«Cui dono lepidum novum libellum?»

Veronensis ait poëta quondam

inventoque dedit statim Nepoti.

At nos inlepidum, rudem libellum,

burras quisquilias ineptiasque,

credemus gremio cui fovendum?

Inveni, trepidae silete nugae,

nec doctum minus et magis benignum,

quam quem Gallia praebuit Catullo.

Hoc nullus mihi carior meorum,

quem pluris faciunt novem sorores,

quam cunctos alios, Marone dempto.

«Pacatum haut dubie, poëta, dicis?»

Ipse est. Intrepide volate, versus,

et nidum in gremio fovete tuto.

Hic vos diligere, hic volet tueri:

ignoscenda teget, probata tradet:

post hunc iudicium timete nullum.

Quod vitae sectabor iter si plena tumultu

sunt fora, si curis domus anxia, si peregrinos

cura domus sequitur, mercantem si nova semper

damna manent, cessare vetat si turpis egestas,

si vexat labor agricolam, mare naufragus horror

infamat, poenaeque graves in caelibe vita

et gravior cautis custodia vana maritis,

sanguineum si Martis opus, si turpia lucra

faenoris et velox inopes usura trucidat?

Omne aevum curae, cunctis sua displicet aetas.

Sensus abest parvis lactantibus et puerorum

dura rudimenta et iuvenum temeraria pubes.

Afflictat fortuna viros per bella, per aequor,

irasque insidiasque catenatosque labores

mutandos semper gravioribus. Ipsa senectus

exspectata diu votisque optata malignis

obicit innumeris corpus lacerabile morbis.

Spernimus in commune omnes praesentia. Quosdam

constat nolle deos fieri. Iuturna reclamat:

«quo vitam dedit aeternam? Cur mortis adempta est

condicio?». Sic Caucasea sub rupe Prometheus

testatur Saturnigenam nec nomine cessat

incusare Iovem, data sit quod vita perennis.

Respice et ad cultus animi. Sic nempe pudicum

perdidit Hippolytum non felix cura pudoris.

E contra inlecebris maculosam degere vitam

quem iuvat, aspiciat poenas et crimina regum,

Tereos incesti vel mollis Sardanapalli.

Perfidiam vitare monent tria Punica bella,

set prohibet servare fidem deleta Saguntos.

Vive et amicitias semper cole. - Crimen ob istud

cur malus antetuli? Num dicto aut denique voltu

perstrictus quisquam? Cur me natura magis quam

disciplina trahit? Sic dicta et facta per omnia

ingrediens ortoque a vespere cuncta revolvens

offensus pravis dat palmam et praemia rectis.

Vir bonus et sapiens, qualem vix repperit unum

milibus e cunctis hominum consultus Apollo

iudex ipse sui, totum se explorat ad unguem:

quid proceres vanique levis quid opinio volgi

. . . . . . . . . . . . . .

securus, mundi instar habens, teres atque rotundus

externae ne quid labis per levia sidat.

Ille, dies quam longus erit sub sidere Cancri

quantaque nox tropico se porrigit in Capricorno

cogitat et iusto trutinae se examine pendit,

ne quid hiet, ne quid protuberet, angulus aequis

partibus ut coëat, nil ut deliret amussis,

sit solidum quodcumque subest, nec inania subter

indicet admotus digitis pellentibus ictus,

non prius in dulcem declinans lumina somnum,

omnia quam longi reputaverit acta diei:

qua praetergressus, quid gestum in tempore, quid non?

cur isti facto decus afuit aut ratio illi?

quid mihi praeteritum? cur haec sententia sedit

quam melius mutare fuit? miseratus egentem

cur aliquem fracta persensi mente dolorem?

quid volui quod nolle bonum foret? utile honesto

cur malus antetuli? num dicto aut denique voltu

perstrictus quisquam? cur me natura magis quam

disciplina trahit? sic dicta et facta per omnia

ingrediens ortoque a vespere cuncta revolvens

offensus pravis dat palmam et praemia rectis.

Est et Non cuncti monosyllaba nota frequentant.

His demptis nil est, hominum quod sermo volutet.

Omnia in his et ab his sunt omnia, sive negoti

sive oti quicquam est, seu turbida sive quieta.

Alterutro, pariter nonnumquam, saepe seorsis

obsistunt studiis, ut mores ingeniumque,

ut faciles vel difficiles contentio nancta est.

Si consentitur, mora nulla intervenit est «est»:

sin controversum, dissensio subiciet «non».

Hinc fora dissultant clamoribus, hinc furiosi

iurgia sunt circi, cuneati hinc laeta theatri

seditio, et tales agitat quoque curia lites.

Coniugia et nati cum patribus ista quietis

verba serunt studiis salva pietate loquentes.

Hinc etiam placidis schola consona disciplinis

dogmaticas agitat placito certamine lites.

Hinc omnis certat dialectica turba sophorum.

Est lux: estne dies ergo? Non convenit istuc.

Nam facibus multis aut fulgeribus quotiens lux

est nocturna homini, non est lux ista diei.

Est et non igitur, quotiens lucem esse fatendum est

set non esse diem. Mille hinc certamina surgunt,

hinc pauci multi quoque talia conmeditantes

murmure concluso rabiosa silentia rodunt.

Qualis vita hominum, duo quam monosyllaba versant!

Ter binos deciesque novem super exit in annos

iusta senescentum quos implet vita virorum.

Hos novies superat vivendo garrula cornix,

et quater egreditur cornicis saecula cervus.

Alipedem cervum ter vincit corvus, et illum

multiplicat novies Phoenix, reparabilis ales.

Quem nos perpetuo decies praevertimus aevo,

Nymphae Hamadryades, quarum longissima vita est

Haec cohibet finis vivacia fata animantum.

Cetera secreti novit deus arbiter aevi:

tempora quae Stilbon volvat, quae saecula Phaeron

quos Pyrois habeat, quos Iuppiter igne benigno

circuitus, quali properet Venus alma recursu,

qui Phoeben, quanti maneant Titana labores,

donec consumpto, magnus qui dicitur, anno

rursus in anticum veniant vaga sidera cursum

qualia dispositi steterant ab origine mundi.

Miraris quicumque manere ingentia mundi

corpora, sublimi caeli circumdata gyro,

et tantae nullam moli intercedere labem,

accipe, quod mirere magis. Tenuissima tantis

principia et nostros non admittentia visus

parvarum serie constant conexa atomorum,

set solidum in parvis nullique secabile segmen.

Unde vigor viresque manent aeternaque rerum

mobilitas nulloque umquam superabilis aevo.

Divinis humana licet conponere. Sic est

as solidus, quoniam bis sex de partibus aequis

constat et in minimis paribus tamen una manet vis.

Nam si quid numero minuatur, summa vacillat

convulsaeque ruunt labefacto corpore partes,

ut, medium si quis vellat de fornice saxum,

incumbunt cui cuncta, simul devexa sequentur

cetera communemque trahent a vertice lapsum.

Non aliter libra est. Si defuit uncia, totus

non erit as nomenque deunx iam cassus habebit.

Nec dextans retinet nomen sextante remoto

et dodrans quadrante carens auctore carebit

divulsusque triens prohibet persistere bessem.

Iam quincunx tibi nullus erit, si gramma revellas.

Et semis, cui semis erit pereuntibus assis

partibus? Et cuius librae pars septima septunx?

Libra igitur, totum si nulla in parte vacillet.

Ponderis et numeri morumque operumque et aquarum

libra: nec est modulus, quem non hoc nomine signes.

