Otia sopitis ageret cum cantibus Orpheus

neglectumque diu deposuisset opus,

lugebant erepta sibi solatia Nymphae,

quaerebant dulces flumina maesta modos.

Saeva feris natura redit metuensque leonem

implorat citharae vacca tacentis opem.

Illius et duri flevere silentia montes

silvaque Bistoniam saepe secuta chelyn.

Sed postquam Inachiis Alcides missus ab Argis

Thracia pacifero contigit arva pede

diraque sanguinei vertit praesepia regis

et Diomedeos gramine pavit equos,

tunc patriae festo laetatus tempore vates

desuetae repetit fila canora lyrae

et resides levi modulatus pectine nervos

pollice festivo nobile duxit ebur.

Vix auditus erat: venti frenantur et undae,

pigrior astrictis torpuit Hebrus aquis,

porrexit Rhodope sitientes carmina rupes,

excussit gelidas pronior Ossa nives.

Ardua nudato descendit populus Haemo

et comitem quercum pinus amica trahit,

Cirrhaeasque dei quamvis despexerit artes,

Orpheis laurus vocibus acta venit.

Securum blandi leporem fovere molossi

vicinumque lupo praebuit agna latus.

Concordes varia ludunt cum tigride dammae,

Massylam cervi non timuere iubam.

Ille novercales stimulos actusque canebat

Herculis et forti monstra subacta manu,

qui timidae matri pressos ostenderit angues

intrepidusque fero riserit ore puer.

"Te neque Dictaeas quatiens mugitibus urbes

taurus nec Stygii terruit ira canis,

non leo sidereos caeli rediturus ad axes,

non Erymanthei gloria montis aper.

Solvis Amazonios cinctus, Stymphalidas arcu

appetis, occiduo ducis ab orbe greges

tergeminique ducis numerosos deicis artus

et totiens uno victor ab hoste redis.

Non cadere Antaeo, non crescere profuit Hydrae,

nec cervam volucres eripuere pedes.

Caci flamma perit, rubuit Busiride Nilus,

prostratis maduit nubigenis Pholoë.

Te Libyci stupuere sinus, te maxima Tethys

horruit, imposito cum premerere polo.

Firmior Herculea mundus cervice pependit,

lustrarunt umeros Phoebus et astra tuos."

Thracius haec vates. Sed tu Tirynthius alter,

Florentine, mihi, tu mea plectra moves

antraque Musarum longo torpentia somno

excutis et placidos ducis in orbe choros.

Impulit Ionios praemisso lumine fluctus

nondum pura dies, tremulis vibratur in undis

ardor et errantes ludunt per caerula flammae.

Iamque audax animi fidaeque oblita parentis

fraude Dionaea riguos Proserpina saltus

(sic Parcae voluere) petit. Ter cardine verso

praesagum cecinere fores, ter conscia fati

flebile terrificis gemuit mugitibus Aetna.

Nullis illa tamen monstris nulloque tenetur

prodigio; comites gressum iunxere sorores.

Prima dolo gaudens et tanti conscia voti

it Venus et raptus metitur corde futuros,

iam durum flexura Chaos, iam Dite subacto

ingenti famulos Manes ductura triumpho.

Illi multifidos crinis sinuatur in orbes

Idalia divisus acu; sudata marito

fibula purpureos gemma suspendit amictus.

Candida Parrhasii post hanc regina Lycei

et Pandionias quae cuspide protegit arces,

utraque virgo, ruunt: haec tristibus aspera bellis,

haec metuenda feris. Tritonia casside fulva

caelatum Typhona gerit, qui summa peremptus

ima parte viget moriens et parte superstes,

hastaque terribili surgens per nubila ferro

instar erat silvae; tantum stridentia colla

Gorgonis obtentu pallae fulgentis inumbrat.

At Triviae lenis species et multus in ore

frater erat Phoebique genas et lumina Phoebi

esse putes, solusque dabat discrimina sexus.

Brachia nuda nitent, levibus proiecerat auris

indociles errare comas arcuque remisso

otia nervus agit; pendent post terga sagittae.

Crispatur gemino vestis Gortynia cinctu

poplite fusa tenus, motoque in stamine Delos

errat et aurato trahitur circumflua ponto.

Quas inter Cereris proles, nunc gloria matris,

mox dolor, aequali tendit per gramina passu,

nec membris nec honore minor, potuitque videri

Pallas, si clipeum ferret, si spicula, Phoebe.

Collectae tereti nodantur iaspide vestes.

Pectinis ingenio numquam felicior artis

contigit eventus, nulli sic consona telae

fila nec in tantum veri duxere figuras.

Hic Hyperionio Solem de semine nasci

fecerat et pariter Lunam, sed dispare forma,

aurorae noctisque duces. Cunabula Tethys

praebet et infantes gremio solatur anhelos

caeruleusque sinus roseis radiatur alumnis.

Invalidum dextro portat Titana lacerto

nondum luce gravem nec pubescentibus alte

cristatum radiis. Primo clementior aevo

fingitur et tenerum vagitu despuit ignem.

Laeva parte soror vitrei libamina potat

uberis et parvo signatur tempora cornu.

Tali luxuriat cultu. Comitantur euntem

Naides et socia stipant utrimque caterva,

quae fontes, Crinise, tuos et saxa rotantem

Pantagiam nomenque Gelam qui praebuit urbi,

concelebrant, quas pigra vado Camerina palustri,

quas Arethusaei latices, quas advena nutrit

Alpheus; Cyane totum supereminet agmen.

Qualis Amazonidum peltis exsultat ademptis

pulchra cohors, quotiens Arcton populata virago

Hippolyte niveas ducit post proelia turmas,

seu flavos stravere Getas, seu forte rigentem

Thermodontiaca Tanaim fregere securi:

aut quales referunt Baccho sollemnia Nymphae

Maeoniae, quas Hermus alit, ripasque paternas

percurrunt auro madidae; laetatur in antro

amnis et undantem declinat prodigus urnam.

Viderat herboso sacrum de vertice vulgus

Henna parens florum curvaque in valle sedentem

compellat Zephyrum: "Pater o gratissime veris,

qui mea lascivo regnas per prata meatu

semper et adsiduis inroras flatibus annum,

respice Nympharum coetus et celsa Tonantis

germina per nostros dignantia ludere campos.

Nunc adsis faveasque, precor, nunc omnia fetu

pubescant virgulta velis, ut fertilis Hybla

invideat vincique suos non abnuat hortos.

Quidquid turiferis spirat Panchaia silvis,

quidquid odoratus longe blanditur Hydaspes,

quidquid ab extremis ales longaevus harenis

colligit optato repetens exordia saeclo,

in venas disperge meas et flamine largo

rura fove. Merear divino pollice carpi

et nostris cupiant ornari numina sertis."

Dixerat. Ille novo madidantes nectare pennas

concutit et glebas fecundo rore maritat,

quaque volat, vernus sequitur rubor. Omnis in herbas

turget humus medioque patent convexa sereno;

sanguineo splendore rosas, vaccinia nigro

induit et dulci violas ferrugine pingit.

Parthica quae tantis variantur cingula gemmis

regales vinctura sinus? Quae vellera tantum

ditibus Assyrii spumis fuscantur aeni?

Non tales volucer pandit Iunonius alas,

nec sic innumeros arcu mutante colores

incipiens redimitur hiems, cum tramite flexo

semita discretis interviret umida nimbis.

Forma loci superat flores: curvata tumore

parvo planities et mollibus edita clivis

creverat in collem. Vivo de pumice fontes

roscida mobilibus lambebant gramina rivis

silvaque torrentes ramorum frigore soles

temperat et medio brumam sibi vindicat aestu:

apta fretis abies, bellis accommoda cornus,

quercus amica Iovi, tumulos tectura cupressus,

ilex plena favis, venturi nuntia laurus.

