I.
Princeps corusco sidere pulchrior
Parthis sagittas tendere certior,
eques Gelonis imperiosior,
quae digna mentis laus erit arduae?
Quae digna formae laus erit igneae?
Te Leda mallet quam dare Castorem;
praefert Achilli te proprio Thetis;
Venus reversum spernit Adonidem;
damnat reductum Cynthia Virbium;
victum fatetur Delos Apollinem;
credit minorem Lydia Liberum.
Tu cum per altas inpiger ilices
praeda citatum cornipedem reges
ludentque ventis instabiles comae,
telis iacebunt sponte tuis ferae
gaudensque sacris vulneribus leo
admittet hastam morte superbior.
Cum post labores sub platani voles
virentis umbra vel gelido specu
torrentiorem fallere Sirium
et membra somno fessa resolveris,
o quantus uret tum Dryadas calor!
Quot aestuantes ancipiti gradu
furtiva carpent oscula Naides!
Quis vero acerbis horridior Scythis,
quis beluarum corde furentior,
qui, cum micantem te prope viderit,
non optet ultro servitium pati,
qui non catenas arripiat libens
colloque poscat vincula libero?
Tu si nivalis per iuga Caucasi
saevas petisses pulcher Amazonas,
peltata pugnas desereret cohors
sexu recepto; patris et inmemor
inter frementes Hippolyte tubas
strictam securim languida poneret
et seminudo pectore cingulum
forti negatum solveret Herculi
bellumque solus conficeret decor.
Beata, quae te mox faciet virum
primisque sese iunget amoribus.
II.
Age cuncta nuptiali
redimita vere tellus
celebra toros eriles;
omne nemus cum fluviis,
omne canat profundum.
Ligures favete campi,
Veneti favete montes,
subitisque se rosetis
vestiat Alpinus apex
et rubeant pruinae.
Athesis strepat choreis
calamisque flexuosus
leve Mincius susurret
et Padus electriferis
admoduletur alnis.
Epulisque iam repleto
resonet Quirite Thybris
dominique laeta votis
aurea septemgeminas
Roma coronet arces.
Procul audiant Hiberi,
fluit unde semen aulae,
ubi plena laurearum
imperio feta domus
vix numerat triumphos.
Habet hinc patrem maritus,
habet hinc puella matrem,
geminaque parte ductum
Caesareum flumineo
stemma recurrit ortu.
Decorent virecta Baetin,
Tagus intumescat auro,
generisque procreator
sub vitreis Oceanus
luxurietur antris.
Oriensque, regna fratrum,
simul Occidensque plaudat;
placidae iocentur urbes,
quaeque novo quaeque nitent
deficiente Phoebo.
Aquiloniae procellae,
rabidi tacete Cori,
taceat sonorus Auster.
Solus ovantem Zephyrus
perdominetur annum.
III.
Solitas galea fulgere comas,
Stilicho, molli necte corona.
Cessent litui saevumque procul
Martem felix taeda releget.
Tractus ab aula rursus in aulam
redeat sanguis. Patris officiis
iunge potenti pignora dextra.
Gener Augusti pridem fueras,
nunc rursus eris socer Augusti.
Quae iam rabies livoris erit?
Vel quis dabitur color invidiae?
Stilicho socer est, pater est Stilicho.
IV.
Attollens thalamis Idalium iubar
dilectus Veneri nascitur Hesperus.
Iam nuptae trepidat sollicitus pudor,
iam produnt lacrimas flammea simplices.
Ne cessa, iuvenis, comminus adgredi,
inpacata licet saeviat unguibus.
Non quisquam fruitur veris odoribus
Hyblaeos latebris nec spoliat favos,
si fronti caveat, si timeat rubos:
armat spina rosas, mella tegunt apes.
Crescunt difficili gaudia iurgio
accenditque magis, quae refugit, Venus.
Quod flenti tuleris, plus sapit osculum.
Dices o quotiens "Hoc mihi dulcius
quam flavos deciens vincere Sarmatas"!
Adspirate novam pectoribus fidem
mansuramque facem tradite sensibus.
Tam iunctis manibus nectite vincula
quam frondens hedera stringitur aesculus,
quam lento premitur palmite populus,
et murmur querula blandius alite
linguis adsidui reddite mutuis.
Et labris animam conciliantibus
alternum rapiat somnus anhelitum.
Amplexu caleat purpura regio
et vestes Tyrio sanguine fulgidas
alter virgineus nobilitet cruor.
Tum victor madido prosilias toro
nocturni referens vulnera proelii.
Ducant pervigiles carmina tibiae
permissisque iocis turba licentior
exultet tetricis libera legibus.
Passim cum ducibus ludite milites,
passim cum pueris ludite virgines.
Haec vox aetheriis insonet axibus,
haec vox per populos, per mare transeat:
"Formosus Mariam ducit Honorius".
I.
