Qui modo sublimes rerum flectebat habenas

patricius, rursum verbera nota timet

et solitos tardae passurus compedis orbes

in dominos vanas luget abisse minas.

Culmine deiectum vitae Fortuna priori

reddidit insano iam satiata ioco.

Scindere nunc alia meditatur ligna securi

fascibus et tandem vapulat ipse suis.

Inlatas consul poenas se consule solvit:

annus qui trabeas hic dedit exilium.

Infaustum populis in se quoque vertitur omen;

saevit in auctorem prodigiosus honos.

Abluto penitus respirant nomine fasti

maturamque luem sanior aula vomit.

Dissimulant socii coniuratique recedunt;

procumbunt pariter cum duce tota cohors,

non acie victi, non obsidione subacti,

ne pereant ritu quo periere viri.

concidit exiguae dementia vulnere chartae;

confecit saevum littera Martis opus.

Mollis feminea detruditur arce tyrannus

et thalamo pulsus perdidit imperium:

sic iuvenis nutante fide veterique reducta

paelice defletam linquit amica domum.

canitiem largo raram de pulvere turpat

et lacrimis rugas inplet anile gemens,

suppliciterque pias humilis prostratus ad aras

mitigat iratas voce tremente nurus.

Innumeri glomerantur eri sibi quisque petentes

mancipium solis utile suppliciis.

Quamvis foedus enim mentemque obscaenior ore,

ira dabit pretium; poena meretur emi.

Quas, spado, nunc terras aut quem transibis in axem?

Cingeris hinc odiis, inde recessit amor.

Utraque te gemino sub sidere regia damnat;

Hesperius numquam, iam nec Eous eris.

Miror cur, aliis qui pandere fata solebas,

ad propriam cladem, caeca Sibylla, taces.

Iam tibi nulla videt fallax insomnia Nilus,

pervigilant vates nec, miserande, tui.

Quid soror? Audebit tecum conscendere puppim

et veniet longum per mare fida comes?

An fortasse toros eunuchi pauperis odit

et te nunc inopem dives amare negat?

Eunuchi iugulum primus secuisse fateris;

sed tamen exemplo non feriere tuo.

Vive pudor fatis. En quem tremuere tot urbes!

En cuius populi sustinuere iugum!

Direptas quid plangis opes, quas natus habebit?

Non aliter poteras principis esse pater.

Inprobe, quid pulsas muliebribus astra querellis,

quod tibi sub Cypri litore parta quies?

Omnia barbarico per te concussa tumultu;

crede mihi, terra tutius aequor erit.

Iam non Armenios iaculis terrebis et arcu,

per campos volucrem non agitabis equum.

Dilecto caruit Byzantius ore senatus;

curia consiliis aestuat orba tuis.

Emeritam suspende togam, suspende pharetram;

ad Veneris partes ingeniumque redi.

Non bene Gradivo lenonia dextera servit;

suscipiet famulum te Cytherea libens.

Insula laeta choris, blandorum mater Amorum,

nulla pudicitiae cura placere potest.

Prospectant Paphiae celsa de rupe puellae

sollicitae, salvam dum ferat unda ratem.

Sed vereor, teneant ne te Tritones in alto

lascivas doctum fallere Nereidas,

aut idem cupiant pelago te mergere venti,

Gildonis nuper qui tenuere fugam.

Incluta captivo memoratur Thabraca Mauro;

naufragio Cypros sit memoranda tuo.

Vecturum moriens frustra delphina vocabis;

ad terram suos devehit ille viros.

Quisquis adhuc similes eunuchus tendit in actus,

respiciens Cypron desinat esse ferox.

Mygdonii cineres et si quid restat Eoi,

quod pereat, regni, certae non augure falso

prodigii patuere minae, frustraque peracto

vulnere monstriferi praesagia discitis anni.

Cautior ante tamen violentum navita Corum

prospicit et tumidae subducit vela procellae.

Quid iuvat errorem mersa iam puppe fateri?

Quid lacrimae delicta levant? Stant omina vestri

consulis; inmotis haesere piacula fatis.

Tum decuit sentire nefas, tunc ire recentes

detersum maculas. Veteri post obruta morbo

corpora Paeonias nequiquam admoveris herbas.

Ulcera possessis alte suffusa medullis

non leviore manu, ferro sanantur et igni,

ne coëat frustra mox eruptura cicatrix.

Ad vivum penetrant flammae, quo funditus umor

defluat et vacuis corrupto sanguine venis

arescat fons ipse mali; truncantur et artus,

ut liceat reliquis securum degere membris.

at vos egregie purgatam creditis aulam,

Eutropium si Cypros habet? Vindictaque mundi

semivir exul erit? Quis vos lustrare valebit

Oceanus? Tantum facinus quae diluet aetas?

Induerat necdum trabeas: mugitus ab axe

redditur inferno, rabies arcana cavernas

vibrat et alterno confligunt culmina lapsu.

Bacchatus per operta tremor Calchedona movit,

pronus et in geminas nutavit Bosporos urbes.

Concurrere freti fauces, radice revulsa

vitant instabilem rursum Symplegada nautae.

Scilicet haec Stygiae praemittunt signa sorores

et sibi iam tradi populos hoc consule gaudent.

Mox oritur diversa lues: hinc Mulciber ignes

sparserat, hinc victa proruperat obice Nereus.

Haec flagrant, haec tecta natant. Quam, numina, poenam

servatis sceleri, cuius tot cladibus omen

constitit? Incumbas utinam, Neptune, tridenti

pollutumque solum toto cum crimine mergas!

Unam pro mundo Furiis concedimus urbem.

Utque semel patuit monstris iter, omnia tempus

nacta suum properant nasci: tum decolor imber

infantumque novi vultus et dissona partu

semina, tum lapidum fletus armentaque vulgo

ausa loqui mediisque ferae se credere muris,

tum vates sine more rapi lymphataque passim

pectora terrifici stimulis ignescere Phoebi.

Fac nullos cecinisse deos: adeone retusi

quisquam cordis erit, dubitet qui partibus illis

adfore fatalem castrati consulis annum?

Sed quam caecus inest vitiis amor! Omne futurum

despicitur suadentque brevem praesentia fructum

et ruit in vetitum damni secura libido,

dum mora supplicii lucro, serumque, quod instat,

creditur. Haud equidem contra tot signa Camillo

detulerim fasces, nedum (pro sexus!) inerti

mancipio, cui, cuncta licet responsa iuberent

hortantesque licet sponderent prospera divi,

turpe fuit cessisse viros. Exquirite retro

crimina continui lectis annalibus aevi,

prisca recensitis evolvite saecula fastis:

quid senis infandi Capreae, quid scaena Neronis

tale ferunt? Spado Romuleo succinctus amictu

sedit in Augustis laribus. Vulgata patebat

aula salutantum studiis; huc plebe senatus

permixta trepidique duces omnisque potestas

confluit. Advolvi genibus, contingere dextram

ambitus, et votum deformibus oscula rugis

figere. Praesidium legum genitorque vocatur

principis et famulum dignatur regia patrem.

Posteritas, admitte fidem: monumenta petuntur

dedecoris multisque gemunt incudibus aera

formatura nefas. Haec iudicis, illa togati,

haec nitet armati species; numerosus ubique

fulget eques; praefert eunuchi curia vultus.

Ac veluti caveant ne qua consistere virtus

possit pura loco, cunctas hoc ore laborant

incestare vias. Maneant inmota precamur

certaque perpetui sint argumenta pudoris.

subter adulantes tituli nimiaeque leguntur

vel maribus laudes: claro quod nobilis ortu

(cum vivant domini?), quod maxima proelia solus

inpleat (et patitur miles?), quod tertius urbis

conditor (hoc Byzas Constantinusque videbunt?).

Inter quae tumidus leno producere cenas

in lucem, fetere mero, dispergere plausum

empturas in vulgus opes, totosque theatris

indulgere dies alieni prodigus auri.

At soror et, si quid portentis creditur, uxor

mulcebat matres epulis et more pudicae

coniugis eunuchi celebrabat vota mariti.

Hanc amat, hanc summa de re vel pace vel armis

consulit, huic curas et clausa palatia mandat

ceu stabulum vacuamque domum. Sic magna tueri

regna nihil, patiensque iugi deluditur orbis?

Mitior alternum Zephyri iam bruma teporem

senserat et primi laxabant germina flores,

iamque iter in gremio pacis sollemne parabant

ad muros, Ancyra, tuos, auctore repertum

Eutropio, pelagi ne taedia longa subirent,

sed vaga lascivis flueret discursibus aestas;

unde tamen tanta sublimes mole redibant

ceu vinctos traherent Medos Indumque bibissent.

Ecce autem flavis Gradivus ab usque Gelonis

arva cruentato repetebat Thracia curru:

subsidunt Pangaea rotis altaeque sonoro

stridunt axe nives. Ut vertice constitit Haemi

femineasque togas pressis conspexit habenis,

subrisit crudele pater cristisque micantem

quassavit galeam; tunc inplacabile numen

Bellonam adloquitur, quae sanguine sordida vestem

Illyricis pingues pectebat stragibus hydros:

"Necdum mollitiae, necdum, germana, mederi

possumus Eoae? Numquam corrupta rigescent

saecula? Cappadocum tepidis Argaeus acervis

aestuat; infelix etiamnum pallet Orontes.

Dum pereunt, meminere mali; si corda parumper

respirare sinas, nullo tot funera sensu

praetereunt, tantique levis iactura cruoris.

Aspicis obscaenum facinus? Quid crinibus ora

protegis? En quales sese diffudit in actus

parva quies, quantum nocuerunt otia ferri!

Qui caruit bellis, eunucho traditur annus.

Actum de trabeis esset, si partibus una

mens foret Hesperiis; rueret derisa vetustas

nullaque calcati starent vestigia iuris,

ni memor imperii Stilicho morumque priorum

turpe relegasset defenso Thybride nomen

intactamque novo servasset crimine Romam.

Ille dedit portum, quo se pulsata referret

maiestas Latii deformataeque secures;

ille dedit fastos, ad quos Oriente relicto

confugeret sparsum maculis servilibus aevum.

Quam similes haec aula viros! Ad moenia visus

derige: num saltem tacita formidine mussant?

Num damnant animo? Plaudentem cerne senatum

et Byzantinos proceres Graiosque Quirites.

O patribus plebes, o digni consule patres!

Quid, quod et armati cessant et nulla virilem

inter tot gladios sexum reminiscitur ira?

Hucine nostrorum cinctus abiere nepotum?

sic Bruti despectus honos? Ignosce parenti,

Romule, quod serus temeratis fascibus ultor

advenio: iamiam largis haec gaudia faxo

conpensent lacrimis. Quid dudum inflare moraris

Tartaream, Bellona, tubam, quid stringere falcem,

qua populos a stirpe metis? Molire tumultus,

excute delicias. Thracum Macetumque ruinae

taedet et in gentes iterum saevire sepultas:

damna minus consueta movent. Trans aequora saevas

verte faces; aliis exordia sume rapinis.

Non tibi Riphaeis hostis quaerendus ab oris,

non per Caucaseas accito turbine valles

est opus. Ostrogothis colitur mixtisque Gruthungis

Phryx ager: hos parvae poterunt inpellere causae

in scelus; ad mores facilis natura reverti.

Sic eat: in nostro quando iam milite robur

torpuit et molli didicit parere magistro,

vindicet Arctous violatas advena leges;

barbara Romano succurrant arma pudori".

Sic fatus clipeo, quantum vix ipse deorum

arbiter infesto cum percutit aegida nimbo,

intonuit. Responsat Athos Haemusque remugit;

ingeminat raucum Rhodope concussa fragorem.

Cornua cana gelu mirantibus extulit undis

Hebrus et exanguem glacie timor alligat Histrum.

Tunc adamante gravem nodisque rigentibus hastam,

telum ingens nullique deo iaculabile, torsit.

Fit late ruptis via nubibus; illa per auras

tot freta, tot montes uno contenta volatu

transilit et Phrygiae mediis affigitur arvis.

Sensit humus; gemuit Nysaeo palmite felix

Hermus et aurata Pactolus inhorruit urna

totaque summissis fleverunt Dindyma silvis.

Nec dea praemissae stridorem segnius hastae

consequitur, centumque vias meditata nocendi

tandem Tarbigilum (Geticae dux inprobus alae

hic erat) adgreditur. Viso tum forte redibat

Eutropio vacuus donis, feritasque dolore

creverat et, teneris etiam quae crimina suadet

ingeniis, Scythicum pectus flammabat egestas.