Fluctuat hic denso crispata cacumine buxus,

hic hederae serpunt, hic pampinus induit ulmos.

Haud procul inde lacus (Pergum dixere Sicani)

panditur et nemorum frondoso margine cinctus

vicinis pallescit aquis; admittit in altum

cernentes oculos et late pervius humor

ducit inoffensos liquido sub flumine visus,

imaque perspicui prodit secreta profundi.

[Huc elapsa cohors gaudet per florida rura].

Hortatur Cytherea legant: "Nunc ite, sorores,

dum matutinis praesudat solibus aër,

dum meus humectat flaventes Lucifer agros,

roranti praevectus equi." Sic fata doloris

carpit signa sui. Varios tum cetera saltus

invasere cohors. Credas examina fundi

Hyblaeum raptura thymum, cum cerea reges

castra movent fagique cava dimissus ab alvo

mellifer electis exercitus obstrepit herbis.

Pratorum spoliatur honos: haec lilia fuscis

intexit violis, hanc mollis amaracus ornat,

haec graditur stellata rosis, haec alba ligustris.

Te quoque flebilibus maerens, Hyacinthe, figuris

Narcissumque metunt, nunc inclita germina veris,

praestantes olim pueros. Tu natus Amyclis,

hunc Helicon genuit. Disci te perculit error,

hunc fontis decepit amor. Te fronte recussa

Delius, hunc fracta Cephisus harundine luget.

Aestuat ante alias avido fervore legendi

frugiferae spes una deae. Nunc vimine texto

ridentes calathos spoliis agrestibus implet,

nunc sociat flores seseque ignara coronat,

augurium fatale tori. Quin ipsa tubarum

armorumque potens dextram, qua fortia turbat

agmina, qua stabiles portas et moenia vellit,

iam levibus laxat studiis hastamque reponit

insuetisque docet galeam mitescere sertis.

Ferratus lascivit apex horrorque recessit

Martius et cristae pacato fulgure vernant.

Nec quae Parthenium canibus scrutatur odoris

aspernata choros libertatemque comarum

iniecta voluit tantum frenare corona.

Talia virgineo passim dum more geruntur,

ecce repens mugire fragor, confligere turres

pronaque vibratis radicibus oppida verti.

Causa latet. Dubios agnovit sola tumultus

diva Paphi mixtoque metu perterrita gaudet.

Iamque per anfractus animarum rector opacos

sub terris quaerebat iter gravibusque gementem

Enceladum calcabat equis. Immania findunt

membra rotae pressaque Gigas cervice laborat

Sicaniam cum Dite ferens temptatque moveri

debilis et fessis serpentibus impedit axem:

fumida sulphureo praelabitur orbita dorso.

Ac velut occultus securum pergit in hostem

miles et effossi subter fundamina campi

transilit inclusos arcano limite muros,

turbaque deceptas victrix erumpit in arces

terrigenas imitata viros: sic tertius heres

Saturni latebrosa vagis rimatur habenis

devia fraternum cupiens exire sub orbem.

Ianua nulla patet; prohibebant undique rupes

oppositae duraque deum compage tenebant.

Non tulit ille moras indignatusque trabali

saxa ferit sceptro: Siculae sonuere cavernae,

turbatur Lipare, stupuit fornace relicta

Mulciber et trepidus deiecit fulmina Cyclops.

Audiit et si quem glacies Alpina coërcet,

et qui te, Latiis nondum praecincte tropaeis

Thybri, natat missamque Pado qui remigat alnum.

Sic, cum Thessaliam scopulis inclusa teneret

Peneo stagnante palus et mersa negaret

arva coli, trifida Neptunus cuspide montes

impulit adversos. Tunc forti saucius ictu

dissiluit gelido vertex Ossaeus Olympo.

Carceribus laxantur aquae factoque meatu

redduntur fluviusque mari tellusque colonis.

Postquam victa manu duros Trinacria nexus

solvit, et immenso late discessit hiatu,

apparet subitus caelo timor: astra viarum

mutavere fidem, vetito se proluit Arctos

aequore, praecipitat pigrum formido Booten,

horruit Orion, audito palluit Atlas

hinnitu, rutilos obscurat anhelitus axes

discolor et longa solitos caligine pasci

terruit orbis equos, pressis haesere lupatis

attoniti meliore polo rursusque verendum

in Chaos obliquo certant temone reverti.

Mox ubi pulsato senserunt verbera tergo

et solem didicere pati, torrentius amne

hiberno tortaque ruunt pernicius hasta,

quantum non iaculum Parthi, non impetus Austri,

non leve sollicitae mentis discurrit acumen.

Sanguine frena calent, corrumpit spiritus auras

letifer, infectae spumis vitiantur harenae.

Diffugiunt Nymphae, rapitur Proserpina curru

imploratque Deas. Iam Gorgonis ora revelat

Pallas et intento festinat Delia telo,

nec patruo cedunt. Stimulat communis in arma

virginitas crimenque feri raptoris acerbat.

Ille velut stabuli decus armentique iuvencam

cum leo possedit nudataque viscera fodit

unguibus et rabiem totos exegit in armos,

stat crassa turpis sanie nodosque iubarum

excutit et viles pastorum despicit iras.

"Ignavi domitor vulgi, deterrime fratrum",

Pallas ait, "quae te stimulis facibusque profanis

Eumenides movere? Tua cur sede relicta

audes Tartareis caelum incestare quadrigis?

Sunt tibi deformes Dirae, sunt altera Lethes

numina, sunt tristes Furiae te coniuge dignae.

Fratris linque domos, alienam desere sortem,

nocte tua contentus abi. Quid viva sepultis

admisces? Nostrum quid proteris advena mundum?"

Talia vociferans avidos transire minaci

cornipedes umbone ferit clipeique retardat

obice Gorgoneisque premens assibilat hydris

praetentaque operit crista. Libratur in ictum

fraxinus et nigros illuminat obvia currus

missaque paene foret, ni Iuppiter aethere summo

pacificas rubri torsisset fulminis alas

confessus socerum. Nimbis Hymenaeus hiulcis

intonat, et testes firmant conubia flammae.

Invitae cessere deae. Compescuit arcum

cum gemitu talesque dedit Latonia voces:

"Sis memor o longumque vale: reverentia patris

obstitit auxilio, nec nos defendere contra

possumus; imperio vinci maiore fatemur.

In te coniurat genitor populoque silenti

traderis, heu! cupidas non aspectura sorores

aequalemque chorum. Quae te fortuna supernis

abstulit et tanto damnavit sidera luctu?

Iam neque Partheniis innectere retia lustris

nec pharetras gestare libet. Securus ubique

spumet aper saevique fremant impune leones.

Te iuga Taygeti, posito te Maenala flebunt

venatu maestoque diu lugebere Cyntho,

Delphica quin etiam fratris delubra tacebunt."

Interea volucri fertur Proserpina curru

caesariem diffusa Noto planctuque lacertos

verberat et questus ad nubila tendit inanes:

"Cur non torsisti manibus fabricata Cyclopum

in nos tela, pater? Sic me crudelibus umbris

tradere, sic toto placuit depellere mundo?

Nullane te flectit pietas? Nihilumne paternae

mentis inest? Tantas quo crimine movimus iras?

Non ego, cum rapido saeviret Phlegra tumultu,

signa Deis adversa tuli, nec robore nostro

Ossa pruinosum vexit glacialis Olympum.

Quod conata nefas aut cuius conscia culpae

exsul ad immanes Erebi detrudor hiatus?

O fortunatas, alii quascumque tulere

raptores! Saltem communi sole fruuntur.

Sed mihi virginitas pariter caelumque negatur;

eripitur cum luce pudor terrisque relictis

servitum Stygio ducor captiva tyranno.

O male dilecti flores despectaque matris

consilia! o Veneris deprensae serius artes!

