae, vester in arduos

tollor Sabinos, seu mihi frigidum

Praeneste, seu Tibur supinum,

seu liquidae placuere Baiae.

Vestris amicum fontibus et choris

non me Philippis versa acies retro,

devota non extinxit arbos,

nec Sicula Palinurus unda.

Utcumque mecum vos eritis, libens

insanientem navita Bosporum

tentabo, et urentes arenas

litoris Assyrii viator;

visam Britannos hospitibus feros,

et laetum equino sanguine Concanum;

visam pharetratos Gelonos

et Scythicum inviolatus amnem.

Vos Caesarem altum, militia simul

fessas cohortes reddidit oppidis,

finire quaerentem labores,

Pierio recreatis antro.

Vos lene consilium et datis, et dato

gaudetis almae. Scimus ut impios

Titanas immanemque turmam

fulmine sustulerit caduco,

qui terram inertem, qui mare temperat

ventosum, et urbes regnaque tristia,

divosque mortalesque turbas

imperio regit unus aequo.

Magnum illa terrorem intulerat Iovi

fidens iuventus horrida brachiis,

fratresque tendentes opaco

Pelion imposuisse Olympo.

Sed quid Typhoeus et validus Mimas,

aut quid minaci Porphyrion statu,

quid Rhoetus, evulsisque truncis

Enceladus iaculator audax

contra sonantem Palladis aegida

possent ruentes? Hinc avidus stetit

Vulcanus, hinc matrona Iuno, et

numquam humeris positurus arcum,

qui rore puro Castaliae lavit

crines solutos, qui Lyciae tenet

dumeta natalemque silvam,

Delius et Patareus Apollo.

Vis consili expers mole ruit sua:

vim temperatam di quoque provehunt

in maius; idem odere vires

omne nefas animo moventes.

Testis mearum centimanus Gyas

sententiarum, notus et integrae

tentator Orion Dianae,

virginea domitus sagitta.

Iniecta monstris Terra dolet suis,

maeretque partus fulmine luridum

missos ad Orcum: nec peredit

impositam celer ignis Aetnam:

incontinentis nec Tityi iecur

relinquit ales, nequitiae additus

custos; amatorem trecentae

Pirithoum cohibent catenae.

Caelo tonantem credidimus Iovem

regnare: praesens divus habebitur

Augustus, adiectis Britannis

imperio, gravibusque Persis.

Milesne Crassi coniuge barbara

turpis maritus vixit? Et hostium,

pro Curia inversique mores!

Consenuit socerorum in arvis

sub rege Medo Marsus et Appulus,

Anciliorum et nominis et togae

oblitus, aeternaeque Vestae,

incolumi Iove et urbe Roma?

Hoc caverat mens provida Reguli,

dissentientis conditionibus

foedis, et exemplo trahenti

perniciem veniens in aevum,

si non periret immiserabilis

captiva pubes. «Signa ego Punicis

affixa delubris, et arma

militibus sine caede, - dixit -,

derepta vidi: vidi ego civium

retorta tergo brachia libero,

portasque non clausas, et arva

Marte coli populata nostro.

Auro repensus scilicet acrior

miles redibit? Flagitio additis

damnum. Neque amissos colores

lana refert medicata fuco;

nec vera virtus, cum semel excidit,

curat reponi deterioribus.

Si pugnat extricata densis

cerva plagis, erit ille fortis,

qui perfidis se credidit hostibus;

et Marte Poenos proteret altero,

qui lora restrictis lacertis

sensit iners, timuitque mortem.

Hic, unde vitam sumeret, inscius,

pacem duello miscuit. O pudor!

O magna Carthago, probrosis

altior Italiae ruinis!»

Fertur pudicae coniugis osculum,

parvosque natos, ut capitis minor,

ab se removisse, et virilem

torvus humi posuisse vultum:

donec labantes consilio Patres

firmaret auctor numquam alias dato,

interque maerentes amicos

egregius properaret exsul.

Atqui sciebat, quae sibi barbarus

tortor pararet: non aliter tamen

dimovit obstantes propinquos

et populum reditus morantem,

quam si clientum longa negotia,

diiudicata lite, relinqueret,

tendens Venafranos in agros

aut Lacedaemonium Tarentum.

Delicta maiorum immeritus lues,

Romane, donec templa refeceris

aedesque labentes deorum et

foeda nigro simulacra fumo.

Dis te minorem quod geris, imperas:

hinc omne principium, huc refer exitum.

Di multa neglecti dederunt

Hesperiae mala luctuosae.

Iam bis Monaeses et Pacori manus

non auspicatos contudit impetus

nostros, et, adiecisse praedam

torquibus exiguis, renidet.

Paene occupatam seditionibus

delevit Urbem Dacus et Aethiops,

hic classe formidatus, ille

missilibus melior sagittis.

Fecunda culpae saecula nuptias

primum inquinavere et genus et domos:

hoc fonte derivata clades

in patriam populumque fluxit.

Motus doceri gaudet Ionicos

matura virgo, et fingitur artibus

iam nunc, et incestos amores

de tenero meditatur ungui.

Mox iuniores quaerit adulteros

inter mariti vina; neque eligit,

cui donet impermissa raptim

gaudia, luminibus remotis:

sed iussa coram, non sine conscio

surgit marito, seu vocat institor,

seu navis Hispanae magister,

dedecorum pretiosus emptor.

Non his iuventus orta parentibus

infecit aequor sanguine Punico,

Pyrrhumque, et ingentem cecidit

Antiochum, Hannibalemque durum:

sed rusticorum mascula militum

proles, Sabellis docta ligonibus

versare glebas, et severae

matris ad arbitrium recisos

portare fustes, Sol ubi montium

mutaret umbras, et iuga demeret

bobus fatigatis, amicum

tempus agens abeunte curru.

Damnosa quid non imminuit dies?

Aetas parentum, peior avis, tulit

nos nequiores, mox daturos

progeniem vitiosiorem.

Quid fles, Asterie, quem tibi candidi

primo restituent vere Favonii,

Thyna merce beatum,

constantis iuvenem fide,

Gygen? Ille, Notis actus ad Oricum

post insana Caprae sidera, frigidas

noctes non sine multis

insomnis lacrimis agit.

Atqui sollicitae nuntius hospitae,

suspirare Chloen et miseram tuis

dicens ignibus uri,

tentat mille vafer modis.

Ut Proetum mulier perfida credulum

falsis impulerit criminibus, nimis

casto Bellerophonti

maturare necem, refert.

Narrat paene datum Pelea Tartaro,

Magnessam Hippolyten dum fugit abstinens,

et peccare docentes

fallax historias movet,

frustra: nam scopulis surdior Icari

voces audit adhuc integer. At, tibi

ne vicinus Enipeus

plus iusto placeat, cave:

quamvis non alius flectere equum sciens

aeque conspicitur gramine Martio,

nec quisquam citus aeque

Tusco denatat alveo.

Prima nocte domum claude; neque in vias

sub cantu querulae despice tibiae;

et te saepe vocanti

duram, difficilis mane.

Martiis caelebs quid agam kalendis,

quid velint flores et acerra turis

plena miraris positusque carbo in

caespite vivo,

docte sermones utriusque linguae?

Voveram dulces epulas et album

Libero caprum prope funeratus

arboris ictu.

Hic dies anno redeunte festus

corticem astrictum pice demovebit

amphorae fumum bibere institutae

consule Tullo.

Sume, Maecenas, cyathos amici

sospitis centum, et vigiles lucernas

perfer in lucem: procul omnis esto

clamor et ira.

Mitte civiles super urbe curas:

occidit Daci Cotisonis agmen,

Medus infestus sibi luctuosis

dissidet armis;

servit Hispanae vetus hostis orae

Cantaber, sera dominus catena,

iam Scythiae laxo meditantur arcu

cedere campis.

Neglegens ne qua populus laboret,

parce privatus nimium cavere et

dona praesentis cape laetus horae:

linque severa.

HORATIUS.

Donec gratus eram tibi,

nec quisquam potior brachia candidae

cervici iuvenis dabat,

Persarum vigui rege beatior.

LYDIA.

Donec non alia magis

arsisti, neque erat Lydia post Chloen,

multi Lydia nominis

Romana vigui clarior Ilia.

HO. Me nunc Thressa Chloe regit,

dulces docta modos, et citharae sciens;

pro qua non metuam mori,

si parcent animae fata superstiti.

LY. Me torret face mutua

Thurini Calais filius Ornyti;

pro quo bis patiar mori,

si parcent puero fata superstiti.

HO. Quid si prisca venit Venus,

diductosque iugo cogit aeneo?

Si flava excutitur Chloe,

reiectaeque patet ianua Lydiae?

LY. Quamquam sidere pulchrior

ille est, tu levior cortice, et improbo

iracundior Hadria;

tecum vivere amem, tecum obeam libens.

Extremum Tanain si biberes, Lyce

saevo nupta viro, me tamen asperas

porrectum ante fores obicere incolis

plorares Aquilonibus.

Audis quo strepitu ianua, quo nemus

inter pulchra satum tecta remugiat

ventis? Et positas ut glaciet nives

puro numine Iuppiter?

Ingratam Veneri pone superbiam,

ne currente retro, funis eat, rota.

Non te Penelopen difficilem Procis

Tyrrhenus genuit parens.

O, quamvis neque te munera, nec preces,

nec tinctus viola pallor amantium,

nec te vir Pieria pelice saucius

curvat, supplicibus tuis

parcas, nec rigida mollior aesculo,

nec Mauris animum mitior anguibus!

Non hoc semper erit liminis aut aquae

caelestis patiens latus.

Mercuri, (nam te docilis magistro

movit Amphion lapides canendo)

tuque, testudo, resonare septem

callida nervis,

nec loquax olim neque grata, nunc et

divitum mensis et amica templis;

dic modos, Lyde quibus obstinatas

applicet aures;

quae, velut latis equa trima campis

ludit exsultim, metuitque tangi,

nuptiarum expers et adhuc protervo

cruda marito.

Tu potes tigres comitesque silvas

ducere, et rivos celeres morari.

Cessit immanis tibi blandienti

ianitor aulae,

Cerberus; quamvis furiale centum

muniant angues caput eius, atque

spiritus taeter saniesque manet

ore trilingui.

Quin et Ixion Tityosque vultu

risit invito; stetit urna paulum

sicca, dum grato Danai puellas

carmine mulces.

Audiat Lyde scelus atque notas

virginum poenas, et inane lymphae

dolium fundo pereuntis imo,

seraque fata,

quae manent culpas etiam sub Orco.

Impiae nam, (quid potuere maius?)

impiae sponsos potuere duro

perdere ferro.

Una de multis, face nuptiali

digna, periurum fuit in parentem

splendide mendax et in omne virgo

nobilis aevum:

"Surge", quae dixit iuveni marito,

"surge, ne longus tibi somnus, unde

non times, detur; socerum et scelestas

falle sorores,

quae, velut nactae vitulos leaenae,

singulos, eheu, lacerant. Ego, illis

mollior, nec te feriam neque intra

claustra tenebo.

Me pater saevis oneret catenis,

quod viro clemens misero peperci;

me vel extremos Numidarum in agros

classe releget.

I, pedes quo te rapiunt et aurae,

dum favet nox et Venus: i secundo

omine, et nostri memorem sepulcro

scalpe querelam".

Miserarum est, neque amori dare ludum, neque dulci

mala vino lavere, aut exanimari metuentes

patruae verbera linguae.

Tibi qualum Cythereae puer ales, tibi telas

operosaeque Minervae studium aufert, Neobule,

Liparaei nitor Hebri,

simul unctos Tiberinis humeros lavit in undis,

eques ipso melior Bellerophonte neque pugno

neque segni pede victus,

catus idem per apertum fugientes agitato

grege cervos iaculari, et celer arto latitantem

fruticeto excipere aprum.

O fons Bandusiae, splendidior vitro,

dulci digne mero, non sine floribus,

cras donaberis haedo,

cui frons turgida cornibus

primis et Venerem et proelia destinat.

Frustra: nam gelidos inficiet tibi

rubro sanguine rivos

lascivi suboles gregis.

Te flagrantis atrox hora Caniculae

nescit tangere, tu frigus amabile

fessis vomere tauris

praebes et pecori vago.

Fies nobilium tu quoque fontium,

me dicente cavis impositam ilicem

saxis, unde loquaces

lymphae desiliunt tuae.

Herculis ritu modo dictus, o plebs,

morte venalem petiisse laurum,

Caesar Hispana repetit Penates

victor ab ora.

Unico gaudens mulier marito

prodeat, iustis operata divis,

et soror clari ducis, et decorae

supplice vitta

virginum matres iuvenumque nuper

sospitum. Vos, o pueri et puellae

iam virum expertae, male | ominatis

parcite verbis.