Huic sese vultu simulatae coniugis offert

mentitoque ferox incedit barbara gressu,

carbaseos induta sinus: post terga reductas

uberibus propior mordebat fibula vestes,

inque orbem tereti mitra redeunte capillum

strinxerat et virides flavescere iusserat angues.

Advolat ac niveis reducem conplectitur ulnis

infunditque animo furiale per oscula virus.

Principe quam largo veniat, quas inde reportet

divitias, astu rabiem motura requirit.

Ille iter ingratum, vanos deflere labores,

quos super eunuchi fastus, quae probra tulisset.

Continuo secat ungue genas et tempore pandit

arrepto gemitus: "I nunc, devotus aratris

scinde solum positoque tuos mucrone sodales

ad rastros sudare doce. Bene rura Gruthungus

excolet et certo disponet sidere vites.

Felices aliae, quas debellata maritis

oppida, quas magnis quaesitae viribus ornant

exuviae, quibus Argivae pulchraeque ministrant

Thessalides, famulas et quae meruere Lacaenas.

Me nimium timido, nimium iunxere remisso

fata viro, totum qui degener exuit Histrum,

qui refugit patriae ritus, quem detinet aequi

gloria, concessoque cupit vixisse colonus

quam dominus rapto. Quid pulchra vocabula pigris

praetentas vitiis? Probitatis inertia nomen,

iustitiae formido subit. Tolerabis iniquam

pauperiem cum tela geras? Et flebis inultus

cum pateant tantae nullis custodibus urbes?

Quippe metus poenae. Pridem mos ille vigebat,

ut meritos colerent inpacatisque rebelles

urgerent odiis; at nunc, qui foedera rumpit,

ditatur, qui servat, eget. Vastator Achivae

gentis et Epirum nuper populatus inultam

praesidet Illyrico; iam, quos obsedit, amicus

ingreditur muros illis responsa daturus,

quorum coniugibus potitur natosque peremit.

Sic hostes punire solent, haec praemia solvunt

excidiis. Cunctaris adhuc numerumque tuorum

respicis exiguamque manum? Tu rumpe quietem;

bella dabunt socios. Nec te tam prona monerem,

si contra paterere viros: nunc alter in armis

sexus et eunuchis se defensoribus orbis

credidit; hos aquilae Romanaque signa secuntur.

Incipe barbaricae tandem te reddere vitae,

te quoque iam timeant admirenturque nocentem,

quem sprevere pium. Spoliis praedaque repletus

cum libeat Romanus eris". Sic fata repente

in diram se vertit avem rostroque recurvo

turpis et infernis tenebris obscurior alas

auspicium veteri sedit ferale sepulchro.

Ille, pavor postquam resoluto corde quievit

et rigidae sedere comae, non distulit atrox

iussa deae; sociis, quae viderit, ordine pandit

inritatque sequi. Coniurat barbara pubes

nacta ducem Latiisque palam descivit ab armis.

Pars Phrygiae, Scythicis quaecumque Trionibus alget

proxima, Bithynos, solem quae condit, Ionas,

quae levat, attingit Galatas. Utrimque propinqui

finibus obliquis Lydi, Pisidaeque feroces

continuant Australe latus. Gens una fuere

tot quondam populi, priscum cognomen et unum

appellata Phryges (sed quid non longa valebit

permutare dies?), dicti post Maeona regem

Maeones. Aegaeos insedit Graecia portus;

Thyni Thraces arant, quae nunc Bithynia fertur;

nuper ab Oceano Gallorum exercitus ingens

illis ante vagus tandem regionibus haesit

gaesaque deposuit, Graio iam mitis amictu,

pro Rheno poturus Halyn. Dat cuncta vetustas

principium Phrygibus; nec rex Aegyptius ultra

restitit, humani postquam puer uberis expers

in Phrygiam primum laxavit murmura vocem.

Hic cecidit Lyciis iactata paludibus olim

tibia, foedatam cum reddidit unda Minervam,

hic et Apollinea victus testudine pastor

suspensa memores inlustrat pelle Celaenas.

Quattuor hic magnis procedunt fontibus amnes

auriferi; nec miror aquas radiare metallo,

quae totiens lavere Midan. Diversus ad Austrum

cursus et Arctoum fluviis mare. Dindyma fundunt

Sangarium, vitrei puro qui gurgite Galli

auctus Amazonii defertur ad ostia Ponti.

Icarium pelagus Mycalaeaque litora iuncti

Marsya Maeanderque petunt; sed Marsya velox,

dum suus est, flexuque carens. Iam flumine mixtus

mollitur, Maeandre, tuo, contraria passus

quam Rhodano stimulatus Arar: quos inter aprica

planities Cererique favet densisque ligatur

vitibus et glaucae fructus attollit olivae,

dives equis, felix pecoris pretiosaque picto

marmore purpureis caedunt quod Synnada venis.

Talem tum Phrygiam Geticis populatibus uri

permisere dei. Securas barbarus urbes

inrupit facilesque capi. Spes nulla salutis,

nulla fugae: putribus iam propugnacula saxis

longo corruerant aevo pacisque senecta.

Interea gelidae secretis rupibus Idae

dum sedet et thiasos spectat de more Cybele

Curetumque alacres ad tympana suscitat enses,

aurea sanctarum decus inmortale comarum

defluxit capiti turris summoque volutus

vertice crinalis violatur pulvere murus.

Obstipuere truces omen Corybantes et uno

fixa metu tacitas presserunt orgia buxos.

Indoluit genetrix, tum sic commota profatur:

"Hoc mihi iam pridem Lachesis grandaeva canebat

augurium: Phrygiae casus venisse supremos

delapsus testatur apex. Heu sanguine qualis

ibit Sangarius quantasque cadavera lenti

Maeandri passura moras! Inmobilis haeret

terminus, haec dudum nato placuere Tonanti,

par et finitimis luctus frustraque Lyaei

non defensuros inplorat Lydia thyrsos.

Iamque vale, Phrygiae tellus, perituraque flammis

moenia, conspicuas quae nunc attollitis arces,

mox campi nudumque solum! Dilecta valete

flumina! Non vestris ultra bacchabor in antris

nec iuga sulcabit noster Berecynthia currus".

Dixit et ad tristes convertit tympana planctus.

Labentem patriam sacris ululatibus Attis

personat et lacrimis torvi maduere leones.

Eutropius, nequeat quamvis metuenda taceri

clades et trepidus vulgaverit omnia rumor,

ignorare tamen fingit regnique ruinas

dissimulat; parvam latronum errare catervam,

ad sontes tormenta magis quam tela parari,

nec duce frangendas iactat, sed iudice vires:

vasta velut Libyae venantum vocibus ales.

cum premitur, calidas cursu transmittit harenas

inque modum veli sinuatis flamine pinnis

pulverulenta volat; si iam vestigia retro

clara sonent, oblita fugae stat lumine clauso

ridendum revoluta caput creditque latere

quem non ipsa videt. Furtim tamen ardua mittit

cum donis promissa novis, si forte rogatus

desinat. Ille semel nota dulcedine praedae

se famulo servire negat, nec grata timentum

munera. Militiam nullam nec prima superbus

cingula dignari: nam quis non consule tali

vilis honos? Postquam precibus mitescere nullis,

non auro cessisse videt creberque recurrit

nuntius incassum nec spes iam foederis extat,

tandem consilium belli confessus agendi

ad sua tecta vocat. Iuvenes venere protervi

lascivique senes, quibus est insignis edendi

gloria corruptasque dapes variasse decorum,

qui ventrem invitant pretio traduntque palato

sidereas Iunonis aves et si qua loquendi

gnara coloratis viridis defertur ab Indis,

quaesitos trans regna cibos, quorumque profundam

ingluviem non Aegaeus, non alta Propontis,

non freta longinquis Maeotia piscibus explent.

Vestis odoratae studium, laus maxima risum

Per vanos movisse sales, minimeque viriles

munditiae, compti vultus, onerique vel ipsa

Serica. si Chunus feriat, si Sarmata portas,

solliciti scaenae; Romam contemnere sueti

mirarique suas, quas Bosporos adluit, aedes;

saltandi dociles aurigarumque periti.

Pars humili de plebe duces; pars compede suras

cruraque signati nigro liventia ferro

iura regunt, facies quamvis inscripta repugnet

seque suo prodat titulo. Sed prima potestas

Eutropium praefert, Hosio subnixa secundo.

Dulcior hic sane cunctis prudensque movendi

iuris admoto qui temperet omnia fumo,

fervidus, accensam sed qui bene decoquat iram.

Considunt apices gemini dicionis Eoae,

hic cocus, hic leno, defossi verbere terga,

servitio, non arte pares, hic saepius emptus,

alter ad Hispanos nutritus verna penates.

Ergo ubi collecti proceres, qui rebus in artis

consulerent tantisque darent solacia morbis,

obliti subito Phrygiae belloque relicto

ad solitos coepere iocos et iurgia circi

tendere. Nequiquam magna confligitur ira,

quis melius vibrata puer vertigine molli

membra rotet, verrat quis marmora crine supino,

quis magis enodes laterum detorqueat arcus,

quis voci digitos, oculos quis moribus aptet.

Hi tragicos meminere modos; his fabula Tereus,

his necdum commissa choro cantatur Agave.

Increpat Eutropius: non haec spectacula tempus

poscere; nunc alias armorum incumbere curas;

se satis Armenio fessum pro limite cingi

nec tantis unum subsistere posse periclis;

ignoscant senio, iuvenes ad proelia mittant:

qualis pauperibus nutrix invisa puellis

adsidet et tela communem quaerere victum

rauca monet; festis illae lusisse diebus

orant et positis aequaevas visere pensis,

irataeque operi iam lasso pollice fila

turbant et teneros detergunt stamine fletus.

Emicat extemplo cunctis trepidantibus audax

crassa mole Leo, quem vix Cyclopia solum

aequatura fames, quem non ieiuna Celaeno

vinceret (hinc nomen fertur meruisse Leonis),

acer in absentes, linguae iactator, abundans

corporis exiguusque animi, doctissimus artis

quondam lanificae, moderator pectinis unci.

Non alius lanam purgatis sordibus aeque

praebuerit calathis, similis nec pinguia quisquam

vellera per tenues ferri producere rimas.

Tunc Aiax erat Eutropii lateque fremebat,

non septem vasto quatiens umbone iuvencos,

sed, quam perpetuis dapibus pigroque sedili

inter anus interque colos oneraverat, alvum.

Adsurgit tandem, vocemque expromit anhelam:

"Quis novus hic torpor, socii? Quonam usque sedemus

femineis clausi thalamis patimurque periclum

gliscere desidia? Graviorum turba malorum

texitur, ignavis trahimus dum tempora votis.

Me petit hic sudor. Numquam mea dextera segnis

ad ferrum. Faveat tantum Tritonia coeptis,

inceptum peragetur opus. Iam cuncta furore

qui gravat, efficiam leviorem pondere lanae

Tarbigilum tumidum, desertoresque Gruthungos

ut miseras populabor oves, et pace relata

pristina restituam Phrygias ad stamina matres".

His dictis iterum sedit; fit plausus et ingens

consilii clamor, qualis resonantibus olim

exoritur caveis, quotiens crinitus ephebus

aut rigidam Niobem | aut flentem Troada fingit.

Protinus excitis iter inremeabile signis

arripit infaustoque iubet bubone moveri

agmina Mygdonias mox inpletura volucres.

Pulcher et urbanae cupiens exercitus umbrae,

adsiduus ludis, avidus splendere lavacris

nec soles imbresve pati multumque priori

dispar, sub clipeo Thracum qui ferre pruinas,

dum Stilicho regeret, nudoque hiemare sub axe

sueverat et duris haurire bipennibus Hebrum.

Cum duce mutatae vires: Byzantia robur

fregit luxuries Ancyranique triumphi.

Non peditem praecedit eques; non commoda castris

eligitur regio; vicibus custodia nullis

advigilat vallo; non explorantur eundae

vitandaeque viae; nullo se cornua flectunt

ordine; confusi passim per opaca vagantur

lustra, per ignotas angusto tramite valles.

Sic vacui rectoris equi, sic orba magistro

fertur in abruptum casu, non sidere puppis,

sic ruit in rupes amisso pisce sodali

belua, sulcandas qui praevius edocet undas

inmensumque pecus parvae moderamine caudae

temperat et tanto coniungit foedera monstro:

illa natat rationis inops et caeca profundi,

iam brevibus deprensa vadis ignara reverti

palpitat et vanos scopulis inlidit hiatus.