Mater, io! seu te Phrygiis in vallibus Idae

Mygdonio buxus circumsonat horrida cantu,

seu tu sanguineis ululantia Dindyma Gallis

incolis et strictos Curetum respicis enses,

exitio succurre meo, compesce furentem,

comprime ferales torvi praedonis habenas."

Talibus ille ferox dictis fletuque decoro

vincitur et primi suspiria sensit amoris.

Tunc ferrugineo lacrimas detergit amictu

et placida maestum solatur voce dolorem:

"Desine funestis animum, Proserpina, curis

et vano vexare metu. Maiora dabuntur

sceptra nec indigni taedas patiere mariti.

Ille ego Saturni proles, cui machina rerum

servit et immensum tendit per inane potestas.

Amissum ne crede diem: sunt altera nobis

sidera, sunt orbes alii, lumenque videbis

purius Elysiumque magis mirabere solem

cultoresque pios. Illic pretiosior aetas,

aurea progenies, habitat semperque tenemus,

quod superi meruere semel. Nec mollia desunt

prata tibi. Zephyris illic melioribus halant

perpetui flores, quos nec tua protulit Henna.

Est etiam lucis arbor praedives opacis,

fulgentes viridi ramos curvata metallo.

Haec tibi sacra datur, fortunatumque tenebis

autumnum et fulvis semper ditabere pomis.

Parva loquor: quidquid liquidus complectitur aër,

quidquid alit tellus, quidquid maris aequora verrunt,

quod fluvii volvunt, quod nutrivere paludes,

cuncta tuis pariter cedent animalia regnis,

lunari subiecta globo, qui septimus auras

ambit et aeternis mortalia separat astris.

Sub tua purpurei venient vestigia reges

deposito luxu turba cum paupere mixti

(omnia mors aequat!); tu damnatura nocentes,

tu requiem latura piis, te iudice sontes

improba cogentur vitae commissa fateri.

Accipe Lethaeo famulas cum gurgite Parcas;

sit fatum quodcumque voles." Haec fatus ovantes

exhortatur equos et Tartara mitior intrat.

Conveniunt animae, quantas violentior Auster

decutit arboribus frondes aut nubibus imbres

colligit aut frangit fluctus aut torquet harenas.

Cunctaque praecipiti stipantur saecula cursu

insignem visura nurum. Mox ipse serenus

ingreditur facili passus mollescere risu

dissimilisque sui.Dominis intrantibus ingens

assurgit Phlegethon; flagrantibus hispida rivis

barba madet totoque fluunt incendia vultu.

Occurrunt propere lecta de plebe ministri.

Pars altos revocant currus frenisque solutis

vertunt emeritos ad pascua nota iugales,

pars aulaea tenent, alii praetexere ramis

limina et in thalamum cultas extollere vestes.

Reginam casto cinxerunt agmine matres

Elysiae teneroque levant sermone timores

et sparsos religant crines et vultibus addunt

flammea sollicitum praevelatura pudorem.

Pallida laetatur regio gentesque sepultae

luxuriant epulisque vacant genialibus umbrae.

Grata coronati peragunt convivia Manes.

Rumpunt insoliti tenebrosa silentia cantus,

sedantur gemitus. Erebi se sponte relaxat

squalor et aeternam patitur rarescere noctem.

Urna nec incertas versat Minoia sortes,

verbera nulla sonant nulloque frementia luctu

impia dilatis respirant Tartara poenis.

Non rota suspensum praeceps Ixiona torquet,

non aqua Tantaleis subducitur invida labris.

[Solvitur Ixion et Tantalus invenit undas].

Et Tityus tandem spatiosos erigit artus

squalentisque novem detexit iugera campi

(tantus erat), laterisque piger sulcator opaci

invitus trahitur lasso de pectore vultur

abreptasque dolet iam non sibi crescere fibras.

Oblitae scelerum formidatique furoris

Eumenides cratera parant et vina feroci

crine bibunt flexisque minis iam lene canentes

extendunt socios ad pocula plena cerastas

et festas alio succendunt lumine taedas.

Tunc et pestiferi pacatum flumen Averni

innocuae transistis aves flatumque repressit

Amsanctus; fixo tacuit torrente vorago.

Tunc Acheronteos mutato gurgite fontes

lacte novo tumuisse ferunt hederisque virentem

Cocyton dulci perhibent undasse Lyaeo.

Stamina nec rumpit Lachesis, nec turbida sacris

obstrepitant lamenta choris. Mors nulla vagatur

in terris - nullumque rogum planxere parentes;

navita non moritur fluctu, non cuspide miles.

Oppida funerei pollent immunia leti.

Impexamque senex velavit harundine frontem

portitor et vacuos egit cum carmine remos.

Iam suus inferno processerat Hesperus orbi,

ducitur in thalamum virgo. Stat pronuba iuxta

stellantes Nox picta sinus tangensque cubile

omina perpetuo genitalia foedere sanxit.

Exsultant cum voce pii Ditisque sub aula

talia pervigili sumunt exordia plausu:

"Nostra potens Iuno tuque o germane Tonantis

et gener, unanimi consortia ducite somni

mutuaque alternis innectite colla lacertis.

Iam felix oritur proles, iam laeta futuros

exspectat Natura deos. Nova numina rebus

addite et optatos Cereri proferte nepotes."

Ōtĭă sōpītīs ăgĕrēt cūm cāntĭbŭs Ōrpheūs

nēglēctūmquĕ dĭū ‖ dēpŏsŭīssĕt ŏpūs,

lūgēbānt ērēptă sĭbī sōlātĭă Nŷmphaē,

quaērēbānt dūlcēs ‖ flūmĭnă maēstă mŏdōs.

Saēvă fĕrīs nātūră rĕdīt mĕtŭēnsquĕ lĕōnēm

īmplōrāt cĭthăraē ‖ vāccă tăcēntĭs ŏpēm.

Īllĭŭs ēt dūrī flēvērĕ sĭlēntĭă mōntēs

sīlvăquĕ Bīstŏnĭām ‖ saēpĕ sĕcūtă chĕlŷn.

Sēd pōstquam Īnăchĭīs Ālcīdēs mīssŭs ăb Ārgīs

Thrācĭă pācĭfĕrō ‖ cōntĭgĭt ārvă pĕdĕ

dīrăquĕ sānguĭnĕī vērtīt praēsēpĭă rēgīs

ēt Dĭŏmēdēōs ‖ grāmĭnĕ pāvĭt ĕquōs,

tūnc pătrĭaē fēstō laētātūs tēmpŏrĕ vātēs

dēsuētaē rĕpĕtīt ‖ fīlă cănōră lўraē

ēt rĕsĭdēs lēvī mŏdŭlātūs pēctĭnĕ nērvōs

pōllĭcĕ fēstīvō ‖ nōbĭlĕ dūxĭt ĕbūr.

Vīx aūdītŭs ĕrāt: vēntī frēnāntŭr ĕt ūndaē,

pīgrĭŏr āstrīctīs ‖ tōrpŭĭt Hēbrŭs ăquīs,

pōrrēxīt Rhŏdŏpē sĭtĭēntēs cārmĭnă rūpēs,

ēxcūssīt gĕlĭdās ‖ prōnĭŏr Ōssă nĭvēs.

Ārdŭă nūdātō dēscēndīt pōpŭlŭs Haēmō

ēt cŏmĭtēm quērcūm ‖ pīnŭs ămīcă trăhīt,

Cīrrhaēāsquĕ dĕī quāmvīs dēspēxĕrĭt ārtēs,

Ōrphēīs laūrūs ‖ vōcĭbŭs āctă vĕnīt.

Sēcūrūm blāndī lĕpŏrēm fōvērĕ mŏlōssī

vīcīnūmquĕ lŭpō ‖ praēbŭĭt āgnă lătūs.

Cōncōrdēs vărĭā lūdūnt cūm tīgrĭdĕ dāmmaē,

Māssŷlām cērvī ‖ nōn tĭmŭērĕ iŭbām.