Telluris, medio quae pendet in aëre, libra est

et solis lunaeque vias sua libra cohercet.

Libra dii somnique pares determinat horas,

libra Caledonios sine litore continet aestus:

tu quoque certa mane morum mihi libra meorum.

Omnia, quae vario rerum metimur in actu,

astrorum dominatus agit; terrenaque tantum

membra homini, e superis fortuna et spiritus auris,

septeno moderanda choro: set praesidet ollis

sortitus regimen nitidae Sol aureus aethrae.

Nec sola in nobis moderatur tempora vitae,

dum breve solliciti spatium producimus aevi:

creditur occultosque satus et tempora vitae

materno ducenda utero formare videndo

et nondum exortae leges conponere vitae.

Namque ubi conceptus genitali insederit arvo,

haut dubium Solem cuicumque insistere signo.

Qui cum vicini stationem ceperit astri,

contiguos nullum transfundit lumen in ortus.

Ast ubi conversis post menstrua tempora habenis

scandit purpureo iam tertia sidera curru,

obliqua exilem demittit linea lucem,

adspirans tenues per inertia pondera motus.

Quarta in sede viget primi indulgentia Solis,

suadet et infusus teneros coalescere fetus.

Fulgor tetragono aspectu vitale coruscat

clarum et lene micans, quintique ‹e› cardine signi

incutit attonitam vegetato infante parentem.

Nam sexto vis nulla loco, quia nulla tuendi

aequati lateris signatur regula Phoebo.

Ast ubi signiferae media in regione cohortis

septimus accepit limes rutilantia flammis

recto castra situ, turgentis foedera partus

iam plena sub luce videt, nec fulgura parci

luminis intendens toto fovet igne coronae.

Hinc illud, quod legitimos Lucina labores

praevenit et gravidos sentit subrepere nixus

ante exspectatum festina puerpera votum.

Quod nisi, septeno cum lumina fudit ab astro,

impulerit tardi claustra obluctantia partus,

posterior nequeat, possit prior: an quia sexto

aemulus octavi conspectus inutilis astri

nescit conpariles laterum formare figuras?

Set nono incumbens signo cunctantia matrum

vota levat, trigono vires sociante sequenti.

At si difficilis trahit Ilithyia retrorsum,

tetragon absolvet dubiarum vincla morarum.

Nomina, quae septem vertentibus apta diebus

annus habet, totidem errantes fecere planetae,

quos indefessa volvens vertigine mundus

signorum obliqua iubet in statione vagari.

Primum supremumque diem radiatus habet Sol.

Proxima fraternae succedit Luna coronae.

Tertius adsequitur Titania lumina Mavors.

Mercurius quarti sibi vindicat astra diei.

Inlustrant quintam Iovis aurea sidera zonam.

Sexta salutigerum sequitur Venus alma parentem.

Cuncta supergrediens Saturni septima lux est.

Octavum instaurat revolubilis orbita Solem.

Primus Romanas ordiris, Iane, kalendas.

Februa vicino mense Numa instituit.

Martius antiqui primordia protulit anni

Fetiferum Aprilem vindicat alma Venus.

Maiorum dictus patrum de nomine Maius.

Iunius aetatis proximus est titulo.

Nomine Caesareo Quintilem Iulius auget.

Augustus nomen Caesareum sequitur.

Autumnum, Pomona, tuum September opimat.

Triticeo October faenore ditat agros.

Sidera praecipitas pelago, intempeste November.

Tu genialem hiemem, feste December, agis.

Iane nove, primo qui das tua nomina mensi,

Iane bifrons, spectas tempora bina simul.

Post superum cultus vicino Februa mense

dat Numa cognatis manibus inferias.

Martius et generis Romani praesul et anni

prima dabas Latiis tempora consulibus.

Aeneadum genetrix vicino nomen Aprili

dat Venus: est Marti namque Aphrodita comes.

Maia dea an maior, Mai, te fecerit aetas,

ambigo: sed mensi est auctor uterque bonus.

Iunius hunc sequitur duplici celebrandus honore,

seu nomen Iuno sive Iuventa dedit.

Inde Dionaeo praefulgens Iulius astro

aestatis mediae tempora certa tenet.

Augustus sequitur cognatum a Caesare nomen,

ordine sic anni proximus, ut generis.

Nectuntur post hos numerumque ex ordine signant:

September, Bacchi munere praela rigans,

et qui sementis per tempora faenore laetus

October cupidi spem fovet agricolae,

quique salo mergens sollemnia signa November

praecipitat, caelo mox reditura suo.

Concludens numerum genialia festa December

finit, ut a bruma mox novus annus eat.

Bis senas anno reparat Lucina kalendas,

et totidem medias dat currere Iuppiter idus,

nonarumque diem faciunt infra octo secundi.

Haec sunt Romano tantum tria nomina mensi,

cetera per numeros sunt cognomenta dierum.

Inplent tricenas per singula menstrua luces

Iunius Aprilisque et cum Septembre November.

Unum ter denis cumulatius adde diebus

per septem menses, Iani Martisque kalendis

et quas Maius agit, quas Iulius Augustusque

et quas October positusque in fine December.

Unus erit tantum duodetriginta dierum,

quem Numa praeposito voluit succedere Iano.

Sic ter centenis decies accedere senos

quadrantemque et quinque dies sibi conputat annus.

At nonas modo quarta aperit, modo sexta refert lux.

Sexta refert Mai Octobris Martisque recursu

et qui solstitio sua tempora Iulius infert.

Cetera pars mensum quartis est praedita nonis:

omnes vero idus octava luce recurrunt.

Post idus, quas quisque suas habet ordine mensis,

diversae numero redeunt variante kalendae,

dum .....rursumque iterumque vocantur,

ut tandem optati procedant temporis ortus.

Ter senis unoque die genialia festa

porrigit ut Ianum arcessat nova bruma morantem.

Hoc numero mensisque Numae redit autumnique

principium referens Bacchi September alumnus.

Iulius et Maius positusque in fine December

Octoberque die revocatur tardius uno.

Inde die redeunt minus uno, quattuor ultra,

quos numero adiciam, Sextilis, Iunius atque

Aprilis, post quos paenultima meta November.

Ter quinis unoque die, Iunonie Mavors,

ut redeas referasque exordia prima, cieris.

Hoc numero ad plenum vertens reparabitur annus

Nonaginta dies et quattuor ac medium Sol

conficit, a tropico in tropicum dum permeat astrum,

octipedem in Cancrum Phrixeo ab Ariete pergens.

Hoc spatio aestivi pulsusque et meta diei.

Semidiemque duosque dies deciesque novenos

a Cancro in Chelas aequatae tempora noctis

atque diei cursu peragit Sol aureus altero,

autumni aestatisque simul confinia miscens.

Unde autumnales transcurrens ordine menses

ad tropicum pergit signum gelidi Capricorni,

octo dies decies octonis insuper addens

quadrantemque diei, quinto qui protinus anno

mense Numae extremo nomen capit embolimaei.

Inde ad Agenorei festinans cornua Tauri,

scandit Lanigeri tropicum Sol aureus astrum,

nonaginta dies decreto fine cohercens.

Hic tibi circus erit semper vertentibus annis

ter centum ac senis decies et quinque diebus.

Principium Iani sancit tropicus Capricornus.

Mense Numae in medio solidi stat sidus Aquari.

Procedunt duplices in Martia tempora Pisces.

Respicis Apriles, Aries Phryxee, kalendas.

Maius Agenorei miratur cornua Tauri.

Iunius aequatos caelo videt ire Laconas.