Hic dies vere mihi festus atras

eximet curas: ego nec tumultum

nec mori per vim metuam, tenente

Caesare terras.

I, pete unguentum, puer, et coronas

et cadum Marsi memorem duelli,

Spartacum siqua potuit vagantem

fallere testa.

Dic et argutae properet Neaerae

murreum nodo cohibere crinem;

si per invisum mora ianitorem

fiet, abito.

Lenit albescens animos capillus

litium et rixae cupidos protervae;

non ego hoc ferrem calidus iuventa,

consule Planco.

Uxor pauperis Ibyci,

tandem nequitiae fige modum tuae

famosisque laboribus:

maturo propior desine funeri

inter ludere virgines,

et stellis nebulam spargere candidis.

Non, si quid Pholoen satis,

et te, Chlori, decet: filia rectius

expugnat iuvenum domos,

pulso Thyias uti concita tympano.

Illam cogit amor Nothi

lascivae similem ludere capreae:

te lanae prope nobilem

tonsae Luceriam, non citharae, decent,

nec flos purpureus rosae;

nec poti, vetulam, faece tenus cadi.

Inclusam Danaen turris ahenea

robustaeque fores et vigilum canum

tristes excubiae munierant satis

nocturnis ab adulteris,

si non Acrisium, virginis abditae

custodem pavidum, Iuppiter et Venus

risissent: fore enim tutum iter et patens

converso in pretium deo.

Aurum per medios ire satellites,

et perrumpere amat saxa, potentius

ictu fulmineo. Concidit auguris

Argivi domus, ob lucrum

demersa exitio: diffidit urbium

portas vir Macedo, et subruit aemulos

reges muneribus: munera navium

saevos illaqueant duces.

Crescentem sequitur cura pecuniam

maiorumque fames. Iure perhorrui

late conspicuum tollere verticem,

Maecenas, equitum decus.

Quanto quisque sibi plura negaverit,

ab dis plura feret. Nil cupientium

nudus castra peto, et transfuga divitum

partes linquere gestio;

contemptae dominus splendidior rei,

quam si, quidquid arat impiger Appulus,

occultare meis dicerer horreis,

magnas inter opes inops.

Purae rivus aquae, silvaque iugerum

paucorum, et segetis certa fides meae,

fulgentem imperio fertilis Africae

fallit sorte beatior.

Quamquam nec Calabrae mella ferunt apes,

nec Laestrygonia Bacchus in amphora

languescit mihi, nec pinguia Gallicis

crescunt vellera pascuis:

importuna tamen pauperies abest;

nec, si plura velim, tu dare deneges.

Contracto melius parva cupidine

vectigalia porrigam,

quam si Mygdoniis regnum Alyattei

campis continuem. Multa petentibus

desunt multa. Bene est, cui deus obtulit

parca, quod satis est, manu.

Aeli, vetusto nobilis ab Lamo, -

quando et priores hinc Lamias ferunt

denominatos, et nepotum

per memores genus omne fastos

auctore ab illo ducit originem,

qui Formiarum moenia dicitur

princeps et innantem Maricae

litoribus tenuisse Lirim,

late tyrannus; - cras foliis nemus

multis et alga litus inutili

demissa tempestas ab Euro

sternet, aquae nisi fallit augur

annosa cornix. Dum potes, aridum

compone lignum: cras Genium mero

curabis et porco bimestri,

cum famulis operum solutis.

Faune, nympharum fugientum amator,

per meos fines et aprica rura

lenis incedas, abeasque parvis

aequus alumnis;

si tener pleno cadit haedus anno,

larga nec desunt Veneris sodali

vina craterae, vetus ara multo

fumat odore.

Ludit herboso pecus omne campo,

cum tibi Nonae redeunt Decembres:

festus in pratis vacat otioso

cum bove pagus:

inter audaces lupus errat agnos:

spargit agrestes tibi silva frondes:

gaudet invisam pepulisse fossor

ter pede terram.

Quantum distet ab Inacho

Codrus, pro patria non timidus mori,

narras, et genus Aeaci,

et pugnata sacro bella sub Ilio:

quo Chium pretio cadum

mercemur, quis aquam temperet ignibus,

quo praebente domum, et quota

Pelignis caream frigoribus, taces.

Da Lunae propere novae,

da Noctis mediae, da, puer, auguris

Murenae: tribus aut novem

miscentur cyathis pocula commodis.

Qui Musas amat impares,

ternos ter cyathos attonitus petet

vates: tres prohibet supra,

rixarum metuens, tangere Gratia,

nudis iuncta sororibus.

Insanire iuvat: cur Berecyntiae

cessant flamina tibiae?

Cur pendet tacita fistula cum lyra?

Parcentes ego dexteras

odi: sparge rosas: audiat invidus

dementem strepitum Lycus,

et vicina seni non habilis Lyco.

Spissa te nitidum coma,

puro te similem, Telephe, Vespero,

tempestiva petit Rhode:

me lentus Glycerae torret amor meae.

Non vides, quanto moveas periclo,

Pyrrhe, Gaetulae catulos leaenae?

Dura post paulo fugies inaudax

proelia raptor,

cum per obstantes iuvenum catervas

ibit insignem repetens Nearchum:

grande certamen, tibi praeda cedat

maior, an illi.

Interim, dum tu celeres sagittas

promis, haec dentes acuit timendos:

arbiter pugnae posuisse nudo

sub pede palmam

fertur, et leni recreare vento

sparsum odoratis humerum capillis,

qualis aut Nireus fuit, aut aquosa

raptus ab Ida.

O nata mecum consule Manlio,

seu tu querelas, sive geris iocos,

seu rixam et insanos amores,

seu facilem, pia testa, somnum,

quocumque lectum nomine Massicum

servas, moveri digna bono die,

descende, Corvino iubente,

promere languidiora vina.

Non ille, quamquam Socraticis madet

sermonibus, te negliget horridus.

Narratur et prisci Catonis

saepe mero caluisse virtus.

Tu lene tormentum ingenio admoves

plerumque duro: tu sapientium

curas et arcanum iocoso

consilium retegis Lyaeo:

tu spem reducis mentibus anxiis

viresque, et addis cornua pauperi,

post te neque iratos trementi

regum apices neque militum arma.

Te Liber, et, si laeta aderit, Venus,

segnesque nodum solvere Gratiae,

vivaeque producent lucernae,

dum rediens fugat astra Phoebus.

Montium custos nemorumque, Virgo,

quae laborantes utero puellas

ter vocata audis, adimisque leto,

diva triformis;

imminens villae tua pinus esto,

quam per exactos ego laetus annos

verris obliquum meditantis ictum

sanguine donem.

Caelo supinas si tuleris manus

nascente Luna, rustica Phidyle,

si ture placaris et horna

fruge Lares, avidaque porca,

nec pestilentem sentiet Africum

fecunda vitis, nec sterilem seges

robiginem, aut dulces alumni

pomifero grave tempus anno.

Nam quae nivali pascitur Algido

devota, quercus inter et ilices,

aut crescit Albanis in herbis,

victima, Pontificum secures

cervice tinget. Te nihil attinet

tentare multa caede bidentium

parvos coronantem marino

rore deos fragilique myrto.

Immunis aram si tetigit manus,

non sumptuosa blandior hostia

mollivit aversos Penates

farre pio et saliente mica.

Intactis opulentior

thesauris Arabum et divitis Indiae,

caementis licet occupes

Tyrrhenum omne tuis et mare Apulicum;

si figit adamantinos

summis verticibus dira Necessitas

clavos, non animum metu,

non mortis laqueis expedies caput.

Campestres melius Scythae,

quorum plaustra vagas rite trahunt domos,

vivunt, et rigidi Getae,

immetata quibus iugera liberas

fruges et Cererem ferunt,

nec cultura placet longior annua,

defunctumque laboribus

aequali recreat sorte vicarius.

Illic matre carentibus

privignis mulier temperat innocens,

nec dotata regit virum

coniunx, nec nitido fidit adultero.

Dos est magna parentium

virtus, et metuens alterius viri

certo foedere castitas,

et peccare nefas, aut pretium mori.

O quisquis volet impias

caedes et rabiem tollere civicam,

si quaeret Pater urbium

subscribi statuis, indomitam audeat

refrenare licentiam,

clarus postgenitis; quatenus, heu nefas,

virtutem incolumem odimus,

sublatam ex oculis quaerimus, invidi.

Quid tristes querimoniae,

si non supplicio culpa reciditur?

Quid leges sine moribus

vanae proficiunt? Si neque fervidis

pars inclusa caloribus

mundi, nec Boreae finitimum latus,

durataeque solo nives

mercatorem abigunt? Horrida callidi

vincunt aequora navitae?

Magnum pauperies opprobrium iubet

quidvis et facere et pati,

virtutisque viam deserit arduae.

Vel nos in Capitolium,

quo clamor vocat et turba faventium,

vel nos in mare proximum

gemmas et lapides aurum et inutile,

summi materiem mali,

mittamus, scelerum si bene paenitet.

Eradenda cupidinis

pravi sunt elementa; et tenerae nimis

mentes asperioribus

formandae studiis. Nescit equo rudis

haerere ingenuus puer,

venarique timet, ludere doctior,

seu Graeco iubeas trocho,

seu malis vetita legibus alea;

cum periura patris fides

consortem socium fallat et hospitem,

indignoque pecuniam

heredi properet. Scilicet improbae

crescunt divitiae: tamen

curtae nescio quid semper abest rei.

Quo me, Bacche, rapis tui

plenum? Quae nemora aut quos agor in specus,

velox mente nova? Quibus

antris egregii Caesaris audiar

aeternum meditans decus

stellis inserere et consilio Iovis?

Dicam insigne, recens, adhuc

indictum ore alio. Non secus in iugis

exsomnis stupet Euhias,

Hebrum prospiciens et nive candidam

Thracen ac pede barbaro

lustratam Rhodopen, ut mihi devio

ripas et vacuum nemus

mirari libet. O Naiadum potens

Baccharumque valentium

proceras manibus vertere fraxinos,

nil parvum aut humili modo,

nil mortale loquar. Dulce periculum est,

o Lenaee, sequi deum

cingentem viridi tempora pampino.

Vixi puellis nuper idoneus,

et militavi non sine gloria:

nunc arma defunctumque bello

barbiton hic paries habebit,

laevum marinae qui Veneris latus

custodit. Hic hic ponite lucida

funalia et vectes et arcus

oppositis foribus minaces.

O quae beatam, diva, tenes Cyprum et

Memphin carentem Sithonia nive,

regina, sublimi flagello

tange Chloen semel arrogantem.

Impios parrae recinentis omen

ducat et praegnans canis, aut ab agro

rava decurrens lupa Lanuvino

fetaque vulpes;

rumpat et serpens iter institutum,

si per obliquum, similis sagittae,

terruit mannos. Ego cui timebo,

providus auspex,

antequam stantes repetat paludes

imbrium divina avis imminentum,

oscinem corvum prece suscitabo

solis ab ortu.

Sis licet felix, ubicumque mavis,

et memor nostri, Galatea, vivas;

teque nec laevus vetet ire picus,

nec vaga cornix.

Sed vides quanto trepidet tumultu

pronus Orion. Ego, quid sit ater

Hadriae, novi, sinus, et quid albus

peccet Iapyx.

Hostium uxores puerique caecos

sentiant motus orientis Austri, et

aequoris nigri fremitum, et trementes

verbere ripas.

Sic et Europe niveum doloso

credidit tauro latus, et scatentem

belluis pontum mediasque fraudes

palluit audax.

Nuper in pratis studiosa florum et

debitae Nymphis opifex coronae,

nocte sublustri nihil astra praeter

vidit et undas.

Quae simul centum tetigit potentem

oppidis Creten: «Pater! O relictum

filiae nomen! Pietasque, - dixit -,

victa furore!

Unde? Quo veni? Levis una mors est

virginum culpae. Vigilansne ploro

turpe commissum? An vitiis carentem

ludit imago

vana, quae porta fugiens eburna

somnium ducit? Meliusne fluctus

ire per longos fuit, an recentes

carpere flores?

Si quis infamem mihi nunc iuvencum

dedat iratae, lacerare ferro et

frangere enitar modo multum amati

cornua monstri.

Impudens liqui patrios Penates;

impudens Orcum moror! O deorum

si quis haec audis, utinam inter errem

nuda leones!

Antequam turpis macies decentes

occupet malas, teneraeque sucus

defluat praedae, speciosa quaero

pascere tigres.