Īllĕ nŏvērcālēs stĭmŭlōs āctūsquĕ cănēbāt

Hērcŭlĭs ēt fōrtī ‖ mōnstră sŭbāctă mănū,

quī tĭmĭdaē mātrī prēssōs ōstēndĕrĭt ānguēs

īntrĕpĭdūsquĕ fĕrō ‖ rīsĕrĭt ōrĕ pŭēr.

"Tē nĕquĕ Dīctaēās quătĭēns mūgītĭbŭs ūrbēs

taūrūs nēc Stўgĭī ‖ tērrŭĭt īră cănīs,

nōn lĕŏ sīdĕrĕōs caēlī rĕdĭtūrŭs ăd āxēs,

nōn Ĕrўmānthēī ‖ glōrĭă mōntĭs ăpēr.

Sōlvĭs Ămāzŏnĭōs cīnctūs, Stŷmphālĭdăs ārcū

āppĕtĭs, ōccĭdŭō ‖ dūcĭs ăb ōrbĕ grĕgēs

tērgĕmĭnīquĕ dŭcīs nŭmĕrōsōs dēĭcĭs ārtūs

ēt tŏtĭēns ūnō ‖ vīctŏr ăb hōstĕ rĕdīs.

Nōn cădĕre Āntaēō, nōn crēscĕrĕ prōfŭĭt Hŷdraē,

nēc cērvām vŏlŭcrēs ‖ ērĭpŭērĕ pĕdēs.

Cācī flāmmă pĕrīt, rŭbŭīt Būsīrĭdĕ Nīlūs,

prōstrātīs mădŭīt ‖ nūbĭgĕnīs Phŏlŏē.

Tē Lĭbўcī stŭpŭērĕ sĭnūs, tē māxĭmă Tēthŷs

hōrrŭĭt, īmpŏsĭtō ‖ cūm prĕmĕrērĕ pŏlō.

Fīrmĭŏr Hērcŭlĕā mūndūs cērvīcĕ pĕpēndīt,

lūstrārūnt ŭmĕrōs ‖ Phoēbŭs ĕt āstră tŭōs."

Thrācĭŭs haēc vātēs. Sēd tū Tīrŷnthĭŭs āltēr,

Flōrēntīnĕ, mĭhī, ‖ tū mĕă plēctră mŏvēs

āntrăquĕ Mūsārūm lōngō tōrpēntĭă sōmnō

ēxcŭtĭs ēt plăcĭdōs ‖ dūcĭs ĭn ōrbĕ chŏrōs.

Īmpŭlĭt Īŏnĭōs praēmīssō lūmĭnĕ flūctūs

nōndūm pūră dĭēs, trĕmŭlīs vībrātŭr ĭn ūndīs

ārdŏr ĕt ērrāntēs lūdūnt pēr caērŭlă flāmmaē.

Iāmque aūdāx ănĭmī fīdaēque ōblītă părēntīs

fraūdĕ Dĭōnaēā rĭgŭōs Prōsērpĭnă sāltūs

(sīc Pārcaē vŏlŭērĕ) pĕtīt. Tēr cārdĭnĕ vērsō

praēsāgūm cĕcĭnērĕ fŏrēs, tēr cōnscĭă fātī

flēbĭlĕ tērrĭfĭcīs gĕmŭīt mūgītĭbŭs Aētnă.

Nūllīs īllă tămēn mōnstrīs nūllōquĕ tĕnētūr

prōdĭgĭō; cŏmĭtēs grēssūm iūnxērĕ sŏrōrēs.

Prīmă dŏlō gaūdēns ēt tāntī cōnscĭă vōtī

īt Vĕnŭs ēt rāptūs mētītūr cōrdĕ fŭtūrōs,

iām dūrūm flēxūră Chăōs, iām Dītĕ sŭbāctō

īngēntī fămŭlōs Mānēs dūctūră trĭūmphō.

Īllī mūltĭfĭdōs crīnīs sĭnŭātŭr ĭn ōrbēs

Īdălĭā dīvīsŭs ăcū; sūdātă mărītō

fībŭlă pūrpŭrĕōs gēmmā sūspēndĭt ămīctūs.

Cāndĭdă Pārrhăsĭī pōst hānc rēgīnă Lўcēī

ēt Pāndīŏnĭās quaē cūspĭdĕ prōtĕgĭt ārcēs,

ūtrăquĕ vīrgŏ, rŭūnt: haēc trīstĭbŭs āspĕră bēllīs,

haēc mĕtŭēndă fĕrīs. Trītōnĭă cāssĭdĕ fūlvā

caēlātūm Tŷphōnă gĕrīt, quī sūmmă pĕrēmptūs

īmā pārtĕ vĭgēt mŏrĭēns ēt pārtĕ sŭpērstēs,

hāstăquĕ tērrĭbĭlī sūrgēns pēr nūbĭlă fērrō

īnstăr ĕrāt sīlvaē; tāntūm strīdēntĭă cōllă

Gōrgŏnĭs ōbtēntū pāllaē fūlgēntĭs ĭnūmbrāt.

Āt Trĭvĭaē lēnīs spĕcĭēs ēt mūltŭs ĭn ōrĕ

frātĕr ĕrāt Phoēbīquĕ gĕnās ēt lūmĭnă Phoēbī

ēssĕ pŭtēs, sōlūsquĕ dăbāt dīscrīmĭnă sēxūs.

Brāchĭă nūdă nĭtēnt, lĕvĭbūs prōiēcĕrăt aūrīs

īndŏcĭlēs ērrārĕ cŏmās ārcūquĕ rĕmīssō

ōtĭă nērvŭs ăgīt; pēndēnt pōst tērgă săgīttaē.

Crīspātūr gĕmĭnō vēstīs Gōrtŷnĭă cīnctū

pōplĭtĕ fūsă tĕnūs, mōtōque īn stāmĭnĕ Dēlōs

ērrăt ĕt aūrātō trăhĭtūr cīrcūmflŭă pōntō.

Quās īntēr Cĕrĕrīs prōlēs, nūnc glōrĭă mātrīs,

mōx dŏlŏr, aēquālī tēndīt pēr grāmĭnă pāssū,

nēc mēmbrīs nĕc hŏnōrĕ mĭnōr, pŏtŭītquĕ vĭdērī

Pāllās, sī clĭpĕūm fērrēt, sī spīcŭlă, Phoēbē.

Cōllēctaē tĕrĕtī nōdāntŭr ĭāspĭdĕ vēstēs.

Pēctĭnĭs īngĕnĭō nūmquām fēlīcĭŏr ārtīs

cōntĭgĭt ēvēntūs, nūllī sīc cōnsŏnă tēlaē

fīlă nĕc īn tāntūm vērī dūxērĕ fĭgūrās.

Hīc Hўpĕrīŏnĭō Sōlēm dē sēmĭnĕ nāscī

fēcĕrăt ēt părĭtēr Lūnām, sēd dīspărĕ fōrmā,

aūrōraē nōctīsquĕ dŭcēs. Cūnābŭlă Tēthŷs

praēbĕt ĕt īnfāntēs grĕmĭō sōlātŭr ănhēlōs

caērŭlĕūsquĕ sĭnūs rŏsĕīs rădĭātŭr ălūmnīs.

Īnvălĭdūm dēxtrō pōrtāt Tītānă lăcērtō

nōndūm lūcĕ grăvēm nēc pūbēscēntĭbŭs āltē

crīstātūm rădĭīs. Prīmō clēmēntĭŏr aēvō

fīngĭtŭr ēt tĕnĕrūm vāgītū dēspŭĭt īgnēm.

Laēvā pārtĕ sŏrōr vĭtrĕī lībāmĭnă pōtāt

ūbĕrĭs ēt pārvō sīgnātūr tēmpŏră cōrnū.