Tarbigilus simulare fugam flatusque Leonis

spe nutrire leves, inprovisusque repente,

dum gravibus marcent epulis hostique catenas

inter vina crepant, largo sopita Lyaeo

castra subit. Pereunt alii dum membra cubili

tarda levant; alii leto iunxere soporem;

ast alios vicina palus sine more ruentes

excipit et cumulis inmanibus aggerat undas.

Ipse Leo damma cervoque fugacior ibat

sudanti tremebundus equo: qui pendere postquam

decidit, inplicitus limo cunctantia pronus

per vada reptabat. Caeno subnixa tenaci

mergitur et pingui suspirat corpore moles,

more suis, dapibus quae iam devota futuris

turpe gemit, quotiens Hosius mucrone corusco

armatur cingitque sinus secumque volutat,

quas figat verubus partes, quae frusta calenti

mandet aquae quantoque cutem distendat echino:

flagrat opus; crebro pulsatus perstrepit ictu

contexit varius penetrans Calchedona nidor.

Ecce levis frondes a tergo concutit aura:

credit tela Leo; valuit pro vulnere terror

inplevitque vicem iaculi, vitamque nocentem

integer et sola formidine saucius efflat.

Quis tibi tractandos pro pectine, degener, enses,

quis solio campum praeponere suasit avito?

Quam bene texentum laudabas stamina tutus

et matutinis pellebas frigora mensis!

Hic, miserande, iaces; hic, dum tua vellera vitas,

tandem fila tibi neverunt ultima Parcae.

Iam vaga pallentem densis terroribus aulam

fama quatit; stratas acies, deleta canebat

agmina, Maeonios foedari caedibus agros,

Pamphylos Pisidasque rapi. Metuendus ab omni

Tarbigilus regione tenat; modo tendere cursum

in Galatas, modo Bithynis incumbere fertur.

Sunt qui per Cilicas rupto descendere Tauro,

sunt qui correptis ratibus terraque marique

adventare ferant. Geminantur vera pavoris

ingenio: longe spectari e puppibus urbes

accensas, lucere fretum ventoque citatas

omnibus in pelago velis haerere favillas.

Hos inter strepitus funestior advolat alter

nuntius: armatam rursus Babylona minari

rege novo; resides Parthos ignava perosos

otia Romanae finem iam quaerere paci.

Rarus apud Medes regum cruor, unaque cuncto

poena manet generi: quamvis crudelibus aeque

paretur dominis. Sed quid non audeat annus

Eutropii? Socium nobis fidumque Saporem

perculit et Persas in regia vulnera movit

rupturasque fidem, leto pars ne qua vacaret,

Eumenidum taedas trans flumina Tigridis egit.

Tum vero cecidere animi tantisque procellis

deficiunt. Saepti latrantibus undique bellis

infensos tandem superos et consulis omen

agnovere sui, nec iam revocabile damnum

eventu stolidi serum didicere magistro.

Namque ferunt geminos uno de semine fratres

Iapetionidas generis primordia nostri

dissimili finxisse manu: quoscumque Prometheus

excoluit, multumque intexuit aethera limo,

hi longe ventura notant dubiisque parati

casibus occurrunt fabro meliore politi.

Deteriore luto pravus quos edidit auctor,

quem merito Grai perhibent Epimethea vates,

et nihil aetherii sparsit per membra vigoris,

hi pecudum ritu non inpendentia vitant

nec res ante vident, accepta clade queruntur

et seri transacta gemunt. Iam sola renidet

in Stilichone salus, et cuius semper acerbum

ingratumque sibi factorum conscius horror

credidit adventum, quem si procedere tantum

Alpibus audissent, mortem poenasque tremebant,

iam cuncti venisse volunt, scelerumque priorum

paenitet; hunc tantis bellorum sidus in undis

sperant, hunc pariter iusti sontesque precantur:

ceu pueri, quibus alta pater trans aequora merces

devehit, intenti ludo studiisque soluti

laetius amoto passim custode vagantur;

si gravis auxilio vacuas invaserit aedes

vicinus laribusque suis proturbet inultos,

tum demum patrem inplorant et nomen inani

voce cient frustraque oculos ad litora tendunt.

Omnes supplicio dignos letoque fatentur,

qui se tradiderint famulis Stilichone relicto.

Mutati stupuere diu; sensuque reducto

paulatim proprii mirantur monstra furoris

avertuntque oculos (proiectis fascibus horret

lictor et infames labuntur sponte secures)

quales Aonio Thebas de monte reversae

Maenades infectis Pentheo sanguine thyrsis,

cum patuit venatus atrox matrique rotatum

conspexere caput, gressus caligine figunt

et rabiem desisse dolent. Quin protinus ipsa

tendit ad Italiam supplex Aurora potentem,

non radiis redimita comam, non flammea vultu

nec croceum vestita diem; stat livida luctu,

qualis erat, Phrygio tegeret cum Memnona busto.

Quam simul agnovit Stilicho, nec causa latebat,

restitit; illa manum victricem amplexa moratur

altaque vix lacrimans inter suspiria fatur:

"Tantane te nostri ceperunt taedia mundi?

Sic me ludibrium famulis risumque relinquis,

dux quondam rectorque meus, solamque tueris

Hesperiam? Domiti nec te post bella tyranni

cernere iam licuit? Sic te victoria nobis

eripuit Gallisque dedit? Rufinus origo

prima mali: geminas inter discordia partes

hoc auctore fuit. Sed iam maiora moventi

occurrit iusta rediens exercitus ira,

fortis adhuc ferrique memor. Brevis inde reluxit

falsaque libertas; rursum Stilichonis habenis

sperabam me posse regi. Pro caeca futuri

gaudia! Fraterno coniungi coeperat orbis

imperio (quis enim tanto terrore recentis

exempli paribus sese committeret ausis?),

cum subito (monstrosa mihi turpisque relatu

fabula) Rufini castratus prosilit heres,

et similes iterum luctus Fortuna reduxit,

ut solum domini sexum mutasse viderer.

Hic primum thalami claustris delicta tegebat,

clam timideque iubens; erat invidiosa potestas,

sed tamen eunuchi, necdum sibi publica iura

sumere nec totas audebat vertere leges.

Sed postquam pulsisque bonis et faece retenta

peiores legit socios, dignusque satelles

hinc Hosius stetit, inde Leo, fiducia crevit

regnandique palam flagravit aperta libido.

Patricius consul maculat quos vendit honores;

plus maculat quos ipse gerit. Iam signa tubaeque

mollescunt; ipsos ignavia fluxit in enses.

Exultant merito gentes facilisque volenti

praeda sumus. Iam Bistoniis Haemoque nivali

vastior expulsis Oriens squalescit aratris.

Ei mihi, quas urbes et quanto tempore Martis

ignaras uno rapuerunt proelia cursu!

Nuper ab extremo veniens equitatus Araxe

terruit Antiochi muros ipsumque decorae

paene caput Syriae flammis hostilibus arsit,

utque gravis spoliis nulloque obstante profunda

laetus caede redit, sequitur mucrone secundo

continuum vulnus. Nec iam mihi Caucasus hostes

nec mittit gelidus Phasis: nascuntur in ipso

bella sinu. Legio pridem Romana Gruthungi,

iura quibus victis dedimus, quibus arva domosque

praebuimus, Lydos Asiaeque uberrima vastant

ignibus et si quid tempestas prima reliquit.

Nec vi nec numero freti; sed inertia nutrit

proditioque ducum, quorum per crimina miles

captivis dat terga suis, quos teste subegit

Danubio, partemque timet qui reppulit omnes.

Aula choris epulisque vacat nec perdita curat,

dum superest aliquid. Ne quid tamen orbe reciso

venditor amittat, provincia quaeque superstes

dividitur, geminumque duplex passura tribunal

cogitur alterius pretium sarcire peremptae.

Sic mihi restituunt populos hac arte reperta

rectorum numerum terris pereuntibus augent.

In te iam spes una mihi. Pro fronde Minervae

has tibi protendo lacrimas: succurre ruenti,

eripe me tandem servilibus, eripe, regnis,

neve adeo cunctos paucorum crimine damnes

nec nova tot meritis offensa prioribus obstet.

Iamiam flecte animum. Suprema pericula semper

dant veniam culpae. Quamvis iratus et exul

pro patriae flammis non distulit arma Camillus.

Non te subtrahimus Latio; defensor utrique

sufficis. Armorum liceat splendore tuorum

in commune frui; clipeus nos protegat idem

unaque pro gemino desudet cardine virtus".

Quī mŏdŏ sūblīmēs rērūm flēctēbăt hăbēnās

pātrĭcĭūs, rūrsūm ‖ vērbĕră nōtă tĭmēt

ēt sŏlĭtōs tārdaē pāssūrūs cōmpĕdĭs ōrbēs

īn dŏmĭnōs vānās ‖ lūgĕt ăbīssĕ mĭnās.

Cūlmĭnĕ dēiēctūm vītaē Fōrtūnă prĭōrī

rēddĭdĭt īnsānō ‖ iām sătĭātă iŏcō.

Scīndĕrĕ nūnc ălĭā mĕdĭtātūr līgnă sĕcūrī

fāscĭbŭs ēt tāndēm ‖ vāpŭlăt īpsĕ sŭīs.

Īnlātās cōnsūl poēnās sē cōnsŭlĕ sōlvīt:

ānnūs quī trăbĕās ‖ hīc dĕdĭt ēxĭlĭūm.

Īnfaūstūm pŏpŭlīs īn sē quŏquĕ vērtĭtŭr ōmēn;

saēvĭt ĭn aūctōrēm ‖ prōdĭgĭōsŭs hŏnōs.

Āblūtō pĕnĭtūs rēspīrānt nōmĭnĕ fāstī

mātūrāmquĕ lŭēm ‖ sānĭŏr aūlă vŏmīt.

Dīssĭmŭlānt sŏcĭī cōnīŭrătīquĕ rĕcēdūnt;

prōcūmbūnt părĭtēr ‖ cūm dŭcĕ tōtă cŏhōrs,

nōn ăcĭē vīctī, nōn ōbsĭdĭōnĕ sŭbāctī,

nē pĕrĕānt rītū ‖ quō pĕrĭērĕ vĭrī.

cōncĭdĭt ēxĭgŭaē dēmēntĭă vūlnĕrĕ chārtaē;

cōnfēcīt saēvūm ‖ līttĕră Mārtĭs ŏpūs.

Mōllīs fēmĭnĕā dētrūdĭtŭr ārcĕ tўrānnūs

ēt thălămō pūlsūs ‖ pērdĭdĭt īmpĕrĭūm:

sīc iŭvĕnīs nūtāntĕ fĭdē vĕtĕrīquĕ rĕdūctā

paēlĭcĕ dēflētām ‖ līnquĭt ămīcă dŏmūm.

cānĭtĭēm lārgō rārām dē pūlvĕrĕ tūrpāt

ēt lăcrĭmīs rūgās ‖ īnplĕt ănīlĕ gĕmēns,

sūpplĭcĭtērquĕ pĭās hŭmĭlīs prōstrātŭs ăd ārās

mītĭgăt īrātās ‖ vōcĕ trĕmēntĕ nŭrūs.

Īnnŭmĕrī glŏmĕrāntŭr ĕrī sĭbĭ quīsquĕ pĕtēntēs

māncĭpĭūm sōlīs ‖ ūtĭlĕ sūpplĭcĭīs.

Quāmvīs foēdŭs ĕnīm mēntēmque ōbscaēnĭŏr ōrĕ,

īră dăbīt prĕtĭūm; ‖ poēnă mĕrētŭr ĕmī.

Quās, spădŏ, nūnc tērrās aūt quēm trānsībĭs ĭn āxēm?

Cīngĕrĭs hīnc ŏdĭīs, ‖ īndĕ rĕcēssĭt ămōr.

Ūtrăquĕ tē gĕmĭnō sūb sīdĕrĕ rēgĭă dāmnāt;

Hēspĕrĭūs nūmquām, ‖ iām nĕc Ĕōŭs ĕrīs.

Mīrōr cūr, ălĭīs quī pāndĕrĕ fātă sŏlēbās,

ād prŏprĭām clādēm, ‖ caēcă Sĭbŷllă, tăcēs.

Iām tĭbĭ nūllă vĭdēt fāllāx īnsōmnĭă Nīlūs,

pērvĭgĭlānt vātēs ‖ nēc, mĭsĕrāndĕ, tŭī.

Quīd sŏrŏr? Aūdēbīt tēcūm cōnscēndĕrĕ pūppīm

ēt vĕnĭēt lōngūm ‖ pēr mărĕ fīdă cŏmēs?