Vilis Europe, pater urget absens,

quid mori cesses? Potes hac ab orno

pendulum zona bene te secuta

laedere collum:

sive te rupes et acuta leto

saxa delectant, age, te procellae

crede veloci: nisi herile mavis

carpere pensum,

regius sanguis, dominaeque tradi

barbarae paelex.» Aderat querenti

perfidum ridens Venus et remisso

filius arcu:

mox, ubi lusit satis: «Abstineto,

- dixit -, irarum calidaeque rixae,

cum tibi invisus laceranda reddet

cornua taurus.

Uxor invicti Iovis esse nescis;

mitte singultus: bene ferre magnam

disce fortunam. Tua sectus orbis

nomina ducet.»

Festo quid potius die

Neptuni faciam? Prome reconditum,

Lyde, strenua Caecubum,

munitaeque adhibe vim sapientiae.

Inclinare meridiem

sentis, ac, veluti stet volucris dies,

parcis deripere horreo

cessantem Bibuli consulis amphoram.

Nos cantabimus invicem

Neptunum et virides Nereidum comas:

tu curva recines lyra

Latonam et celeris spicula Cynthiae:

summo carmine, quae Cnidon

fulgentesque tenet Cycladas, et Paphon

iunctis visit oloribus.

Dicetur merita Nox quoque nenia.

Tyrrhena regum progenies, tibi

non ante verso lene merum cado,

cum flore, Maecenas, rosarum, et

pressa tuis balanus capillis

iamdudum apud me est. Eripe te morae,

ne semper udum Tibur et Aesulae

declive contempleris arvum, et

Telegoni iuga parricidae.

Fastidiosam desere copiam et

molem propinquam nubibus arduis:

omitte mirari beatae

fumum et opes strepitumque Romae.

Plerumque gratae divitibus vices,

mundaeque parvo sub lare pauperum

coenae, sine aulaeis et ostro,

sollicitam explicuere frontem.

Iam clarus occultum Andromedae pater

ostendit ignem: iam Procyon furit

et stella vesani Leonis,

sole dies referente siccos.

Iam pastor umbras cum grege languido

rivumque fessus quaerit et horridi

dumeta Silvani; caretque

ripa vagis taciturna ventis.

Tu, civitatem quis deceat status,

curas, et Urbi sollicitus times,

quid Seres et regnata Cyro

Bactra parent, Tanaisque discors.

Prudens futuri temporis exitum

caliginosa nocte premit deus;

ridetque, si mortalis ultra

fas trepidat. Quod adest, memento

componere aequus: cetera fluminis

ritu feruntur, nunc medio alveo

cum pace delabentis Etruscum

in mare, nunc lapides adesos

stirpesque raptas et pecus et domos

volventis una, non sine montium

clamore vicinaeque silvae,

cum fera diluvies quietos

irritat amnes. Ille potens sui

laetusque deget, cui licet in diem

dixisse: «Vixi!». Cras vel atra

nube polum Pater occupato,

vel sole puro: non tamen irritum,

quodcumque retro est, efficiet; neque

diffinget infectumque reddet,

quod fugiens semel hora vexit.

Fortuna saevo laeta negotio, et

ludum insolentem ludere pertinax,

transmutat incertos honores,

nunc mihi, nunc alii benigna.

Laudo manentem: si celeres quatit

pennas, resigno quae dedit, et mea

virtute me involvo, probamque

pauperiem sine dote quaero.

Non est meum, si mugiat Africis

malus procellis, ad miseras preces

decurrere, et votis pacisci,

ne Cypriae Tyriaeque merces

addant avaro divitias mari.

Tunc me, biremis praesidio scaphae

tutum, per Aegaeos tumultus

aura feret geminusque Pollux.

Exegi monumentum aere perennius

regalique situ pyramidum altius,

quod non imber edax, non Aquilo impotens

possit diruere aut innumerabilis

annorum series et fuga temporum.

Non omnis moriar multaque pars mei

vitabit Libitinam: usque ego postera

crescam laude recens, dum Capitolium

scandet cum tacita virgine Pontifex.

Dicar qua violens obstrepit Aufidus

et qua pauper aquae Daunus agrestium

regnavit populorum, ex humili potens,

princeps Aeolium carmen ad Italos

deduxisse modos. Sume superbiam

quaesitam meritis et mihi Delphica

lauro cinge volens, Melpomene, comam.

Ŏdī prŏfānūm vūlgŭs ĕt ārcĕō:

făvētĕ līnguīs: cārmĭnă nōn prĭūs

aūdītă Mūsārūm săcērdōs

vīrgĭnĭbūs pŭĕrīsquĕ cāntō.

Rēgūm tĭmēndōrum īn prŏprĭōs grĕgēs,

rēgēs ĭn īpsōs īmpĕrĭum ēst Iŏvīs,

clārī Gĭgāntēō trĭūmphō,

cūnctă sŭpērcĭlĭō mŏvēntīs.

Ēst ūt vĭrō vīr lātĭŭs ōrdĭnēt

ārbūstă sūlcīs; hīc gĕnĕrōsĭōr

dēscēndăt īn Cāmpūm pĕtītōr,

mōrĭbŭs hīc mĕlĭōrquĕ fāmā

cōntēndăt; īllī tūrbă clĭēntĭūm

sīt māiŏr: aēquā lēgĕ nĕcēssĭtās

sōrtītŭr īnsīgnēs ĕt īmōs;

ōmnĕ căpāx mŏvĕt ūrnă nōmēn.

Dēstrīctŭs ēnsīs cuī sŭpĕr īmpĭā

cērvīcĕ pēndēt, nōn Sĭcŭlaē dăpēs

dūlcem ēlăbōrābūnt săpōrēm,

nōn ăvĭūm cĭthăraēquĕ cāntūs

sōmnūm rĕdūcēnt. Sōmnŭs ăgrēstĭūm

lēnīs vĭrōrūm nōn hŭmĭlēs dŏmōs

fāstīdĭt ūmbrōsāmquĕ rīpām,

nōn Zĕphўrīs ăgĭtātă Tēmpē.

Dēsīdĕrāntēm quōd sătĭs ēst, nĕquĕ

tŭmūltŭōsūm sōllĭcĭtāt mărē,

nēc saēvŭs Ārctūrī cădēntīs

īmpĕtŭs aūt ŏrĭēntĭs Hoēdī:

nōn vērbĕrātaē grāndĭnĕ vīnĕaē,

fūndūsquĕ mēndāx, ārbŏrĕ nūnc ăquās

cūlpāntĕ, nūnc tōrrēntĭa āgrōs

sīdĕră, nūnc hĭĕmēs ĭnīquās.

Cōntrāctă pīscēs aēquŏră sēntĭūnt

iāctīs ĭn āltūm mōlĭbŭs: hūc frĕquēns

caēmēntă dēmīttīt rĕdēmptōr

cūm fămŭlīs, dŏmĭnūsquĕ tērraē

fāstīdĭōsūs: sēd Tĭmŏr ēt Mĭnaē

scāndūnt ĕōdēm, quō dŏmĭnūs; nĕquĕ

dēcēdĭt aērātā trĭrēmi, ēt

pōst ĕquĭtēm sĕdĕt, ātră Cūră.

Quōd sī dŏlēntēm nēc Phrўgĭūs lăpīs

nēc pūrpŭrārūm sīdĕrĕ clārĭōr

dēlēnĭt ūsūs, nēc Fălērnă

vītĭs, Ăchaēmĕnĭūmquĕ cōstūm;

cūr īnvĭdēndīs pōstĭbŭs ēt nŏvō

sūblīmĕ rītū mōlĭăr ātrĭūm?

Cūr vāllĕ pērmūtēm Săbīnā

dīvĭtĭās ŏpĕrōsĭōrēs?

Āngūstam ămīcē paūpĕrĭēm pătī

rōbūstŭs ācrī mīlĭtĭā pŭēr

cōndīscăt, ēt Pārthōs fĕrōcēs

vēxĕt ĕquēs mĕtŭēndŭs hāstā,

vītāmquĕ sūb dīvo ēt trĕpĭdīs ăgāt

īn rēbŭs. Īllum ēx moēnĭbŭs hōstĭcīs

mātrōnă bēllāntīs tўrānnī

prōspĭcĭēns ĕt ădūltă vīrgō,

sūspīrĕt: ēheū! Nē rŭdĭs āgmĭnūm

spōnsūs lăcēssāt rēgĭŭs āspĕrūm

tāctū lĕōnēm, quēm crŭēntă

pēr mĕdĭās răpĭt īră caēdēs.

Dūlce ēt dĕcōrum ēst prō pătrĭā mŏrī.

Mōrs ēt fŭgācēm pērsĕquĭtūr vĭrūm,

nēc pārcĭt īmbēllīs iŭvēntaē

pōplĭtĭbūs tĭmĭdōquĕ tērgō.

Vīrtūs, rĕpūlsaē nēscĭă sōrdĭdaē,

īntāmĭnātīs fūlgĕt hŏnōrĭbūs,

nēc sūmĭt aūt pōnīt sĕcūrēs

ārbĭtrĭō pŏpŭlārĭs aūraē.

Vīrtūs, rĕclūdēns īmmĕrĭtīs mŏrī

caēlūm, nĕgātā tēntăt ĭtēr vĭā;

coētūsquĕ vūlgārēs ĕt ūdām

spērnĭt hŭmūm fŭgĭēntĕ pēnnā.

Ēst ēt fĭdēlī tūtă sĭlēntĭō

mērcēs. Vĕtābō, quī Cĕrĕrīs săcrūm

vūlgārĭt ārcānaē, sŭb īsdēm

sīt trăbĭbūs, frăgĭlēmvĕ mēcūm

sōlvāt phăsēlōn. Saēpĕ Dĭēspĭtēr

nēglēctŭs īncēsto āddĭdĭt īntĕgrūm.

Rāro āntĕcēdēntēm scĕlēstūm

dēsĕrŭīt pĕdĕ poēnă claūdō.

Iūstum āc tĕnācēm prōpŏsĭtī vĭrūm

nōn cīvĭum ārdōr prāvă iŭbēntĭūm,

nōn vūltŭs īnstāntīs tўrānnī

mēntĕ quătīt sŏlĭdā, nĕque Aūstēr,

dūx īnquĭētī tūrbĭdŭs Hādrĭaē,

nēc fūlmĭnāntīs māgnă mănūs Iŏvīs.

Sī frāctŭs īllābātŭr ōrbīs,

īmpăvĭdūm fĕrĭēnt rŭīnaē.

Hāc ārtĕ Pōllūx ēt văgŭs Hērcŭlēs

ēnīsŭs, ārcēs āttĭgĭt īgnĕās:

quōs īntĕr Aūgūstūs rĕcūmbēns

pūrpŭrĕō bĭbĕt ōrĕ nēctār.

Hāc tē mĕrēntēm, Bācchĕ pătēr, tŭaē

vēxērĕ tīgrēs, īndŏcĭlī iŭgūm

cōllō trăhēntēs. Hāc Quĭrīnūs

Mārtĭs ĕquīs Ăchĕrōntă fūgīt;

Grātum ēlŏcūtă cōnsĭlĭāntĭbūs

Iŭnōnĕ dīvīs: «Īlĭŏn, Īlĭōn

fātālĭs īncēstūsquĕ iūdēx

ēt mŭlĭēr pĕrĕgrīnă vērtīt

īn pūlvĕrem, ēx quō dēstĭtŭīt dĕōs

mērcēdĕ pāctā Lāŏmĕdōn, mĭhī

cāstaēquĕ dāmnātūm Mĭnērvaē

cūm pŏpŭlo ēt dŭcĕ fraūdŏlēntō.

Iām nēc Lăcaēnaē splēndĕt ădūltĕraē

fāmōsŭs hōspēs, nēc Prĭămī dŏmūs

pēriūră pūgnăcēs Ăchīvōs

Hēctŏrĕīs ŏpĭbūs rĕfrīngīt;

nōstrīsquĕ dūctūm sēdĭtĭōnĭbūs

bēllūm rĕsēdīt. Prōtĭnŭs ēt grăvēs

īrās ĕt īnvīsūm nĕpōtēm,

Trōĭă quēm pĕpĕrīt săcērdōs,

Mārtī rĕdōnābo. Īllum ĕgŏ lūcĭdās

ĭnīrĕ sēdēs, dūcĕrĕ nēctărīs

sūccōs, ĕt ādscrībī quĭētīs

ōrdĭnĭbūs pătĭār dĕōrūm.

Dūm lōngŭs īntēr saēvĭăt Īlĭōn

Rōmāmquĕ pōntūs, quālĭbĕt ēxsŭlēs

īn pārtĕ rēgnāntō bĕātī:

dūm Prĭămī Părĭdīsquĕ būstō

īnsūltĕt ārmēntum, ēt cătŭlōs fĕraē

cēlēnt ĭnūltaē, stēt Căpĭtōlĭūm

fūlgēns, trĭūmphātīsquĕ pōssīt

Rōmă fĕrōx dărĕ iūră Mēdīs.