Tālī lūxŭrĭāt cūltū. Cŏmĭtāntŭr ĕūntēm

Nāĭdĕs ēt sŏcĭā stīpānt ūtrīmquĕ cătērvā,

quaē fōntēs, Crīnīsĕ, tŭōs ēt sāxă rŏtāntēm

Pāntăgĭām nōmēnquĕ Gĕlām quī praēbŭĭt ūrbī,

cōncĕlĕbrānt, quās pīgră vădō Cămĕrīnă pălūstrī,

quās Ărĕthūsaēī lătĭcēs, quās ādvĕnă nūtrīt

Ālphēūs; Cўănē tōtūm sŭpĕrēmĭnĕt āgmēn.

Quālĭs Ămāzŏnĭdūm pēltīs ēxsūltăt ădēmptīs

pūlchră cŏhōrs, quŏtĭēns Ārctōn pŏpŭlātă vĭrāgŏ

Hīppŏlўtē nĭvĕās dūcīt pōst proēlĭă tūrmās,

seū flāvōs strāvērĕ Gĕtās, seū fōrtĕ rĭgēntēm

Thērmōdōntĭăcā Tănăīm frēgērĕ sĕcūrī:

aūt quālēs rĕfĕrūnt Bācchō sōllēmnĭă Nŷmphaē

Maēŏnĭaē, quās Hērmŭs ălīt, rīpāsquĕ pătērnās

pērcūrrūnt aūrō mădĭdaē; laētātŭr ĭn āntrō

āmnĭs ĕt ūndāntēm dēclīnāt prōdĭgŭs ūrnām.

Vīdĕrăt hērbōsō sācrūm dē vērtĭcĕ vūlgūs

Hēnnă părēns flōrūm cūrvāque īn vāllĕ sĕdēntēm

cōmpēllāt Zĕphўrūm: "Pătĕr ō grātīssĭmĕ vērīs,

quī mĕă lāscīvō rēgnās pēr prātă mĕātū

sēmpĕr ĕt ādsĭdŭīs īnrōrās flātĭbŭs ānnūm,

rēspĭcĕ Nŷmphārūm coētūs ēt cēlsă Tŏnāntīs

gērmĭnă pēr nōstrōs dīgnāntĭă lūdĕrĕ cāmpōs.

Nūnc ādsīs făvĕāsquĕ, prĕcōr, nūnc ōmnĭă fētū

pūbēscānt vīrgūltă vĕlīs, ūt fērtĭlĭs Hŷblă

īnvĭdĕāt vīncīquĕ sŭōs nōn ābnŭăt hōrtōs.

Quīdquīd tūrĭfĕrīs spīrāt Pānchāĭă sīlvīs,

quīdquĭd ŏdōrātūs lōngē blāndītŭr Hўdāspēs,

quīdquĭd ăb ēxtrēmīs ālēs lōngaēvŭs hărēnīs

cōllĭgĭt ōptātō rĕpĕtēns ēxōrdĭă saēclō,

īn vēnās dīspērgĕ mĕās ēt flāmĭnĕ lārgō

rūră fŏvē. Mĕrĕār dīvīnō pōllĭcĕ cārpī

ēt nōstrīs cŭpĭānt ōrnārī nūmĭnă sērtīs."

Dīxĕrăt. Īllĕ nŏvō mădĭdāntēs nēctărĕ pēnnās

cōncŭtĭt ēt glēbās fēcūndō rōrĕ mărītāt,

quāquĕ vŏlāt, vērnūs sĕquĭtūr rŭbŏr. Ōmnĭs ĭn hērbās

tūrgĕt hŭmūs mĕdĭōquĕ pătēnt cōnvēxă sĕrēnō;

sānguĭnĕō splēndōrĕ rŏsās, vāccīnĭă nīgrō

īndŭĭt ēt dūlcī vĭŏlās fērrūgĭnĕ pīngīt.

Pārthĭcă quaē tāntīs vărĭāntūr cīngŭlă gēmmīs

rēgālēs vīnctūră sĭnūs? Quaē vēllĕră tāntūm

dītĭbŭs Āssўrĭī spūmīs fūscāntŭr ăēnī?

Nōn tālēs vŏlŭcēr pāndīt Iūnōnĭŭs ālās,

nēc sīc īnnŭmĕrōs ārcū mūtāntĕ cŏlōrēs

īncĭpĭēns rĕdĭmītŭr hĭēms, cūm trāmĭtĕ flēxō

sēmĭtă dīscrētīs īntērvĭrĕt ūmĭdă nīmbīs.

Fōrmă lŏcī sŭpĕrāt flōrēs: cūrvātă tŭmōrĕ

pārvō plānĭtĭēs ēt mōllĭbŭs ēdĭtă clīvīs

crēvĕrăt īn cōllēm. Vīvō dē pūmĭcĕ fōntēs

rōscĭdă mōbĭlĭbūs lāmbēbānt grāmĭnă rīvīs

sīlvăquĕ tōrrēntēs rāmōrūm frīgŏrĕ sōlēs

tēmpĕrăt ēt mĕdĭō brūmām sĭbĭ vīndĭcăt aēstū:

āptă frĕtīs ăbĭēs, bēllīs āccōmmŏdă cōrnūs,

quērcŭs ămīcă Iŏvī, tŭmŭlōs tēctūră cŭprēssūs,

īlēx plēnă făvīs, vēntūrī nūntĭă laūrūs.

Flūctŭăt hīc dēnsō crīspātă căcūmĭnĕ būxūs,

hīc hĕdĕraē sērpūnt, hīc pāmpĭnŭs īndŭĭt ūlmōs.

Haūd prŏcŭl īndĕ lăcūs (Pērgūm dīxērĕ Sĭcānī)

pāndĭtŭr ēt nēmōrūm frōndŏsŏ mārgĭnĕ cīnctūs

vīcīnīs pāllēscĭt ăquīs; ādmīttĭt ĭn āltūm

cērnēntēs ŏcŭlōs ēt lātē pērvĭŭs hūmōr

dūcĭt ĭnōffēnsōs lĭquĭdō sūb flūmĭnĕ vīsūs,

īmăquĕ pērspĭcŭī prōdīt sēcrētă prŏfūndī.

[Hūc ēlāpsă cŏhōrs gaūdēt pēr flōrĭdă rūră].

Hōrtātūr Cўthĕrēă lĕgānt: "Nūnc ītĕ, sŏrōrēs,

dūm mātūtīnīs praēsūdāt sōlĭbŭs āēr,

dūm mĕŭs hūmēctāt flāvēntēs Lūcĭfĕr āgrōs,

rōrāntī praēvēctŭs ĕquī." Sīc fātă dŏlōrīs

cārpīt sīgnă sŭī. Vărĭōs tūm cētĕră sāltūs

īnvāsērĕ cŏhōrs. Crēdās ēxāmĭnă fūndī

Hŷblaēūm rāptūră thўmūm, cūm cērĕă rēgēs

cāstră mŏvēnt fāgīquĕ căvā dīmīssŭs ăb ālvō

mēllĭfĕr ēlēctīs ēxērcĭtŭs ōbstrĕpĭt hērbīs.

Prātōrūm spŏlĭātŭr hŏnōs: haēc līlĭă fūscīs

īntēxīt vĭŏlīs, hānc mōllĭs ămārăcŭs ōrnāt,

haēc grădĭtūr stēllātă rŏsīs, haēc ālbă lĭgūstrīs.

Tē quŏquĕ flēbĭlĭbūs maērēns, Hўăcīnthĕ, fĭgūrīs

Nārcīssūmquĕ mĕtūnt, nūnc īnclĭtă gērmĭnă vērīs,

praēstāntēs ōlīm pŭĕrōs. Tū nātŭs Ămŷclīs,

hūnc Hĕlĭcōn gĕnŭīt. Dīscī tē pērcŭlĭt ērrōr,

hūnc fōntīs dēcēpĭt ămōr. Tē frōntĕ rĕcūssā

Dēlĭŭs, hūnc frāctā Cēphīsŭs hărūndĭnĕ lūgēt.