Prīncēps cŏrūscō sīdĕrĕ pūlchrĭōr
Pārthīs săgīttās tēndĕrĕ cērtĭōr,
ĕquēs Gĕlōnīs īmpĕrĭōsĭōr,
quaē dīgnă mēntīs laūs ĕrĭt ārdŭaē?
Quaē dīgnă fōrmaē laūs ĕrĭt īgnĕaē?
Tē Lēdă māllēt quām dărĕ Cāstŏrēm;
praēfērt Ăchīllī tē prŏprĭō Thĕtīs;
Vĕnūs rĕvērsūm spērnĭt Ădōnĭdēm;
dāmnāt rĕdūctūm Cŷnthĭă Vīrbĭūm;
vīctūm fătētūr Dēlŏs Ăpōllĭnēm;
crēdīt mĭnōrēm Lŷdĭă Lībĕrūm.
Tū cūm pĕr āltās īnpĭgĕr īlĭcēs
praēdā cĭtātūm cōrnĭpĕdēm rĕgēs
lūdēntquĕ vēntīs īnstăbĭlēs cŏmaē,
tēlīs iăcēbūnt spōntĕ tŭīs fĕraē
gaūdēnsquĕ sācrīs vūlnĕrĭbūs lĕŏ
ādmīttĕt hāstām mōrtĕ sŭpērbĭōr.
Cūm pōst lăbōrēs sūb plătănī vŏlēs
vĭrēntĭs ūmbrā vēl gĕlĭdō spĕcū
tōrrēntĭōrēm fāllĕrĕ Sīrĭūm
ēt mēmbră sōmnō fēssă rĕsōlvĕrīs,
ō quāntŭs ūrēt tūm Drўădās călōr!
Quŏt aēstŭāntēs āncĭpĭtī grădū
fūrtīvă cārpēnt ōscŭlă Nāĭdēs!
Quīs vēro ăcērbīs hōrrĭdĭōr Scўthīs,
quīs bēlŭārūm cōrdĕ fŭrēntĭōr,
quī, cūm mĭcāntēm tē prŏpĕ vīdĕrīt,
nōn ōptĕt ūltrō sērvĭtĭūm pătī,
quī nōn cătēnās ārrĭpĭāt lĭbēns
cōllōquĕ pōscāt vīncŭlă lībĕrō?
Tū sī nĭvālīs pēr iŭgă Caūcăsī
saēvās pĕtīssēs pūlchĕr Ămāzŏnās,
pēltātă pūgnās dēsĕrĕrēt cŏhōrs
sēxū rĕcēptō; pātrĭs ĕt īnmĕmōr
īntēr frĕmēntēs Hīppŏlўtē tŭbās
strīctām sĕcūrīm lānguĭdă pōnĕrēt
ēt sēmĭnūdō pēctŏrĕ cīngŭlūm
fōrtī nĕgātūm sōlvĕrĕt Hērcŭlī
bēllūmquĕ sōlūs cōnfĭcĕrēt dĕcōr.
Bĕātă, quaē tē mōx făcĭēt vĭrūm
prīmīsquĕ sēsē iūngĕt ămōrĭbūs.
II.
Ăgĕ cūnctă nūptĭālī
rĕdĭmītă vērĕ tēllūs
cĕlĕbrā tŏrōs ĕrīlēs;
ōmnĕ nĕmūs cūm flŭvĭīs,
ōmnĕ cănāt prŏfūndūm.
Lĭgŭrēs făvētĕ cāmpī,
Vĕnĕtī făvētĕ mōntēs,
sŭbĭtīsquĕ sē rŏsētīs
vēstĭăt Ālpīnŭs ăpēx
et rubeant pruinae.
Ăthĕsīs strĕpāt chŏrēīs
călămīsquĕ flēxŭōsūs
lĕvĕ Mīncĭūs sŭsūrrēt
ēt Pădŭs ēlēctrĭfĕrīs
ādmŏdŭlētŭr ālnīs.
Ĕpŭlīsquĕ iām rĕplētō
rĕsŏnēt Quĭrītĕ Thŷbrīs
dŏmĭnīquĕ laētă vōtīs
aūrĕă sēptēmgĕmĭnās
Rōmă cŏrōnĕt ārcēs.
Prŏcŭl aūdĭānt Hĭbērī,
flŭĭt ūndĕ sēmĕn aūlaē,
ŭbĭ plēnă laūrĕārūm
īmpĕrĭō fētă dŏmūs
vīx nŭmĕrāt trĭūmphōs.
Hăbĕt hīnc pătrēm mărītūs,
hăbĕt hīnc pŭēllă mātrēm,
gĕmĭnāquĕ pārtĕ dūctūm
Caēsărĕūm flūmĭnĕō
stēmmă rĕcūrrĭt ōrtū.
Dĕcŏrēnt vĭrēctă Baētīn,
Tăgŭs īntŭmēscăt aūrō,
gĕnĕrīsquĕ prōcrĕātōr
sūb vĭtrĕīs Ōcĕănūs
lūxŭrĭētŭr āntrīs.