Hōrrēndă lātē nōmĕn ĭn ūltĭmās

ēxtēndăt ōrās, quā mĕdĭūs lĭquōr

sēcērnĭt Eūrōpēn ăb Āfrō,

quā tŭmĭdūs rĭgăt ārvă Nīlūs:

aūrum īrrĕpērtum, ēt sīc mĕlĭūs sĭtūm,

cūm tērră cēlāt, spērnĕrĕ fōrtĭōr,

quām cōgĕre, hūmānōs ĭn ūsūs

ōmnĕ săcrūm răpĭēntĕ dēxtrā.

Quīcūmquĕ mūndō tērmĭnŭs ōbstĭtīt,

hūnc tāngăt ārmīs, vīsĕrĕ gēstĭēns,

quā pārtĕ dēbācchēntŭr īgnēs,

quā nĕbŭlaē plŭvĭīquĕ rōrēs.

Sēd bēllĭcōsīs fātă Quĭrītĭbūs

hāc lēgĕ dīcō: nē, nĭmĭūm pĭī

rēbūsquĕ fīdēntēs, ăvītaē

tēctă vĕlīnt rĕpărārĕ Troīaē.

Troīaē rĕnāscēns ālĭtĕ lūgŭbrī

fōrtūnă trīstī clāde ĭtĕrābĭtūr,

dūcēntĕ vīctrīcēs cătērvās

cōniŭgĕ mē Iŏvĭs ēt sŏrōrē.

Tēr sī rĕsūrgāt mūrŭs ăhēnĕūs

aūctōrĕ Phoēbō, tēr pĕrĕāt mĕīs

ēxcīsŭs Ārgīvīs, tĕr ūxōr

cāptă vĭrūm pŭĕrōsquĕ plōrēt.»

Nōn haēc iŏcōsaē cōnvĕnĭūnt lўraē.

Quō, Mūsă, tēndīs? Dēsĭnĕ pērvĭcāx

rĕfērrĕ sērmōnēs dĕōrum ēt

māgnă mŏdīs tĕnŭārĕ pārvīs.

Dēscēndĕ caēlo ēt dīc ăgĕ tībĭā,

rēgīnă lōngūm Cāllĭŏpē mĕlōs,

seū vōcĕ nūnc māvīs ăcūtā,

seū fĭdĭbūs cĭthărāquĕ Phoēbī.

Aūdīstĭs? Ān mē lūdĭt ămābĭlīs

īnsānĭa? Aūdīre ēt vĭdĕōr pĭōs

ērrārĕ pēr lūcōs, ămoēnaē

quōs ĕt ăquaē sŭbĕūnt, ĕt aūraē.

Mē fābŭlōsaē Vūltŭre ĭn Āppŭlō,

āltrīcĭs ēxtrā līmĕn Ăpūlĭaē,

lūdō fătīgātūmquĕ sōmnō

frōndĕ nŏvā pŭĕrūm pălūmbēs

tēxērĕ: mīrūm quōd fŏrĕt ōmnĭbūs,

quīcūmquĕ cēlsaē nīdum Ăchĕrōntĭaē

sāltūsquĕ Bāntīnōs ĕt ārvūm

pīnguĕ tĕnēnt hŭmĭlīs Fŏrēntī,

ūt tūto ăb ātrīs cōrpŏrĕ vīpĕrīs

dōrmīrem ĕt ūrsīs, ūt prĕmĕrēr săcrā

laūrōquĕ cōllātāquĕ mŷrtō,

nōn sĭnĕ dīs ănĭmōsŭs īnfāns.

Vēstēr, Cămēnaē, vēstĕr ĭn ārdŭōs

tōllōr Săbīnōs, seū mĭhĭ frīgĭdūm

Praēnēstĕ, seū Tībūr sŭpīnūm,

seū lĭquĭdaē plăcŭērĕ Baīaē.

Vēstrīs ămīcūm fōntĭbŭs ēt chŏrīs

nōn mē Phĭlīppīs vērsa ăcĭēs rĕtrō,

dēvōtă nōn ēxtīnxĭt ārbōs,

nēc Sĭcŭlā Pălĭnūrŭs ūndā.

Ūtcūmquĕ mēcūm vōs ĕrĭtīs, lĭbēns

īnsānĭēntēm nāvĭtă Bōspŏrūm

tēntābo, ĕt ūrēntēs ărēnās

lītŏrĭs Āssўrĭī vĭātōr;

vīsām Brĭtānnōs hōspĭtĭbūs fĕrōs,

ēt laētum ĕquīnō sānguĭnĕ Cōncănūm;

vīsām phărētrātōs Gĕlōnōs

ēt Scўthĭcum īnvĭŏlātŭs āmnēm.

Vōs Caēsărem āltūm, mīlĭtĭā sĭmūl

fēssās cŏhōrtēs rēddĭdĭt ōppĭdīs,

fīnīrĕ quaērēntēm lăbōrēs,

Pīĕrĭō rĕcrĕātĭs āntrō.

Vōs lēnĕ cōnsĭlĭum ēt dătĭs, ēt dătō

gaūdētĭs ālmaē. Scīmŭs ŭt īmpĭōs

Tītānăs īmmānēmquĕ tūrmām

fūlmĭnĕ sūstŭlĕrīt cădūcō,

quī tērram ĭnērtēm, quī mărĕ tēmpĕrāt

vēntōsum, ĕt ūrbēs rēgnăquĕ trīstĭā,

dīvōsquĕ mōrtālēsquĕ tūrbās

īmpĕrĭō rĕgĭt ūnŭs aēquō.

Māgnum īllă tērrōrem īntŭlĕrāt Iŏvī

fīdēns iŭvēntūs hōrrĭdă brāchĭīs,

frātrēsquĕ tēndēntēs ŏpācō

Pēlĭŏn īmpŏsŭīsse Ŏlŷmpō.

Sēd quīd Tўphoēŭs ēt vălĭdūs Mĭmās,

aūt quīd mĭnācī Pōrphўrĭōn stătū,

quīd Rhoētŭs, ēvūlsīsquĕ trūncīs

Ēncĕlădūs iăcŭlātŏr aūdāx

cōntrā sŏnāntēm Pāllădĭs aēgĭdā

pōssēnt rŭēntēs? Hīnc ăvĭdūs stĕtīt

Vūlcānŭs, hīnc mātrōnă Iūno, ēt

nūmquam hŭmĕrīs pŏsĭtūrŭs ārcūm,

quī rōrĕ pūrō Cāstălĭaē lăvīt

crīnēs sŏlūtōs, quī Lўcĭaē tĕnēt

dūmētă nātālēmquĕ sīlvām,

Dēlĭŭs ēt Pătăreūs Ăpōllŏ.

Vīs cōnsĭli ēxpērs mōlĕ rŭīt sŭā:

vīm tēmpĕrātām dī quŏquĕ prōvĕhūnt

īn maīŭs; īdem ōdērĕ vīrēs

ōmnĕ nĕfās ănĭmō mŏvēntēs.

Tēstīs mĕārūm cēntĭmănūs Gўās

sēntēntĭārūm, nōtŭs ĕt īntĕgraē

tēntātŏr Ōrīōn Dĭānaē,

vīrgĭnĕā dŏmĭtūs săgīttā.

Īniēctă mōnstrīs Tērră dŏlēt sŭīs,

maērētquĕ pārtūs fūlmĭnĕ lūrĭdūm

mīssōs ăd Ōrcūm: nēc pĕrēdīt

īmpŏsĭtām cĕlĕr īgnĭs Aētnām:

īncōntĭnēntīs nēc Tĭtўī iĕcūr

rēlīnquĭt ālēs, nēquĭtĭae āddĭtūs

cūstōs; ămātōrēm trĕcēntaē

Pīrĭthŏūm cŏhĭbēnt cătēnaē.

Caēlō tŏnāntēm crēdĭdĭmūs Iŏvēm

rēgnārĕ: praēsēns dīvŭs hăbēbĭtūr

Aūgūstŭs, ādiēctīs Brĭtānnīs

īmpĕrĭō, grăvĭbūsquĕ Pērsīs.

Mīlēsnĕ Crāssī cōniŭgĕ bārbărā

tūrpīs mărītūs vīxĭt? Ĕt hōstĭūm,

prō Cūrĭa īnvērsīquĕ mōrēs!

Cōnsĕnŭīt sŏcĕrōrum ĭn ārvīs

sūb rēgĕ Mēdō Mārsŭs ĕt Āppŭlūs,

Āncīlĭōrum ēt nōmĭnĭs ēt tŏgaē

ōblītŭs, aētērnaēquĕ Vēstaē,

īncŏlŭmī Iŏve ĕt ūrbĕ Rōmā?

Hōc cāvĕrāt mēns prōvĭdă Rēgŭlī,

dīssēntĭēntīs cōndĭtĭōnĭbūs

foēdīs, ĕt ēxēmplō trăhēntī

pērnĭcĭēm vĕnĭēns ĭn aēvūm,

sī nōn pĕrīrēt īmmĭsĕrābĭlīs

cāptīvă pūbēs. «Sīgna ĕgŏ Pūnĭcīs

āffīxă dēlūbrīs, ĕt ārmā

mīlĭtĭbūs sĭnĕ caēdĕ, - dīxīt -,

dērēptă vīdī: vīdi ĕgŏ cīvĭūm

rĕtōrtă tērgō brāchĭă lībĕrō,

pōrtāsquĕ nōn claūsās, ĕt ārvă

Mārtĕ cŏlī pŏpŭlātă nōstrō.

Aūrō rĕpēnsūs scīlĭcĕt ācrĭōr

mīlēs rĕdībīt? Flāgĭtĭo āddĭtīs

dāmnūm. Nĕque āmīssōs cŏlōrēs

lānă rĕfērt mĕdĭcātă fūcō;

nēc vēră vīrtūs, cūm sĕmĕl ēxcĭdīt,

cūrāt rĕpōnī dētĕrĭōrĭbūs.

Sī pūgnăt ēxtrīcātă dēnsīs

cērvă plăgīs, ĕrĭt īllĕ fōrtīs,

quī pērfĭdīs sē crēdĭdĭt hōstĭbūs;

ēt Mārtĕ Poēnōs prōtĕrĕt āltĕrō,

quī lōră rēstrīctīs lăcērtīs

sēnsĭt ĭnērs, tĭmŭītquĕ mōrtēm.

Hīc, ūndĕ vītām sūmĕrĕt, īnscĭūs,

pācēm dŭēllō mīscŭĭt. Ō pŭdōr!

Ō māgnă Cārthāgō, prŏbrōsīs

āltĭŏr Ītălĭaē rŭīnīs!»

Fērtūr pŭdīcaē cōniŭgĭs ōscŭlūm,

pārvōsquĕ nātōs, ūt căpĭtīs mĭnōr,

āb sē rĕmōvīsse, ēt vĭrīlēm

tōrvŭs hŭmī pŏsŭīssĕ vūltūm:

dōnēc lăbāntēs cōnsĭlĭō Pătrēs

fīrmārĕt aūctōr nūmquam ălĭās dătō,

īntērquĕ maērēntēs ămīcōs

ēgrĕgĭūs prŏpĕrārĕt ēxsūl.

Ātquī scĭēbāt, quaē sĭbĭ bārbărūs

tōrtōr părārēt: nōn ălĭtēr tămēn

dīmōvĭt ōbstāntēs prŏpīnquōs

ēt pŏpŭlūm rĕdĭtūs mŏrāntēm,

quām sī clĭēntūm lōngă nĕgōtĭă,

dīiūdĭcātā lītĕ, rĕlīnquĕrēt,

tēndēns Vĕnāfrānōs ĭn āgrōs

aūt Lăcĕdaēmŏnĭūm Tărēntūm.

Dēlīctă māiōrum īmmĕrĭtūs lŭēs,

Rōmānĕ, dōnēc tēmplă rĕfēcĕrīs

aēdēsquĕ lābēntēs dĕōrum ēt

foēdă nĭgrō sĭmŭlācră fūmō.

Dīs tē mĭnōrēm quōd gĕrĭs, īmpĕrās:

hīnc ōmnĕ prīncĭpĭum, hūc rĕfĕr ēxĭtūm.

Dī mūltă nēglēctī dĕdērūnt

Hēspĕrĭaē mălă lūctŭōsaē.

Iām bīs Mŏnaēsēs ēt Păcŏrī mănūs

nōn aūspĭcātōs cōntŭdĭt īmpĕtūs

nōstrōs, ĕt, ādiĕcīssĕ praēdām

tōrquĭbŭs ēxĭgŭīs, rĕnīdēt.