Aēstŭăt ānte ălĭās ăvĭdō fērvōrĕ lĕgēndī

frūgĭfĕraē spēs ūnă dĕaē. Nūnc vīmĭnĕ tēxtō

rīdēntēs călăthōs spŏlĭīs āgrēstĭbŭs īmplēt,

nūnc sŏcĭāt flōrēs sēsēque īgnāră cŏrōnāt,

aūgŭrĭūm fātālĕ tŏrī. Quīn īpsă tŭbārūm

ārmōrūmquĕ pŏtēns dēxtrām, quā fōrtĭă tūrbāt

āgmĭnă, quā stăbĭlēs pōrtās ēt moēnĭă vēllīt,

iām lĕvĭbūs lāxāt stŭdĭīs hāstāmquĕ rĕpōnīt

īnsuētīsquĕ dŏcēt gălĕām mītēscĕrĕ sērtīs.

Fērrātūs lāscīvĭt ăpēx hōrrōrquĕ rĕcēssīt

Mārtĭŭs ēt crīstaē pācātō fūlgŭrĕ vērnānt.

Nēc quaē Pārthĕnĭūm cănĭbūs scrūtātŭr ŏdōrīs

āspērnātă chŏrōs lībērtātēmquĕ cŏmārūm

īniēctā vŏlŭīt tāntūm frēnārĕ cŏrōnā.

Tālĭă vīrgĭnĕō pāssīm dūm mōrĕ gĕrūntūr,

ēccĕ rĕpēns mūgīrĕ frăgōr, cōnflīgĕrĕ tūrrēs

prōnăquĕ vībrātīs rādīcĭbŭs ōppĭdă vērtī.

Caūsă lătēt. Dŭbĭōs āgnōvīt sōlă tŭmūltūs

dīvă Păphī mīxtōquĕ mĕtū pērtērrĭtă gaūdēt.

Iāmquĕ pĕr ānfrāctūs ănĭmārūm rēctŏr ŏpācōs

sūb tērrīs quaērēbăt ĭtēr grăvĭbūsquĕ gĕmēntēm

Ēncĕlădūm cālcābăt ĕquīs. Īmmānĭă fīndūnt

mēmbră rŏtaē prēssāquĕ Gĭgās cērvīcĕ lăbōrāt

Sīcănĭām cūm Dītĕ fĕrēns tēmptātquĕ mŏvērī

dēbĭlĭs ēt fēssīs sērpēntĭbŭs īmpĕdĭt āxēm:

fūmĭdă sūlphŭrĕō praēlābĭtŭr ōrbĭtă dōrsō.

Āc vĕlŭt ōccūltūs sēcūrūm pērgĭt ĭn hōstēm

mīlĕs ĕt ēffōssī sūbtēr fūndāmĭnă cāmpī

trānsĭlĭt īnclūsōs ārcānō līmĭtĕ mūrōs,

tūrbăquĕ dēcēptās vīctrīx ērūmpĭt ĭn ārcēs

tērrĭgĕnās ĭmĭtātă vĭrōs: sīc tērtĭŭs hērēs

Sātūrnī lătĕbrōsă văgīs rīmātŭr hăbēnīs

dēvĭă frātērnūm cŭpĭēns ēxīrĕ sŭb ōrbēm.

Iānŭă nūllă pătēt; prŏhĭbēbānt ūndĭquĕ rūpēs

ōppŏsĭtaē dūrāquĕ dĕūm cōmpāgĕ tĕnēbānt.

Nōn tŭlĭt īllĕ mŏrās īndīgnātūsquĕ trăbālī

sāxă fĕrīt scēptrō: Sĭcŭlaē sŏnŭērĕ căvērnaē,

tūrbātūr Lĭpărē, stŭpŭīt fōrnācĕ rĕlīctā

Mūlcĭbĕr ēt trĕpĭdūs dēiēcīt fūlmĭnă Cŷclōps.

Aūdĭĭt ēt sī quēm glăcĭēs Ālpīnă cŏērcēt,

ēt quī tē, Lătĭīs nōndūm praēcīnctĕ trŏpaēīs

Thŷbrĭ, nătāt mīssāmquĕ Pădō quī rēmĭgăt ālnūm.

Sīc, cūm Thēssălĭām scŏpŭlīs īnclūsă tĕnērēt

Pēnēō stāgnāntĕ pălūs ēt mērsă nĕgārēt

ārvă cŏlī, trĭfĭdā Nēptūnūs cūspĭdĕ mōntēs

īmpŭlĭt ādvērsōs. Tūnc fōrtī saūcĭŭs īctū

dīssĭlŭīt gĕlĭdō vērtēx Ōssaēŭs Ŏlŷmpō.

Cārcĕrĭbūs lāxāntŭr ăquaē fāctōquĕ mĕātū

rēddūntūr flŭvĭūsquĕ mărī tēllūsquĕ cŏlōnīs.

Pōstquām vīctă mănū dūrōs Trīnācrĭă nēxūs

sōlvĭt, ĕt īmmēnsō lātē dīscēssĭt hĭātū,

āppārēt sŭbĭtūs caēlō tĭmŏr: āstră vĭārūm

mūtāvērĕ fĭdēm, vĕtĭtō sē prōlŭĭt Ārctōs

aēquŏrĕ, praēcĭpĭtāt pīgrūm fōrmīdŏ Bŏōtēn,

hōrrŭĭt Ōrīōn, aūdītō pāllŭĭt Ātlās

hīnnītū, rŭtĭlōs ōbscūrăt ănhēlĭtŭs āxēs

dīscŏlŏr ēt lōngā sŏlĭtōs cālīgĭnĕ pāscī

tērrŭĭt ōrbĭs ĕquōs, prēssīs haēsērĕ lŭpātīs

āttŏnĭtī mĕlĭōrĕ pŏlō rūrsūsquĕ vĕrēndūm

īn Chăŏs ōblīquō cērtānt tēmōnĕ rĕvērtī.

Mōx ŭbĭ pūlsātō sēnsērūnt vērbĕră tērgō

ēt sōlēm dĭdĭcērĕ pătī, tōrrēntĭŭs āmnĕ

hībērnō tōrtāquĕ rŭūnt pērnīcĭŭs hāstā,

quāntūm nōn iăcŭlūm Pārthī, nōn īmpĕtŭs Aūstrī,

nōn lĕvĕ sōllĭcĭtaē mēntīs dīscūrrĭt ăcūmēn.

Sānguĭnĕ frēnă călēnt, cōrrūmpīt spīrĭtŭs aūrās

lētĭfĕr, īnfēctaē spūmīs vĭtĭāntŭr hărēnaē.

Dīffŭgĭūnt Nŷmphaē, răpĭtūr Prōsērpĭnă cūrrū

īmplōrātquĕ Dĕās. Iām Gōrgŏnĭs ōră rĕvēlāt

Pāllăs ĕt īntēntō fēstīnāt Dēlĭă tēlō,

nēc pătrŭō cēdūnt. Stĭmŭlāt cōmmūnĭs ĭn ārmă

vīrgĭnĭtās crīmēnquĕ fĕrī rāptōrĭs ăcērbāt.

Īllĕ vĕlūt stăbŭlī dĕcŭs ārmēntīquĕ iŭvēncām

cūm lĕŏ pōssēdīt nūdātăquĕ vīscĕră fōdīt

ūnguĭbŭs ēt răbĭēm tōtōs ēxēgĭt ĭn ārmōs,

stāt crāssā tūrpīs sănĭē nōdōsquĕ iŭbārūm

ēxcŭtĭt ēt vīlēs pāstōrūm dēspĭcĭt īrās.