Solstitio ardentis Cancri fert Iulius astrum.

Augustum mensem Leo fervidus igne perurit.

Sidere, Virgo, tuo Bacchum September opimat.

Aequat et October sementis tempore Libram.

Scorpios hibernum praeceps iubet ire Novembrem.

Terminat Arquitenens medio sua signa Decembri.

Sol profectus a teporo veris aequinoctio

post semidiem postque totos nonaginta et quattuor

fervidis flagrans habenis pulsum aestivum conficit.

Inde autumnus noctis horas librans aequo lumine

octo et octoginta goeris et super trihorio.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Inde floridum reflexis ver revisit oreis

additis ad hos priores goeros geminis orbibus.

Aeternos menses et tempora quattuor anni

quattuor ista tibi subiecta monosticha dicent.

Martius, Aprilis, Maius sunt tempora veris.

Iulius, Augustus nec non et Iunius aestas.

Septembri, Octobri autumnat totoque Novembri.

Brumales Ianus, Februarius atque December.

Quattuor antiquos celebravit Achaia ludos.

Caelicolum duo sunt et duo festa hominum;

sacra Iovis Phoebique, Palaemonis Archemorique,

serta quibus pinus, malus, oliva, apium.

Prima Iovi magno celebrantur Olympia Pisae.

Parnasus Clario sacravit Pythia Phoebo.

Isthmia Portuno bimaris dicat alta Corinthos.

Archemori Nemeaea colunt funebria Thebae.

Primus Olympiacae sacravit festa coronae

Iuppiter Argivi stadia ad longissima circi.

Proximus Alcides Nemeae sacravit honorem.

Haec quoque temporibus quinquennia sacra notandis

Isthmia Neptuno data sunt et Pythia Phoebo

ancipiti cultu divorum hominumque sepultis.

Tantalidae Pelopi maestum dicat Elis honorem,

Archemori Nemeaea colunt quinquennia Thebae,

Isthmia defuncto celebrata Palaemone notum,

Pythia placando Delphi statuere draconi.

Nunc et Apollineos Tiberina per ostia ludos

et Megalesiacae matris operta loquar

Vulcanique dies, autumni exordia primi,

Quinquatrusque deae Pallados expediam

et medias idus Mai Augustique recursu,

quas sibi Mercurius quasque Diana dicat:

matronae quae sacra colant pro laude virorum,

Mavortis primi cum rediere dies.

Festa Caprotinis memorabo celebria nonis,

cum stola matronis dempta tegit famulas:

quattuor illa etiam discretis partibus anni

solstitia et luces nocte dieque pares.

Nec Regifugium pulsis ex urbe tyrannis

laetum Romanis fas reticere diem.

Visne Opis ante sacrum vel Saturnalia dicam

festaque servorum, cum famulantur eri,

et numquam certis redeuntia festa diebus,

compita per vicos cum sua quisque colit?

Aut duplicem cultum, quem Neptunalia dicunt

et quem de Conso consiliisque vocant?

Festa haec, navigiis aut quae celebrata quadrigis,

iungunt Romanos finitimosque duces?

Adiciam cultus peregrinaque sacra deorum,

natalem Herculeum vel ratis Isiacae,

nec non lascivi Floralia laeta theatri,

quae spectare volunt, qui voluisse negant?

Nunc etiam veteres celebrantur Equirria ludi:

prima haec Romanus nomina circus habet.

Et Dionysiacos Latio cognomine ludos

Roma colit, Liber quae sibi vota dicat.

Aediles etiam plebi aedilesque curules

sacra Sigillorum nomine dicta colunt.

Et gladiatores funebria proelia notum

decertasse foro: nunc sibi harena suos

vindicat, extremo qui iam sub fine Decembris

falcigerum placant sanguine Caeligenam.

Prima Cleonaei tolerata aerumna leonis.

Proxima Lernaeam ferro et face contudit hydram.

Mox Erymantheum vis tertia perculit aprum.

Aeripedis quarto tulit aurea cornua cervi.

Stymphalidas pepulit volucres discrimine quinto.

Thraeiciam sexto spoliavit Amazona balteo.

Septima in Augei stabulis inpensa laboris.

Octava expulso numeratur adoria tauro.

In Diomedeis victoria nona quadrigis

Geryone extincto decimam dat Hiberia palmam.

Undecimo mala Hesperidum destricta triumpho.

Cerberus extremi suprema est meta laboris.

Ungues Mercurio, barbam Iove, Cypride crines.

Mercurius furtis probat ungues semper acutos

articulisque aciem non sinit imminui.

Barba Iovi, crinis Veneri decor. Ergo necesse est,

ut nolint demi, quo sibi uterque placent.

Mavors imberbos et calvos, Luna, adamasti:

non prohibent comi tum caput atque genas.

Sol et Saturnus nil obstant unguibus. Ergo

non placitum divis tolle monostichium.

«Cuī dōnō lĕpĭdūm nŏvūm lĭbēllūm?»

Vērōnēnsĭs ăīt pŏētă quōndām

īnvēntōquĕ dĕdīt stătīm Nĕpōtī.

Āt nōs īnlĕpĭdūm, rŭdēm lĭbēllūm,

būrrās quīsquĭlĭās ĭnēptĭāsquĕ,

crēdēmūs grĕmĭō cŭī fŏvēndūm?

Īnvēnī, trĕpĭdaē sĭlētĕ nūgaē,

nēc dōctūm mĭnŭs ēt măgīs bĕnīgnūm,

quām quēm Gāllĭă praēbŭīt Cătūllō.

Hōc nūllūs mĭhĭ cārĭōr mĕōrūm,

quēm plūrīs făcĭūnt nŏvēm sŏrōrēs,

quām cūnctōs ălĭōs, Mărōnĕ dēmptō.

«Pācātum haūt dŭbĭē, pŏētă, dīcīs?»

Īpse ēst. Īntrĕpĭdē vŏlātĕ, vērsūs,

ēt nīdum īn grĕmĭō fŏvētĕ tūtō.

Hīc vōs dīlĭgĕre, hīc vŏlēt tŭērī:

īgnōscēndă tĕgēt, prŏbātă trādēt:

pōst hūnc iūdĭcĭūm tĭmētĕ nūllūm.

Quōd vītaē sēctābŏr ĭtēr sī plēnă tŭmūltū

sūnt fŏră, sī cūrīs dŏmŭs ānxĭă, sī pĕrĕgrīnōs

cūră dŏmūs sĕquĭtūr, mērcāntēm sī nŏvă sēmpēr

dāmnă mănēnt, cēssārĕ vĕtāt sī tūrpĭs ĕgēstās,

sī vēxāt lăbŏr āgrĭcŏlām, mărĕ naūfrăgŭs hōrrōr

īnfāmāt, poēnaēquĕ grăvēs īn caēlĭbĕ vītā

ēt grăvĭōr caūtīs cūstōdĭă vānă mărītīs,

sānguĭnĕūm sī Mārtĭs ŏpūs, sī tūrpĭă lūcră

faēnŏrĭs ēt vēlōx ĭnŏpēs ūsūră trŭcīdāt?

Ōmne aēvūm cūraē, cūnctīs sŭă dīsplĭcĕt aētās.

Sēnsŭs ăbēst pārvīs lāctāntĭbŭs ēt pŭĕrōrūm

dūră rŭdīmēnta ēt iŭvĕnūm tĕmĕrārĭă pūbēs.