Paēnĕ ōccŭpātām sēdĭtĭōnĭbūs

dēlēvĭt Ūrbēm Dācŭs ĕt Aēthĭōps,

hīc clāssĕ fōrmīdātŭs, īllĕ

mīssĭlĭbūs mĕlĭōr săgīttīs.

Fēcūndă cūlpaē saēcŭlă nūptĭās

prīmum īnquĭnāvēre ēt gĕnŭs ēt dŏmōs:

hōc fōntĕ dērīvātă clādēs

īn pătrĭām pŏpŭlūmquĕ flūxīt.

Mōtūs dŏcērĭ gaūdĕt Ĭōnĭcōs

mātūră vīrgo, ēt fīngĭtŭr ārtĭbūs

iām nūnc, ĕt īncēstōs ămōrēs

dē tĕnĕrō mĕdĭtātŭr ūnguī.

Mōx iūnĭōrēs quaērĭt ădūltĕrōs

īntēr mărītī vīnă; nĕque ēlĭgīt,

cuī dōnĕt īmpērmīssă rāptīm

gaūdĭă, lūmĭnĭbūs rĕmōtīs:

sēd iūssă cōrām, nōn sĭnĕ cōnscĭō

sūrgīt mărītō, seū vŏcăt īnstĭtōr,

seū nāvĭs Hīspānaē măgīstēr,

dēdĕcŏrūm prĕtĭōsŭs ēmptōr.

Nōn hīs iŭvēntūs ōrtă părēntĭbūs

īnfēcĭt aēquōr sānguĭnĕ Pūnĭcō,

Pŷrrhūmque, ĕt īngēntēm cĕcīdīt

Āntĭŏchum, Hānnĭbălēmquĕ dūrūm:

sēd rūstĭcōrūm māscŭlă mīlĭtūm

prōlēs, Săbēllīs dōctă lĭgōnĭbūs

vērsārĕ glēbās, ēt sĕvēraē

mātrĭs ăd ārbĭtrĭūm rĕcīsōs

pōrtārĕ fūstēs, Sōl ŭbĭ mōntĭūm

mūtārĕt ūmbrās, ēt iŭgă dēmĕrēt

bōbūs fătīgātīs, ămīcūm

tēmpŭs ăgēns ăbĕūntĕ cūrrū.

Dāmnōsă quīd nōn īmmĭnŭīt dĭēs?

Aētās părēntūm, peīŏr ăvĭs, tŭlīt

nōs nēquĭōrēs, mōx dătūrōs

prōgĕnĭēm vĭtĭōsĭōrēm.

Quīd flēs, Āstĕrĭē, ‖ quēm tĭbĭ cāndĭdī

prīmō rēstĭtŭēnt ‖ vērĕ Făvōnĭī,

Thŷnā mērcĕ bĕātūm,

cōnstāntīs iŭvĕnēm fĭdē,

Gŷgēn? Īllĕ, Nŏtīs ‖ āctŭs ăd Ōrĭcūm

pōst īnsānă Căpraē ‖ sīdĕră, frīgĭdās

nōctēs nōn sĭnĕ mūltīs

īnsōmnīs lăcrĭmīs ăgīt.

Ātquī sōllĭcĭtaē ‖ nūntĭŭs hōspĭtaē,

sūspīrārĕ Chlŏēn ‖ ēt mĭsĕrām tŭīs

dīcēns īgnĭbŭs ūrī,

tēntāt mīllĕ văfēr mŏdīs.

Ūt Proētūm mŭlĭēr ‖ pērfĭdă crēdŭlūm

fālsīs īmpŭlĕrīt ‖ crīmĭnĭbūs, nĭmīs

cāstō Bēllĕrŏphōntī

mātūrārĕ nĕcēm, rĕfērt.

Nārrāt paēnĕ dătūm ‖ Pēlĕă Tārtărō,

Māgnēssam Hīppŏlўtēn ‖ dūm fŭgĭt ābstĭnēns,

ēt pēccārĕ dŏcēntēs

fāllāx hīstŏrĭās mŏvēt,

frūstrā: nām scŏpŭlīs ‖ sūrdĭŏr Īcărī

vōcēs aūdĭt ădhūc ‖ īntĕgĕr. Āt, tĭbī

nē vīcīnŭs Ĕnīpeūs

plūs iūstō plăcĕāt, căvē:

quāmvīs nōn ălĭūs ‖ flēctĕre ĕquūm scĭēns

aēquē cōnspĭcĭtūr ‖ grāmĭnĕ Mārtĭō,

nēc quīsquām cĭtŭs aēquē

Tūscō dēnătăt ālvĕō.

Prīmā nōctĕ dŏmūm ‖ claūdĕ; nĕque īn vĭās

sūb cāntū quĕrŭlaē ‖ dēspĭcĕ tībĭaē;

ēt tē saēpĕ vŏcāntī

dūrām, dīffĭcĭlīs mănē.

Mārtĭīs caēlēbs quĭd ăgām kălēndīs,

quīd vĕlīnt flōrēs ĕt ăcērră tūrīs

plēnă mīrārīs pŏsĭtūsquĕ cārbo īn

caēspĭtĕ vīvō,

dōctĕ sērmōnēs ŭtrĭūsquĕ līnguaē?

Vōvĕrām dūlcēs ĕpŭlās ĕt ālbūm

Lībĕrō cāprūm prŏpĕ fūnĕrātūs

ārbŏrĭs īctū.

Hīc dĭēs ānnō rĕdĕūntĕ fēstūs

cōrtĭcem āstrīctūm pĭcĕ dēmŏvēbīt

āmphŏraē fūmūm bĭbĕre īnstĭtūtaē

cōnsŭlĕ Tūllō.

Sūmĕ, Maēcēnās, cўăthōs ămīcī

sōspĭtīs cēntum, ēt vĭgĭlēs lŭcērnās

pērfĕr īn lūcēm: prŏcŭl ōmnĭs ēstō

clāmŏr ĕt īrā.

Mīttĕ cīvīlēs sŭpĕr ūrbĕ cūrās:

ōccĭdīt Dācī Cŏtĭsōnĭs āgmēn,

Mēdŭs īnfēstūs sĭbĭ lūctŭōsīs

dīssĭdĕt ārmīs;

sērvĭt Hīspānaē vĕtŭs hōstĭs ōraē

Cāntăbēr, sērā dŏmĭnūs cătēnā,

iām Scўthiaē lāxō mĕdĭtāntŭr ārcū

cēdĕrĕ cāmpīs.

Nēglĕgēns nē quā pŏpŭlūs lăbōrēt,

pārcĕ prīvātūs nĭmĭūm căvēre ēt

dōnă praēsēntīs căpĕ laētŭs hōraē:

līnquĕ sĕvērā.

HORATIUS.

Dōnēc grātŭs ĕrām tĭbī,

nēc quīsquām pŏtĭōr ‖ brāchĭă cāndĭdaē

cērvīcī iŭvĕnīs dăbāt,

Pērsārūm vĭgŭī ‖ rēgĕ bĕātĭōr.

LYDIA.

Dōnēc nōn ălĭā măgīs

ārsīstī, nĕque ĕrāt ‖ Lŷdĭă pōst Chlŏēn,

mūltī Lŷdĭă nōmĭnīs

Rōmānā vĭgŭī ‖ clārĭŏr Īlĭā.

HO. Mē nūnc Thrēssă Chlŏē rĕgīt,

dūlcēs dōctă mŏdōs, ‖ ēt cĭthăraē scĭēns;

prō quā nōn mĕtŭām mŏrī,

sī pārcēnt ănĭmaē ‖ fātă sŭpērstĭtī.

LY. Mē tōrrēt făcĕ mūtŭā

Thūrīnī Călăīs ‖ fīlĭŭs Ōrnўtī;

prō quō bīs pătĭār mŏrī,

sī pārcēnt pŭĕrō ‖ fātă sŭpērstĭtī.

HO. Quīd sī prīscă vĕnīt Vĕnūs,

dīdūctōsquĕ iŭgō ‖ cōgĭt ăēnĕō?

Sī flāva ēxcŭtĭtūr Chlŏē,

rēiēctaēquĕ pătēt ‖ iānŭă Lŷdĭaē?

LY. Quāmquām sīdĕrĕ pūlchrĭōr

īlle ēst, tū lĕvĭōr ‖ cōrtĭce, ĕt īmprŏbō

īrācūndĭŏr Hādrĭā;

tēcūm vīvĕre ămēm, ‖ tēcum ŏbĕām lĭbēns.

Ēxtrēmūm Tănăīn ‖ sī bĭbĕrēs, Lўcē

saēvō nūptă vĭrō, ‖ mē tămĕn āspĕrās

pōrrēctum āntĕ fŏrēs ‖ ōbĭcĕre īncŏlīs

plōrārēs Ăquĭlōnĭbūs.

Aūdīs quō strĕpĭtū ‖ iānŭă, quō nĕmūs

īntēr pūlchră sătūm ‖ tēctă rĕmūgĭāt

vēntīs? Ēt pŏsĭtās ‖ ūt glăcĭēt nĭvēs

pūrō nūmĭnĕ Iūppĭtēr?

Īngrātām Vĕnĕrī ‖ pōnĕ sŭpērbĭām,

nē cūrrēntĕ rĕtrō, ‖ fūnĭs ĕāt, rŏtā.

Nōn tē Pēnĕlŏpēn ‖ dīffĭcĭlēm Prŏcīs

Tŷrrhēnūs gĕnŭīt părēns.

Ō, quāmvīs nĕquĕ tē ‖ mūnĕră, nēc prĕcēs,

nēc tīnctūs vĭŏlā ‖ pāllŏr ămāntĭūm,

nēc tē vīr Pĭĕriā ‖ pēlĭcĕ saūcĭūs

cūrvāt, sūpplĭcĭbūs tŭīs

pārcās, nēc rĭgĭdā ‖ mōllĭŏr aēscŭlō,

nēc Maūrīs ănĭmūm ‖ mītĭŏr ānguĭbūs!

Nōn hōc sēmpĕr ĕrīt ‖ līmĭnĭs aūt ăquaē

caēlēstīs pătĭēns lătūs.

Mērcŭrī, (nām tē dŏcĭlīs măgīstrō

mōvĭt Āmphīōn lăpĭdēs cănēndō)

tūquĕ, tēstūdō, rĕsŏnārĕ sēptēm

cāllĭdă nērvīs,

nēc lŏquāx ōlīm nĕquĕ grātă, nūnc ēt

dīvĭtūm mēnsīs ĕt ămīcă tēmplīs;

dīc mŏdōs, Lŷdē quĭbŭs ōbstĭnātās

āpplĭcĕt aūrēs;

quaē, vĕlūt lātīs ĕquă trīmă cāmpīs

lūdĭt ēxsūltīm, mĕtŭītquĕ tāngī,

nūptĭārum ēxpērs ĕt ădhūc prŏtērvō

crūdă mărītō.

Tū pŏtēs tīgrēs cŏmĭtēsquĕ sīlvās

dūcĕre, ēt rīvōs cĕlĕrēs mŏrārī.

Cēssĭt īmmānīs tĭbĭ blāndĭēntī

iānĭtŏr aūlaē,

Cērbĕrūs; quāmvīs fŭrĭālĕ cēntūm

mūnĭānt ānguēs căpŭt ēiŭs, ātquĕ

spīrĭtūs taētēr sănĭēsquĕ mānēt

ōrĕ trĭlīnguī.

Quīn ĕt Īxīōn Tĭtўōsquĕ vūltū

rīsĭt īnvītō; stĕtĭt ūrnă paūlūm

sīccă, dūm grātō Dănăī pŭēllās

cārmĭnĕ mūlcēs.

Aūdĭāt Lŷdē scĕlŭs ātquĕ nōtās

vīrgĭnūm poēnās, ĕt ĭnānĕ lŷmphaē

dōlĭūm fūndō pĕrĕūntĭs īmō,

sērăquĕ fātā,

quaē mănēnt cūlpās ĕtĭām sŭb Ōrcō.

Īmpĭaē nām, (quīd pŏtŭērĕ māiūs?)

īmpĭaē spōnsōs pŏtŭērĕ dūrō

pērdĕrĕ fērrō.

Ūnă dē mūltīs, făcĕ nūptĭālī

dīgnă, pēriūrūm fŭĭt īn părēntēm

splēndĭdē mēndāx ĕt ĭn ōmnĕ vīrgō

nōbĭlĭs aēvūm:

"Sūrgĕ", quaē dīxīt iŭvĕnī mărītō,

"sūrgĕ, nē lōngūs tĭbĭ sōmnŭs, ūndĕ

nōn tĭmēs, dētūr; sŏcĕrum ēt scĕlēstās

fāllĕ sŏrōrēs,

quaē, vĕlūt nāctaē vĭtŭlōs lĕaēnaē,

sīngŭlōs, ēheū, lăcĕrānt. Ĕgo, īllīs

mōllĭōr, nēc tē fĕrĭām nĕque īntrā

claūstră tĕnēbō.