Oriensque, regna fratrum,
sĭmŭl Ōccĭdēnsquĕ plaūdāt;
plăcĭdaē iŏcēntŭr ūrbēs,
quaēquĕ nŏvō quaēquĕ nĭtēnt
dēfĭcĭēntĕ Phoēbō.
Ăquĭlōnĭaē prŏcēllaē,
răbĭdī tăcētĕ Cōrī,
tăcĕāt sŏnōrŭs Aūstēr.
Sōlŭs ŏvāntēm Zĕphўrūs
pērdŏmĭnētŭr ānnūm.
III.
Sŏlĭtās gălĕā fūlgĕrĕ cōmās,
Stĭlĭchō, mōllī nēctĕ cŏrōnā.
Cēssēnt lĭtŭī saēvūmquĕ prŏcūl
Mārtēm fēlīx taēdă rĕlēgēt.
Trāctŭs ăb aūlā rūrsŭs ĭn aūlām
rĕdĕāt sānguīs. Pătrĭs ōffĭcĭīs
iūngĕ pŏtēntī pīgnŏră dēxtrā.
Gĕnĕr Aūgūstī prīdēm fŭĕrās,
nūnc rūrsŭs ĕrīs sŏcĕr Aūgūstī.
Quaē iām răbĭēs līvōrĭs ĕrīt?
Vēl quīs dăbĭtūr cŏlŏr īnvĭdĭaē?
Stĭlĭchō sŏcĕr ēst, pătĕr ēst Stĭlĭchō.
IV.
Āttōllēns thălămīs ‖ Īdălĭūm iŭbār
dīlēctūs Vĕnĕrī ‖ nāscĭtŭr Hēspĕrūs.
Iām nūptaē trĕpĭdāt ‖ sōllĭcĭtūs pŭdōr,
iām prōdūnt lăcrĭmās ‖ flāmmĕă sīmplĭcēs.
Nē cēssā, iŭvĕnīs, ‖ cōmmĭnŭs ādgrĕdī,
īnpācātă lĭcēt ‖ saēvĭăt ūnguĭbūs.
Nōn quīsquām frŭĭtūr ‖ vērĭs ŏdōrĭbūs
Hŷblaēōs lătĕbrīs ‖ nēc spŏlĭāt făvōs,
sī frōntī căvĕāt, ‖ sī tĭmĕāt rŭbōs:
ārmāt spīnă rŏsās, ‖ mēllă tĕgūnt ăpēs.
Crēscūnt dīffĭcĭlī ‖ gaūdĭă iūrgĭō
āccēndītquĕ măgīs, ‖ quaē rĕfŭgīt, Vĕnūs.
Quōd flēntī tŭlĕrīs, ‖ plūs săpĭt ōscŭlūm.
Dīcēs ō quŏtĭēns ‖ "Hōc mĭhĭ dūlcĭūs
quām flāvōs dĕcĭēns ‖ vīncĕrĕ Sārmătās"!
Ādspīrātĕ nŏvām ‖ pēctŏrĭbūs fĭdēm
mānsūrāmquĕ făcēm ‖ trādĭtĕ sēnsĭbūs.
Tām iūnctīs mănĭbūs ‖ nēctĭtĕ vīncŭlă
quām frōndēns hĕdĕrā ‖ strīngĭtŭr aēscŭlūs,
quām lēntō prĕmĭtūr ‖ pālmĭtĕ pōpŭlūs,
ēt mūrmūr quĕrŭlā ‖ blāndĭŭs ālĭtĕ
līnguīs ādsĭdŭī ‖ rēddĭtĕ mūtŭīs.
Ēt lābrīs ănĭmām ‖ cōncĭlĭāntĭbūs
āltērnūm răpĭāt ‖ sōmnŭs ănhēlĭtūm.
Āmplēxū călĕāt ‖ pūrpŭră rēgĭō
ēt vēstēs Tўrĭō ‖ sānguĭnĕ fūlgĭdās
āltēr vīrgĭnĕūs ‖ nōbĭlĭtēt crŭōr.
Tūm vīctōr mădĭdō ‖ prōsĭlĭās tŏrō
nōctūrnī rĕfĕrēns ‖ vūlnĕră proēlĭī.
Dūcānt pērvĭgĭlēs ‖ cārmĭnă tībĭaē
pērmīssīsquĕ iŏcīs ‖ tūrbă lĭcēntĭōr
ēxūltēt tĕtrĭcīs ‖ lībĕră lēgĭbūs.
Pāssīm cūm dŭcĭbūs ‖ lūdĭtĕ mīlĭtēs,
pāssīm cūm pŭĕrīs ‖ lūdĭtĕ vīrgĭnēs.
Haēc vōx aēthĕrĭīs ‖ īnsŏnĕt āxĭbūs,
haēc vōx pēr pŏpŭlōs, ‖ pēr mărĕ trānsĕāt:
"Fōrmōsūs Mărĭām ‖ dūcĭt Hŏnōrĭūs".