Āfflīctāt fōrtūnă vĭrōs pēr bēllă, pĕr aēquōr,

īrāsque īnsĭdĭāsquĕ cătēnātōsquĕ lăbōrēs

mūtāndōs sēmpēr grăvĭōrĭbŭs. Īpsă sĕnēctūs

ēxspēctātă dĭū vōtīsque ōptātă mălīgnīs

ōbĭcĭt īnnŭmĕrīs cōrpūs lăcĕrābĭlĕ mōrbīs.

Spērnĭmŭs īn cōmmūne ōmnēs praēsēntĭă. Quōsdām

cōnstāt nōllĕ dĕōs fĭĕrī. Iūtūrnă rĕclāmāt:

«quō vītām dĕdĭt aētērnām? Cūr mōrtĭs ădēmpta ēst

cōndĭcĭō?». Sīc Caūcăsĕā sūb rūpĕ Prŏmētheūs

tēstātūr Sātūrnĭgĕnām nēc nōmĭnĕ cēssāt

īncūsārĕ Iŏvēm, dătă sīt quōd vītă pĕrēnnīs.

Rēspĭce ĕt ād cūltūs ănĭmī. Sīc nēmpĕ pŭdīcūm

pērdĭdĭt Hīppŏlўtūm nōn fēlīx cūră pŭdōrīs.

Ē cōntra īnlĕcĕbrīs măcŭlōsām dēgĕrĕ vītām

quēm iŭvăt, āspĭcĭāt poēnās ēt crīmĭnă rēgūm,

Tērĕŏs īncēstī vēl mōllīs Sārdănăpāllī.

Pērfĭdĭām vītārĕ mŏnēnt trĭă Pūnĭcă bēllă,

sēt prŏhĭbēt sērvārĕ fĭdēm dēlētă Săgūntōs.

Vīve ĕt ămīcĭtĭās sēmpēr cŏlĕ. - Crīmĕn ŏb īstūd

cūr mălŭs āntĕtŭlī? Nūm dīcto aūt dēnĭquĕ vōltū

pērstrīctūs quīsquām? Cūr mē nātūră măgīs quām

dīscīplīnă trăhīt? Sīc dīcta ēt fāctă pĕr ōmniă

īngrĕdĭēns ōrtōque ā vēspĕrĕ cūnctă rĕvōlvēns

ōffēnsūs prāvīs dāt pālmam ēt praēmĭă rēctīs.

Vīr bŏnŭs ēt săpĭēns, quālēm vīx rēppĕrĭt ūnūm

mīlĭbŭs ē cūnctīs hŏmĭnūm cōnsūltŭs Ăpōllŏ

iūdēx īpsĕ sŭī, tōtūm se ēxplōrăt ăd ūnguēm:

quīd prŏcĕrēs vānīquĕ lĕvīs quĭd ŏpīnĭŏ vōlgī

. . . . . . . . . . . . . .

sēcūrūs, mūndi īnstăr hăbēns, tĕrĕs ātquĕ rŏtūndūs

ēxtērnaē nē quīd lābīs pēr lēvĭă sīdāt.

Īllĕ, dĭēs quām lōngŭs ĕrīt sūb sīdĕrĕ Cāncrī

quāntăquĕ nōx trŏpĭcō sē pōrrĭgĭt īn Căprĭcōrnō

cōgĭtăt ēt iūstō trŭtĭnaē se ēxāmĭnĕ pēndīt,

nē quĭd hĭēt, nē quīd prōtūbĕrĕt, āngŭlŭs aēquīs

pārtĭbŭs ūt cŏĕāt, nīl ūt dēlīrĕt ămūssīs,

sīt sŏlĭdūm quōdcūmquĕ sŭbēst, nĕc ĭnānĭă sūbtēr

īndĭcĕt ādmōtūs dĭgĭtīs pēllēntĭbŭs īctūs,

nōn prĭŭs īn dūlcēm dēclīnāns lūmĭnă sōmnūm,

ōmnĭă quām lōngī rĕpŭtāvĕrĭt āctă dĭēī:

quā praētērgrēssūs, quīd gēstum īn tēmpŏrĕ, quīd nōn?

cūr īstī fāctō dĕcŭs āfŭĭt aūt rătĭo īllī?

quīd mĭhĭ praētĕrĭtūm? cūr haēc sēntēntĭă sēdīt

quām mĕlĭūs mūtārĕ fŭīt? mĭsĕrātŭs ĕgēntēm

cūr ălĭquēm frāctā pērsēnsī mēntĕ dŏlōrēm?

quīd vŏlŭī quōd nōllĕ bŏnūm fŏrĕt? ūtĭle hŏnēstō

cūr mălŭs āntĕtŭlī? nūm dīcto aūt dēnĭquĕ vōltū

pērstrīctūs quīsquām? cūr mē nātūră măgīs quām

dīscīplīnă trăhīt? sīc dīcta ēt fāctă pĕr ōmniă

īngrĕdĭēns ōrtōque ā vēspĕrĕ cūnctă rĕvōlvēns

ōffēnsūs prāvīs dāt pālmam ēt praēmĭă rēctīs.

Ēst ēt Nōn cūnctī mŏnŏsŷllăbă nōtă frĕquēntānt.

Hīs dēmptīs nīl ēst, hŏmĭnūm quōd sērmŏ vŏlūtēt.

Ōmnĭa ĭn hīs ĕt ăb hīs sūnt ōmnĭă, sīvĕ nĕgōtī

sīve ōtī quīcquam ēst, seū tūrbĭdă sīvĕ quĭētă.

Āltĕrŭtrō, părĭtēr nōnnūmquām, saēpĕ sĕōrsīs

ōbsīstūnt stŭdĭīs, ūt mōrēs īngĕnĭūmquĕ,

ūt făcĭlēs vēl dīffĭcĭlēs cōntēntĭŏ nāncta ēst.

Sī cōnsēntītūr, mŏră nūlla īntērvĕnĭt ēst «ēst»:

sīn cōntrōvērsūm, dīssēnsĭŏ sūbĭcĭēt «nōn».

Hīnc fŏră dīssūltānt clāmōrĭbŭs, hīnc fŭrĭōsī

iūrgĭă sūnt cīrcī, cŭnĕāti hīnc laētă thĕātrī

sēdĭtĭo, ēt tālēs ăgĭtāt quŏquĕ cūrĭă lītēs.

Cōniŭgĭa ēt nātī cūm pātrĭbŭs īstă quĭētīs

vērbă sĕrūnt stŭdĭīs sālvā pĭĕtātĕ lŏquēntēs.

Hīnc ĕtĭām plăcĭdīs schŏlă cōnsŏnă dīscīplīnīs

dōgmătĭcās ăgĭtāt plăcĭtō cērtāmĭnĕ lītēs.

Hīnc ōmnīs cērtāt dĭălēctĭcă tūrbă sŏphōrūm.

Ēst lūx: ēstnĕ dĭēs ērgō? Nōn cōnvĕnĭt īstūc.

Nām făcĭbūs mūltīs aūt fūlgĕrĭbūs quŏtĭēns lūx

ēst nōctūrna hŏmĭnī, nōn ēst lūx īstă dĭēī.

Ēst ēt nōn ĭgĭtūr, quŏtĭēns lūcem ēssĕ fătēndum ēst

sēt nōn ēssĕ dĭēm. Mīlle hīnc cērtāmĭnă sūrgūnt,

hīnc paūcī mūltī quŏquĕ tālĭă cōnmĕdĭtāntēs

mūrmŭrĕ cōnclūsō răbĭōsă sĭlēntĭă rōdūnt.