Mē pătēr saēvīs ŏnĕrēt cătēnīs,

quōd vĭrō clēmēns mĭsĕrō pĕpērcī;

mē vĕl ēxtrēmōs Nŭmĭdārum ĭn āgrōs

clāssĕ rĕlēgēt.

Ī, pĕdēs quō tē răpĭūnt ĕt aūraē,

dūm făvēt nōx ēt Vĕnŭs: ī sĕcūndō

ōmĭne, ēt nōstrī mĕmŏrēm sĕpūlcrō

scālpĕ quĕrēlām".

Mĭsĕrārum ēst, nĕque ămōrī dărĕ lūdūm, nĕquĕ dūlcī

mălă vīnō lăvĕre, aūt ēxănĭmārī mĕtŭēntēs

pătrŭaē vērbĕră līnguaē.

Tĭbĭ quālūm Cўthĕrēaē pŭĕr ālēs, tĭbĭ tēlās

ŏpĕrōsaēquĕ Mĭnērvaē stŭdĭum aūfērt, Nĕŏbūlē,

Lĭpăraēī nĭtŏr Hēbrī,

sĭmŭl ūnctōs Tĭbĕrīnīs hŭmĕrōs lāvĭt ĭn ūndīs,

ĕquĕs īpsō mĕlĭōr Bēllĕrŏphōntē nĕquĕ pūgnō

nĕquĕ sēgnī pĕdĕ vīctūs,

cătŭs īdēm pĕr ăpērtūm fŭgĭēntēs ăgĭtātō

grĕgĕ cērvōs iăcŭlāri, ēt cĕlĕr ārtō lătĭtāntēm

frŭtĭcēto ēxcĭpĕre āprūm.

Ō fōns Bāndŭsĭaē, ‖ splēndĭdĭōr vĭtrō,

dūlcī dīgnĕ mĕrō, ‖ nōn sĭnĕ flōrĭbūs,

crās dōnābĕrĭs haēdō,

cuī frōns tūrgĭdă cōrnĭbūs

prīmīs ēt Vĕnĕrem ēt ‖ proēlĭă dēstĭnāt.

Frūstrā: nām gĕlĭdōs ‖ īnfĭcĭēt tĭbī

rūbrō sānguĭnĕ rīvōs

lāscīvī sŭbŏlēs grĕgīs.

Tē flāgrāntĭs ătrōx ‖ hōră Cănīcŭlaē

nēscīt tāngĕrĕ, tū ‖ frīgŭs ămābĭlĕ

fēssīs vōmĕrĕ taūrīs

praēbēs ēt pĕcŏrī văgō.

Fīēs nōbĭlĭūm ‖ tū quŏquĕ fōntĭūm,

mē dīcēntĕ căvīs ‖ īmpŏsĭtam īlĭcēm

sāxīs, ūndĕ lŏquācēs

lŷmphaē dēsĭlĭūnt tŭaē.

Hērcŭlīs rītū mŏdŏ dīctŭs, ō plēbs,

mōrtĕ vēnālēm pĕtĭīssĕ laūrūm,

Caēsăr Hīspānā rĕpĕtīt Pĕnātēs

vīctŏr ăb ōrā.

Ūnĭcō gaūdēns mŭlĭēr mărītō

prōdĕāt, iūstīs ŏpĕrātă dīvīs,

ēt sŏrōr clārī dŭcĭs, ēt dĕcōraē

sūpplĭcĕ vīttā

vīrgĭnūm mātrēs iŭvĕnūmquĕ nūpēr

sōspĭtūm. Vōs, ō pŭĕri ēt pŭēllaē

iām vĭrum ēxpērtaē, mălĕ | ōmĭnātīs

pārcĭtĕ vērbīs.

Hīc dĭēs vērē mĭhĭ fēstŭs ātrās

ēxĭmēt cūrās: ĕgŏ nēc tŭmūltūm

nēc mŏrī pēr vīm mĕtŭām, tĕnēntĕ

Caēsărĕ tērrās.

Ī, pĕte ūnguēntūm, pŭĕr, ēt cŏrōnās

ēt cădūm Mārsī mĕmŏrēm dŭēllī,

Spārtăcūm sīquā pŏtŭīt văgāntēm

fāllĕrĕ tēstā.

Dīc ĕt ārgūtaē prŏpĕrēt Nĕaēraē

mūrrĕūm nōdō cŏhĭbērĕ crīnēm;

sī pĕr īnvīsūm mŏră iānĭtōrēm

fīĕt, ăbītō.

Lēnĭt ālbēscēns ănĭmōs căpīllūs

lītĭum ēt rīxaē cŭpĭdōs prŏtērvaē;

nōn ĕgo hōc fērrēm călĭdūs iŭvēntā,

cōnsŭlĕ Plāncō.

Ūxōr paūpĕrĭs Ībўcī,

tāndēm nēquĭtĭaē ‖ fīgĕ mŏdūm tŭaē

fāmōsīsquĕ lăbōrĭbūs:

mātūrō prŏpĭōr ‖ dēsĭnĕ fūnĕrī

īntēr lūdĕrĕ vīrgĭnēs,

ēt stēllīs nĕbŭlām ‖ spārgĕrĕ cāndĭdīs.

Nōn, sī quīd Phŏlŏēn sătīs,

ēt tē, Chlōrĭ, dĕcēt: ‖ fīlĭă rēctĭūs

ēxpūgnāt iŭvĕnūm dŏmōs,

pūlsō Thyīăs ŭtī ‖ cōncĭtă tŷmpănō.

Īllām cōgĭt ămōr Nŏthī

lāscīvaē sĭmĭlēm ‖ lūdĕrĕ cāprĕaē:

tē lānaē prŏpĕ nōbĭlēm

tōnsaē Lūcĕrĭām, ‖ nōn cĭthăraē, dĕcēnt,

nēc flōs pūrpŭrĕūs rŏsaē;

nēc pōtī, vĕtŭlām, ‖ faēcĕ tĕnūs cădī.

Īnclūsām Dănăēn ‖ tūrrĭs ăhēnĕă

rōbūstaēquĕ fŏrēs ‖ ēt vĭgĭlūm cănūm

trīstēs ēxcŭbĭaē ‖ mūnĭĕrānt sătīs

nōctūrnīs ăb ădūltĕrīs,

sī nōn Ācrĭsĭūm, ‖ vīrgĭnĭs ābdĭtaē

cūstōdēm păvĭdūm, ‖ Iūppĭtĕr ēt Vĕnūs

rīsīssēnt: fŏre ĕnīm ‖ tūtum ĭtĕr ēt pătēns

cōnvērso īn prĕtĭūm dĕō.

Aūrūm pēr mĕdĭōs ‖ īrĕ sătēllĭtēs,

ēt pērrūmpĕre ămāt ‖ sāxă, pŏtēntĭūs

īctū fūlmĭnĕō. ‖ Cōncĭdĭt aūgŭrīs

Ārgīvī dŏmŭs, ōb lŭcrūm

dēmērsa ēxĭtĭō: ‖ dīffĭdĭt ūrbĭūm

pōrtās vīr Măcĕdo, ēt ‖ sūbrŭĭt aēmŭlōs

rēgēs mūnĕrĭbūs: ‖ mūnĕră nāvĭūm

saēvōs īllăquĕānt dŭcēs.

Crēscēntēm sĕquĭtūr ‖ cūră pĕcūnĭām

māiōrūmquĕ fămēs. ‖ Iūrĕ pĕrhōrrŭī

lātē cōnspĭcŭūm ‖ tōllĕrĕ vērtĭcēm,

Maēcēnās, ĕquĭtūm dĕcūs.

Quāntō quīsquĕ sĭbī ‖ plūră nĕgāvĕrīt,

āb dīs plūră fĕrēt. ‖ Nīl cŭpĭēntĭūm

nūdūs cāstră pĕto, ēt ‖ trānsfŭgă dīvĭtūm

pārtēs līnquĕrĕ gēstĭō;

cōntēmptaē dŏmĭnūs ‖ splēndĭdĭōr rĕī,

quām sī, quīdquĭd ărāt ‖ īmpĭgĕr Āppŭlūs,

ōccūltārĕ mĕīs ‖ dīcĕrĕr hōrrĕīs,

māgnās īntĕr ŏpēs ĭnōps.

Pūraē rīvŭs ăquaē, ‖ sīlvăquĕ iūgĕrūm

paūcōrum, ēt sĕgĕtīs ‖ cērtă fĭdēs mĕaē,

fūlgēntem īmpĕrĭō ‖ fērtĭlĭs Āfrĭcaē

fāllīt sōrtĕ bĕātĭōr.

Quāmquām nēc Călăbraē ‖ mēllă fĕrūnt ăpēs,

nēc Laēstrŷgŏnĭā ‖ Bācchŭs ĭn āmphŏrā

lānguēscīt mĭhĭ, nēc pīnguĭă Gāllĭcīs

crēscūnt vēllĕră pāscŭīs:

īmpōrtūnă tămēn ‖ paūpĕrĭēs ăbēst;

nēc, sī plūră vĕlīm, ‖ tū dărĕ dēnĕgēs.

Cōntrāctō mĕlĭūs ‖ pārvă cŭpīdĭnĕ

vēctīgālĭă pōrrĭgām,

quām sī Mŷgdŏnĭīs ‖ rēgnum Ălўāttĕī

cāmpīs cōntĭnŭēm. ‖ Mūltă pĕtēntĭbūs

dēsūnt mūltă. Bĕne ēst, ‖ cuī dĕŭs ōbtŭlīt

pārcā, quōd sătĭs ēst, mănū.

Aēlī, vĕtūstō nōbĭlĭs āb Lămō, -

quāndo ēt prĭōrēs hīnc Lămĭās fĕrūnt

dēnōmĭnātōs, ēt nĕpōtūm

pēr mĕmŏrēs gĕnŭs ōmnĕ fāstōs

aūctōre ăb īllō dūcĭt ŏrīgĭnēm,

quī Fōrmĭārūm moēnĭă dīcĭtūr

prīncēps ĕt īnnāntēm Mărīcaē

lītŏrĭbūs tĕnŭīssĕ Līrīm,

lātē tўrānnūs; - crās fŏlĭīs nĕmūs

mūltīs ĕt ālgā lītŭs ĭnūtĭlī

dēmīssă tēmpēstās ăb Eūrō

stērnĕt, ăquaē nĭsĭ fāllĭt aūgūr

ānnōsă cōrnīx. Dūm pŏtĕs, ārĭdūm

cōmpōnĕ līgnūm: crās Gĕnĭūm mĕrō

cūrābĭs ēt pōrcō bĭmēstrī,

cūm fămŭlīs ŏpĕrūm sŏlūtīs.

Faūnĕ, nŷmphārūm fŭgĭēntum ămātōr,

pēr mĕōs fīnēs ĕt ăprīcă rūrā

lēnĭs īncēdās, ăbĕāsquĕ pārvīs

aēquŭs ălūmnīs;

sī tĕnēr plēnō cădĭt haēdŭs ānnō,

lārgă nēc dēsūnt Vĕnĕrīs sŏdālī

vīnă crātēraē, vĕtŭs āră mūltō

fūmăt ŏdōrē.

Lūdĭt hērbōsō pĕcŭs ōmnĕ cāmpō,

cūm tĭbī Nōnaē rĕdĕūnt Dĕcēmbrēs:

fēstŭs īn prātīs văcăt ōtĭōsō

cūm bŏvĕ pāgūs:

īntĕr aūdācēs lŭpŭs ērrăt āgnōs:

spārgĭt āgrēstēs tĭbĭ sīlvă frōndēs:

gaūdĕt īnvīsām pĕpŭlīssĕ fōssōr

tēr pĕdĕ tērrām.

Quāntūm dīstĕt ăb Īnăchō

Cōdrūs, prō pătrĭā ‖ nōn tĭmĭdūs mŏrī,

nārrās, ēt gĕnŭs Aēăcī,

ēt pūgnātă săcrō ‖ bēllă sŭb Īlĭō:

quō Chīūm prĕtĭō cădūm

mērcēmūr, quĭs ăquām ‖ tēmpĕrĕt īgnĭbūs,

quō praēbēntĕ dŏmum, ēt quŏtā

Pēlīgnīs cărĕām ‖ frīgŏrĭbūs, tăcēs.