Ān fōrtāssĕ tŏrōs eūnūchī paūpĕrĭs ōdīt

ēt tē nūnc ĭnŏpēm ‖ dīvĕs ămārĕ nĕgāt?

Eūnūchī iŭgŭlūm prīmūs sĕcŭīssĕ fătērīs;

sēd tămĕn ēxēmplō ‖ nōn fĕrĭērĕ tŭō.

Vīvĕ pŭdōr fātīs. Ēn quēm trĕmŭērĕ tŏt ūrbēs!

Ēn cūiūs pŏpŭlī ‖ sūstĭnŭērĕ iŭgūm!

Dīrēptās quīd plāngĭs ŏpēs, quās nātŭs hăbēbīt?

Nōn ălĭtēr pŏtĕrās ‖ prīncĭpĭs ēssĕ pătēr.

Īnprŏbĕ, quīd pūlsās mŭlĭēbrĭbŭs āstră quĕrēllīs,

quōd tĭbĭ sūb Cŷprī ‖ lītŏrĕ pārtă quĭēs?

Ōmnĭă bārbărĭcō pēr tē cōncūssă tŭmūltū;

crēdĕ mĭhī, tērrā ‖ tūtĭŭs aēquŏr ĕrīt.

Iām nōn Ārmĕnĭōs iăcŭlīs tērrēbĭs ĕt ārcū,

pēr cāmpōs vŏlŭcrēm ‖ nōn ăgĭtābĭs ĕquūm.

Dīlēctō cărŭīt Bŷzāntĭŭs ōrĕ sĕnātūs;

cūrĭă cōnsĭlĭīs ‖ aēstŭăt ōrbă tŭīs.

Ēmĕrĭtām sūspēndĕ tŏgām, sūspēndĕ phărētrām;

ād Vĕnĕrīs pārtēs ‖ īngĕnĭūmquĕ rĕdī.

Nōn bĕnĕ Grādīvō lēnōnĭă dēxtĕră sērvīt;

sūscĭpĭēt fămŭlūm ‖ tē Cўthĕrēă lĭbēns.

Īnsŭlă laētă chŏrīs, blāndōrūm mātĕr Ămōrūm,

nūllă pŭdīcĭtĭaē ‖ cūră plăcērĕ pŏtēst.

Prōspēctānt Păphĭaē cēlsā dē rūpĕ pŭēllaē

sōllĭcĭtaē, sālvām ‖ dūm fĕrăt ūndă rătēm.

Sēd vĕrĕōr, tĕnĕānt nē tē Trītōnĕs ĭn āltō

lāscīvās dōctūm ‖ fāllĕrĕ Nērĕĭdās,

aūt īdēm cŭpĭānt pĕlăgō tē mērgĕrĕ vēntī,

Gīldōnīs nūpēr ‖ quī tĕnŭērĕ fŭgām.

Īnclŭtă cāptīvō mĕmŏrātūr Thābrăcă Maūrō;

naūfrăgĭō Cŷprōs ‖ sīt mĕmŏrāndă tŭō.

Vēctūrūm mŏrĭēns frūstrā dēlphīnă vŏcābīs;

ād tērrām sūōs ‖ dēvĕhĭt īllĕ vĭrōs.

Quīsquĭs ădhūc sĭmĭlēs eūnūchūs tēndĭt ĭn āctūs,

rēspĭcĭēns Cŷprōn ‖ dēsĭnăt ēssĕ fĕrōx.

Mŷgdŏnĭī cĭnĕrēs ēt sī quīd rēstăt Ĕōī,

quōd pĕrĕāt, rēgnī, cērtaē nōn aūgŭrĕ fālsō

prōdĭgĭī pătŭērĕ mĭnaē, frūstrāquĕ pĕrāctō

vūlnĕrĕ mōnstrĭfĕrī praēsāgĭă dīscĭtĭs ānnī.

Caūtĭŏr āntĕ tămēn vĭŏlēntūm nāvĭtă Cōrūm

prōspĭcĭt ēt tŭmĭdaē sūbdūcīt vēlă prŏcēllaē.

Quīd iŭvăt ērrōrēm mērsā iām pūppĕ fătērī?

Quīd lăcrĭmaē dēlīctă lĕvānt? Stānt ōmĭnă vēstrī

cōnsŭlĭs; īnmōtīs haēsērĕ pĭācŭlă fātīs.

Tūm dĕcŭīt sēntīrĕ nĕfās, tūnc īrĕ rĕcēntēs

dētērsūm măcŭlās. Vĕtĕrī pōst ōbrŭtă mōrbō

cōrpŏră Paēŏnĭās nēquīquam ādmōvĕrĭs hērbās.

Ūlcĕră pōssēssīs āltē sūffūsă mĕdūllīs

nōn lĕvĭōrĕ mănū, fērrō sānāntŭr ĕt īgnī,

nē cŏĕāt frūstrā mōx ērūptūră cĭcātrīx.

Ād vīvūm pĕnĕtrānt flāmmaē, quō fūndĭtŭs ūmōr

dēflŭăt ēt văcŭīs cōrrūptō sānguĭnĕ vēnīs

ārēscāt fōns īpsĕ mălī; trūncāntŭr ĕt ārtūs,

ūt lĭcĕāt rĕlĭquīs sēcūrūm dēgĕrĕ mēmbrīs.

āt vōs ēgrĕgĭē pūrgātām crēdĭtĭs aūlām,

Eūtrŏpĭūm sī Cŷprŏs hăbēt? Vīndīctăquĕ mūndī

sēmĭvĭr ēxŭl ĕrīt? Quīs vōs lūstrārĕ vălēbīt

Ōcĕănūs? Tāntūm făcĭnūs quaē dīlŭĕt aētās?

Īndŭĕrāt nēcdūm trăbĕās: mūgītŭs ăb āxĕ

rēddĭtŭr īnfērnō, răbĭēs ārcānă căvērnās

vībrăt ĕt āltērnō cōnflīgūnt cūlmĭnă lāpsū.

Bācchātūs pĕr ŏpērtă trĕmōr Cālchēdŏnă mōvīt,

prōnŭs ĕt īn gĕmĭnās nūtāvīt Bōspŏrŏs ūrbēs.

Cōncūrrērĕ frĕtī faūcēs, rādīcĕ rĕvūlsā

vītānt īnstăbĭlēm rūrsūm Sŷmplēgădă naūtaē.

Scīlĭcĕt haēc Stўgĭaē praēmīttūnt sīgnă sŏrōrēs

ēt sĭbĭ iām trādī pŏpŭlōs hōc cōnsŭlĕ gaūdēnt.

Mōx ŏrĭtūr dīvērsă lŭēs: hīnc Mūlcĭbĕr īgnēs

spārsĕrăt, hīnc vīctā prōrūpĕrăt ōbĭcĕ Nēreūs.

Haēc flāgrānt, haēc tēctă nătānt. Quām, nūmĭnă, poēnām

sērvātīs scĕlĕrī, cūiūs tōt clādĭbŭs ōmēn

cōnstĭtĭt? Īncūmbās ŭtĭnām, Nēptūnĕ, trĭdēntī

pōllūtūmquĕ sŏlūm tōtō cūm crīmĭnĕ mērgās!

Ūnām prō mūndō Fŭrĭīs cōncēdĭmŭs ūrbēm.

Ūtquĕ sĕmēl pătŭīt mōnstrīs ĭtĕr, ōmnĭă tēmpūs

nāctă sŭūm prŏpĕrānt nāscī: tūm dēcŏlŏr īmbēr

īnfāntūmquĕ nŏvī vūltūs ēt dīssŏnă pārtū

sēmĭnă, tūm lăpĭdūm flētūs ārmēntăquĕ vūlgō

aūsă lŏquī mĕdĭīsquĕ fĕraē sē crēdĕrĕ mūrīs,

tūm vātēs sĭnĕ mōrĕ răpī lŷmphātăquĕ pāssīm

pēctŏră tērrĭfĭcī stĭmŭlīs īgnēscĕrĕ Phoēbī.

Fāc nūllōs cĕcĭnīssĕ dĕōs: ādeōnĕ rĕtūsī

quīsquām cōrdĭs ĕrīt, dŭbĭtēt quī pārtĭbŭs īllīs

ādfŏrĕ fātālēm cāstrātī cōnsŭlĭs ānnūm?

Sēd quām caēcŭs ĭnēst vĭtĭīs ămŏr! Ōmnĕ fŭtūrūm

dēspĭcĭtūr suādēntquĕ brĕvēm praēsēntĭă frūctūm

ēt rŭĭt īn vĕtĭtūm dāmnī sēcūră lĭbīdŏ,

dūm mŏră sūpplĭcĭī lūcrō, sērūmquĕ, quŏd īnstāt,

crēdĭtŭr. Haūd ĕquĭdēm cōntrā tōt sīgnă Cămīllō

dētŭlĕrīm fāscēs, nēdūm (prō sēxŭs!) ĭnērtī

māncĭpĭō, cuī, cūnctă lĭcēt rēspōnsă iŭbērēnt

hōrtāntēsquĕ lĭcēt spōndērēnt prōspĕră dīvī,

tūrpĕ fŭīt cēssīssĕ vĭrōs. Ēxquīrĭtĕ rētrō

crīmĭnă cōntĭnŭī lēctīs ānnālĭbŭs aēvī,

prīscă rĕcēnsītīs ēvōlvĭtĕ saēcŭlă fāstīs:

quīd sĕnĭs īnfāndī Căprĕaē, quīd scaēnă Nĕrōnīs

tālĕ fĕrūnt? Spădŏ Rōmŭlĕō sūccīnctŭs ămīctū

sēdĭt ĭn Aūgūstīs lărĭbūs. Vūlgātă pătēbāt

aūlă sălūtāntūm stŭdĭīs; hūc plēbĕ sĕnātūs

pērmīxtā trĕpĭdīquĕ dŭcēs ōmnīsquĕ pŏtēstās

cōnflŭĭt. Ādvōlvī gĕnĭbūs, cōntīngĕrĕ dēxtrām

āmbĭtŭs, ēt vōtūm dēfōrmĭbŭs ōscŭlă rūgīs

fīgĕrĕ. Praēsĭdĭūm lēgūm gĕnĭtōrquĕ vŏcātūr

prīncĭpĭs ēt fămŭlūm dīgnātūr rēgĭă pātrēm.

Pōstĕrĭtās, ādmīttĕ fĭdēm: mŏnŭmēntă pĕtūntūr

dēdĕcŏrīs mūltīsquĕ gĕmūnt īncūdĭbŭs aēră

fōrmātūră nĕfās. Haēc iūdĭcĭs, īllă tŏgātī,

haēc nĭtĕt ārmātī spĕcĭēs; nŭmĕrōsŭs ŭbīquĕ

fūlgĕt ĕquēs; praēfērt eūnūchī cūrĭă vūltūs.

Āc vĕlŭtī căvĕānt nē quā cōnsīstĕrĕ vīrtūs

pōssīt pūră lŏcō, cūnctās hōc ōrĕ lăbōrānt

īncēstārĕ vĭās. Mănĕānt īnmōtă prĕcāmūr

cērtăquĕ pērpĕtŭī sīnt ārgūmēntă pŭdōrīs.

sūbtĕr ădūlāntēs tĭtŭlī nĭmĭaēquĕ lĕgūntūr

vēl mărĭbūs laūdēs: clārō quōd nōbĭlĭs ōrtū

(cūm vīvānt dŏmĭnī?), quōd māxĭmă proēlĭă sōlūs

īnplĕăt (ēt pătĭtūr mīlēs?), quōd tērtĭŭs ūrbīs

cōndĭtŏr (hōc Bŷzās Cōnstāntīnūsquĕ vĭdēbūnt?).

Īntēr quaē tŭmĭdūs lēnō prōdūcĕrĕ cēnās

īn lūcēm, fētērĕ mĕrō, dīspērgĕrĕ plaūsūm

ēmptūrās īn vūlgŭs ŏpēs, tōtōsquĕ thĕātrīs

īndūlgērĕ dĭēs ălĭēnī prōdĭgŭs aūrī.

Āt sŏrŏr ēt, sī quīd pōrtēntīs crēdĭtŭr, ūxōr

mūlcēbāt mātrēs ĕpŭlīs ēt mōrĕ pŭdīcaē

cōniŭgĭs eūnūchī cĕlĕbrābāt vōtă mărītī.

Hānc ămăt, hānc sūmmā dē rē vēl pācĕ vĕl ārmīs

cōnsŭlĭt, huīc cūrās ēt claūsă pălātĭă māndāt

ceū stăbŭlūm văcŭāmquĕ dŏmūm. Sīc māgnă tŭērī

rēgnă nĭhīl, pătĭēnsquĕ iŭgī dēlūdĭtŭr ōrbīs?