Quālīs vīta hŏmĭnūm, dŭŏ quām mŏnŏsŷllăbă vērsānt!

Tēr bīnōs dĕcĭēsquĕ nŏvēm sŭpĕr ēxĭt ĭn ānnōs

iūstă sĕnēscēntūm quōs īmplēt vītă vĭrōrūm.

Hōs nŏvĭēs sŭpĕrāt vīvēndō gārrŭlă cōrnīx,

ēt quătĕr ēgrĕdĭtūr cōrnīcīs saēcŭlă cērvūs.

Ālĭpĕdēm cērvūm tēr vīncīt cōrvŭs, ĕt īllūm

mūltĭplĭcāt nŏvĭēs Phoēnīx, rĕpărābĭlĭs ālēs.

Quēm nōs pērpĕtŭō dĕcĭēs praēvērtĭmŭs aēvō,

Nŷmphae Hāmādrўădēs, quārūm lōngīssĭmă vīta ēst

Haēc cŏhĭbēt fīnīs vīvācĭă fāta ănĭmāntūm.

Cētĕră sēcrētī nōvīt dĕŭs ārbĭtĕr aēvī:

tēmpŏră quaē Stīlbōn vōlvāt, quaē saēcŭlă Phaērōn

quōs Pўrŏīs hăbĕāt, quōs Iūppĭtĕr īgnĕ bĕnīgnō

cīrcŭĭtūs, quālī prŏpĕrēt Vĕnŭs ālmă rĕcūrsū,

quī Phoēbēn, quāntī mănĕānt Tītānă lăbōrēs,

dōnēc cōnsūmptō, māgnūs quī dīcĭtŭr, ānnō

rūrsŭs ĭn āntīcūm vĕnĭānt văgă sīdĕră cūrsūm

quālĭă dīspŏsĭtī stĕtĕrānt ăb ŏrīgĭnĕ mūndī.

Mīrārīs quīcūmquĕ mănēre īngēntĭă mūndī

cōrpŏră, sūblīmī caēlī cīrcūmdătă gŷrō,

ēt tāntaē nūllām mōli īntērcēdĕrĕ lābēm,

āccĭpĕ, quōd mīrērĕ măgīs. Tĕnŭīssĭmă tāntīs

prīncĭpĭa ēt nōstrōs nōn ādmīttēntĭă vīsūs

pārvārūm sĕrĭē cōnstānt cōnēxa ătŏmōrūm,

sēt sŏlĭdum īn pārvīs nūllīquĕ sĕcābĭlĕ sēgmēn.

Ūndĕ vĭgōr vīrēsquĕ mănēnt aētērnăquĕ rērūm

mōbĭlĭtās nūllōque ūmquām sŭpĕrābĭlĭs aēvō.

Dīvīnīs hūmānă lĭcēt cōnpōnĕrĕ. Sīc ēst

ās sŏlĭdūs, quŏnĭām bīs sēx dē pārtĭbŭs aēquīs

cōnstăt ĕt īn mĭnĭmīs părĭbūs tămĕn ūnă mănēt vīs.

Nām sī quīd nŭmĕrō mĭnŭātūr, sūmmă văcīllāt

cōnvūlsaēquĕ rŭūnt lăbĕfāctō cōrpŏrĕ pārtēs,

ūt, mĕdĭūm sī quīs vēllāt dē fōrnĭcĕ sāxūm,

īncūmbūnt cuī cūnctă, sĭmūl dēvēxă sĕquēntūr

cētĕră cōmmūnēmquĕ trăhēnt ā vērtĭcĕ lāpsūm.

Nōn ălĭtēr lībra ēst. Sī dēfŭĭt ūncĭă, tōtūs

nōn ĕrĭt ās nōmēnquĕ dĕūnx iām cāssŭs hăbēbīt.

Nēc dēxtāns rĕtĭnēt nōmēn sēxtāntĕ rĕmōtō

ēt dōdrāns quādrāntĕ cărēns aūctōrĕ cărēbīt

dīvūlsūsquĕ trĭēns prŏhĭbēt pērsīstĕrĕ bēssēm.

Iām quīncūnx tĭbĭ nūllŭs ĕrīt, sī grāmmă rĕvēllās.

Ēt sēmīs, cuī sēmĭs ĕrīt pĕrĕūntĭbŭs āssīs

pārtĭbŭs? Ēt cūiūs lībraē pārs sēptĭmă sēptūnx?

Lībra ĭgĭtūr, tōtūm sī nūlla īn pārtĕ văcīllēt.

Pōndĕrĭs ēt nŭmĕrī mōrūmque ŏpĕrūmque ĕt ăquārūm

lībră: nĕc ēst mŏdŭlūs, quēm nōn hōc nōmĭnĕ sīgnēs.

Tēllūrīs, mĕdĭō quaē pēndĕt ĭn āĕrĕ, lībra ēst

ēt sōlīs lūnaēquĕ vĭās sŭă lībră cŏhērcēt.

Lībră dĭī sōmnīquĕ părēs dētērmĭnăt hōrās,

lībră Călēdŏnĭōs sĭnĕ lītŏrĕ cōntĭnĕt aēstūs:

tū quŏquĕ cērtă mănē mōrūm mĭhĭ lībră mĕōrūm.

Ōmnĭă, quaē vărĭō rērūm mētīmŭr ĭn āctū,

āstrōrūm dŏmĭnātŭs ăgīt; tērrēnăquĕ tāntūm

mēmbra hŏmĭni, ē sŭpĕrīs fōrtūna ēt spīrĭtŭs aūrīs,

sēptēnō mŏdĕrāndă chŏrō: sēt praēsĭdĕt ōllīs

sōrtītūs rĕgĭmēn nĭtĭdaē Sōl aūrĕŭs aēthraē.

Nēc sōla īn nōbīs mŏdĕrātūr tēmpŏră vītaē,

dūm brĕvĕ sōllĭcĭtī spătĭūm prōdūcĭmŭs aēvī:

crēdĭtŭr ōccūltōsquĕ sătūs ēt tēmpŏră vītaē

mātērnō dūcēnda ŭtĕrō fōrmārĕ vĭdēndō

ēt nōndum ēxōrtaē lēgēs cōnpōnĕrĕ vītaē.

Nāmque ŭbĭ cōncēptūs gĕnĭtāli īnsēdĕrĭt ārvō,

haūt dŭbĭūm Sōlēm cuīcūmque īnsīstĕrĕ sīgnō.

Quī cūm vīcīnī stătĭōnēm cēpĕrĭt āstrī,

cōntĭgŭōs nūllūm trānsfūndīt lūmĕn ĭn ōrtūs.

Āst ŭbĭ cōnvērsīs pōst mēnstrŭă tēmpŏra hăbēnīs

scāndīt pūrpŭrĕō iām tērtĭă sīdĕră cūrrū,

ōblīqua ēxīlēm dēmīttīt līnĕă lūcēm,

ādspīrāns tĕnŭēs pĕr ĭnērtĭă pōndĕră mōtūs.

Quārta īn sēdĕ vĭgēt prīmi īndūlgēntĭă Sōlīs,

suādĕt ĕt īnfūsūs tĕnĕrōs cŏălēscĕrĕ fētūs.

Fūlgōr tētrăgŏno āspēctū vītālĕ cŏrūscāt

clārum ēt lēnĕ mĭcāns, quīntīque ‹ē› cārdĭnĕ sīgnī

īncŭtĭt āttŏnĭtām vĕgĕtāto īnfāntĕ părēntēm.