Dā Lūnaē prŏpĕrē nŏvaē,

dā Nōctīs mĕdĭaē, ‖ dā, pŭĕr, aūgŭrīs

Mūrēnaē: trĭbŭs aūt nŏvēm

mīscēntūr cўăthīs ‖ pōcŭlă cōmmŏdīs.

Quī Mūsās ămăt īmpărēs,

tērnōs tēr cўăthōs ‖ āttŏnĭtūs pĕtēt

vātēs: trēs prŏhĭbēt sŭprā,

rīxārūm mĕtŭēns, ‖ tāngĕrĕ Grātĭā,

nūdīs iūnctă sŏrōrĭbūs.

Īnsānīrĕ iŭvāt: ‖ cūr Bĕrĕcŷntĭaē

cēssānt flāmĭnă tībĭaē?

Cūr pēndēt tăcĭtā ‖ fīstŭlă cūm lўrā?

Pārcēntēs ĕgŏ dēxtĕrās

ōdī: spārgĕ rŏsās: ‖ aūdĭăt īnvĭdūs

dēmēntēm strĕpĭtūm Lўcūs,

ēt vīcīnă sĕnī ‖ nōn hăbĭlīs Lўcō.

Spīssā tē nĭtĭdūm cŏmā,

pūrō tē sĭmĭlēm, ‖ Tēlĕphĕ, Vēspĕrō,

tēmpēstīvă pĕtīt Rhŏdē:

mē lēntūs Glўcĕraē ‖ tōrrĕt ămōr mĕaē.

Nōn vĭdēs, quāntō mŏvĕās pĕrīclō,

Pŷrrhĕ, Gaētūlaē cătŭlōs lĕaēnaē?

Dūră pōst paūlō fŭgĭēs ĭnaūdāx

proēlĭă rāptōr,

cūm pĕr ōbstāntēs iŭvĕnūm cătērvās

ībĭt īnsīgnēm rĕpĕtēns Nĕārchūm:

grāndĕ cērtāmēn, tĭbĭ praēdă cēdāt

māiŏr, ăn īllī.

Īntĕrīm, dūm tū cĕlĕrēs săgīttās

prōmĭs, haēc dēntēs ăcŭīt tĭmēndōs:

ārbĭtēr pūgnaē pŏsŭīssĕ nūdō

sūb pĕdĕ pālmām

fērtŭr, ēt lēnī rĕcrĕārĕ vēntō

spārsum ŏdōrātīs hŭmĕrūm căpīllīs,

quālĭs aūt Nīreūs fŭĭt, aūt ăquōsā

rāptŭs ăb Īdā.

Ō nātă mēcūm cōnsŭlĕ Mānlĭō,

seū tū quĕrēlās, sīvĕ gĕrīs iŏcōs,

seū rīxam ĕt īnsānōs ămōrēs,

seū făcĭlēm, pĭă tēstă, sōmnūm,

quōcūmquĕ lēctūm nōmĭnĕ Māssĭcūm

sērvās, mŏvērī dīgnă bŏnō dĭē,

dēscēndĕ, Cōrvīnō iŭbēntē,

prōmĕrĕ lānguĭdĭōră vīnă.

Nōn īllĕ, quāmquām Sōcrătĭcīs mădēt

sērmōnĭbūs, tē nēglĭgĕt hōrrĭdūs.

Nārrātŭr ēt prīscī Cătōnīs

saēpĕ mĕrō călŭīssĕ vīrtūs.

Tū lēnĕ tōrmēntum īngĕnĭo ādmŏvēs

plērūmquĕ dūrō: tū săpĭēntĭūm

cūrās ĕt ārcānūm iŏcōsō

cōnsĭlĭūm rĕtĕgīs Lўaēō:

tū spēm rĕdūcīs mēntĭbŭs ānxĭīs

vīrēsque, ĕt āddīs cōrnŭă paūpĕrī,

pōst tē nĕque īrātōs trĕmēntī

rēgum ăpĭcēs nĕquĕ mīlĭtum ārmā.

Tē Lībĕr, ēt, sī laēta ădĕrīt, Vĕnūs,

sēgnēsquĕ nōdūm sōlvĕrĕ Grātĭaē,

vīvaēquĕ prōdūcēnt lŭcērnaē,

dūm rĕdĭēns fŭgăt āstră Phoēbūs.

Mōntĭūm cūstōs nĕmŏrūmquĕ, Vīrgō,

quaē lăbōrāntēs ŭtĕrō pŭēllās

tēr vŏcāta aūdīs, ădĭmīsquĕ lētō,

dīvă trĭfōrmīs;

īmmĭnēns vīllaē tŭă pīnŭs ēstō,

quām pĕr ēxāctōs ĕgŏ laētŭs ānnōs

vērrĭs ōblīquūm mĕdĭtāntĭs īctūm

sānguĭnĕ dōnēm.

Caēlō sŭpīnās sī tŭlĕrīs mănūs

nāscēntĕ Lūnā, rūstĭcă Phīdўlē,

sī tūrĕ plācārīs ĕt hōrnā

frūgĕ Lărēs, ăvĭdāquĕ pōrcā,

nēc pēstĭlēntēm sēntĭĕt Āfrĭcūm

fēcūndă vītīs, nēc stĕrĭlēm sĕgēs

rōbīgĭnem, aūt dūlcēs ălūmnī

pōmĭfĕrō grăvĕ tēmpŭs ānnō.

Nām quaē nĭvālī pāscĭtŭr Ālgĭdō

dēvōtă, quērcūs īntĕr ĕt īlĭcēs,

aūt crēscĭt Ālbānīs ĭn hērbīs,

vīctĭmă, Pōntĭfĭcūm sĕcūrēs

cērvīcĕ tīngēt. Tē nĭhĭl āttĭnēt

tēntārĕ mūltā caēdĕ bĭdēntĭūm

pārvōs cŏrōnāntēm mărīnō

rōrĕ dĕōs frăgĭlīquĕ mŷrtō.

Īmmūnĭs ārām sī tĕtĭgīt mănūs,

nōn sūmptŭōsā blāndĭŏr hōstĭā

mōllīvĭt āvērsōs Pĕnātēs

fārrĕ pĭo ēt sălĭēntĕ mīcā.

Īntāctīs ŏpŭlēntĭōr

thēsaūrīs Ărăbum ēt ‖ dīvĭtĭs Īndĭaē,

caēmēntīs lĭcĕt ōccŭpēs

Tŷrrhēnum ōmnĕ tŭīs ‖ ēt măre Ăpūlĭcūm;

sī fīgīt ădămāntĭnōs

sūmmīs vērtĭcĭbūs ‖ dīră Nĕcēssĭtās

clāvōs, nōn ănĭmūm mĕtū,

nōn mōrtīs lăquĕīs ‖ ēxpĕdĭēs căpūt.

Cāmpēstrēs mĕlĭūs Scўthaē,

quōrūm plaūstră văgās ‖ rītĕ trăhūnt dŏmōs,

vīvūnt, ēt rĭgĭdī Gĕtaē,

īmmētātă quĭbūs ‖ iūgĕră lībĕrās

frūgēs ēt Cĕrĕrēm fĕrūnt,

nēc cūltūră plăcēt ‖ lōngĭŏr ānnŭā,

dēfūnctūmquĕ lăbōrĭbūs

aēquālī rĕcrĕāt ‖ sōrtĕ vĭcārĭūs.

Īllīc mātrĕ cărēntĭbūs

prīvīgnīs mŭlĭēr ‖ tēmpĕrăt īnnŏcēns,

nēc dōtātă rĕgīt vĭrūm

cōniūnx, nēc nĭtĭdō ‖ fīdĭt ădūltĕrō.

Dōs ēst māgnă părēntĭūm

vīrtūs, ēt mĕtŭēns ‖ āltĕrĭūs vĭrī

cērtō foēdĕrĕ cāstĭtās,

ēt pēccārĕ nĕfās, ‖ aūt prĕtĭūm mŏrī.

Ō quīsquīs vŏlĕt īmpĭās

caēdēs ēt răbĭēm ‖ tōllĕrĕ cīvĭcām,

sī quaērēt Pătĕr ūrbĭūm

sūbscrībī stătŭīs, ‖ īndŏmĭtam aūdĕāt

rēfrēnārĕ lĭcēntĭām,

clārūs pōstgĕnĭtīs; ‖ quātĕnŭs, heū nĕfās,

vīrtūtem īncŏlŭmem ōdĭmūs,

sūblātam ēx ŏcŭlīs ‖ quaērĭmŭs, īnvĭdī.

Quīd trīstēs quĕrĭmōnĭaē,

sī nōn sūpplĭcĭō ‖ cūlpă rĕcīdĭtūr?

Quīd lēgēs sĭnĕ mōrĭbūs

vānaē prōfĭcĭūnt? ‖ Sī nĕquĕ fērvĭdīs

pārs īnclūsă călōrĭbūs

mūndī, nēc Bŏrĕaē ‖ fīnĭtĭmūm lătūs,

dūrātaēquĕ sŏlō nĭvēs

mērcātōrem ăbĭgūnt? ‖ Hōrrĭdă cāllĭdī

vīncūnt aēquŏră nāvĭtaē?

Māgnūm paūpĕrĭēs ‖ ōpprŏbrĭūm iŭbēt

quīdvīs ēt făcĕre ēt pătī,

vīrtūtīsquĕ vĭām ‖ dēsĕrĭt ārdŭaē.

Vēl nōs īn Căpĭtōlĭūm,

quō clāmōr vŏcăt ēt ‖ tūrbă făvēntĭūm,

vēl nōs īn mărĕ prōxĭmūm

gēmmās ēt lăpĭdēs ‖ aūrum ĕt ĭnūtĭlē,

sūmmī mātĕrĭēm mălī,

mīttāmūs, scĕlĕrūm ‖ sī bĕnĕ paēnĭtēt.

Ērādēndă cŭpīdĭnīs

prāvī sūnt ĕlĕmēnta; ‖ ēt tĕnĕraē nĭmīs

mēntēs āspĕrĭōrĭbūs

fōrmāndaē stŭdĭīs. ‖ Nēscĭt ĕquō rŭdīs

haerere ingenuus puer,

vēnārīquĕ tĭmēt, ‖ lūdĕrĕ dōctĭōr,

seū Graēcō iŭbĕās trŏchō,

seū mālīs vĕtĭtā ‖ lēgĭbŭs ālĕā;

cūm pēriūră pătrīs fĭdēs

cōnsōrtēm sŏcĭūm ‖ fāllăt ĕt hōspĭtēm,

īndīgnōquĕ pĕcūnĭām

hērēdī prŏpĕrēt. ‖ Scīlĭcĕt īmprŏbaē

crēscūnt dīvĭtĭaē: tămēn

cūrtaē nēscĭŏ quīd ‖ sēmpĕr ăbēst rĕī.

Quō mē, Bācchĕ, răpīs tŭī

plēnūm? Quaē nĕmŏra aūt ‖ quōs ăgŏr īn spĕcūs,

vēlōx mēntĕ nŏvā? Quĭbūs

āntrīs ēgrĕgĭī ‖ Caēsărĭs aūdĭār

aētērnūm mĕdĭtāns dĕcūs

stēllīs īnsĕrĕre ēt ‖ cōnsĭlĭō Iŏvīs?

Dīcam īnsīgnĕ, rĕcēns, ădhūc

īndīctum ōre ălĭō. ‖ Nōn sĕcŭs īn iŭgīs

ēxsōmnīs stŭpĕt Eūhĭās,

Hēbrūm prōspĭcĭēns ‖ ēt nĭvĕ cāndĭdām

Thrācēn āc pĕdĕ bārbărō

lūstrātām Rhŏdŏpēn, ‖ ūt mĭhĭ dēvĭō

rīpās ēt văcŭūm nĕmūs

mīrārī lĭbĕt. Ō ‖ Nāĭădūm pŏtēns

Bācchārūmquĕ vălēntĭūm

prōcērās mănĭbūs ‖ vērtĕrĕ frāxĭnōs,

nīl pārvum aūt hŭmĭlī mŏdō,

nīl mōrtālĕ lŏquār. ‖ Dūlcĕ pĕrīcŭlum ēst,

ō Lēnaēĕ, sĕquī dĕūm

cīngēntēm vĭrĭdī ‖ tēmpŏră pāmpĭnō.

Vīxī pŭēllīs nūpĕr ĭdōnĕūs,

ēt mīlĭtāvī nōn sĭnĕ glōrĭā:

nūnc ārmă dēfūnctūmquĕ bēllō

bārbĭtŏn hīc părĭēs hăbēbīt,

laēvūm mărīnaē quī Vĕnĕrīs lătūs

cūstōdĭt. Hīc hīc pōnĭtĕ lūcĭdă

fūnālĭa ēt vēctēs ĕt ārcūs

ōppŏsĭtīs fŏrĭbūs mĭnācēs.