Mītĭŏr āltērnūm Zĕphўrī iām brūmă tĕpōrēm

sēnsĕrăt ēt prīmī lāxābānt gērmĭnă flōrēs,

iāmque ĭtĕr īn grĕmĭō pācīs sōllēmnĕ părābānt

ād mūrōs, Āncŷră, tŭōs, aūctōrĕ rĕpērtūm

Eūtrŏpĭō, pĕlăgī nē taēdĭă lōngă sŭbīrēnt,

sēd văgă lāscīvīs flŭĕrēt dīscūrsĭbŭs aēstās;

ūndĕ tămēn tāntā sūblīmēs mōlĕ rĕdībānt

ceū vīnctōs trăhĕrēnt Mēdōs Īndūmquĕ bĭbīssēnt.

Ēcce aūtēm flāvīs Grādīvŭs ăb ūsquĕ Gĕlōnīs

ārvă crŭēntātō rĕpĕtēbāt Thrācĭă cūrrū:

sūbsīdūnt Pāngaēă rŏtīs āltaēquĕ sŏnōrō

strīdūnt āxĕ nĭvēs. Ūt vērtĭcĕ cōnstĭtĭt Haēmī

fēmĭnĕāsquĕ tŏgās prēssīs cōnspēxĭt hăbēnīs,

sūbrīsīt crūdēlĕ pătēr crīstīsquĕ mĭcāntēm

quāssāvīt gălĕām; tūnc īnplācābĭlĕ nūmēn

Bēllōnam ādlŏquĭtūr, quaē sānguĭnĕ sōrdĭdă vēstēm

Īllўrĭcīs pīnguēs pēctēbāt strāgĭbŭs hŷdrōs:

"Nēcdūm mōllĭtĭaē, nēcdūm, gērmānă, mĕdērī

pōssŭmŭs Ēōaē? Nūmquām cōrrūptă rĭgēscēnt

saēcŭlă? Cāppădŏcūm tĕpĭdīs Ārgaēŭs ăcērvīs

aēstŭăt; īnfēlīx ĕtĭāmnūm pāllĕt Ŏrōntēs.

Dūm pĕrĕūnt, mĕmĭnērĕ mălī; sī cōrdă părūmpēr

rēspīrārĕ sĭnās, nūllō tōt fūnĕră sēnsū

praētĕrĕūnt, tāntīquĕ lĕvīs iāctūră crŭōrīs.

Āspĭcĭs ōbscaēnūm făcĭnūs? Quīd crīnĭbŭs ōră

prōtĕgĭs? Ēn quālēs sēsē dīffūdĭt ĭn āctūs

pārvă quĭēs, quāntūm nŏcŭērūnt ōtĭă fērrī!

Quī cărŭīt bēllīs, eūnūchō trādĭtŭr ānnūs.

Āctūm dē trăbĕīs ēssēt, sī pārtĭbŭs ūnă

mēns fŏrĕt Hēspĕrĭīs; rŭĕrēt dērīsă vĕtūstās

nūllăquĕ cālcātī stārēnt vēstīgĭă iūrīs,

nī mĕmŏr īmpĕrĭī Stĭlĭchō mōrūmquĕ prĭōrūm

tūrpĕ rĕlēgāssēt dēfēnsō Thŷbrĭdĕ nōmēn

īntāctāmquĕ nŏvō sērvāssēt crīmĭnĕ Rōmām.

Īllĕ dĕdīt pōrtūm, quō sē pūlsātă rĕfērrēt

māiēstās Lătĭī dēfōrmātaēquĕ sĕcūrēs;

īllĕ dĕdīt fāstōs, ād quōs Ŏrĭēntĕ rĕlīctō

cōnfŭgĕrēt spārsūm măcŭlīs sērvīlĭbŭs aēvūm.

Quām sĭmĭlēs haēc aūlă vĭrōs! Ād moēnĭă vīsūs

dērĭgĕ: nūm sāltēm tăcĭtā fōrmīdĭnĕ mūssānt?

Nūm dāmnānt ănĭmō? Plaūdēntēm cērnĕ sĕnātūm

ēt Bŷzāntīnōs prŏcĕrēs Grāiōsquĕ Quĭrītēs.

Ō pătrĭbūs plēbēs, ō dīgnī cōnsŭlĕ pātrēs!

Quīd, quŏd ĕt ārmātī cēssānt ēt nūllă vĭrīlēm

īntēr tōt glădĭōs sēxūm rĕmĭnīscĭtŭr īră?

Hūcĭnĕ nōstrōrūm cīnctūs ăbĭērĕ nĕpōtūm?

sīc Brūtī dēspēctŭs hŏnōs? Īgnōscĕ părēntī,

Rōmŭlĕ, quōd sērūs tĕmĕrātīs fāscĭbŭs ūltōr

ādvĕnĭō: iāmiām lārgīs haēc gaūdĭă fāxō

cōnpēnsēnt lăcrĭmīs. Quīd dūdum īnflārĕ mŏrārīs

Tārtărĕām, Bēllōnă, tŭbām, quīd strīngĕrĕ fālcēm,

quā pŏpŭlōs ā stīrpĕ mĕtīs? Mōlīrĕ tŭmūltūs,

ēxcŭtĕ dēlĭcĭās. Thrācūm Măcĕtūmquĕ rŭīnaē

taēdĕt ĕt īn gēntēs ĭtĕrūm saēvīrĕ sĕpūltās:

dāmnă mĭnūs cōnsuētă mŏvēnt. Trāns aēquŏră saēvās

vērtĕ făcēs; ălĭīs ēxōrdĭă sūmĕ răpīnīs.

Nōn tĭbĭ Rīphaēīs hōstīs quaērēndŭs ăb ōrīs,

nōn pēr Caūcăsĕās āccītō tūrbĭnĕ vāllēs

ēst ŏpŭs. Ōstrŏgŏthīs cŏlĭtūr mīxtīsquĕ Grŭthūngīs

Phrŷx ăgĕr: hōs pārvaē pŏtĕrūnt īnpēllĕrĕ caūsaē

īn scĕlŭs; ād mōrēs făcĭlīs nātūră rĕvērtī.

Sīc ĕăt: īn nōstrō quāndō iām mīlĭtĕ rōbūr

tōrpŭĭt ēt mōllī dĭdĭcīt pārērĕ măgīstrō,

vīndĭcĕt Ārctōūs vĭŏlātās ādvĕnă lēgēs;

bārbără Rōmānō sūccūrrānt ārmă pŭdōrī".

Sīc fātūs clĭpĕō, quāntūm vīx īpsĕ dĕōrūm

ārbĭtĕr īnfēstō cūm pērcŭtĭt aēgĭdă nīmbō,

īntŏnŭīt. Rēspōnsăt Ăthōs Haēmūsquĕ rĕmūgīt;

īngĕmĭnāt raūcūm Rhŏdŏpē cōncūssă frăgōrēm.

Cōrnŭă cānă gĕlū mīrāntĭbŭs ēxtŭlĭt ūndīs

Hēbrŭs ĕt ēxānguēm glăcĭē tĭmŏr āllĭgăt Hīstrūm.

Tūnc ădămāntĕ grăvēm nōdīsquĕ rĭgēntĭbŭs hāstām,

tēlum īngēns nūllīquĕ dĕō iăcŭlābĭlĕ, tōrsīt.

Fīt lātē rūptīs vĭă nūbĭbŭs; īllă pĕr aūrās

tōt frĕtă, tōt mōntēs ūnō cōntēntă vŏlātū

trānsĭlĭt ēt Phrўgĭaē mĕdĭīs āffīgĭtŭr ārvīs.

Sēnsĭt hŭmūs; gĕmŭīt Nŷsaēō pālmĭtĕ fēlīx

Hērmŭs ĕt aūrātā Pāctōlŭs ĭnhōrrŭĭt ūrnā

tōtăquĕ sūmmīssīs flēvērūnt Dīndўmă sīlvīs.

Nēc dĕă praēmīssaē strīdōrēm sēgnĭŭs hāstaē

cōnsĕquĭtūr, cēntūmquĕ vĭās mĕdĭtātă nŏcēndī

tāndēm Tārbĭgĭlūm (Gĕtĭcaē dūx īnprŏbŭs ālaē

hīc ĕrăt) ādgrĕdĭtūr. Vīsō tūm fōrtĕ rĕdībāt

Eūtrŏpĭō văcŭūs dōnīs, fĕrĭtāsquĕ dŏlōrĕ

crēvĕrăt ēt, tĕnĕrīs ĕtĭām quaē crīmĭnă suādēt

īngĕnĭīs, Scўthĭcūm pēctūs flāmmābăt ĕgēstās.

Huīc sēsē vūltū sĭmŭlātaē cōniŭgĭs ōffērt

mēntītōquĕ fĕrōx īncēdīt bārbără grēssū,

cārbăsĕōs īndūtă sĭnūs: pōst tērgă rĕdūctās

ūbĕrĭbūs prŏpĭōr mōrdēbāt fībŭlă vēstēs,

īnque ōrbēm tĕrĕtī mītrā rĕdĕūntĕ căpīllūm

strīnxĕrăt ēt vĭrĭdēs flāvēscĕrĕ iūssĕrăt ānguēs.

Ādvŏlăt āc nĭvĕīs rĕdŭcēm cōnplēctĭtŭr ūlnīs

īnfūndītque ănĭmō fŭrĭālĕ pĕr ōscŭlă vīrūs.

Prīncĭpĕ quām lārgō vĕnĭāt, quās īndĕ rĕpōrtēt

dīvĭtĭās, āstū răbĭēm mōtūră rĕquīrīt.

Īlle ĭtĕr īngrātūm, vānōs dēflērĕ lăbōrēs,

quōs sŭpĕr eūnūchī fāstūs, quaē prōbră tŭlīssēt.

Cōntĭnŭō sĕcăt ūnguĕ gĕnās ēt tēmpŏrĕ pāndīt

ārrēptō gĕmĭtūs: "Ī nūnc, dēvōtŭs ărātrīs

scīndĕ sŏlūm pŏsĭtōquĕ tŭōs mūcrōnĕ sŏdālēs

ād rāstrōs sūdārĕ dŏcē. Bĕnĕ rūră Grŭthūngūs

ēxcŏlĕt ēt cērtō dīspōnēt sīdĕrĕ vītēs.

Fēlīcēs ălĭaē, quās dēbēllātă mărītīs

ōppĭdă, quās māgnīs quaēsītaē vīrĭbŭs ōrnānt

ēxŭvĭaē, quĭbŭs Ārgīvaē pūlchraēquĕ mĭnīstrānt

Thēssălĭdēs, fămŭlās ēt quaē mĕrŭērĕ Lăcaēnās.

Mē nĭmĭūm tĭmĭdō, nĭmĭūm iūnxērĕ rĕmīssō

fātă vĭrō, tōtūm quī dēgĕnĕr ēxŭĭt Hīstrūm,

quī rĕfŭgīt pătrĭaē rītūs, quēm dētĭnĕt aēquī

glōrĭă, cōncēssōquĕ cŭpīt vīxīssĕ cŏlōnūs

quām dŏmĭnūs rāptō. Quīd pūlchră vŏcābŭlă pīgrīs

praētēntās vĭtĭīs? Prŏbĭtātĭs ĭnērtĭă nōmēn,

iūstĭtĭaē fōrmīdŏ sŭbīt. Tŏlĕrābĭs ĭnīquām

paūpĕrĭēm cūm tēlă gĕrās? Ēt flēbĭs ĭnūltūs

cūm pătĕānt tāntaē nūllīs cūstōdĭbŭs ūrbēs?

Quīppĕ mĕtūs poēnaē. Prīdēm mōs īllĕ vĭgēbāt,

ūt mĕrĭtōs cŏlĕrēnt īnpācātīsquĕ rĕbēllēs

ūrgērēnt ŏdĭīs; āt nūnc, quī foēdĕră rūmpīt,

dītātūr, quī sērvăt, ĕgēt. Vāstātŏr Ăchīvaē

gēntĭs ĕt Ēpīrūm nūpēr pŏpŭlātŭs ĭnūltām

praēsĭdĕt Īllўrĭcō; iām, quōs ōbsēdĭt, ămīcūs

īngrĕdĭtūr mūrōs īllīs rēspōnsă dătūrūs,

quōrūm cōniŭgĭbūs pŏtĭtūr nātōsquĕ pĕrēmīt.