"Īgnāvī dŏmĭtōr vūlgī, dētērrĭmĕ frātrūm",

Pāllăs ăīt, "quaē tē stĭmŭlīs făcĭbūsquĕ prŏfānīs

Eūmĕnĭdēs mōvērĕ? Tŭā cūr sēdĕ rĕlīctā

aūdēs Tārtărĕīs caēlum īncēstārĕ quădrīgīs?

Sūnt tĭbĭ dēfōrmēs Dīraē, sūnt āltĕră Lēthēs

nūmĭnă, sūnt trīstēs Fŭrĭaē tē cōniŭgĕ dīgnaē.

Frātrīs līnquĕ dŏmōs, ălĭēnām dēsĕrĕ sōrtēm,

nōctĕ tŭā cōntēntŭs ăbī. Quīd vīvă sĕpūltīs

ādmīscēs? Nōstrūm quīd prōtĕrĭs ādvĕnă mūndūm?"

Tālĭă vōcĭfĕrāns ăvĭdōs trānsīrĕ mĭnācī

cōrnĭpĕdēs ūmbōnĕ fĕrīt clĭpĕīquĕ rĕtārdāt

ōbĭcĕ Gōrgŏnĕīsquĕ prĕmēns āssībĭlăt hŷdrīs

praētēntāque ŏpĕrīt crīstā. Lībrātŭr ĭn īctūm

frāxĭnŭs ēt nīgrōs īllūmĭnăt ōbvĭă cūrrūs

mīssăquĕ paēnĕ fŏrēt, nī Iūppĭtĕr aēthĕrĕ sūmmō

pācĭfĭcās rūbrī tōrsīssēt fūlmĭnĭs ālās

cōnfēssūs sŏcĕrūm. Nīmbīs Hўmĕnaēŭs hĭūlcīs

īntŏnăt, ēt tēstēs fīrmānt cōnūbĭă flāmmaē.

Īnvītaē cēssērĕ dĕaē. Cōmpēscŭĭt ārcūm

cūm gĕmĭtū tālēsquĕ dĕdīt Lātōnĭă vōcēs:

"Sīs mĕmŏr ō lōngūmquĕ vălē: rĕvĕrēntĭă pātrīs

ōbstĭtĭt aūxĭlĭō, nēc nōs dēfēndĕrĕ cōntrā

pōssŭmŭs; īmpĕrĭō vīncī māiōrĕ fătēmūr.

Īn tē cōniūrāt gĕnĭtōr pŏpŭlōquĕ sĭlēntī

trādĕrĭs, heū! cŭpĭdās nōn āspēctūră sŏrōrēs

aēquālēmquĕ chŏrūm. Quaē tē fōrtūnă sŭpērnīs

ābstŭlĭt ēt tāntō dāmnāvīt sīdĕră lūctū?

Iām nĕquĕ Pārthĕnĭīs īnnēctĕrĕ rētĭă lūstrīs

nēc phărĕtrās gēstārĕ lĭbēt. Sēcūrŭs ŭbīquĕ

spūmĕt ăpēr saēvīquĕ frĕmānt īmpūnĕ lĕōnēs.

Tē iŭgă Tāўgĕtī, pŏsĭtō tē Maēnălă flēbūnt

vēnātū maēstōquĕ dĭū lūgēbĕrĕ Cŷnthō,

Dēlphĭcă quīn ĕtĭām frātrīs dēlūbră tăcēbūnt."

Īntĕrĕā vŏlŭcrī fērtūr Prōsērpĭnă cūrrū

caēsărĭēm dīffūsă Nŏtō plānctūquĕ lăcērtōs

vērbĕrăt ēt quēstūs ād nūbĭlă tēndĭt ĭnānēs:

"Cūr nōn tōrsīstī mănĭbūs făbrĭcātă Cўclōpūm

īn nōs tēlă, pătēr? Sīc mē crūdēlĭbŭs ūmbrīs

trādĕrĕ, sīc tōtō plăcŭīt dēpēllĕrĕ mūndō?

Nūllănĕ tē flēctīt pĭĕtās? Nĭhĭlūmnĕ pătērnaē

mēntĭs ĭnēst? Tāntās quō crīmĭnĕ mōvĭmŭs īrās?

Nōn ĕgŏ, cūm răpĭdō saēvīrēt Phlēgră tŭmūltū,

sīgnă Dĕīs ādvērsă tŭlī, nēc rōbŏrĕ nōstrō

Ōssă prŭīnōsūm vēxīt glăcĭālĭs Ŏlŷmpūm.

Quōd cōnātă nĕfās aūt cūiūs cōnscĭă cūlpaē

ēxsŭl ăd īmmānēs Ĕrĕbī dētrūdŏr hĭātūs?

Ō fōrtūnātās, ălĭī quāscūmquĕ tŭlērĕ

rāptōrēs! Sāltēm cōmmūnī sōlĕ frŭūntūr.

Sēd mĭhĭ vīrgĭnĭtās părĭtēr caēlūmquĕ nĕgātūr;

ērĭpĭtūr cūm lūcĕ pŭdōr tērrīsquĕ rĕlīctīs

sērvītūm Stўgĭō dūcōr cāptīvă tўrānnō.

Ō mălĕ dīlēctī flōrēs dēspēctăquĕ mātrīs

cōnsĭlĭa! ō Vĕnĕrīs dēprēnsaē sērĭŭs ārtēs!

Mātĕr, ĭō! seū tē Phrўgĭīs īn vāllĭbŭs Īdaē

Mŷgdŏnĭō būxūs cīrcūmsŏnăt hōrrĭdă cāntū,

seū tū sānguĭnĕīs ŭlŭlāntĭă Dīndўmă Gāllīs

īncŏlĭs ēt strīctōs Cūrētūm rēspĭcĭs ēnsēs,

ēxĭtĭō sūccūrrĕ mĕō, cōmpēscĕ fŭrēntēm,

cōmprĭmĕ fērālēs tōrvī praēdōnĭs hăbēnās."

Tālĭbŭs īllĕ fĕrōx dīctīs flētūquĕ dĕcōrō

vīncĭtŭr ēt prīmī sūspīrĭă sēnsĭt ămōrīs.

Tūnc fērrūgĭnĕō lăcrĭmās dētērgĭt ămīctū

ēt plăcĭdā maēstūm sōlātūr vōcĕ dŏlōrēm:

"Dēsĭnĕ fūnēstīs ănĭmūm, Prōsērpĭnă, cūrīs

ēt vānō vēxārĕ mĕtū. Māiōră dăbūntūr

scēptră nĕc īndīgnī taēdās pătĭērĕ mărītī.

Īlle ĕgŏ Sātūrnī prōlēs, cuī māchĭnă rērūm

sērvĭt ĕt īmmēnsūm tēndīt pĕr ĭnānĕ pŏtēstās.

Āmīssūm nē crēdĕ dĭēm: sūnt āltĕră nōbīs

sīdĕră, sūnt ōrbēs ălĭī, lūmēnquĕ vĭdēbīs

pūrĭŭs Ēlўsĭūmquĕ măgīs mīrābĕrĕ sōlēm

cūltōrēsquĕ pĭōs. Īllīc prĕtĭōsĭŏr aētās,

aūrĕă prōgĕnĭēs, hăbĭtāt sēmpērquĕ tĕnēmūs,

quōd sŭpĕrī mĕrŭērĕ sĕmēl. Nēc mōllĭă dēsūnt

prātă tĭbī. Zĕphўrīs īllīc mĕlĭōrĭbŭs hālānt

pērpĕtŭī flōrēs, quōs nēc tŭă prōtŭlĭt Hēnnă.

Ēst ĕtĭām lūcīs ārbōr praēdīvĕs ŏpācīs,

fūlgēntēs vĭrĭdī rāmōs cūrvātă mĕtāllō.

Haēc tĭbĭ sācră dătūr, fōrtūnātūmquĕ tĕnēbīs

aūtūmnum ēt fūlvīs sēmpēr dītābĕrĕ pōmīs.