Ō quaē bĕātām, dīvă, tĕnēs Cўprum ēt

Mēmphīn cărēntēm Sīthŏnĭā nĭvē,

rēgīnă, sūblīmī flăgēllō

tāngĕ Chlŏēn sĕmĕl ārrŏgāntēm.

Īmpĭōs pārraē rĕcĭnēntĭs ōmēn

dūcăt ēt praēgnāns cănĭs, aūt ăb āgrō

rāvă dēcūrrēns lŭpă Lānŭvīnō

fētăquĕ vūlpēs;

rūmpăt ēt sērpēns ĭtĕr īnstĭtūtūm,

sī pĕr ōblīquūm, sĭmĭlīs săgīttaē,

tērrŭīt mānnōs. Ĕgŏ cuī tĭmēbō,

prōvĭdŭs aūspēx,

āntĕquām stāntēs rĕpĕtāt pălūdēs

īmbrĭūm dīvīna ăvĭs īmmĭnēntūm,

ōscĭnēm cōrvūm prĕcĕ sūscĭtābō

sōlĭs ăb ōrtū.

Sīs lĭcēt fēlīx, ŭbĭcūmquĕ māvīs,

ēt mĕmōr nōstrī, Gălătēă, vīvās;

tēquĕ nēc laēvūs vĕtĕt īrĕ pīcūs,

nēc văgă cōrnīx.

Sēd vĭdēs quāntō trĕpĭdēt tŭmūltū

prōnŭs Ōrīōn. Ĕgŏ, quīd sĭt ātēr

Hādrĭaē, nōvī, sĭnŭs, ēt quĭd ālbūs

pēccĕt Ĭāpŷx.

Hōstĭum ūxōrēs pŭĕrīquĕ caēcōs

sēntĭānt mōtūs ŏrĭēntĭs Aūstri, ēt

aēquŏrīs nīgrī frĕmĭtum, ēt trĕmēntēs

vērbĕrĕ rīpās.

Sīc ĕt Eūrōpē nĭvĕūm dŏlōsō

crēdĭdīt taūrō lătŭs, ēt scătēntēm

bēllŭīs pōntūm mĕdĭāsquĕ fraūdēs

pāllŭĭt aūdāx.

Nūpĕr īn prātīs stŭdĭōsă flōrum ēt

dēbĭtaē Nŷmphīs ŏpĭfēx cŏrōnaē,

nōctĕ sūblūstrī nĭhĭl āstră praētēr

vīdĭt ĕt ūndās.

Quaē sĭmūl cēntūm tĕtĭgīt pŏtēntēm

ōppĭdīs Crētēn: «Pătĕr! Ō rĕlīctūm

fīlĭaē nōmēn! Pĭĕtāsquĕ, - dīxīt -,

vīctă fŭrōrē!

Ūndĕ? Quō vēnī? Lĕvĭs ūnă mōrs ēst

vīrgĭnūm cūlpaē. Vĭgĭlānsnĕ plōrō

tūrpĕ cōmmīssum? Ān vĭtĭīs cărēntēm

lūdĭt ĭmāgō

vānă, quaē pōrtā fŭgĭēns ĕbūrnā

sōmnĭūm dūcīt? Mĕlĭūsnĕ flūctūs

īrĕ pēr lōngōs fŭĭt, ān rĕcēntēs

cārpĕrĕ flōrēs?

Sī quĭs īnfāmēm mĭhĭ nūnc iŭvēncūm

dēdăt īrātaē, lăcĕrārĕ fērro ēt

frāngĕre ēnītār mŏdŏ mūltum ămātī

cōrnŭă mōnstrī.

Īmpŭdēns līquī pătrĭōs Pĕnātēs;

īmpŭdēns Ōrcūm mŏrŏr! Ō dĕōrūm

sī quĭs haēc aūdīs, ŭtĭnam īntĕr ērrēm

nūdă lĕōnēs!

Āntĕquām tūrpīs măcĭēs dĕcēntēs

ōccŭpēt mālās, tĕnĕraēquĕ sūcūs

dēflŭāt praēdaē, spĕcĭōsă quaērō

pāscĕrĕ tīgrēs.

Vīlĭs Eūrōpē, pătĕr ūrgĕt ābsēns,

quīd mŏrī cēssēs? Pŏtĕs hāc ăb ōrnō

pēndŭlūm zōnā bĕnĕ tē sĕcūtā

laēdĕrĕ cōllūm:

sīvĕ tē rūpēs ĕt ăcūtă lētō

sāxă dēlēctānt, ăgĕ, tē prŏcēllaē

crēdĕ vēlōcī: nĭsi hĕrīlĕ māvīs

cārpĕrĕ pēnsūm,

rēgĭūs sānguīs, dŏmĭnaēquĕ trādī

bārbăraē paēlēx.» Ădĕrāt quĕrēntī

pērfĭdūm rīdēns Vĕnŭs ēt rĕmīssō

fīlĭŭs ārcū:

mōx, ŭbī lūsīt sătĭs: «Ābstĭnētō,

- dīxīt -, īrārūm călĭdaēquĕ rīxaē,

cūm tĭbi īnvīsūs lăcĕrāndă rēddēt

cōrnŭă taūrūs.

Ūxŏr īnvīctī Iŏvĭs ēssĕ nēscīs;

mīttĕ sīngūltūs: bĕnĕ fērrĕ māgnām

dīscĕ fōrtūnām. Tŭă sēctŭs ōrbīs

nōmĭnă dūcēt.»

Fēstō quīd pŏtĭūs dĭē

Nēptūnī făcĭām? ‖ Prōmĕ rĕcōndĭtūm,

Lŷdē, strēnŭă Caēcŭbūm,

mūnītaēque ădhĭbē ‖ vīm săpĭēntĭaē.

Īnclīnārĕ mĕrīdĭēm

sēntīs, āc, vĕlŭtī ‖ stēt vŏlŭcrīs dĭēs,

pārcīs dērĭpĕre hōrrĕō

cēssāntēm Bĭbŭlī ‖ cōnsŭlĭs āmphŏrām.

Nōs cāntābĭmŭs īnvĭcēm

Nēptūnum ēt vĭrĭdēs ‖ Nērĕĭdūm cŏmās:

tū cūrvā rĕcĭnēs lўrā

Lātōnam ēt cĕlĕrīs ‖ spīcŭlă Cŷnthĭaē:

sūmmō cārmĭnĕ, quaē Cnĭdōn

fūlgēntēsquĕ tĕnēt ‖ Cŷclădăs, ēt Păphōn

iūnctīs vīsĭt ŏlōrĭbūs.

Dīcētūr mĕrĭtā ‖ Nōx quŏquĕ nēnĭā.

Tŷrrhēnă rēgūm prōgĕnĭēs, tĭbī

nōn āntĕ vērsō lēnĕ mĕrūm cădō,

cūm flōrĕ, Maēcēnās, rŏsārum, ēt

prēssă tŭīs bălănūs căpīllīs

iāmdūdum ăpūd me ēst. Ērĭpĕ tē mŏraē,

nē sēmpĕr ūdūm Tībŭr ĕt Aēsŭlaē

dēclīvĕ cōntēmplērĭs ārvum, ēt

Tēlĕgŏnī iŭgă pārrĭcīdaē.

Fāstīdĭōsām dēsĕrĕ cōpĭam ēt

mōlēm prŏpīnquām nūbĭbŭs ārdŭīs:

ŏmīttĕ mīrārī bĕātaē

fūmum ĕt ŏpēs strĕpĭtūmquĕ Rōmaē.

Plērūmquĕ grātaē dīvĭtĭbūs vĭcēs,

mūndaēquĕ pārvō sūb lărĕ paūpĕrūm

coēnaē, sĭne aūlaēīs ĕt ōstrō,

sōllĭcĭtam ēxplĭcŭērĕ frōntēm.

Iām clārŭs ōccūltum Āndrŏmĕdaē pătēr

ōstēndĭt īgnēm: iām Prŏcўōn fŭrīt

ēt stēllă vēsānī Lĕōnīs,

sōlĕ dĭēs rĕfĕrēntĕ sīccōs.

Iām pāstŏr ūmbrās cūm grĕgĕ lānguĭdō

rīvūmquĕ fēssūs quaērĭt ĕt hōrrĭdī

dūmētă Sīlvānī; cărētquĕ

rīpă văgīs tăcĭtūrnă vēntīs.

Tū, cīvĭtātēm quīs dĕcĕāt stătūs,

cūrās, ĕt Ūrbī sōllĭcĭtūs tĭmēs,

quīd Sērĕs ēt rēgnātă Cŷrō

Bāctră părēnt, Tănăīsquĕ dīscōrs.

Prūdēns fŭtūrī tēmpŏrĭs ēxĭtūm

cālīgĭnōsā nōctĕ prĕmīt dĕūs;

rīdētquĕ, sī mōrtālĭs ūltrā

fās trĕpĭdāt. Quŏd ădēst, mĕmēntō

cōmpōnĕre aēquūs: cētĕră flūmĭnīs

rītū fĕrūntūr, nūnc mĕdĭo ālvĕō

cūm pācĕ dēlābēntĭs Ētrūscum

īn mărĕ, nūnc lăpĭdēs ădēsōs

stīrpēsquĕ rāptās ēt pĕcŭs ēt dŏmōs

vōlvēntĭs ūnā, nōn sĭnĕ mōntĭūm

clāmōrĕ vīcīnaēquĕ sīlvaē,

cūm fĕră dīlŭvĭēs quĭētōs

īrrītăt āmnēs. Īllĕ pŏtēns sŭī

laētūsquĕ dēgēt, cuī lĭcĕt īn dĭēm

dīxīssĕ: «Vīxī!». Crās vĕl ātrā

nūbĕ pŏlūm Pătĕr ōccŭpātō,

vēl sōlĕ pūrō: nōn tămĕn īrrĭtūm,

quōdcūmquĕ rētro ēst, ēffĭcĭēt; nĕquĕ

dīffīngĕt īnfēctūmquĕ rēddēt,

quōd fŭgĭēns sĕmĕl hōră vēxīt.

Fōrtūnă saēvō laētă nĕgōtĭo, ēt

lūdum īnsŏlēntēm lūdĕrĕ pērtĭnāx,

trānsmūtăt īncērtōs hŏnōrēs,

nūnc mĭhĭ, nūnc ălĭī bĕnīgnă.

Laūdō mănēntēm: sī cĕlĕrēs quătīt

pēnnās, rĕsīgnō quaē dĕdĭt, ēt mĕā

vīrtūtĕ me īnvōlvō, prŏbāmquĕ

paūpĕrĭēm sĭnĕ dōtĕ quaērō.

Nōn ēst mĕūm, sī mūgĭăt Āfrĭcīs

mālūs prŏcēllīs, ād mĭsĕrās prĕcēs

dēcūrrĕre, ēt vōtīs păcīscī,

nē Cўprĭaē Tўrĭaēquĕ mērcēs

āddānt ăvārō dīvĭtĭās mărī.

Tūnc mē, bĭrēmīs praēsĭdĭō scăphaē

tūtūm, pĕr Aēgaēōs tŭmūltūs

aūră fĕrēt gĕmĭnūsquĕ Pōllūx.

Ēxēgī mŏnŭmēntum ‖ aērĕ pĕrēnnĭūs

rēgālīquĕ sĭtū ‖ pŷrămĭdum āltĭūs,

quōd nōn īmbĕr ĕdāx, ‖ nōn Ăquĭlo īmpŏtēns

pōssīt dīrŭĕre aūt ‖ īnnŭmĕrābĭlīs

ānnōrūm sĕrĭēs ‖ ēt fŭgă tēmpŏrūm.

Nōn ōmnīs mŏrĭār ‖ mūltăquĕ pārs mĕī

vītābīt Lĭbĭtīnam: ‖ ūsque ĕgŏ pōstĕrā

crēscām laūdĕ rĕcēns, ‖ dūm Căpĭtōlĭūm

scāndēt cūm tăcĭtā ‖ vīrgĭnĕ Pōntĭfēx.

Dīcār quā vĭŏlēns ‖ ōbstrĕpĭt Aūfĭdūs

ēt quā paūpĕr ăquaē ‖ Daūnŭs ăgrēstĭūm

rēgnāvīt pŏpŭlōrum, ‖ ēx hŭmĭlī pŏtēns,

prīncēps Aēŏlĭūm ‖ cārmĕn ăd Ītălōs

dēdūxīssĕ mŏdōs. ‖ Sūmĕ sŭpērbĭām

quaēsītām mĕrĭtīs ‖ ēt mĭhĭ Dēlphĭcā

laūrō cīngĕ vŏlēns, ‖ Mēlpŏmĕnē, cŏmām.