Nām sēxtō vīs nūllă lŏcō, quĭă nūllă tŭēndī

aēquātī lătĕrīs sīgnātūr rēgŭlă Phoēbō.

Āst ŭbĭ sīgnĭfĕraē mĕdĭa īn rĕgĭōnĕ cŏhōrtīs

sēptĭmŭs āccēpīt līmēs rŭtĭlāntĭă flāmmīs

rēctō cāstră sĭtū, tūrgēntīs foēdĕră pārtūs

iām plēnā sūb lūcĕ vĭdēt, nēc fūlgŭră pārcī

lūmĭnĭs īntēndēns tōtō fŏvĕt īgnĕ cŏrōnaē.

Hīnc īllūd, quōd lēgĭtĭmōs Lūcīnă lăbōrēs

praēvĕnĭt ēt grăvĭdōs sēntīt sūbrēpĕrĕ nīxūs

ānte ēxspēctātūm fēstīnă pŭērpĕră vōtūm.

Quōd nĭsĭ, sēptēnō cūm lūmĭnă fūdĭt ăb āstrō,

īmpŭlĕrīt tārdī claūstra ōblūctāntĭă pārtūs,

pōstĕrĭōr nĕquĕāt, pōssīt prĭŏr: ān quĭă sēxtō

aēmŭlŭs ōctāvī cōnspēctŭs ĭnūtĭlĭs āstrī

nēscīt cōnpărĭlēs lătĕrūm fōrmārĕ fĭgūrās?

Sēt nōno īncūmbēns sīgnō cūnctāntĭă mātrūm

vōtă lĕvāt, trĭgŏnō vīrēs sōciāntĕ sĕquēntī.

Āt sī dīffĭcĭlīs trăhĭt Īlīthŷiă rĕtrōrsūm,

tētrăgŏn ābsōlvēt dŭbĭārūm vīnclă mŏrārūm.

Nōmĭnă, quaē sēptēm vērtēntĭbŭs āptă dĭēbūs

ānnŭs hăbēt, tŏtĭdem ērrāntēs fēcērĕ plănētaē,

quōs īndēfēssā vōlvēns vērtīgĭnĕ mūndūs

sīgnōrum ōblīquā iŭbĕt īn stătĭōnĕ văgārī.

Prīmūm sūprēmūmquĕ dĭēm rădĭātŭs hăbēt Sōl.

Prōxĭmă frātērnaē sūccēdīt Lūnă cŏrōnaē.

Tērtĭŭs ādsĕquĭtūr Tītānĭă lūmĭnă Māvōrs.

Mērcŭrĭūs quārtī sĭbĭ vīndĭcăt āstră dĭēī.

Īnlūstrānt quīntām Iŏvĭs aūrĕă sīdĕră zōnām.

Sēxtă sălūtĭgĕrūm sĕquĭtūr Vĕnŭs ālmă părēntēm.

Cūnctă sŭpērgrĕdĭēns Sātūrnī sēptĭmă lūx ēst.

Ōctāvum īnstaūrāt rĕvŏlūbĭlĭs ōrbĭtă Sōlēm.

Prīmūs Rōmānās ōrdīrĭs, Ĭānĕ, kălēndās.

Fēbrŭă vīcīnō ‖ mēnsĕ Nŭma īnstĭtŭīt.

Mārtĭŭs āntīquī prīmōrdĭă prōtŭlĭt ānnī

Fētĭfĕrum Āprīlēm ‖ vīndĭcăt ālmă Vĕnūs.

Māiōrūm dīctūs pātrūm dē nōmĭnĕ Māiūs.

Iūnĭŭs aētātīs ‖ prōxĭmŭs ēst tĭtŭlō.

Nōmĭnĕ Caēsărĕō Quīntīlēm Iūlĭŭs aūgēt.

Aūgūstūs nōmēn ‖ Caēsărĕūm sĕquĭtūr.

Aūtūmnūm, Pōmōnă, tŭūm Sēptēmbĕr ŏpīmāt.

Trītĭcĕo Ōctōbēr ‖ faēnŏrĕ dītăt ăgrōs.

Sīdĕră praēcĭpĭtās pĕlăgo, īntēmpēstĕ Nŏvēmbēr.

Tū gĕnĭālem hĭĕmēm, ‖ fēstĕ Dĕcēmbĕr, ăgīs.

Iānĕ nŏvē, prīmō quī dās tŭă nōmĭnă mēnsī,

Iānĕ bĭfrōns, spēctās ‖ tēmpŏră bīnă sĭmūl.

Pōst sŭpĕrūm cūltūs vīcīnō Fēbrŭă mēnsĕ

dāt Nŭmă cōgnātīs ‖ mānĭbŭs īnfĕrĭās.

Mārtĭŭs ēt gĕnĕrīs Rōmānī praēsŭl ĕt ānnī

prīmă dăbās Lătĭīs ‖ tēmpŏră cōnsŭlĭbūs.

Aēnĕădūm gĕnĕtrīx vīcīnō nōmĕn Ăprīlī

dāt Vĕnŭs: ēst Mārtī ‖ nāmque Ăphrŏdītă cŏmēs.

Māiă dĕa ān māiōr, Māī, tē fēcĕrĭt aētās,

āmbĭgŏ: sēd mēnsi ēst ‖ aūctŏr ŭtērquĕ bŏnūs.

Iūnĭŭs hūnc sĕquĭtūr dŭplĭcī cĕlĕbrāndŭs hŏnōrĕ,

seū nōmēn Iūnō ‖ sīvĕ Iŭvēntă dĕdīt.

Īndē Diōnaēō praēfūlgēns Iūlĭŭs āstrō

aēstātīs mĕdĭaē ‖ tēmpŏră cērtă tĕnēt.

Aūgūstūs sĕquĭtūr cōgnātum ā Caēsărĕ nōmēn,

ōrdĭnĕ sīc ānnī ‖ prōxĭmŭs, ūt gĕnĕrīs.

Nēctūntūr pōst hōs nŭmĕrūmque ēx ōrdĭnĕ sīgnānt:

Sēptēmbēr, Bācchī ‖ mūnĕrĕ praēlă rĭgāns,

ēt quī sēmēntīs pēr tēmpŏră faēnŏrĕ laētūs

Ōctōbēr cŭpĭdī ‖ spēm fŏvĕt āgrĭcŏlaē,

quīquĕ sălō mērgēns sōllēmnĭă sīgnă Nŏvēmbēr

praēcĭpĭtāt, caēlō ‖ mōx rĕdĭtūră sŭō.

Cōnclūdēns nŭmĕrūm gĕnĭālĭă fēstă Dĕcēmbēr

fīnĭt, ŭt ā brūmā ‖ mōx nŏvŭs ānnŭs ĕāt.

Bīs sēnās ānnō rĕpărāt Lūcīnă kălēndās,

ēt tŏtĭdēm mĕdĭās dāt cūrrĕrĕ Iūppĭtĕr īdūs,

nōnārūmquĕ dĭēm făcĭūnt īnfra ōctŏ sĕcūndī.

Haēc sūnt Rōmānō tāntūm trĭă nōmĭnă mēnsī,

cētĕră pēr nŭmĕrōs sūnt cōgnōmēntă dĭērūm.

Īnplēnt trīcēnās pēr sīngŭlă mēnstrŭă lūcēs

Iūnĭŭs Āprīlīsque ēt cūm Sēptēmbrĕ Nŏvēmbēr.