Pārvă lŏquōr: quīdquīd lĭquĭdūs cōmplēctĭtŭr āēr,

quīdquĭd ălīt tēllūs, quīdquīd mărĭs aēquŏră vērrūnt,

quōd flŭvĭī vōlvūnt, quōd nūtrīvērĕ pălūdēs,

cūnctă tŭīs părĭtēr cēdēnt ănĭmālĭă rēgnīs,

lūnārī sūbiēctă glŏbō, quī sēptĭmŭs aūrās

āmbĭt ĕt aētērnīs mōrtālĭă sēpărăt āstrīs.

Sūb tŭă pūrpŭrĕī vĕnĭēnt vēstīgĭă rēgēs

dēpŏsĭtō lūxū tūrbā cūm paūpĕrĕ mīxtī

(ōmnĭă mōrs aēquāt!); tū dāmnātūră nŏcēntēs,

tū rĕquĭēm lātūră pĭīs, tē iūdĭcĕ sōntēs

īmprŏbă cōgēntūr vītaē cōmmīssă fătērī.

Āccĭpĕ Lēthaēō fămŭlās cūm gūrgĭtĕ Pārcās;

sīt fātūm quōdcūmquĕ vŏlēs." Haēc fātŭs ŏvāntēs

ēxhōrtātŭr ĕquōs ēt Tārtără mītĭŏr īntrāt.

Cōnvĕnĭūnt ănĭmaē, quāntās vĭŏlēntĭŏr Aūstēr

dēcŭtĭt ārbŏrĭbūs frōndēs aūt nūbĭbŭs īmbrēs

cōllĭgĭt aūt frāngīt flūctūs aūt tōrquĕt hărēnās.

Cūnctăquĕ praēcĭpĭtī stīpāntūr saēcŭlă cūrsū

īnsīgnēm vīsūră nŭrūm. Mōx īpsĕ sĕrēnūs

īngrĕdĭtūr făcĭlī pāssūs mōllēscĕrĕ rīsū

dīssĭmĭlīsquē sūĭ.Dŏmĭnīs īntrāntĭbŭs īngēns

āssūrgīt Phlĕgĕthōn; flāgrāntĭbŭs hīspĭdă rīvīs

bārbă mădēt tōtōquĕ flŭūnt īncēndĭă vūltū.

Ōccūrrūnt prŏpĕrē lēctā dē plēbĕ mĭnīstrī.

Pārs āltōs rĕvŏcānt cūrrūs frēnīsquĕ sŏlūtīs

vērtūnt ēmĕrĭtōs ād pāscŭă nōtă iŭgālēs,

pārs aūlaēă tĕnēnt, ălĭī praētēxĕrĕ rāmīs

līmĭna ĕt īn thălămūm cūltās ēxtōllĕrĕ vēstēs.

Rēgīnām cāstō cīnxērūnt āgmĭnĕ mātrēs

Ēlўsĭaē tĕnĕrōquĕ lĕvānt sērmōnĕ tĭmōrēs

ēt spārsōs rĕlĭgānt crīnēs ēt vūltĭbŭs āddūnt

flāmmĕă sōllĭcĭtūm praēvēlātūră pŭdōrēm.

Pāllĭdă laētātūr rĕgĭō gēntēsquĕ sĕpūltaē

lūxŭrĭānt ĕpŭlīsquĕ văcānt gĕnĭālĭbŭs ūmbraē.

Grātă cŏrōnātī pĕrăgūnt cōnvīvĭă Mānēs.

Rūmpūnt īnsŏlĭtī tĕnĕbrōsă sĭlēntĭă cāntūs,

sēdāntūr gĕmĭtūs. Ĕrĕbī sē spōntĕ rĕlāxāt

squālŏr ĕt aētērnām pătĭtūr rārēscĕrĕ nōctēm.

Ūrnă nĕc īncērtās vērsāt Mīnōĭă sōrtēs,

vērbĕră nūllă sŏnānt nūllōquĕ frĕmēntĭă lūctū

īmpĭă dīlātīs rēspīrānt Tārtără poēnīs.

Nōn rŏtă sūspēnsūm praēcēps Īxīŏnă tōrquēt,

nōn ăquă Tāntălĕīs sūbdūcĭtŭr īnvĭdă lābrīs.

[Sōlvĭtŭr Īxīōn ēt Tāntălŭs īnvĕnĭt ūndās].

Ēt Tĭtўūs tāndēm spătĭōsōs ērĭgĭt ārtūs

squālēntīsquĕ nŏvēm dētēxīt iūgĕră cāmpī

(tāntŭs ĕrāt), lătĕrīsquĕ pĭgēr sūlcātŏr ŏpācī

īnvītūs trăhĭtūr lāssō dē pēctŏrĕ vūltūr

ābrēptāsquĕ dŏlēt iām nōn sĭbĭ crēscĕrĕ fībrās.

Ōblītaē scĕlĕrūm fōrmīdātīquĕ fŭrōrīs

Eūmĕnĭdēs crātēră părānt ēt vīnă fĕrōcī

crīnĕ bĭbūnt flēxīsquĕ mĭnīs iām lēnĕ cănēntēs

ēxtēndūnt sŏcĭōs ād pōcŭlă plēnă cĕrāstās

ēt fēstās ălĭō sūccēndūnt lūmĭnĕ taēdās.

Tūnc ēt pēstĭfĕrī pācātūm flūmĕn Ăvērnī

īnnŏcŭaē trānsīstĭs ăvēs flātūmquĕ rĕprēssīt

Āmsānctūs; fīxō tăcŭīt tōrrēntĕ vŏrāgŏ.

Tūnc Ăchĕrōntēōs mūtātō gūrgĭtĕ fōntēs

lāctĕ nŏvō tŭmŭīssĕ fĕrūnt hĕdĕrīsquĕ vĭrēntēm

Cōcŷtōn dūlcī pĕrhĭbēnt ūndāssĕ Lўaēō.

Stāmĭnă nēc rūmpīt Lăchĕsīs, nēc tūrbĭdă sācrīs

ōbstrĕpĭtānt lāmēntă chŏrīs. Mōrs nūllă văgātūr

īn tērrīs - nūllūmquĕ rŏgūm plānxērĕ părēntēs;

nāvĭtă nōn mŏrĭtūr flūctū, nōn cūspĭdĕ mīlēs.

Ōppĭdă fūnĕrĕī pōllēnt īmmūnĭă lētī.

Īmpēxāmquĕ sĕnēx vēlāvĭt hărūndĭnĕ frōntēm

pōrtĭtŏr ēt văcŭōs ēgīt cūm cārmĭnĕ rēmōs.

Iām sŭŭs īnfērnō prōcēssĕrăt Hēspĕrŭs ōrbī,

dūcĭtŭr īn thălămūm vīrgō. Stāt prōnŭbă iūxtā

stēllāntēs Nōx pīctă sĭnūs tāngēnsquĕ cŭbīlĕ

ōmĭnă pērpĕtŭō gĕnĭtālĭă foēdĕrĕ sānxīt.

Ēxsūltānt cūm vōcĕ pĭī Dītīsquĕ sŭb aūlā

tālĭă pērvĭgĭlī sūmūnt ēxōrdĭă plaūsū:

"Nōstră pŏtēns Iūnō tūque ō gērmānĕ Tŏnāntīs

ēt gĕnĕr, ūnănĭmī cōnsōrtĭă dūcĭtĕ sōmnī

mūtŭăque āltērnīs īnnēctĭtĕ cōllă lăcērtīs.

Iām fēlīx ŏrĭtūr prōlēs, iām laētă fŭtūrōs

ēxspēctāt Nātūră dĕōs. Nŏvă nūmĭnă rēbūs

āddĭte ĕt ōptātōs Cĕrĕrī prōfērtĕ nĕpōtēs."