Sīc hōstēs pūnīrĕ sŏlēnt, haēc praēmĭă sōlvūnt

ēxcĭdĭīs. Cūnctārĭs ădhūc nŭmĕrūmquĕ tŭōrūm

rēspĭcĭs ēxĭgŭāmquĕ mănūm? Tū rūmpĕ quĭētēm;

bēllă dăbūnt sŏcĭōs. Nēc tē tām prōnă mŏnērēm,

sī cōntrā pătĕrērĕ vĭrōs: nūnc āltĕr ĭn ārmīs

sēxŭs ĕt eūnūchīs sē dēfēnsōrĭbŭs ōrbīs

crēdĭdĭt; hōs ăquĭlaē Rōmānăquĕ sīgnă sĕcūntūr.

Īncĭpĕ bārbărĭcaē tāndēm tē rēddĕrĕ vītaē,

tē quŏquĕ iām tĭmĕānt ādmīrēntūrquĕ nŏcēntēm,

quēm sprēvērĕ pĭūm. Spŏlĭīs praēdāquĕ rĕplētūs

cūm lĭbĕāt Rōmānŭs ĕrīs". Sīc fātă rĕpēntĕ

īn dīrām sē vērtĭt ăvēm rōstrōquĕ rĕcūrvō

tūrpĭs ĕt īnfērnīs tĕnĕbrīs ōbscūrĭŏr ālās

aūspĭcĭūm vĕtĕrī sēdīt fērālĕ sĕpūlchrō.

Īllĕ, păvōr pōstquām rĕsŏlūtō cōrdĕ quĭēvīt

ēt rĭgĭdaē sēdērĕ cŏmaē, nōn dīstŭlĭt ātrōx

iūssă dĕaē; sŏcĭīs, quaē vīdĕrĭt, ōrdĭnĕ pāndīt

īnrītātquĕ sĕquī. Cōniūrāt bārbără pūbēs

nāctă dŭcēm Lătĭīsquĕ pălām dēscīvĭt ăb ārmīs.

Pārs Phrўgĭaē, Scўthĭcīs quaēcūmquĕ Trĭōnĭbŭs ālgēt

prōxĭmă, Bīthŷnōs, sōlēm quaē cōndĭt, Ĭōnās,

quaē lĕvăt, āttīngīt Gălătās. Ūtrīmquĕ prŏpīnquī

fīnĭbŭs ōblīquīs Lŷdī, Pĭsĭdaēquĕ fĕrōcēs

cōntīnuānt Aūstrālĕ lătūs. Gēns ūnă fŭērĕ

tōt quōndām pŏpŭlī, prīscūm cōgnōmĕn ĕt ūnūm

āppēllātă Phrўgēs (sēd quīd nōn lōngă vălēbīt

pērmūtārĕ dĭēs?), dīctī pōst Maēŏnă rēgēm

Maēŏnĕs. Aēgaēōs īnsēdīt Graēcĭă pōrtūs;

Thŷnī Thrācĕs ărānt, quaē nūnc Bīthŷnĭă fērtūr;

nūpĕr ăb Ōcĕănō Gāllōrum ēxērcĭtŭs īngēns

īllīs āntĕ văgūs tāndēm rĕgĭōnĭbŭs haēsīt

gaēsăquĕ dēpŏsŭīt, Grāiō iām mītĭs ămīctū,

prō Rhēnō pōtūrŭs Hălŷn. Dāt cūnctă vĕtūstās

prīncĭpĭūm Phrўgĭbūs; nēc rēx Aēgŷptĭŭs ūltrā

rēstĭtĭt, hūmānī pōstquām pŭĕr ūbĕrĭs ēxpērs

īn Phrўgĭām prīmūm lāxāvīt mūrmŭră vōcēm.

Hīc cĕcĭdīt Lўcĭīs iāctātă pălūdĭbŭs ōlīm

tībĭă, foēdātām cūm rēddĭdĭt ūndă Mĭnērvām,

hīc ĕt Ăpōllĭnĕā vīctūs tēstūdĭnĕ pāstōr

sūspēnsā mĕmŏrēs īnlūstrāt pēllĕ Cĕlaēnās.

Quāttŭŏr hīc māgnīs prōcēdūnt fōntĭbŭs āmnēs

aūrĭfĕrī; nēc mīrŏr ăquās rădĭārĕ mĕtāllō,

quaē tŏtĭēns lāvērĕ Mĭdān. Dīvērsŭs ăd Aūstrūm

cūrsŭs ĕt Ārctōūm flŭvĭīs mărĕ. Dīndўmă fūndūnt

Sāngărĭūm, vĭtrĕī pūrō quī gūrgĭtĕ Gāllī

aūctŭs Ămāzŏnĭī dēfērtŭr ăd ōstĭă Pōntī.

Īcărĭūm pĕlăgūs Mўcălaēăquĕ lītŏră iūnctī

Mārsўă Maeāndērquē pētūnt; sēd Mārsўă vēlōx,

dūm sŭŭs ēst, flēxūquĕ cărēns. Iām flūmĭnĕ mīxtūs

mōllītūr, Maēāndrĕ, tŭō, cōntrārĭă pāssūs

quām Rhŏdănō stĭmŭlātŭs Ărār: quōs īntĕr ăprīcă

plānĭtĭēs Cĕrĕrīquĕ făvēt dēnsīsquĕ lĭgātūr

vītĭbŭs ēt glaūcaē frūctūs āttōllĭt ŏlīvaē,

dīvĕs ĕquīs, fēlīx pĕcŏrīs prĕtĭōsăquĕ pīctō

mārmŏrĕ pūrpŭrĕīs caēdūnt quōd Sŷnnădă vēnīs.

Tālēm tūm Phrўgĭām Gĕtĭcīs pŏpŭlātĭbŭs ūrī

pērmīsērĕ dĕī. Sēcūrās bārbărŭs ūrbēs

īnrūpīt făcĭlēsquĕ căpī. Spēs nūllă sălūtīs,

nūllă fŭgaē: pŭtrĭbūs iām prōpūgnācŭlă sāxīs

lōngō cōrrŭĕrānt aēvō pācīsquĕ sĕnēctā.

Īntĕrĕā gĕlĭdaē sēcrētīs rūpĭbŭs Īdaē

dūm sĕdĕt ēt thĭăsōs spēctāt dē mōrĕ Cўbēlē

Cūrētūmque ălăcrēs ād tŷmpănă sūscĭtăt ēnsēs,

aūrĕă sānctārūm dĕcŭs īnmōrtālĕ cŏmārūm

dēflūxīt căpĭtī tūrrīs sūmmōquĕ vŏlūtūs

vērtĭcĕ crīnālīs vĭŏlātūr pūlvĕrĕ mūrūs.

Ōbstĭpŭērĕ trŭcēs ōmēn Cŏrўbāntĕs ĕt ūnō

fīxă mĕtū tăcĭtās prēssērūnt ōrgĭă būxōs.

Īndŏlŭīt gĕnĕtrīx, tūm sīc cōmmōtă prŏfātūr:

"Hōc mĭhĭ iām prīdēm Lăchĕsīs grāndaēvă cănēbāt

aūgŭrĭūm: Phrўgĭaē cāsūs vēnīssĕ sŭprēmōs

dēlāpsūs tēstātŭr ăpēx. Heū sānguĭnĕ quālīs

ībīt Sāngărĭūs quāntāsquĕ cădāvĕră lēntī

Maeāndrī pāssūrā mōrās! Īnmōbĭlĭs haērēt

tērmĭnŭs, haēc dūdūm nātō plăcŭērĕ Tŏnāntī,

pār ēt fīnĭtĭmīs lūctūs frūstrāquĕ Lўaēī

nōn dēfēnsūrōs īnplōrāt Lŷdĭă thŷrsōs.

Iāmquĕ vălē, Phrўgĭaē tēllūs, pĕrĭtūrăquĕ flāmmīs

moēnĭă, cōnspĭcŭās quaē nūnc āttōllĭtĭs ārcēs,

mōx cāmpī nūdūmquĕ sŏlūm! Dīlēctă vălētĕ

flūmĭnă! Nōn vēstrīs ūltrā bācchābŏr ĭn āntrīs

nēc iŭgă sūlcābīt nōstēr Bĕrĕcŷnthĭă cūrrūs".

Dīxĭt ĕt ād trīstēs cōnvērtīt tŷmpănă plānctūs.

Lābēntēm pătrĭām sācrīs ŭlŭlātĭbŭs Āttīs

pērsŏnăt ēt lăcrĭmīs tōrvī mădŭērĕ lĕōnēs.

Eūtrŏpĭūs, nĕquĕāt quāmvīs mĕtŭēndă tăcērī

clādēs ēt trĕpĭdūs vūlgāvĕrĭt ōmnĭă rūmōr,

īgnōrārĕ tămēn fīngīt rēgnīquĕ rŭīnās

dīssĭmŭlāt; pārvām lātrōnum ērrārĕ cătērvām,

ād sōntēs tōrmēntă măgīs quām tēlă părārī,

nēc dŭcĕ frāngēndās iāctāt, sēd iūdĭcĕ vīrēs:

vāstă vĕlūt Lĭbўaē vēnāntūm vōcĭbŭs ālēs.

cūm prĕmĭtūr, călĭdās cūrsū trānsmīttĭt hărēnās

īnquĕ mŏdūm vēlī sĭnŭātīs flāmĭnĕ pīnnīs

pūlvĕrŭlēntă vŏlāt; sī iām vēstīgĭă rētrō

clāră sŏnēnt, ōblītă fŭgaē stāt lūmĭnĕ claūsō

rīdēndūm rĕvŏlūtă căpūt crēdītquĕ lătērĕ

quēm nōn īpsă vĭdēt. Fūrtīm tămĕn ārdŭă mīttīt

cūm dōnīs prōmīssă nŏvīs, sī fōrtĕ rŏgātūs

dēsĭnăt. Īllĕ sĕmēl nōtā dūlcēdĭnĕ praēdaē

sē fămŭlō sērvīrĕ nĕgāt, nēc grātă tĭmēntūm

mūnĕră. Mīlĭtĭām nūllām nēc prīmă sŭpērbūs

cīngŭlă dīgnārī: nām quīs nōn cōnsŭlĕ tālī

vīlĭs hŏnōs? Pōstquām prĕcĭbūs mītēscĕrĕ nūllīs,

nōn aūrō cēssīssĕ vĭdēt crēbērquĕ rĕcūrrīt

nūntĭŭs īncāssūm nēc spēs iām foēdĕrĭs ēxtāt,

tāndēm cōnsĭlĭūm bēllī cōnfēssŭs ăgēndī

ād sŭă tēctă vŏcāt. Iŭvĕnēs vēnērĕ prŏtērvī

lāscīvīquĕ sĕnēs, quĭbŭs ēst īnsīgnĭs ĕdēndī

glōrĭă cōrrūptāsquĕ dăpēs vărĭāssĕ dĕcōrūm,

quī vēntrem īnvītānt prĕtĭō trādūntquĕ pălātō

sīdĕrĕās Iūnōnĭs ăvēs ēt sī quă lŏquēndī

gnără cōlŏrătīs vĭrĭdīs dēfērtŭr ăb Īndīs,

quaēsītōs trāns rēgnă cĭbōs, quōrūmquĕ prŏfūndām

īnglŭvĭēm nōn Aēgaēūs, nōn āltă Prŏpōntīs,

nōn frĕtă lōngīnquīs Maēōtĭă pīscĭbŭs ēxplēnt.

Vēstĭs ŏdōrātaē stŭdĭūm, laūs māxĭmă rīsūm

Pēr vānōs mōvīssĕ sălēs, mĭnĭmēquĕ vĭrīlēs

mūndĭtĭaē, cōmptī vūltūs, ŏnĕrīquĕ vĕl īpsă

Sērĭcă. sī Chūnūs fĕrĭāt, sī Sārmătă pōrtās,

sōllĭcĭtī scaēnaē; Rōmām cōntēmnĕrĕ suētī

mīrārīquĕ sŭās, quās Bōspŏrŏs ādlŭĭt, aēdēs;

sāltāndī dŏcĭlēs aūrīgārūmquĕ pĕrītī.

Pārs hŭmĭlī dē plēbĕ dŭcēs; pārs cōmpĕdĕ sūrās

crūrăquĕ sīgnātī nīgrō līvēntĭă fērrō

iūră rĕgūnt, făcĭēs quāmvīs īnscrīptă rĕpūgnēt

sēquĕ sŭō prōdāt tĭtŭlō. Sēd prīmă pŏtēstās

Eūtrŏpĭūm praēfērt, Hŏsĭō sūbnīxă sĕcūndō.