Ūnūm tēr dēnīs cŭmŭlātĭŭs āddĕ dĭēbūs

pēr sēptēm mēnsēs, Iānī Mārtīsquĕ kălēndīs

ēt quās Māiŭs ăgīt, quās Iūlĭŭs Aūgūstūsquĕ

ēt quās Ōctōbēr pŏsĭtūsque īn fīnĕ Dĕcēmbēr.

Ūnŭs ĕrīt tāntūm dŭŏdētrīgīntă dĭērūm,

quēm Nŭmă praēpŏsĭtō vŏlŭīt sūccēdĕrĕ Iānō.

Sīc tēr cēntēnīs dĕcĭēs āccēdĕrĕ sēnōs

quādrāntēmque ēt quīnquĕ dĭēs sĭbĭ cōnpŭtăt ānnūs.

Āt nōnās mŏdŏ quārta ăpĕrīt, mŏdŏ sēxtă rĕfērt lūx.

Sēxtă rĕfērt Māi Ōctōbrīs Mārtīsquĕ rĕcūrsū

ēt quī sōlstĭtĭō sŭă tēmpŏră Iūlĭŭs īnfērt.

Cētĕră pārs mēnsūm quārtīs ēst praēdĭtă nōnīs:

ōmnēs vēro īdūs ōctāvā lūcĕ rĕcūrrūnt.

Pōst īdūs, quās quīsquĕ sŭās hăbĕt ōrdĭnĕ mēnsīs,

dīvērsaē nŭmĕrō rĕdĕūnt vărĭāntĕ kălēndaē,

dūm .....rūrsūmque ĭtĕrūmquĕ vŏcāntūr,

ūt tāndem ōptātī prōcēdānt tēmpŏrĭs ōrtūs.

Tēr sēnīs ūnōquĕ dĭē gĕnĭālĭă fēstă

pōrrĭgĭt ūt Iānum ārcēssāt nŏvă brūmă mŏrāntēm.

Hōc nŭmĕrō mēnsīsquĕ Nŭmaē rĕdĭt aūtūmnīquĕ

prīncĭpĭūm rĕfĕrēns Bācchī Sēptēmbĕr ălūmnūs.

Iūlĭŭs ēt Māiūs pŏsĭtūsque īn fīnĕ Dĕcēmbēr

Ōctōbērquĕ dĭē rĕvŏcātūr tārdĭŭs ūnō.

Īndĕ dĭē rĕdĕūnt mĭnŭs ūnō, quāttŭŏr ūltrā,

quōs nŭmĕro ādĭcĭām, Sēxtīlīs, Iūnĭŭs ātquĕ

Āprīlīs, pōst quōs paēnūltĭmă mētă Nŏvēmbēr.

Tēr quīnīs ūnōquĕ dĭē, Iūnōnĭĕ Māvōrs,

ūt rĕdĕās rĕfĕrāsque ēxōrdĭă prīmă, cĭērīs.

Hōc nŭmĕro ād plēnūm vērtēns rĕpărābĭtŭr ānnūs

Nōnāgīntă dĭēs ēt quāttŭŏr āc mĕdĭūm Sōl

cōnfĭcĭt, ā trŏpĭco īn trŏpĭcūm dūm pērmĕăt āstrūm,

ōctĭpĕdem īn Cāncrūm Phrīxēo ăb Ărīĕtĕ pērgēns.

Hōc spătĭo aēstīvī pūlsūsque ēt mētă dĭēī.

Sēmĭdĭēmquĕ dŭōsquĕ dĭēs dĕcĭēsquĕ nŏvēnōs

ā Cāncro īn Chēlās aēquātaē tēmpŏră nōctīs

ātquĕ dĭeī cūrsū pĕrăgīt Sōl aūrĕŭs āltēro,

aūtūmni aēstātīsquĕ sĭmūl cōnfīnĭă mīscēns.

Ūnde aūtūmnālēs trānscūrrēns ōrdĭnĕ mēnsēs

ād trŏpĭcūm pērgīt sīgnūm gĕlĭdī Căprĭcōrnī,

ōctŏ dĭēs dĕcĭēs ōctōnīs īnsŭpĕr āddēns

quādrāntēmquĕ dĭeī, quīntō quī prōtĭnŭs ānnō

mēnsĕ Nŭmae ēxtrēmō nōmēn căpĭt ēmbŏlĭmaēī.

Īnde ăd Ăgēnŏrĕī fēstīnāns cōrnŭă Taūrī,

scāndīt Lānĭgĕrī trŏpĭcūm Sōl aūrĕŭs āstrūm,

nōnāgīntă dĭēs dēcrētō fīnĕ cŏhērcēns.

Hīc tĭbĭ cīrcŭs ĕrīt sēmpēr vērtēntĭbŭs ānnīs

tēr cēntum āc sēnīs dĕcĭēs ēt quīnquĕ dĭēbūs.

Prīncĭpĭūm Iānī sāncīt trŏpĭcūs Căprĭcōrnūs.

Mēnsĕ Nŭmae īn mĕdĭō sŏlĭdī stāt sīdŭs Ăquārī.

Prōcēdūnt dŭplĭcēs īn Mārtĭă tēmpŏră Pīscēs.

Rēspĭcĭs Āprīlēs, Ărĭēs Phrŷxēĕ, kălēndās.

Māiŭs Ăgēnŏrĕī mīrātūr cōrnŭă Taūrī.

Iūnĭŭs aēquātōs caēlō vĭdĕt īrĕ Lăcōnās.

Sōlstĭtĭo ārdēntīs Cāncrī fērt Iūlĭŭs āstrūm.

Aūgūstūm mēnsēm Lĕŏ fērvĭdŭs īgnĕ pĕrūrīt.

Sīdĕrĕ, Vīrgŏ, tŭō Bācchūm Sēptēmbĕr ŏpīmāt.

Aēquăt ĕt Ōctōbēr sēmēntīs tēmpŏrĕ Lībrām.

Scōrpĭŏs hībērnūm praēcēps iŭbĕt īrĕ Nŏvēmbrēm.

Tērmĭnăt Ārquĭtĕnēns mĕdĭō sŭă sīgnă Dĕcēmbrī.

Sōl prŏfēctŭs ā tĕpōrō vērĭs aēquĭnōctĭō

pōst sĕmīdiēm pōstquĕ tōtōs nōnăgīnta ēt quāttŭōr

fērvĭdīs flāgrāns hăbēnīs pūlsum aĕstīvūm cōnfĭcīt.

Īnde aŭtūmnūs nōctĭs hōrās lībrăns aēquō lūmĭnĕ

ōcto ĕt ōctŏgīntă goērĭs ēt sŭpēr trĭhōrĭō.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Īndĕ flōrīdūm rĕflēxīs vēr rĕvīsĭt ōrĕīs

āddĭtīs ăd hōs prĭōrēs goērōs gĕmĭnīs ōrbĭbūs.

Aētērnōs mēnsēs ēt tēmpŏră quāttŭŏr ānnī

quāttŭŏr īstă tĭbī sūbiēctă mŏnōstĭchă dīcēnt.

Mārtĭŭs, Āprīlīs, Māiūs sūnt tēmpŏră vērīs.

Iūlĭŭs, Aūgūstūs nēc nōn ēt Iūnĭŭs aēstās.

Sēptēmbri, Ōctōbri aūtūmnāt tŏtŏquē Nōvēmbrī.

Brūmālēs Iānūs, Fĕbrŭārĭŭs ātquĕ Dĕcēmbēr.

Quāttŭŏr āntīquōs cĕlĕbrāvĭt Ăchāĭă lūdōs.

Caēlĭcŏlūm dŭŏ sūnt ‖ ēt dŭŏ fēsta hŏmĭnūm;

sācră Iŏvīs Phoēbīquĕ, Pălaēmŏnĭs Ārchĕmŏrīquĕ,

sērtă quĭbūs pīnūs, ‖ mālŭs, ŏlīva, ăpĭūm.

Prīmă Iŏvī māgnō cĕlĕbrāntŭr Ŏlŷmpĭă Pīsaē.

Pārnāsūs Clărĭō sācrāvīt Pŷthĭă Phoēbō.

Īsthmĭă Pōrtūnō bĭmărīs dĭcăt āltă Cŏrīnthōs.

Ārchĕmŏrī Nĕmĕaēă cŏlūnt fūnēbrĭă Thēbaē.

Prīmŭs Ŏlŷmpĭăcaē sācrāvīt fēstă cŏrōnaē

Iūppĭtĕr Ārgīvī stădĭa ād lōngīssĭmă cīrcī.

Prōxĭmŭs Ālcīdēs Nĕmĕaē sācrāvĭt hŏnōrēm.

Haēc quŏquĕ tēmpŏrĭbūs quīnquēnnĭă sācră nŏtāndīs

Īsthmĭă Nēptūnō dătă sūnt ēt Pŷthĭă Phoēbō

āncĭpĭtī cūltū dīvōrum hŏmĭnūmquĕ sĕpūltīs.

Tāntălĭdaē Pĕlŏpī maēstūm dĭcăt Ēlĭs hŏnōrēm,

Ārchĕmŏrī Nĕmĕaēă cŏlūnt quīnquēnnĭă Thēbaē,

Īsthmĭă dēfūnctō cĕlĕbrātă Pălaēmŏnĕ nōtūm,

Pŷthĭă plācāndō Dēlphī stătŭērĕ drăcōnī.

Nūnc ĕt Ăpōllĭnĕōs Tĭbĕrīnă pĕr ōstĭă lūdōs

ēt Mĕgălēsĭăcaē ‖ mātrĭs ŏpērtă lŏquār

Vūlcānīquĕ dĭēs, aūtūmni ēxōrdĭă prīmī,

Quīnquātrūsquĕ dĕaē ‖ Pāllădŏs ēxpĕdĭām

ēt mĕdĭās īdūs Māi Aūgūstīquĕ rĕcūrsū,

quās sĭbĭ Mērcŭrĭūs ‖ quāsquĕ Dĭānă dĭcāt:

mātrōnaē quaē sācră cŏlānt prō laūdĕ vĭrōrūm,

Māvōrtīs prīmī ‖ cūm rĕdĭērĕ dĭēs.

Fēstă Căprōtīnīs mĕmŏrābŏ cĕlēbrĭă nōnīs,

cūm stŏlă mātrōnīs ‖ dēmptă tĕgīt fămŭlās:

quāttŭŏr īlla ĕtĭām dīscrētīs pārtĭbŭs ānnī

sōlstĭtĭa ēt lūcēs ‖ nōctĕ dĭēquĕ părēs.

Nēc Rēgīfŭgĭūm pūlsīs ēx ūrbĕ tўrānnīs

laētūm Rōmānīs ‖ fās rĕtĭcērĕ dĭēm.

Vīsne Ŏpĭs āntĕ săcrūm vēl Sātūrnālĭă dīcām

fēstăquĕ sērvōrūm, ‖ cūm fămŭlāntŭr ĕrī,

ēt nūmquām cērtīs rĕdĕūntĭă fēstă dĭēbūs,

cōmpĭtă pēr vīcōs ‖ cūm sŭă quīsquĕ cŏlīt?

Aūt dŭplĭcēm cūltūm, quēm Nēptūnālĭă dīcūnt

ēt quēm dē Cōnsō ‖ cōnsĭlĭīsquĕ vŏcānt?

Fēsta haēc, nāvĭgĭīs aūt quaē cĕlĕbrātă quădrīgīs,

iūngūnt Rōmānōs ‖ fīnĭtĭmōsquĕ dŭcēs?

Ādĭcĭām cūltūs pĕrĕgrīnăquĕ sācră dĕōrūm,

nātālem Hērcŭlĕūm ‖ vēl rătĭs Īsĭăcaē,

nēc nōn lāscīvī Flōrālĭă laētă thĕātrī,

quaē spēctārĕ vŏlūnt, ‖ quī vŏlŭīssĕ nĕgānt?

Nūnc ĕtĭām vĕtĕrēs cĕlĕbrāntŭr Ĕquīrrĭă lūdī:

prīma haēc Rōmānūs ‖ nōmĭnă cīrcŭs hăbēt.

Ēt Dĭŏnŷsĭăcōs Lătĭō cōgnōmĭnĕ lūdōs

Rōmă cŏlīt, Lībēr ‖ quaē sĭbĭ vōtă dĭcāt.

Aēdīlēs ĕtĭām plēbi aēdīlēsquĕ cŭrūlēs

sācră Sĭgīllōrūm ‖ nōmĭnĕ dīctă cŏlūnt.

Ēt glădĭātōrēs fūnēbrĭă proēlĭă nōtūm

dēcērtāssĕ fŏrō: ‖ nūnc sĭbi hărēnă sŭōs

vīndĭcăt, ēxtrēmō quī iām sūb fīnĕ Dĕcēmbrīs

fālcĭgĕrūm plācānt ‖ sānguĭnĕ Caēlĭgĕnām.

Prīmă Clĕōnaēī tŏlĕrāta aērūmnă lĕōnīs.

Prōxĭmă Lērnaēām fērro ēt făcĕ cōntŭdĭt hŷdrām.

Mōx Ĕrўmānthēūm vīs tērtĭă pērcŭlĭt āprūm.

Aērĭpĕdīs quārtō tŭlĭt aūrĕă cōrnŭă cērvī.

Stŷmphălĭdās pĕpŭlīt vŏlŭcrēs dīscrīmĭnĕ quīntō.

Thraēĭcĭām sēxtō spŏlĭāvĭt Ămāzŏnă bālteō.

Sēptĭma ĭn Aūgēī stăbŭlīs īnpēnsă lăbōrīs.

Ōctāva ēxpūlsō nŭmĕrātŭr ădōrĭă taūrō.

Īn Dĭŏmēdēīs vīctōrĭă nōnă quădrīgīs

Gērўŏne ēxtīnctō dĕcĭmām dăt Hĭbērĭă pālmām.

Ūndĕcĭmō māla Hēspĕrĭdūm dēstrīctă trĭūmphō.

Cērbĕrŭs ēxtrēmī sūprēma ēst mētă lăbōrīs.

Ūnguēs Mērcŭrĭō, bārbām Iŏvĕ, Cŷprĭdĕ crīnēs.

Mērcŭrĭūs fūrtīs prŏbăt ūnguēs sēmpĕr ăcūtōs

ārtĭcŭlīsque ăcĭēm ‖ nōn sĭnĭt īmmĭnŭī.

Bārbă Iŏvī, crīnīs Vĕnĕrī dĕcŏr. Ērgŏ nĕcēsse ēst,

ūt nōlīnt dēmī, ‖ quō sĭbi ŭtērquĕ plăcēnt.

Māvōrs īmbērbōs ēt cālvōs, Lūna, ădămāstī:

nōn prŏhĭbēnt cōmī ‖ tūm căpŭt ātquĕ gĕnās.

Sōl ēt Sātūrnūs nīl ōbstānt ūnguĭbŭs. Ērgō

nōn plăcĭtūm dīvīs ‖ tōllĕ mŏnōstĭchĭūm.