Dūlcĭŏr hīc sānē cūnctīs prūdēnsquĕ mŏvēndī

iūrīs ādmōtō quī tēmpĕrĕt ōmnĭă fūmō,

fērvĭdŭs, āccēnsām sēd quī bĕnĕ dēcŏquăt īrām.

Cōnsīdūnt ăpĭcēs gĕmĭnī dĭcĭōnĭs Ĕōaē,

hīc cŏcŭs, hīc lēnō, dēfōssī vērbĕrĕ tērgă,

sērvĭtĭō, nōn ārtĕ părēs, hīc saēpĭŭs ēmptūs,

āltĕr ăd Hīspānōs nūtrītūs vērnă pĕnātēs.

Ērgo ŭbĭ cōllēctī prŏcĕrēs, quī rēbŭs ĭn ārtīs

cōnsŭlĕrēnt tāntīsquĕ dărēnt sōlācĭă mōrbīs,

ōblītī sŭbĭtō Phrўgĭaē bēllōquĕ rĕlīctō

ād sŏlĭtōs coēpērĕ iŏcōs ēt iūrgĭă cīrcī

tēndĕrĕ. Nēquīquām māgnā cōnflīgĭtŭr īrā,

quīs mĕlĭūs vībrātă pŭēr vērtīgĭnĕ mōllī

mēmbră rŏtēt, vērrāt quīs mārmŏră crīnĕ sŭpīnō,

quīs măgĭs ēnōdēs lătĕrūm dētōrquĕăt ārcūs,

quīs vōcī dĭgĭtōs, ŏcŭlōs quīs mōrĭbŭs āptēt.

Hī trăgĭcōs mĕmĭnērĕ mŏdōs; hīs fābŭlă Tēreūs,

hīs nēcdūm cōmmīssă chŏrō cāntātŭr Ăgāvē.

Īncrĕpăt Eūtrŏpĭūs: nōn haēc spēctācŭlă tēmpūs

pōscĕrĕ; nūnc ălĭās ārmōrum īncūmbĕrĕ cūrās;

sē sătĭs Ārmĕnĭō fēssūm prō līmĭtĕ cīngī

nēc tāntīs ūnūm sūbsīstĕrĕ pōssĕ pĕrīclīs;

īgnōscānt sĕnĭō, iŭvĕnēs ād proēlĭă mīttānt:

quālīs paūpĕrĭbūs nūtrīx īnvīsă pŭēllīs

ādsĭdĕt ēt tēlā cōmmūnēm quaērĕrĕ vīctūm

raūcă mŏnēt; fēstīs īllaē lūsīssĕ dĭēbūs

ōrānt ēt pŏsĭtīs aēquaēvās vīsĕrĕ pēnsīs,

īrātaēque ŏpĕrī iām lāssō pōllĭcĕ fīlă

tūrbānt ēt tĕnĕrōs dētērgūnt stāmĭnĕ flētūs.

Ēmĭcăt ēxtēmplō cūnctīs trĕpĭdāntĭbŭs aūdāx

crāssā mōlĕ Lĕō, quēm vīx Cŷclōpĭă sōlūm

aēquātūră fămēs, quēm nōn iēiūnă Cĕlaēnō

vīncĕrĕt (hīnc nōmēn fērtūr mĕrŭīssĕ Lĕōnīs),

ācĕr ĭn ābsēntēs, līnguaē iāctātŏr, ăbūndāns

cōrpŏrĭs ēxĭgŭūsque ănĭmī, dōctīssĭmŭs ārtīs

quōndām lānĭfĭcaē, mŏdĕrātōr pēctĭnĭs ūncī.

Nōn ălĭūs lānām pūrgātīs sōrdĭbŭs aēquĕ

praēbŭĕrīt călăthīs, sĭmĭlīs nēc pīnguĭă quīsquām

vēllĕră pēr tĕnŭēs fērrī prōdūcĕrĕ rīmās.

Tūnc Aīāx ĕrăt Eūtrŏpĭī lātēquĕ frĕmēbāt,

nōn sēptēm vāstō quătĭēns ūmbōnĕ iŭvēncōs,

sēd, quām pērpĕtŭīs dăpĭbūs pīgrōquĕ sĕdīlī

īntĕr ănūs īntērquĕ cŏlōs ŏnĕrāvĕrăt, ālvūm.

Ādsūrgīt tāndēm, vōcēmque ēxprōmĭt ănhēlām:

"Quīs nŏvŭs hīc tōrpōr, sŏcĭī? Quōnam ūsquĕ sĕdēmūs

fēmĭnĕīs claūsī thălămīs pătĭmūrquĕ pĕrīclūm

glīscĕrĕ dēsĭdĭā? Grăvĭōrūm tūrbă mălōrūm

tēxĭtŭr, īgnāvīs trăhĭmūs dūm tēmpŏră vōtīs.

Mē pĕtĭt hīc sūdōr. Nūmquām mĕă dēxtĕră sēgnīs

ād fērrūm. Făvĕāt tāntūm Trītōnĭă coēptīs,

īncēptūm pĕrăgētŭr ŏpūs. Iām cūnctă fŭrōrĕ

quī grăvăt, ēffĭcĭām lĕvĭōrēm pōndĕrĕ lānaē

Tārbĭgĭlūm tŭmĭdūm, dēsērtōrēsquĕ Grŭthūngōs

ūt mĭsĕrās pŏpŭlābŏr ŏvēs, ēt pācĕ rĕlātā

prīstĭnă rēstĭtŭām Phrўgĭās ād stāmĭnă mātrēs".

Hīs dīctīs ĭtĕrūm sēdīt; fīt plaūsŭs ĕt īngēns

cōnsĭlĭī clāmōr, quālīs rĕsŏnāntĭbŭs ōlīm

ēxŏrĭtūr căvĕīs, quŏtĭēns crīnītŭs ĕphēbūs

aūt rĭgĭdām Nĭŏbem | aūt flēntēm Trōădă fīngīt.

Prōtĭnŭs ēxcītīs ĭtĕr īnrĕmĕābĭlĕ sīgnīs

ārrĭpĭt īnfaūstōquĕ iŭbēt būbōnĕ mŏvērī

āgmĭnă Mŷgdŏnĭās mōx īnplētūră vŏlūcrēs.

Pūlchĕr ĕt ūrbānaē cŭpĭēns ēxērcĭtŭs ūmbraē,

ādsĭdŭūs lūdīs, ăvĭdūs splēndērĕ lăvācrīs

nēc sōlēs īmbrēsvĕ pătī mūltūmquĕ prĭōrī

dīspār, sūb clĭpĕō Thrācūm quī fērrĕ prŭīnās,

dūm Stĭlĭchō rĕgĕrēt, nūdōque hĭĕmārĕ sŭb āxĕ

suēvĕrăt ēt dūrīs haūrīrĕ bĭpēnnĭbŭs Hēbrūm.

Cūm dŭcĕ mūtātaē vīrēs: Bŷzāntĭă rōbūr

frēgīt lūxŭrĭēs Āncŷrānīquĕ trĭūmphī.

Nōn pĕdĭtēm praēcēdĭt ĕquēs; nōn cōmmŏdă cāstrīs

ēlĭgĭtūr rĕgĭō; vĭcĭbūs cūstōdĭă nūllīs

ādvĭgĭlāt vāllō; nōn ēxplōrāntŭr ĕūndaē

vītāndaēquĕ vĭaē; nūllō sē cōrnŭă flēctūnt

ōrdĭnĕ; cōnfūsī pāssīm pĕr ŏpācă văgāntūr

lūstră, pĕr īgnōtās āngūstō trāmĭtĕ vāllēs.

Sīc văcŭī rēctōrĭs ĕquī, sīc ōrbă măgīstrō

fērtŭr ĭn ābrūptūm cāsū, nōn sīdĕrĕ pūppīs,

sīc rŭĭt īn rūpēs āmīssō pīscĕ sŏdālī

bēlŭă, sūlcāndās quī praēvĭŭs ēdŏcĕt ūndās

īnmēnsūmquĕ pĕcūs pārvaē mŏdĕrāmĭnĕ caūdaē

tēmpĕrăt ēt tāntō cōniūngīt foēdĕră mōnstrō:

īllă nătāt rătĭōnĭs ĭnōps ēt caēcă prŏfūndī,

iām brĕvĭbūs dēprēnsă vădīs īgnāră rĕvērtī

pālpĭtăt ēt vānōs scŏpŭlīs īnlīdĭt hĭātūs.

Tārbĭgĭlūs sĭmŭlārĕ fŭgām flātūsquĕ Lĕōnīs

spē nūtrīrĕ lĕvēs, īnprōvīsūsquĕ rĕpēntĕ,

dūm grăvĭbūs mārcēnt ĕpŭlīs hōstīquĕ cătēnās

īntēr vīnă crĕpānt, lārgō sōpītă Lўaēō

cāstră sŭbīt. Pĕrĕūnt ălĭī dūm mēmbră cŭbīlī

tārdă lĕvānt; ălĭī lētō iūnxērĕ sŏpōrēm;

āst ălĭōs vīcīnă pălūs sĭnĕ mōrĕ rŭēntēs

ēxcĭpĭt ēt cŭmŭlīs īnmānĭbŭs āggĕrăt ūndās.

Īpsĕ Lĕō dāmmā cērvōquĕ fŭgācĭŏr ībāt

sūdāntī trĕmĕbūndŭs ĕquō: quī pēndĕrĕ pōstquām

dēcĭdĭt, īnplĭcĭtūs līmō cūnctāntĭă prōnūs

pēr vădă rēptābāt. Caēnō sūbnīxă tĕnācī

mērgĭtŭr ēt pīnguī sūspīrāt cōrpŏrĕ mōlēs,

mōrĕ sŭīs, dăpĭbūs quaē iām dēvōtă fŭtūrīs

tūrpĕ gĕmīt, quŏtĭēns Hŏsĭūs mūcrōnĕ cŏrūscō

ārmātūr cīngītquĕ sĭnūs sēcūmquĕ vŏlūtāt,

quās fīgāt vĕrŭbūs pārtēs, quaē frūstă călēntī

māndĕt ăquaē quāntōquĕ cŭtēm dīstēndăt ĕchīnō:

flāgrăt ŏpūs; crēbrō pūlsātūs pērstrĕpĭt īctū

cōntēxīt vărĭūs pĕnĕtrāns Cālchēdŏnă nīdōr.

Ēccĕ lĕvīs frōndēs ā tērgō cōncŭtĭt aūră:

crēdīt tēlă Lĕō; vălŭīt prō vūlnĕrĕ tērrōr

īnplēvītquĕ vĭcēm iăcŭlī, vītāmquĕ nŏcēntēm

īntĕgĕr ēt sōlā fōrmīdĭnĕ saūcĭŭs ēfflāt.

Quīs tĭbĭ trāctāndōs prō pēctĭnĕ, dēgĕnĕr, ēnsēs,

quīs sŏlĭō cāmpūm praēpōnĕrĕ suāsĭt ăvītō?

Quām bĕnĕ tēxēntūm laūdābās stāmĭnă tūtūs

ēt mātūtīnīs pēllēbās frīgŏră mēnsīs!

Hīc, mĭsĕrāndĕ, iăcēs; hīc, dūm tŭă vēllĕră vītās,

tāndēm fīlă tĭbī nēvērūnt ūltĭmă Pārcaē.

Iām văgă pāllēntēm dēnsīs tērrōrĭbŭs aūlām

fāmă quătīt; strātās ăcĭēs, dēlētă cănēbāt

āgmĭnă, Maēŏnĭōs foēdārī caēdĭbŭs āgrōs,

Pāmphŷlōs Pĭsĭdāsquĕ răpī. Mĕtŭēndŭs ăb ōmnī

Tārbĭgĭlūs rĕgĭōnĕ tĕnāt; mŏdŏ tēndĕrĕ cūrsūm

īn Gălătās, mŏdŏ Bīthŷnīs īncūmbĕrĕ fērtūr.

Sūnt quī pēr Cĭlĭcās rūptō dēscēndĕrĕ Taūrō,

sūnt quī cōrrēptīs rătĭbūs tērrāquĕ mărīquĕ

ādvēntārĕ fĕrānt. Gĕmĭnāntūr vēră păvōrīs

īngĕnĭō: lōngē spēctāri ē pūppĭbŭs ūrbēs

āccēnsās, lūcērĕ frĕtūm vēntōquĕ cĭtātās

ōmnĭbŭs īn pĕlăgō vēlīs haērērĕ făvīllās.

Hōs īntēr strĕpĭtūs fūnēstĭŏr ādvŏlăt āltēr

nūntĭŭs: ārmātām rūrsūs Băbўlōnă mĭnārī

rēgĕ nŏvō; rĕsĭdēs Pārthōs īgnāvă pĕrōsōs

ōtĭă Rōmānaē fīnēm iām quaērĕrĕ pācī.

Rārŭs ăpūd Mēdēs rēgūm crŭŏr, ūnăquĕ cūnctō

poēnă mănēt gĕnĕrī: quāmvīs crūdēlĭbŭs aēquē

pārētūr dŏmĭnīs. Sēd quīd nōn aūdĕăt ānnūs

Eūtrŏpĭī? Sŏcĭūm nōbīs fīdūmquĕ Săpōrēm

pērcŭlĭt ēt Pērsās īn rēgĭă vūlnĕră mōvīt

rūptūrāsquĕ fĭdēm, lētō pārs nē quă văcārēt,

Eūmĕnĭdūm taēdās trāns flūmĭnă Tīgrĭdĭs ēgīt.

Tūm vērō cĕcĭdēre ănĭmī tāntīsquĕ prŏcēllīs

dēfĭcĭūnt. Saēptī lātrāntĭbŭs ūndĭquĕ bēllīs

īnfēnsōs tāndēm sŭpĕrōs ēt cōnsŭlĭs ōmēn

āgnōvērĕ sŭī, nēc iām rĕvŏcābĭlĕ dāmnūm

ēvēntū stŏlĭdī sērūm dĭdĭcērĕ măgīstrō.

Nāmquĕ fĕrūnt gĕmĭnōs ūnō dē sēmĭnĕ frātrēs

Iāpĕtĭōnīdās gĕnĕrīs prīmōrdĭă nōstrī

dīssĭmĭlī fīnxīssĕ mănū: quōscūmquĕ Prŏmētheūs

ēxcŏlŭīt, mūltūmque īntēxŭĭt aēthĕră līmō,

hī lōngē vēntūră nŏtānt dŭbĭīsquĕ părātī

cāsĭbŭs ōccūrrūnt fābrō mĕlĭōrĕ pŏlītī.

Dētĕrĭōrĕ lŭtō prāvūs quōs ēdĭdĭt aūctōr,

quēm mĕrĭtō Grāī pĕrhĭbēnt Ĕpĭmēthĕă vātēs,

ēt nĭhĭl aēthĕrĭī spārsīt pēr mēmbră vĭgōrīs,

hī pĕcŭdūm rītū nōn īnpēndēntĭă vītānt

nēc rēs āntĕ vĭdēnt, āccēptā clādĕ quĕrūntūr

ēt sērī trānsāctă gĕmūnt. Iām sōlă rĕnīdēt

īn Stĭlĭchōnĕ sălūs, ēt cūiūs sēmpĕr ăcērbūm

īngrātūmquĕ sĭbī fāctōrūm cōnscĭŭs hōrrōr

crēdĭdĭt ādvēntūm, quēm sī prōcēdĕrĕ tāntūm

Ālpĭbŭs aūdīssēnt, mōrtēm poēnāsquĕ trĕmēbānt,

iām cūnctī vēnīssĕ vŏlūnt, scĕlĕrūmquĕ prĭōrūm

paēnĭtĕt; hūnc tāntīs bēllōrūm sīdŭs ĭn ūndīs

spērānt, hūnc părĭtēr iūstī sōntēsquĕ prĕcāntūr:

ceū pŭĕrī, quĭbŭs āltă pătēr trāns aēquŏră mērcēs

dēvĕhĭt, īntēntī lūdō stŭdĭīsquĕ sŏlūtī

laētĭŭs āmōtō pāssīm cūstōdĕ văgāntūr;

sī grăvĭs aūxĭlĭō văcŭās īnvāsĕrĭt aēdēs

vīcīnūs lărĭbūsquĕ sŭīs prōtūrbĕt ĭnūltōs,

tūm dēmūm pātrem īnplōrānt ēt nōmĕn ĭnānī

vōcĕ cĭēnt frūstrāque ŏcŭlōs ād lītŏră tēndūnt.

Ōmnēs sūpplĭcĭō dīgnōs lētōquĕ fătēntūr,

quī sē trādĭdĕrīnt fămŭlīs Stĭlĭchōnĕ rĕlīctō.

Mūtātī stŭpŭērĕ dĭū; sēnsūquĕ rĕdūctō

paūlātīm prŏprĭī mīrāntūr mōnstră fŭrōrīs

āvērtūntque ŏcŭlōs (prōiēctīs fāscĭbŭs hōrrēt

līctŏr ĕt īnfāmēs lābūntūr spōntĕ sĕcūrēs)

quālēs Āŏnĭō Thēbās dē mōntĕ rĕvērsaē

Maēnădĕs īnfēctīs Pēnthēō sānguĭnĕ thŷrsīs,

cūm pătŭīt vēnātŭs ătrōx mātrīquĕ rŏtātūm

cōnspēxērĕ căpūt, grēssūs cālīgĭnĕ fīgūnt

ēt răbĭēm dēsīssĕ dŏlēnt. Quīn prōtĭnŭs īpsă

tēndĭt ăd Ītălĭām sūpplēx Aūrōră pŏtēntēm,

nōn rădĭīs rĕdĭmītă cŏmām, nōn flāmmĕă vūltū

nēc crŏcĕūm vēstītă dĭēm; stāt līvĭdă lūctū,

quālĭs ĕrāt, Phrўgĭō tĕgĕrēt cūm Mēmnŏnă būstō.

Quām sĭmŭl āgnōvīt Stĭlĭchō, nēc caūsă lătēbāt,

rēstĭtĭt; īllă mănūm vīctrīcem āmplēxă mŏrātūr

āltăquĕ vīx lăcrĭmāns īntēr sūspīrĭă fātūr:

"Tāntănĕ tē nōstrī cēpērūnt taēdĭă mūndī?

Sīc mē lūdĭbrĭūm fămŭlīs rīsūmquĕ rĕlīnquīs,

dūx quōndām rēctōrquĕ mĕūs, sōlāmquĕ tŭērīs

Hēspĕrĭām? Dŏmĭtī nēc tē pōst bēllă tўrānnī

cērnĕrĕ iām lĭcŭīt? Sīc tē vīctōrĭă nōbīs

ērĭpŭīt Gāllīsquĕ dĕdīt? Rūfīnŭs ŏrīgŏ

prīmă mălī: gĕmĭnās īntēr dīscōrdĭă pārtēs

hōc aūctōrĕ fŭīt. Sēd iām māiōră mŏvēntī

ōccūrrīt iūstā rĕdĭēns ēxērcĭtŭs īră,

fōrtĭs ădhūc fērrīquĕ mĕmōr. Brĕvĭs īndĕ rĕlūxīt

fālsăquĕ lībērtās; rūrsūm Stĭlĭchōnĭs hăbēnīs

spērābām mē pōssĕ rĕgī. Prō caēcă fŭtūrī

gaūdĭă! Frātērnō cōniūngī coēpĕrăt ōrbīs

īmpĕrĭō (quĭs ĕnīm tāntō tērrōrĕ rĕcēntīs

ēxēmplī părĭbūs sēsē cōmmīttĕrĕt aūsīs?),

cūm sŭbĭtō (mōnstrōsă mĭhī tūrpīsquĕ rĕlātū

fābŭlă) Rūfīnī cāstrātūs prōsĭlĭt hērēs,

ēt sĭmĭlēs ĭtĕrūm lūctūs Fōrtūnă rĕdūxīt,

ūt sōlūm dŏmĭnī sēxūm mūtāssĕ vĭdērēr.

Hīc prīmūm thălămī claūstrīs dēlīctă tĕgēbāt,

clām tĭmĭdēquĕ iŭbēns; ĕrăt īnvĭdĭōsă pŏtēstās,

sēd tămĕn eūnūchī, nēcdūm sĭbĭ pūblĭcă iūră

sūmĕrĕ nēc tōtās aūdēbāt vērtĕrĕ lēgēs.

Sēd pōstquām pūlsīsquĕ bŏnīs ēt faēcĕ rĕtēntā

pēiōrēs lēgīt sŏcĭōs, dīgnūsquĕ sătēllēs

hīnc Hŏsĭūs stĕtĭt, īndĕ Lĕō, fīdūcĭă crēvīt

rēgnāndīquĕ pălām flāgrāvĭt ăpērtă lĭbīdŏ.

Pātrĭcĭūs cōnsūl măcŭlāt quōs vēndĭt hŏnōrēs;

plūs măcŭlāt quōs īpsĕ gĕrīt. Iām sīgnă tŭbaēquĕ

mōllēscūnt; īpsōs īgnāvĭă flūxĭt ĭn ēnsēs.

Ēxūltānt mĕrĭtō gēntēs făcĭlīsquĕ vŏlēntī

praēdă sŭmūs. Iām Bīstŏnĭīs Haēmōquĕ nĭvālī

vāstĭŏr ēxpūlsīs Ŏrĭēns squālēscĭt ărātrīs.

Eī mĭhĭ, quās ūrbēs ēt quāntō tēmpŏrĕ Mārtīs

īgnārās ūnō răpŭērūnt proēlĭă cūrsū!

Nūpĕr ăb ēxtrēmō vĕnĭēns ĕquĭtātŭs Ărāxĕ

tērrŭĭt Āntĭŏchī mūrōs īpsūmquĕ dĕcōraē

paēnĕ căpūt Sўrĭaē flāmmīs hōstīlĭbŭs ārsīt,

ūtquĕ grăvīs spŏlĭīs nūllōque ōbstāntĕ prŏfūndā

laētūs caēdĕ rĕdīt, sĕquĭtūr mūcrōnĕ sĕcūndō

cōntĭnŭūm vūlnūs. Nēc iām mĭhĭ Caūcăsŭs hōstēs

nēc mīttīt gĕlĭdūs Phāsīs: nāscūntŭr ĭn īpsō

bēllă sĭnū. Lĕgĭō prīdēm Rōmānă Grŭthūngī,

iūră quĭbūs vīctīs dĕdĭmūs, quĭbŭs ārvă dŏmōsquĕ

praēbŭĭmūs, Lŷdōs Ăsĭaēque ūbērrĭmă vāstānt

īgnĭbŭs ēt sī quīd tēmpēstās prīmă rĕlīquīt.

Nēc vī nēc nŭmĕrō frētī; sĕd ĭnērtĭă nūtrīt

prōdĭtĭōquĕ dŭcūm, quōrūm pēr crīmĭnă mīlēs

cāptīvīs dāt tērgă sŭīs, quōs tēstĕ sŭbēgīt

Dānŭbĭō, pārtēmquĕ tĭmēt quī rēppŭlĭt ōmnēs.

Aūlă chŏrīs ĕpŭlīsquĕ văcāt nēc pērdĭtă cūrāt,

dūm sŭpĕrēst ălĭquīd. Nē quīd tămĕn ōrbĕ rĕcīsō

vēndĭtŏr āmīttāt, prōvīncĭă quaēquĕ sŭpērstēs

dīvĭdĭtūr, gĕmĭnūmquĕ dŭplēx pāssūră trĭbūnāl

cōgĭtŭr āltĕrĭūs prĕtĭūm sārcīrĕ pĕrēmptaē.

Sīc mĭhĭ rēstĭtŭūnt pŏpŭlōs hāc ārtĕ rĕpērtā

rēctōrūm nŭmĕrūm tērrīs pĕrĕūntĭbŭs aūgēnt.

Īn tē iām spēs ūnă mĭhī. Prō frōndĕ Mĭnērvaē

hās tĭbĭ prōtēndō lăcrĭmās: sūccūrrĕ rŭēntī,

ērĭpĕ mē tāndēm sērvīlĭbŭs, ērĭpĕ, rēgnīs,

nēve ădĕō cūnctōs paūcōrūm crīmĭnĕ dāmnēs

nēc nŏvă tōt mĕrĭtīs ōffēnsă prĭōrĭbŭs ōbstēt.

Iāmiām flēcte ănĭmūm. Sūprēmă pĕrīcŭlă sēmpēr

dānt vĕnĭām cūlpaē. Quāmvīs īrātŭs ĕt ēxūl

prō pătrĭaē flāmmīs nōn dīstŭlĭt ārmă Cămīllūs.

Nōn tē sūbtrăhĭmūs Lătĭō; dēfēnsŏr ŭtrīquĕ

sūffĭcĭs. Ārmōrūm lĭcĕāt splēndōrĕ tŭōrūm

īn cōmmūnĕ frŭī; clĭpĕūs nōs prōtĕgăt īdēm

ūnăquĕ prō gĕmĭnō dēsūdēt cārdĭnĕ vīrtūs".